I. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về quản lý ngân sách tại Việt Nam đã có nhiều công trình đáng chú ý. Hệ thống Kho bạc Nhà nước (KBNN) được thành lập từ năm 1990, đã trải qua nhiều cải cách để nâng cao hiệu quả quản lý. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào kiểm soát chi ngân sách, chưa đề cập sâu đến quản lý chi thường xuyên. Đặc biệt, Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 đã tạo ra nhiều thay đổi trong cách thức quản lý, yêu cầu các KBNN phải thích ứng nhanh chóng. Các nghiên cứu như của Nguyễn Phương Anh và Nguyễn Thị Thanh Hà đã chỉ ra những hạn chế trong công tác kiểm soát chi, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện. Tuy nhiên, việc nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại KBNN Hải Phòng vẫn còn hạn chế, cần thiết phải có những nghiên cứu sâu hơn để đưa ra giải pháp khả thi.
II. Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước
Khái niệm ngân sách nhà nước (NSNN) được định nghĩa là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong một khoảng thời gian nhất định. Chi thường xuyên là một phần quan trọng trong NSNN, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi ngân sách. Theo Luật NSNN, chi thường xuyên bao gồm các khoản chi phục vụ cho hoạt động của bộ máy nhà nước và các dịch vụ công. Việc quản lý chi thường xuyên không chỉ đảm bảo tính hợp pháp mà còn phải đảm bảo tính hiệu quả và tiết kiệm. Các nguyên tắc quản lý như công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình cần được thực hiện nghiêm túc. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách mà còn tạo niềm tin cho người dân vào sự quản lý của Nhà nước.
III. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Hải Phòng
Kho bạc Nhà nước Hải Phòng đã có những bước tiến trong quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Việc lập dự toán và thực hiện dự toán chưa hoàn toàn đồng bộ, dẫn đến tình trạng chi không đúng mục đích. Hệ thống kiểm soát chi còn thiếu chặt chẽ, gây khó khăn trong việc thanh quyết toán. Đặc biệt, việc thanh tra và kiểm tra chi thường xuyên chưa được thực hiện thường xuyên, dẫn đến việc phát hiện sai sót chậm. Đánh giá thực trạng cho thấy cần có những cải cách mạnh mẽ trong quy trình quản lý, từ lập dự toán đến quyết toán, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách.
IV. Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại Kho bạc Nhà nước Hải Phòng
Để hoàn thiện quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước, Kho bạc Nhà nước Hải Phòng cần xác định rõ định hướng và mục tiêu trong giai đoạn tới. Các giải pháp cần tập trung vào việc cải cách quy trình lập dự toán, thực hiện dự toán và thanh quyết toán. Cần nâng cao chất lượng dịch vụ công và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách. Đặc biệt, việc đào tạo nhân sự và nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý là rất cần thiết. Các giải pháp này không chỉ giúp cải thiện hiệu quả quản lý ngân sách mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế địa phương.
