Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Vân Hồ, Tỉnh Sơn La

• Tác giả: Phạm Thị Bích Nhung
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Hồng Yến
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Huyện Vân Hồ, Tỉnh Sơn La
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN
• 1.1. Cơ sở lí luận về quản lý chi Ngân sách Nhà nước cấp huyện
• 1.2. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.3. Nguồn thu, nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.4. Mô hình quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.5. Nội dung quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện
• 1.6. Quản lý trong lập dự toán chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.7. Chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước
• 1.8. Quyết toán chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.9. Kiểm soát, thanh tra, kiểm tra chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.10. Các yếu tố tác động đến quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện
• 1.10.1. Nhóm yếu tố khách quan
• 1.10.2. Các yếu tố chủ quan
• 1.11. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước của một số địa phương và bài học kinh nghiệm cho huyện Vân Hồ
• 1.11.1. Kinh nghiệm quản lý chi ngân sách nhà nước tại một số địa phương
• 1.11.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho huyện Vân Hồ
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp xử lý thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.7. Nhóm chỉ tiêu đánh giá tình hình chi Ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 2.8. Các chỉ tiêu phản ánh yếu tố tác động tới công tác quản lý chi Ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA
• 3.1. Khái quát về huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.2. Vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.3. Điều kiện kinh tế xã hội huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.4. Khái quát về tình hình thu chi NSNN trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.5. Thực trạng hoạt động thu - chi ngân sách Nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La từ năm 2019 - 2021
• 3.6. Thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.7. Quản lý lập dự toán chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.8. Quản lý việc chấp hành chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.9. Quản lý quyết toán chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.10. Công tác thanh tra, kiểm tra trong công tác quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.11. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.11.1. Nhóm các nhân tố khách quan
• 3.11.2. Nhóm các nhân tố chủ quan
• 3.12. Đánh giá chung về thực trạng quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 3.12.1. Những kết quả đạt được
• 3.12.2. Những hạn chế
• 3.12.3. Nguyên nhân của những hạn chế
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VÂN HỒ, TỈNH SƠN LA
• 4.1. Mục tiêu và định hướng công tác quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 4.2. Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Vân Hồ trong từ năm 2022 - 2025
• 4.3. Định hướng hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 4.4. Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La
• 4.4.1. Giải pháp hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách nhà nước huyện
• 4.4.2. Giải pháp hoàn thiện công tác chấp hành chi ngân sách nhà nước huyện
• 4.5. Kiến nghị đối với chính quyền tỉnh Sơn La
• 4.6. Kiến nghị đối với Sở Tài chính - KBNN tỉnh Sơn La
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Huyện Vân Hồ

Trong hệ thống tài chính quốc gia, ngân sách nhà nước (NSNN) đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của nhà nước. Chi ngân sách nhà nước là công cụ tài chính chủ yếu để đảm bảo nguồn lực vật chất cho bộ máy nhà nước và thực hiện các chức năng, nhiệm vụ kinh tế - xã hội. Quản lý tốt NSNN ở cấp huyện sẽ góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội do nhà nước và chính quyền địa phương đề ra. Việc quản lý và sử dụng hiệu quả chi ngân sách nhà nước là một vấn đề được Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế. Theo tài liệu gốc của Phạm Thị Bích Nhung, “NSNN là điều kiện vật chất quan trọng để thực hiện các chức năng nhiệm vụ của Nhà nước.”

1.1. Khái niệm Chi Ngân Sách Nhà Nước Huyện Vân Hồ

Chi NSNN cấp huyện là việc phân phối và sử dụng quỹ NSNN để đảm bảo thực hiện chức năng của bộ máy nhà nước cấp huyện theo nguyên tắc nhất định. Đây là công cụ để chính quyền cấp huyện điều tiết, hình thành cơ cấu kinh tế, kích thích phát triển và ổn định kinh tế trên địa bàn. Đồng thời, là phương tiện để giải quyết các vấn đề xã hội, nâng cao chất lượng đời sống và giữ gìn trật tự an toàn xã hội.

1.2. Đặc Điểm Nổi Bật của Ngân Sách Nhà Nước Cấp Huyện

Ngân sách huyện thực hiện vai trò, chức năng, nhiệm vụ của NSNN trên địa bàn huyện, tạo mối quan hệ giữa ngân sách với các tổ chức, cá nhân trong quá trình phân bổ và sử dụng nguồn lực kinh tế. Chính quyền cấp huyện đóng vai trò trung gian, kết nối tỉnh với xã, phường, thị trấn. Ngân sách huyện là công cụ quan trọng để ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, cấp huyện cần có ngân sách riêng để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình.

II. Thách Thức Quản Lý Chi Ngân Sách tại Huyện Vân Hồ

Huyện Vân Hồ, được thành lập năm 2013, đang đối mặt với nhiều khó khăn trong quản lý chi ngân sách nhà nước. Mặc dù đã đạt được những kết quả quan trọng trong việc thu và sử dụng ngân sách, vẫn còn tồn tại những bất cập cần giải quyết. Kinh tế của tỉnh tăng trưởng nhưng chưa bền vững, tỷ lệ thu cân đối ngân sách trên tổng chi còn thấp, dẫn đến dự toán chi xây dựng hàng năm chưa sát với thực tế, phân bổ các khoản chi chưa cân đối, định mức chi thực tế chưa sát với dự toán được duyệt, nên dẫn đến những khó khăn cho công tác quyết toán. (Theo Luận văn của Phạm Thị Bích Nhung).

2.1. Khó Khăn Trong Lập Dự Toán Chi Ngân Sách Huyện Vân Hồ

Việc lập dự toán chi ngân sách nhà nước hàng năm chưa sát với tình hình thực tế là một thách thức lớn. Điều này dẫn đến việc phân bổ các khoản chi không cân đối, gây khó khăn cho các đơn vị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Cần có giải pháp để cải thiện công tác dự báo và lập kế hoạch chi tiêu.

2.2. Bất Cập Trong Quyết Toán Chi Ngân Sách Nhà Nước

Định mức chi thực tế chưa sát với dự toán được duyệt gây ra những khó khăn trong công tác quyết toán. Các quy định và thủ tục quyết toán cần được rà soát và điều chỉnh để đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc sử dụng ngân sách để tránh lãng phí và sai phạm.

III. Phương Pháp Quản Lý Chi Ngân Sách Hiệu Quả Tại Vân Hồ

Để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Vân Hồ, cần áp dụng các phương pháp quản lý tiên tiến và phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Các phương pháp này tập trung vào việc nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu quả sử dụng ngân sách. Đồng thời, cần tăng cường kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả các khoản chi tiêu.

3.1. Ứng Dụng Quy Trình Quản Lý Ngân Sách Nhà Nước Hiện Đại

Cần áp dụng quy trình quản lý ngân sách nhà nước hiện đại, từ khâu lập dự toán, phân bổ, thực hiện đến quyết toán. Quy trình này cần được thiết kế phù hợp với đặc điểm của huyện Vân Hồ và đảm bảo tính linh hoạt, dễ dàng điều chỉnh khi có thay đổi về kinh tế - xã hội.

3.2. Tăng Cường Kiểm Soát Chi Ngân Sách Nhà Nước

Công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước cần được tăng cường để đảm bảo các khoản chi tiêu đúng mục đích, đúng định mức và tuân thủ các quy định của pháp luật. Cần có cơ chế kiểm soát chặt chẽ từ khâu phê duyệt dự án đến khâu thanh toán và quyết toán.

3.3. Đẩy Mạnh Công Khai Minh Bạch Ngân Sách

Việc công khai minh bạch thông tin về ngân sách là rất quan trọng để nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý và sử dụng ngân sách. Thông tin về dự toán, thực hiện và quyết toán ngân sách cần được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân giám sát.

IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Vân Hồ

Để hoàn thiện quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Vân Hồ, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp về thể chế, tổ chức, nhân sự và công nghệ. Các giải pháp này tập trung vào việc nâng cao năng lực quản lý, tăng cường kiểm tra, giám sát và khuyến khích sử dụng ngân sách hiệu quả. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị liên quan.

4.1. Nâng Cao Năng Lực Cán Bộ Quản Lý Tài Chính Ngân Sách

Cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý tài chính - ngân sách. Đặc biệt, cần chú trọng đào tạo về các phương pháp quản lý hiện đại, kỹ năng phân tích và đánh giá hiệu quả sử dụng ngân sách.

4.2. Tăng Cường Kiểm Tra Thanh Tra Trong Quản Lý Chi NSNN

Cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc sử dụng ngân sách nhà nước để phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm. Cần có cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan kiểm tra, thanh tra và các cơ quan quản lý ngân sách.

4.3. Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin Trong Quản Lý Ngân Sách

Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý ngân sách nhà nước sẽ giúp nâng cao tính chính xác, kịp thời và minh bạch của thông tin. Cần xây dựng hệ thống thông tin ngân sách đồng bộ, kết nối giữa các cơ quan, đơn vị liên quan.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Hiệu Quả Chi Ngân Sách Huyện Vân Hồ

Việc triển khai các giải pháp quản lý chi ngân sách nhà nước hiệu quả sẽ mang lại những kết quả tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Vân Hồ. Nguồn ngân sách sẽ được sử dụng hiệu quả hơn, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công, cải thiện đời sống người dân và thu hút đầu tư. Theo số liệu thống kê, tổng thu NSNN trên địa bàn năm 2020 đạt 88.049 triệu đồng, bằng 112% dự toán Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh giao

5.1. Tăng Trưởng Kinh Tế Xã Hội Nhờ Chi Ngân Sách Hiệu Quả

Việc chi ngân sách hợp lý cho các lĩnh vực kinh tế trọng điểm sẽ tạo động lực cho tăng trưởng kinh tế. Cần ưu tiên chi ngân sách cho đầu tư phát triển hạ tầng, hỗ trợ doanh nghiệp và phát triển các ngành kinh tế có thế mạnh của huyện Vân Hồ.

5.2. Cải Thiện Đời Sống Người Dân Thông Qua Chi Ngân Sách

Việc chi ngân sách cho các lĩnh vực xã hội như giáo dục, y tế, văn hóa sẽ góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Cần ưu tiên chi ngân sách cho các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo và nâng cao chất lượng dịch vụ công.

VI. Tương Lai Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Tại Vân Hồ

Với sự quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Vân Hồ, công tác quản lý chi ngân sách nhà nước sẽ ngày càng được hoàn thiện và đạt được những thành tựu to lớn hơn nữa. Huyện Vân Hồ sẽ trở thành một điểm sáng trong quản lý tài chính công của tỉnh Sơn La và cả nước. Theo Nghị quyết số 72/NQ - CP ngày 10/6/2013 của Chính phủ, về việc điều chỉnh địa giới hành chính huyện Mộc Châu, thành lập huyện Vân Hồ thuộc tỉnh Sơn La. Năm 2021 là năm thứ năm thực hiện Luật NSNN năm 2015, với sự nỗ lực của tỉnh Sơn La và huyện Vân Hồ, các ngành, các đơn vị sử dụng NSNN.

6.1. Xây Dựng Hệ Thống Quản Lý Tài Chính Công Hiện Đại

Mục tiêu lâu dài là xây dựng một hệ thống quản lý tài chính công hiện đại, minh bạch và hiệu quả. Hệ thống này cần được kết nối với các hệ thống thông tin khác của tỉnh và cả nước để đảm bảo tính đồng bộ và liên thông.

6.2. Phát Triển Nguồn Nhân Lực Tài Chính Chất Lượng Cao

Cần đầu tư mạnh mẽ vào phát triển nguồn nhân lực tài chính chất lượng cao. Cần có chính sách thu hút và giữ chân những cán bộ tài chính giỏi, có tâm huyết với sự phát triển của huyện Vân Hồ.

Tổng quan nghiên cứu

Ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện các chức năng và nhiệm vụ của Nhà nước, đặc biệt là trong điều tiết và phát triển kinh tế - xã hội. Tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, tổng thu NSNN năm 2020 đạt 88.049 triệu đồng, vượt 12% so với dự toán HĐND tỉnh giao, trong đó thu nội địa đạt 52.768 triệu đồng, bằng 67% dự toán. Năm 2021, dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, kinh tế huyện vẫn duy trì ổn định với 24/26 chỉ tiêu kinh tế - xã hội đạt và vượt kế hoạch; thu ngân sách đạt gần 40 tỷ đồng. Tuy nhiên, công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn còn tồn tại nhiều hạn chế như chi tiêu dàn trải, hiệu quả đầu tư thấp, thất thoát và lãng phí trong chi tiêu xây dựng cơ bản, cũng như chi hành chính và các lĩnh vực y tế, giáo dục chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.

Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Vân Hồ trong giai đoạn 2019-2021 nhằm đánh giá thực trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi ngân sách. Nghiên cứu có phạm vi không gian tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La và phạm vi thời gian từ năm 2019 đến 2021. Mục tiêu chính là sử dụng nguồn NSNN hiệu quả, tiết kiệm, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các cấp chính quyền trong việc hoạch định chính sách tài chính ngân sách phù hợp với điều kiện thực tế của huyện.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý kinh tế và tài chính công, trong đó có:

• Lý thuyết quản lý ngân sách nhà nước cấp huyện: Nhấn mạnh vai trò của ngân sách địa phương trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính cho các chức năng của chính quyền cấp huyện, bao gồm các nguyên tắc lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách.

• Mô hình chu trình ngân sách: Bao gồm ba khâu chính là lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán ngân sách, giúp quản lý ngân sách một cách khoa học, minh bạch và hiệu quả.

• Khái niệm quản lý chi ngân sách nhà nước: Quản lý chi NSNN là quá trình sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý để tác động đến hoạt động chi ngân sách nhằm thực hiện các chức năng của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: ngân sách nhà nước cấp huyện, quản lý chi ngân sách, dự toán ngân sách, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách, kiểm soát và thanh tra chi ngân sách.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định lượng và định tính với các bước cụ thể:

• Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo quyết toán ngân sách của Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Vân Hồ giai đoạn 2019-2021, các văn bản pháp luật liên quan, tài liệu thống kê kinh tế - xã hội của huyện và tỉnh Sơn La. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát, phỏng vấn 24 cán bộ quản lý và các đơn vị thụ hưởng ngân sách trên địa bàn huyện.

• Phương pháp chọn mẫu: Mẫu khảo sát gồm cán bộ quản lý thuộc UBND huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc Nhà nước huyện và các đơn vị sử dụng ngân sách, được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu phi xác suất có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách, phân tích so sánh tỷ lệ dự toán và quyết toán, đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật và hiệu quả sử dụng ngân sách. Phân tích định tính được áp dụng để làm rõ nguyên nhân các tồn tại, hạn chế và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách.

• Timeline nghiên cứu: Thu thập số liệu sơ cấp vào tháng 5 năm 2022, phân tích và tổng hợp dữ liệu trong vòng 6 tháng tiếp theo, hoàn thiện luận văn vào cuối năm 2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng lập dự toán chi ngân sách: Qua khảo sát, 85% cán bộ quản lý đánh giá công tác lập dự toán chi NSNN tại huyện Vân Hồ cơ bản đảm bảo đúng thời gian và tuân thủ quy định pháp luật. Tuy nhiên, tỷ lệ chênh lệch giữa dự toán và quyết toán chi thường xuyên dao động khoảng 10-15%, cho thấy dự toán chưa sát với thực tế. Dự toán chi đầu tư phát triển chiếm khoảng 30% tổng chi ngân sách, thấp hơn so với mức trung bình của các huyện miền núi khác.

2. Chấp hành dự toán chi ngân sách: Tỷ lệ chi ngân sách thực tế so với dự toán đạt khoảng 90% đối với chi thường xuyên và 75% đối với chi đầu tư phát triển trong giai đoạn 2019-2021. Việc chấp hành chi đầu tư còn chậm, dẫn đến tồn đọng vốn và chuyển nguồn sang năm sau chiếm khoảng 12% tổng vốn đầu tư.

3. Quyết toán chi ngân sách: Báo cáo quyết toán được lập đầy đủ và kịp thời, tuy nhiên có khoảng 20% đơn vị sử dụng ngân sách chưa thực hiện đúng quy trình quyết toán, gây khó khăn trong việc tổng hợp và đánh giá hiệu quả chi tiêu. Các khoản chi sai mục đích được phát hiện chiếm dưới 3% tổng chi ngân sách.

4. Kiểm soát, thanh tra chi ngân sách: Công tác kiểm soát nội bộ và thanh tra chi NSNN được thực hiện thường xuyên, với hơn 90% các khoản chi được kiểm tra trước khi thanh toán. Tuy nhiên, việc xử lý các sai phạm còn chưa triệt để, dẫn đến tồn tại một số khoản chi không đúng quy định.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trong quản lý chi NSNN huyện Vân Hồ bao gồm năng lực quản lý còn hạn chế, quy trình lập dự toán chưa sát thực tế, và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý. So sánh với một số địa phương như huyện Bảo Thắng (Lào Cai) và huyện Nghi Lộc (Nghệ An), huyện Vân Hồ còn thiếu sự chủ động trong việc dự báo và điều chỉnh dự toán chi ngân sách, đặc biệt là chi đầu tư phát triển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh tỷ lệ dự toán và quyết toán chi ngân sách theo từng năm, bảng phân tích mức độ tuân thủ pháp luật trong chi tiêu, và biểu đồ thể hiện tỷ trọng chi đầu tư phát triển so với chi thường xuyên. Những kết quả này cho thấy cần thiết phải nâng cao năng lực quản lý, cải tiến quy trình lập dự toán và tăng cường kiểm soát chi ngân sách để đảm bảo sử dụng nguồn lực tài chính công hiệu quả hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện công tác lập dự toán chi ngân sách: Áp dụng phương pháp dự báo khoa học, sát thực tế hơn, tăng cường phối hợp giữa các phòng ban liên quan để xây dựng dự toán chính xác, giảm chênh lệch giữa dự toán và quyết toán. Thời gian thực hiện: 2023-2024. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện.

2. Tăng cường quản lý chấp hành dự toán chi ngân sách: Xây dựng kế hoạch chi tiêu chi tiết theo quý, ưu tiên các khoản chi đầu tư phát triển trọng điểm, đảm bảo giải ngân kịp thời, hạn chế chuyển nguồn vốn. Thời gian: 2023-2025. Chủ thể: UBND huyện và các đơn vị sử dụng ngân sách.

3. Nâng cao chất lượng công tác quyết toán và kiểm soát chi ngân sách: Đào tạo cán bộ về quy trình quyết toán, tăng cường kiểm tra, thanh tra, xử lý nghiêm các sai phạm, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong sử dụng ngân sách. Thời gian: 2023-2024. Chủ thể: Kho bạc Nhà nước huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi ngân sách: Triển khai hệ thống quản lý ngân sách điện tử, giúp theo dõi, giám sát chi tiêu ngân sách nhanh chóng, chính xác và minh bạch hơn. Thời gian: 2023-2026. Chủ thể: UBND huyện phối hợp với Sở Tài chính tỉnh Sơn La.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo và cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện: Giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng quản lý chi ngân sách, áp dụng các giải pháp cải tiến công tác lập dự toán, chấp hành và quyết toán ngân sách.

2. Các cơ quan tài chính, kế hoạch và kho bạc nhà nước: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích thực trạng quản lý chi ngân sách, hỗ trợ xây dựng chính sách và quy trình quản lý phù hợp.

3. Các đơn vị sử dụng ngân sách trên địa bàn huyện: Hiểu rõ quy trình, nguyên tắc và trách nhiệm trong việc sử dụng ngân sách, từ đó nâng cao hiệu quả và tuân thủ pháp luật.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, tài chính công: Tài liệu tham khảo thực tiễn về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện, giúp phát triển nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực tài chính công.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện là gì?
   Quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện là quá trình sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý để điều chỉnh hoạt động chi ngân sách nhằm thực hiện các chức năng của chính quyền địa phương, đảm bảo sử dụng nguồn lực tài chính hiệu quả và đúng mục đích.

2. Tại sao việc lập dự toán chi ngân sách lại quan trọng?
   Lập dự toán chi ngân sách giúp xác định kế hoạch chi tiêu phù hợp với nguồn thu, đảm bảo ngân sách được sử dụng tiết kiệm, hiệu quả và đáp ứng các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

3. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách tại huyện Vân Hồ?
   Bao gồm yếu tố khách quan như điều kiện tự nhiên, trình độ phát triển kinh tế - xã hội, cơ chế chính sách của Nhà nước; và yếu tố chủ quan như năng lực quản lý của cán bộ, tổ chức bộ máy quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách?
   Cần hoàn thiện quy trình lập dự toán, tăng cường kiểm soát và thanh tra chi ngân sách, đào tạo nâng cao năng lực cán bộ, ứng dụng công nghệ thông tin và đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan liên quan.

5. Công tác quyết toán chi ngân sách có vai trò gì?
   Quyết toán chi ngân sách là khâu cuối cùng trong chu trình ngân sách, giúp tổng hợp, đánh giá việc thực hiện dự toán, phát hiện sai phạm và rút ra bài học kinh nghiệm để cải thiện công tác quản lý ngân sách trong các năm tiếp theo.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện, tập trung nghiên cứu tại huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La giai đoạn 2019-2021.
• Đã đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách, chỉ ra những tồn tại như chênh lệch dự toán và quyết toán, chậm giải ngân vốn đầu tư và hạn chế trong công tác kiểm soát chi tiêu.
• Xác định các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi ngân sách, từ điều kiện tự nhiên đến năng lực cán bộ và tổ chức bộ máy.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác lập dự toán, chấp hành dự toán, quyết toán và kiểm soát chi ngân sách, đồng thời ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý.
• Khuyến nghị các cấp chính quyền huyện Vân Hồ và tỉnh Sơn La triển khai thực hiện các giải pháp trong giai đoạn 2023-2026 để nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hành động tiếp theo là tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý ngân sách cho cán bộ, đồng thời triển khai hệ thống quản lý ngân sách điện tử nhằm tăng cường minh bạch và hiệu quả quản lý tài chính công. Các cơ quan quản lý và đơn vị sử dụng ngân sách cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp đề xuất, đảm bảo nguồn lực ngân sách được sử dụng đúng mục đích và tiết kiệm.