Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng tại Việt Nam, việc thi công các công trình cao tầng với kiến trúc hiện đại ngày càng phổ biến. Hệ mặt dựng kính Unitized được ứng dụng rộng rãi trong các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại nhờ ưu điểm về thẩm mỹ, cách âm, cách nhiệt và thi công nhanh chóng. Tại dự án tòa nhà văn phòng thương mại Becamex do Công ty cổ phần BM Windows thi công, công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) trong lắp đặt mặt dựng Unitized được đặt ra như một vấn đề cấp thiết nhằm giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động (TNLĐ) và bảo vệ sức khỏe người lao động.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào đánh giá thực trạng công tác ATVSLĐ và nhận diện các mối nguy tiềm ẩn trong quá trình thi công lắp đặt kính mặt dựng Unitized tại dự án Becamex, đồng thời đề xuất các giải pháp kỹ thuật và quản lý nhằm nâng cao hiệu quả công tác an toàn. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi dự án tòa nhà văn phòng thương mại dịch vụ Becamex, Bình Dương, với dữ liệu thu thập từ năm 2017 đến 2021, bao gồm số liệu về lực lượng lao động, tai nạn lao động và các biện pháp an toàn đang áp dụng.

Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần giảm thiểu rủi ro tai nạn, nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn cho người lao động, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 45001:2018. Qua đó, nghiên cứu không chỉ có giá trị thực tiễn tại dự án Becamex mà còn là tài liệu tham khảo cho các doanh nghiệp xây dựng khác trong lĩnh vực thi công mặt dựng Unitized.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng các lý thuyết và mô hình quản lý an toàn vệ sinh lao động trong ngành xây dựng, tập trung vào:

  • Lý thuyết quản lý rủi ro (Risk Management Theory): Nhận diện, đánh giá và kiểm soát các mối nguy hiểm trong quá trình thi công, nhằm giảm thiểu tai nạn và tổn thất.
  • Mô hình hệ thống quản lý an toàn ISO 45001:2018: Định hướng xây dựng hệ thống quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp theo tiêu chuẩn quốc tế, bao gồm các yêu cầu về nhận diện mối nguy, đánh giá rủi ro và cải tiến liên tục.
  • Phương pháp nhận diện mối nguy và đánh giá rủi ro: Áp dụng sơ đồ xương cá (Fishbone Diagram) và kỹ thuật 5 Whys để phân tích nguyên nhân gốc rễ của các sự cố an toàn. Đồng thời, sử dụng ma trận đánh giá mức độ rủi ro dựa trên tần suất xảy ra và hậu quả thương tật, theo hướng dẫn của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO).

Các khái niệm chính bao gồm: mối nguy (hazard), rủi ro (risk), biện pháp kiểm soát (control measures), tai nạn lao động (occupational accident), và phương tiện bảo vệ cá nhân (Personal Protective Equipment - PPE).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập số liệu từ báo cáo nhân sự, thống kê tai nạn lao động, hồ sơ kiểm tra an toàn tại dự án Becamex và tài liệu pháp luật liên quan như Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH, Thông tư 36/2019 TT-BLĐTBXH.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu toàn bộ lực lượng lao động tham gia thi công lắp đặt mặt dựng Unitized tại dự án, gồm 130 người với 96% nam và 65% trong độ tuổi 18-30.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để phân tích đặc điểm lực lượng lao động, tần suất và loại sự cố an toàn. Áp dụng sơ đồ xương cá và kỹ thuật 5 Whys để nhận diện nguyên nhân tai nạn. Đánh giá mức độ rủi ro theo ma trận tần suất và hậu quả, phân loại mức độ rủi ro từ chấp nhận đến báo động.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2017 đến 2021, thực hiện khảo sát và đánh giá thực trạng trong năm 2021-2022, đề xuất giải pháp và hoàn thiện luận văn trong năm 2022.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng lực lượng lao động: Trong tổng số 130 công nhân, 96% là nam giới, 65% trong độ tuổi 18-30, và 62% có trình độ lao động phổ thông. Điều này cho thấy lực lượng lao động chủ yếu là người trẻ, có sức khỏe tốt nhưng trình độ chuyên môn còn hạn chế, cần chú trọng đào tạo an toàn.

  2. Tình hình tai nạn lao động: Trong giai đoạn 2017-2021, công ty không ghi nhận tai nạn lao động nghiêm trọng nhưng có 9 sự cố liên quan đến an toàn, trong đó 78% do vật rơi và 22% do sập đổ vật tư. Tần suất sự cố vật rơi chiếm tỷ lệ cao, phản ánh nguy cơ lớn trong thi công trên cao và quản lý vật tư chưa hoàn toàn hiệu quả.

  3. Áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001:2018: Công ty đã được chứng nhận ISO 45001:2018 từ năm 2020, giúp cải thiện khả năng tuân thủ pháp luật, giảm thiểu rủi ro và chi phí tai nạn. Tuy nhiên, việc duy trì các quy định an toàn tại công trường xây dựng còn gặp khó khăn do đặc thù môi trường thay đổi liên tục và áp lực tiến độ.

  4. Công tác kiểm soát an toàn: Tổ chức bộ phận HSE chặt chẽ với các vai trò rõ ràng từ chỉ huy trưởng đến giám sát an toàn và công nhân. Công tác kiểm tra định kỳ (Site Walk) được thực hiện hàng tuần và hàng tháng, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vi phạm an toàn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các sự cố vật rơi và sập đổ vật tư được xác định là do công tác quản lý vật tư chưa chặt chẽ, mặt bằng tập kết hạn chế và thiếu biện pháp neo buộc dụng cụ cầm tay khi làm việc trên cao. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, việc áp dụng các tiêu chuẩn an toàn và đào tạo chuyên sâu cho người lao động là yếu tố then chốt để giảm thiểu tai nạn.

Việc áp dụng ISO 45001:2018 đã mang lại nhiều lợi ích nhưng vẫn cần cải tiến để phù hợp với điều kiện thực tế tại công trường xây dựng, đặc biệt là trong việc duy trì và giám sát thực hiện các biện pháp an toàn. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố lực lượng lao động theo giới tính, độ tuổi và trình độ chuyên môn, cũng như bảng thống kê sự cố an toàn theo năm để minh họa xu hướng và mức độ rủi ro.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và huấn luyện an toàn: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về nhận diện mối nguy, kỹ năng làm việc an toàn trên cao và sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân cho toàn bộ công nhân, đặc biệt là lao động phổ thông. Mục tiêu nâng tỷ lệ công nhân được đào tạo đạt chuẩn lên 100% trong vòng 6 tháng.

  2. Cải tiến công tác quản lý vật tư và dụng cụ: Thiết lập quy trình kiểm soát chặt chẽ việc tập kết, neo buộc vật tư và dụng cụ cầm tay nhằm giảm thiểu rủi ro vật rơi. Áp dụng hệ thống biển báo, quây cảnh báo và giá đỡ vật tư tại các khu vực thi công trong vòng 3 tháng tới.

  3. Nâng cao hiệu quả kiểm tra, giám sát an toàn: Tăng cường tần suất kiểm tra định kỳ và đột xuất, sử dụng công nghệ ghi nhận hình ảnh và báo cáo nhanh để phát hiện vi phạm. Thiết lập hệ thống phản hồi và xử lý vi phạm kịp thời, giảm thiểu sự cố xuống dưới 2% trong năm tiếp theo.

  4. Áp dụng biện pháp kỹ thuật an toàn mới: Sử dụng dây an toàn toàn thân có bộ phận chống sốc, cải tiến khung chân Gondola và các thiết bị nâng người theo tiêu chuẩn quốc tế. Thực hiện trong vòng 12 tháng với sự phối hợp của bộ phận kỹ thuật và HSE.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý dự án xây dựng: Giúp hiểu rõ các rủi ro an toàn trong thi công mặt dựng Unitized và áp dụng các giải pháp quản lý hiệu quả nhằm giảm thiểu tai nạn.

  2. Chuyên viên HSE và kỹ sư an toàn lao động: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về đánh giá rủi ro, phương pháp nhận diện mối nguy và xây dựng kế hoạch an toàn phù hợp với đặc thù thi công trên cao.

  3. Nhà thầu thi công và nhà thầu phụ: Hỗ trợ nâng cao nhận thức và kỹ năng an toàn cho công nhân, đồng thời áp dụng các biện pháp kỹ thuật và tổ chức nhằm đảm bảo an toàn lao động.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành xây dựng, quản lý an toàn: Là tài liệu tham khảo quý giá về công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động trong lĩnh vực thi công mặt dựng kính hiện đại, góp phần phát triển nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công tác an toàn trong thi công mặt dựng Unitized lại quan trọng?
    Thi công mặt dựng Unitized thường diễn ra trên cao, sử dụng thiết bị nâng và vật liệu nặng, tiềm ẩn nhiều rủi ro tai nạn. Quản lý an toàn giúp giảm thiểu thương tích và bảo vệ sức khỏe người lao động.

  2. Các mối nguy chính trong thi công mặt dựng Unitized là gì?
    Bao gồm rủi ro ngã cao, vật rơi, sập đổ vật tư, tai nạn điện và thiết bị nâng không an toàn. Việc nhận diện và kiểm soát các mối nguy này là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn.

  3. ISO 45001:2018 có vai trò gì trong công tác an toàn?
    ISO 45001:2018 cung cấp khung quản lý an toàn sức khỏe nghề nghiệp chuẩn quốc tế, giúp doanh nghiệp xây dựng hệ thống kiểm soát rủi ro hiệu quả, tuân thủ pháp luật và cải tiến liên tục.

  4. Làm thế nào để đánh giá mức độ rủi ro trong thi công?
    Sử dụng ma trận đánh giá dựa trên tần suất xảy ra và hậu quả thương tật, phân loại mức độ rủi ro từ chấp nhận đến báo động, từ đó đề xuất biện pháp kiểm soát phù hợp.

  5. Phương tiện bảo vệ cá nhân nào cần thiết khi thi công mặt dựng Unitized?
    Bao gồm mũ bảo hộ, dây an toàn toàn thân có chống sốc, găng tay, giày bảo hộ, kính bảo hộ và quần áo bảo hộ phù hợp với đặc thù công việc trên cao và tiếp xúc với thiết bị điện.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng công tác quản lý an toàn vệ sinh lao động trong thi công lắp đặt mặt dựng Unitized tại dự án Becamex, phát hiện các rủi ro chủ yếu liên quan đến vật rơi và sập đổ vật tư.
  • Áp dụng tiêu chuẩn ISO 45001:2018 đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý an toàn nhưng vẫn cần cải tiến để phù hợp với điều kiện thi công thực tế.
  • Đề xuất các giải pháp kỹ thuật và quản lý như đào tạo an toàn, kiểm soát vật tư, nâng cao giám sát và áp dụng thiết bị bảo hộ hiện đại nhằm giảm thiểu tai nạn lao động.
  • Nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và các nhà quản lý trong việc nâng cao công tác an toàn vệ sinh lao động.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và mở rộng nghiên cứu áp dụng cho các dự án tương tự trong ngành xây dựng.

Quý độc giả và các nhà quản lý được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu nhằm nâng cao an toàn lao động trong thi công mặt dựng Unitized, góp phần xây dựng môi trường làm việc an toàn, hiệu quả và bền vững.