Luận văn thạc sĩ về quan hệ mậu dịch biên giới Việt Nam - Trung Quốc từ 1991 đến nay

• Tác giả: Nguyễn Kiều Trang
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Trọng Hậu
• Trường học: Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội & Nhân Văn
• Chuyên ngành: Đông Phương Học
• Đề tài: Quan Hệ Mậu Dịch Biên Giới Việt Nam - Trung Quốc Giai Đoạn Từ 1991 Đến Nay
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2008
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ QUAN HỆ MẬU DỊCH BIÊN GIỚI VIỆT NAM - TRUNG QUỐC TRƯỚC NĂM 1991
• 1.1. Định nghĩa và một số đặc trưng cơ bản của mậu dịch biên giới
• 1.2. Đặc trưng cơ bản
• 1.3. Sự khác nhau về mậu dịch biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc
• 1.4. Đặc điểm kinh tế xã hội của các tỉnh biên giới Việt Nam - Trung Quốc
• 1.5. Khái quát quá trình phát triển mậu dịch biên giới Việt Nam - Trung Quốc trước khi quan hệ hai nước được bình thường hoá tháng 11
• 2. CHƯƠNG II: QUAN HỆ MẬU DỊCH BIÊN GIỚI VIỆT NAM - TRUNG QUỐC TỪ 1991 ĐẾN NAY
• 2.1. Những tiền đề khách quan và chủ quan cho việc bình thường hoá quan hệ mậu dịch biên giới hai nước
• 2.1.1. Tiền đề khách quan
• 2.1.2. Tiền đề chủ quan
• 2.2. Quan hệ mậu dịch biên giới Việt - Trung giai đoạn từ năm 1991 đến năm 2000
• 2.2.1. Tình hình biên mậu các tỉnh Lạng Sơn, Lào Cai, Quảng Ninh
• 2.2.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội và mậu dịch biên giới ở tỉnh Lạng Sơn
• 2.2.3. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội và mậu dịch biên giới ở tỉnh Lào Cai
• 2.2.4. Thương mại biên mậu tại cửa khẩu Móng Cái - Quảng Ninh
• 2.2.5. Tình hình biên mậu các tỉnh Hà Giang, Lai Châu, Cao Bằng
• 2.2.5.1. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội và mậu dịch biên giới ở tỉnh Hà Giang
• 2.2.5.2. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội và mậu dịch biên giới ở tỉnh Lai Châu
• 2.2.5.3. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội và mậu dịch biên giới ở tỉnh Cao Bằng
• 2.2.6. Đánh giá chung về tình hình biên mậu Việt Nam - Trung Quốc
• 2.2.6.1. Những kết quả đã đạt được
• 2.2.6.2. Những tồn tại và nguyên nhân
• 2.3. Quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung giai đoạn từ 2001 đến nay
• 2.3.1. Tình hình hoạt động trao đổi hàng hóa qua biên giới giữa tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc
• 2.3.1.1. Một số kết quả đã đạt được
• 2.3.1.2. Một số tồn tại
• 2.3.2. Tỉnh Lào Cai
• 2.3.2.1. Tình hình chung
• 2.3.2.2. Tình hình xuất nhập khẩu biên giới Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Lào Cai
• 2.3.3. Tỉnh Quảng Ninh
• 2.3.3.1. Tình hình chung
• 2.3.3.2. Tình hình xuất nhập khẩu biên giới Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
• 2.3.4. Tỉnh Hà Giang
• 2.3.4.1. Tình hình chung
• 2.3.4.2. Những khó khăn, tồn tại chủ yếu
• 2.3.5. Tỉnh Lai Châu
• 2.3.6. Tỉnh Cao Bằng
• 2.3.7. Tỉnh Điện Biên
• 2.3.8. Đánh giá chung về tình hình biên mậu Việt Nam - Trung Quốc giai đoạn 2001 - đến nay
• 2.3.9. Một số đặc điểm chủ yếu trong quan hệ biên mậu Việt - Trung từ khi bình thường hoá quan hệ năm 1991 đến nay
• 3. CHƯƠNG III: TRIỂN VỌNG TRONG QUAN HỆ BIÊN MẬU HAI NƯỚC TRONG TƯƠNG LAI
• 3.1. Quan điểm phát triển biên mậu Việt - Trung
• 3.2. Định hướng phát triển biên mậu Việt - Trung
• 3.3. Một số giải pháp phát triển biên mậu Việt - Trung
• 3.3.1. Hoàn thiện chính sách biên mậu
• 3.3.2. Cải thiện thể chế quản lí cửa khẩu biên giới
• 3.3.3. Tăng cường xây dựng hạ tầng cơ sở biên mậu
• 3.3.4. Xúc tiến hợp tác biên giới Việt - Trung trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, du lịch, văn hoá
• 3.3.5. Chú trọng đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực sản xuất gia công chế biến
• 3.3.6. Đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền nhân dân đấu tranh với các hành vi buôn lậu, trốn thuế, gian lận thương mại
• 3.3.7. Tăng tỷ trọng xuất khẩu của địa phương
• 3.3.8. Tăng cường vai trò của hệ thống ngân hàng thương mại trong thanh toán biên mậu
• 3.3.9. Thành lập những hiệp hội của các nhà xuất khẩu hàng hoá sang Trung Quốc để tránh các hiện tượng tranh mua, tranh bán giữa những người xuất khẩu
• 3.3.10. Giải pháp giảm nhập siêu từ Trung Quốc
• 3.3.11. Một số kiến nghị nhằm thúc đẩy quan hệ mậu dịch biên giới ở các tỉnh Việt Nam - Trung Quốc
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung từ 1991 đến 2023

Quan hệ mậu dịch biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc đã trải qua nhiều giai đoạn phát triển từ năm 1991 đến nay. Sự bình thường hóa quan hệ vào năm 1991 đã mở ra một kỷ nguyên mới cho hợp tác kinh tế giữa hai nước. Đường biên giới dài hơn 1400 km giữa Việt Nam và Trung Quốc không chỉ là ranh giới địa lý mà còn là cầu nối cho các hoạt động thương mại, giao lưu văn hóa và phát triển kinh tế. Trong giai đoạn này, các hiệp định thương mại và chính sách hợp tác đã được ký kết, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tăng cường mậu dịch biên giới.

1.1. Đặc điểm của quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung

Quan hệ mậu dịch biên giới Việt - Trung có những đặc điểm riêng biệt, bao gồm sự đa dạng về hàng hóa xuất nhập khẩu và sự phát triển không đồng đều giữa các tỉnh biên giới. Các tỉnh như Lạng Sơn, Lào Cai và Quảng Ninh đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại biên mậu. Hàng hóa chủ yếu bao gồm nông sản, thực phẩm và hàng tiêu dùng.

1.2. Tình hình phát triển kinh tế xã hội tại các tỉnh biên giới

Các tỉnh biên giới Việt Nam như Lạng Sơn, Lào Cai và Quảng Ninh đã có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế xã hội. Sự gia tăng kim ngạch xuất nhập khẩu đã góp phần nâng cao đời sống của người dân địa phương. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết để phát triển bền vững.

II. Những thách thức trong quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung

Mặc dù quan hệ mậu dịch biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc đã có nhiều tiến bộ, nhưng vẫn tồn tại nhiều thách thức. Các vấn đề như chính sách thương mại không đồng nhất, cơ sở hạ tầng chưa hoàn thiện và sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các doanh nghiệp vẫn đang cản trở sự phát triển. Đặc biệt, tình trạng buôn lậu và gian lận thương mại cũng là những vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết.

2.1. Chính sách thương mại và tác động đến mậu dịch biên giới

Chính sách thương mại của Trung Quốc và Việt Nam có sự khác biệt, ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu. Việc áp dụng các quy định và thuế quan không đồng nhất đã gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận thị trường.

2.2. Cơ sở hạ tầng và ảnh hưởng đến giao thương

Cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu biên giới chưa đáp ứng được nhu cầu giao thương ngày càng tăng. Việc nâng cấp và cải thiện hạ tầng là cần thiết để thúc đẩy hoạt động thương mại và giảm thiểu thời gian thông quan.

III. Phương pháp cải thiện quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung

Để cải thiện quan hệ mậu dịch biên giới, cần có những phương pháp và giải pháp cụ thể. Việc hoàn thiện chính sách thương mại, cải thiện cơ sở hạ tầng và tăng cường hợp tác giữa các tỉnh biên giới là những yếu tố quan trọng. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng của hai nước để giải quyết các vấn đề tồn tại.

3.1. Hoàn thiện chính sách thương mại

Cần xây dựng và hoàn thiện các chính sách thương mại phù hợp với thực tiễn, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc xuất nhập khẩu hàng hóa. Việc ký kết các hiệp định thương mại tự do cũng cần được xem xét để mở rộng thị trường.

3.2. Tăng cường hợp tác giữa các tỉnh biên giới

Hợp tác giữa các tỉnh biên giới Việt Nam và Trung Quốc cần được thúc đẩy thông qua các chương trình giao lưu, hội thảo và các hoạt động thương mại. Điều này sẽ giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau và tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu trong quan hệ mậu dịch biên giới

Kết quả nghiên cứu cho thấy quan hệ mậu dịch biên giới Việt - Trung đã có những bước tiến đáng kể. Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đã tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần nâng cao đời sống của người dân tại các tỉnh biên giới. Tuy nhiên, vẫn cần có những giải pháp cụ thể để phát huy tối đa tiềm năng của mậu dịch biên giới.

4.1. Kết quả đạt được trong quan hệ mậu dịch

Kim ngạch xuất khẩu Việt Nam sang Trung Quốc đã tăng từ 30 triệu USD năm 1991 lên 10,4 tỷ USD năm 2006. Điều này cho thấy sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ thương mại giữa hai nước.

4.2. Những tồn tại và nguyên nhân

Mặc dù có nhiều thành tựu, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề như tình trạng buôn lậu, chính sách thương mại chưa đồng bộ và cơ sở hạ tầng chưa phát triển. Những vấn đề này cần được giải quyết để phát triển bền vững.

V. Kết luận và triển vọng tương lai của quan hệ mậu dịch biên giới Việt Trung

Quan hệ mậu dịch biên giới Việt - Trung có nhiều triển vọng trong tương lai. Việc tăng cường hợp tác kinh tế, cải thiện chính sách thương mại và phát triển hạ tầng sẽ là những yếu tố quyết định cho sự phát triển bền vững. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa hai nước để giải quyết các vấn đề tồn tại và phát huy tiềm năng của mậu dịch biên giới.

5.1. Triển vọng phát triển quan hệ mậu dịch

Với sự gia tăng nhu cầu hàng hóa và dịch vụ, quan hệ mậu dịch biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Cần có những chiến lược cụ thể để khai thác tối đa tiềm năng này.

5.2. Đề xuất giải pháp cho tương lai

Đề xuất các giải pháp như cải thiện chính sách thương mại, nâng cấp cơ sở hạ tầng và tăng cường hợp tác giữa các tỉnh biên giới sẽ giúp phát triển quan hệ mậu dịch bền vững trong tương lai.