Quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc từ 2008: Phân tích qua lăng kính tân hiện thực

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ LUẬN GIẢI QUAN HỆ ĐỒNG MINH HOA KỲ - HÀN QUỐC GIAI ĐOẠN 2008-2019 DƯỚI GÓC ĐỘ TÂN HIỆN THỰC

1.1. Cơ sở lý luận và khuôn khổ phân tích

1.2. Lý luận của Chủ nghĩa Tân Hiện thực về quan hệ đồng minh

1.3. Khái niệm, phân loại quan hệ đồng minh

1.4. Sự bền vững và tan rã của quan hệ đồng minh

1.5. Khuôn khổ phân tích của Chủ nghĩa Tân Hiện thực. Môi trường quốc tế và đơn vị quốc gia

1.6. Cách tiếp cận hệ thống và cấu trúc phân bố quyền lực của hệ thống

1.7. Khung phân tích quan hệ đồng minh Hoa Kỳ - Hàn Quốc dưới góc độ Tân Hiện thực

1.7.1. Cấp độ hệ thống

1.7.2. Cấp độ dưới hệ thống

1.8. Cơ sở thực tiễn

1.8.1. Khái quát về quan hệ đồng minh Hoa Kỳ - Hàn Quốc

1.8.2. Nền tảng lịch sử, pháp lý

1.8.3. Nền tảng lợi ích

1.8.4. Tình hình khu vực Đông Bắc Á. Phân bố lại quyền lực giữa các nước lớn

1.8.4.1. Chủ nghĩa khu vực Đông Bắc Á

1.8.4.2. Tình hình Bán đảo Triều Tiên

1.8.4.3. Các yếu tố khác

1.8.5. Tình hình nội bộ của Hoa Kỳ và Hàn Quốc

1.8.5.1. Tình hình Hoa Kỳ

1.8.5.2. Tình hình Hàn Quốc

1.8.5.3. Vai trò của các nhà lãnh đạo

1.8.5.3.1. Các lãnh đạo Hoa Kỳ

1.8.5.3.2. Các lãnh đạo Hàn Quốc

2. CHƯƠNG 2: LUẬN GIẢI QUAN HỆ ĐỒNG MINH HOA KỲ - HÀN QUỐC GIAI ĐOẠN 2008-2019 DƯỚI GÓC ĐỘ TÂN HIỆN THỰC

2.1. Quan hệ chính trị - an ninh

2.1.1. Nâng tầm quan hệ đồng minh

2.1.2. Tăng cường hợp tác quân sự - an ninh

2.1.3. Đồng thuận tiếp cận cứng rắn với Triều Tiên

2.2. Gia tăng tỷ trọng lợi ích kinh tế trong quan hệ

2.3. Một số luận giải

2.3.1. Cấp độ hệ thống

2.3.2. Cấp độ dưới hệ thống

2.4. Quan hệ chính trị - an ninh

2.4.1. Không đột phá về chính trị - ngoại giao

2.4.2. Mâu thuẫn và đồng thuận trong cách tiếp cận với Triều Tiên

2.4.3. Bất đồng và nhượng bộ trong hợp tác quân sự - an ninh

2.4.4. Bất đồng và nhượng bộ trong quan hệ kinh tế

2.5. Một số luận giải

2.5.1. Cấp độ hệ thống

2.5.2. Cấp độ dưới hệ thống

2.6. Đánh giá chung

3. CHƯƠNG 3: CHIỀU HƯỚNG CỦA QUAN HỆ ĐỒNG MINH HOA KỲ - HÀN QUỐC ĐẾN NĂM 2030 DƯỚI GÓC ĐỘ TÂN HIỆN THỰC VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH ĐỐI VỚI VIỆT NAM

3.1. Dự báo quan hệ đồng minh Hoa Kỳ - Hàn Quốc đến năm 2030

3.1.1. Cơ sở dự báo dưới góc độ Tân Hiện thực. Cấp độ hệ thống

3.1.2. Cấp độ dưới hệ thống

3.2. Về phía Hàn Quốc

3.3. Các kịch bản của quan hệ đồng minh Hoa Kỳ - Hàn Quốc đến năm 2030

3.3.1. Kịch bản 1: Vận động theo chiều hướng tốt hơn

3.3.2. Kịch bản 2: Vận động theo chiều hướng xấu hơn

3.3.3. Kịch bản 3: Vận động theo hướng duy trì như hiện tại

3.4. Đánh giá các kịch bản

3.5. Chiều hướng của quan hệ đồng minh Hoa Kỳ - Hàn Quốc đến năm 2030

3.6. Nhận xét lý thuyết và hàm ý chính sách đối với Việt Nam

3.6.1. Nhận xét khi vận dụng Chủ nghĩa Tân Hiện thực

3.6.2. Hàm ý chính sách đối với Việt Nam

DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về quan hệ đồng minh Mỹ Hàn Quốc

Quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc từ năm 2008 đến nay đã trải qua nhiều biến động quan trọng. Quan hệ quốc tế giữa hai nước này không chỉ ảnh hưởng đến an ninh khu vực mà còn có tác động sâu rộng đến chính sách đối ngoại của các quốc gia khác trong khu vực Đông Bắc Á. Chính sách đối ngoại của Mỹ đã thay đổi, đặc biệt là trong bối cảnh an ninh khu vực ngày càng phức tạp. Hàn Quốc, với vai trò là một nước đồng minh quan trọng, đã phải điều chỉnh chính sách để phù hợp với những thay đổi này. Sự phát triển của kinh tế Mỹ Hàn cũng là một yếu tố không thể bỏ qua, khi mà hai nước đã tăng cường hợp tác kinh tế song phương, tạo ra những lợi ích chung cho cả hai bên.

1.1. Lịch sử và bối cảnh quan hệ

Lịch sử quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc bắt đầu từ sau Chiến tranh Triều Tiên. Tuy nhiên, từ năm 2008, mối quan hệ này đã có những bước tiến mới. Hợp tác quân sự giữa hai nước đã được nâng cao, đặc biệt là trong bối cảnh tình hình chính trị tại Bán đảo Triều Tiên. Sự hiện diện quân sự của Mỹ tại Hàn Quốc không chỉ nhằm bảo vệ Hàn Quốc mà còn để duy trì ổn định trong khu vực. Tình hình chính trị tại Hàn Quốc cũng có những thay đổi lớn, với sự xuất hiện của các nhà lãnh đạo mới, điều này đã ảnh hưởng đến cách tiếp cận của Hàn Quốc đối với Mỹ và các vấn đề khu vực.

II. Phân tích quan hệ đồng minh qua lăng kính tân hiện thực

Chủ nghĩa Tân Hiện thực cung cấp một khung lý thuyết hữu ích để phân tích quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc. Theo đó, cấu trúc phân bố quyền lực trong hệ thống quốc tế có ảnh hưởng lớn đến hành vi của các quốc gia. Quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Hàn Quốc không chỉ dựa trên lợi ích chung mà còn phản ánh sự cạnh tranh quyền lực giữa các cường quốc trong khu vực. Sự trỗi dậy của Trung Quốc đã tạo ra áp lực mới đối với Mỹ và Hàn Quốc, buộc hai nước phải điều chỉnh chính sách để bảo vệ lợi ích của mình. Hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Hàn Quốc đã được củng cố, với nhiều cuộc tập trận chung và các thỏa thuận quân sự mới.

2.1. Tác động của môi trường quốc tế

Môi trường quốc tế hiện nay đang thay đổi nhanh chóng, với sự gia tăng ảnh hưởng của các cường quốc như Trung Quốc và Nga. Điều này đã tạo ra những thách thức mới cho quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc. Tình hình chính trị tại Hàn Quốc cũng có những biến động, với sự xuất hiện của các nhà lãnh đạo có quan điểm khác nhau về quan hệ với Mỹ và Triều Tiên. Sự thay đổi này đã ảnh hưởng đến chính sách đối ngoại của Hàn Quốc, đặc biệt là trong việc tìm kiếm một cách tiếp cận độc lập hơn trong quan hệ với Triều Tiên.

III. Đánh giá và dự báo tương lai quan hệ đồng minh

Dự báo về quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc đến năm 2030 cho thấy nhiều khả năng sẽ tiếp tục duy trì sự hợp tác chặt chẽ. Tuy nhiên, những thách thức từ môi trường quốc tế sẽ yêu cầu cả hai nước phải điều chỉnh chính sách để thích ứng. Hợp tác kinh tế giữa Mỹ và Hàn Quốc sẽ tiếp tục phát triển, nhưng cũng cần phải chú ý đến các yếu tố bên ngoài như sự cạnh tranh từ Trung Quốc. Tình hình chính trị trong khu vực sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến quan hệ đồng minh, đặc biệt là trong bối cảnh các vấn đề như hạt nhân Triều Tiên vẫn chưa được giải quyết.

3.1. Các kịch bản tương lai

Có thể dự đoán ba kịch bản chính cho quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc đến năm 2030. Kịch bản đầu tiên là sự phát triển tích cực, trong đó hai nước tiếp tục củng cố quan hệ và hợp tác chặt chẽ hơn. Kịch bản thứ hai là sự suy giảm quan hệ, khi mà các yếu tố bên ngoài như sự trỗi dậy của Trung Quốc gây áp lực lên quan hệ đồng minh. Kịch bản thứ ba là duy trì trạng thái hiện tại, trong đó hai nước vẫn giữ quan hệ đồng minh nhưng không có nhiều tiến triển mới. Việc phân tích các kịch bản này sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách có cái nhìn rõ hơn về tương lai của quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc.

Luận án tiến sĩ về quan hệ đồng minh Mỹ - Hàn Quốc từ năm 2008 đến nay dưới góc độ tân hiện thực