Luận Văn Thạc Sĩ: Vận Dụng Phương Pháp Dạy Học Giải Quyết Vấn Đề Trong Dạy Học Sinh Học 11

• Tác giả: Nguyễn Thanh Huyền
• Người hướng dẫn: PGS. Nguyễn Thế Hưng
• Trường học: Trường Đại Học Giáo Dục - Đại Học Quốc Gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Sư Phạm Sinh Học
• Đề tài: Vận Dụng Phương Pháp Dạy Học Giải Quyết Vấn Đề Trong Dạy Học Sinh Học 11, Trung Học Phổ Thông
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2016
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Lí do chọn đề tài
• 0.2. Mục đích nghiên cứu
• 0.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 0.4. Giả thuyết nghiên cứu
• 0.5. Nhiệm vụ nghiên cứu
• 0.6. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
• 0.7. Phƣơng pháp nghiên cứu
• 0.8. Cấu trúc luận văn
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ TRONG DẠY HỌC SINH HỌC Ở TRƢỜNG PHỔ THÔNG
• 1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
• 1.1.1. Tổng quan nghiên cứu ngoài nước
• 1.1.2. Tổng quan nghiên cứu trong nước
• 1.2. Một số khái niệm cơ bản
• 1.2.1. Vấn đề
• 1.2.2. Vấn đề học tập
• 2. CHƯƠNG 2: VẬN DỤNG PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀO DẠY HỌC SINH HỌC 11
• 2.1. Phân tích nội dung kiến thức chương trình Sinh học 11
• 2.2. Vận dụng phƣơng pháp dạy học GQVĐ trong dạy học sinh học 11
• 2.3. Xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học sinh học 11
• 2.4. Nguyên tắc xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học 11
• 2.5. Quy trình xây dựng tình huống có vấn đề trong dạy học Sinh học 11
• 2.6. Một số biện pháp tạo tình huống có vấn đề trong dạy học Sinh học 11
• 2.7. Quy trình hướng dẫn học sinh giải quyết tình huống có vấn đề trong dạy học Sinh học 11
• 2.8. Các nguyên tắc sử dụng tình huống có vấn đề vào dạy học
• 2.9. Quy trình dạy học giải quyết vấn đề trong dạy học Sinh học 11
• 2.10. Sử dụng phương pháp dạy học GQVĐ để xây dựng các bài lên lớp trong dạy học sinh học 11
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm
• 3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm
• 3.3. Phƣơng pháp thực nghiệm
• 3.3.1. Chọn đối tượng thực nghiệm
• 3.3.2. Bố trí thực nghiệm
• 3.3.3. Phương pháp thu thập dữ liệu và đánh giá
• 3.4. Nội dung, công cụ và thời điểm đánh giá
• 3.5. Cách tiến hành
• 3.6. Kết quả và biện luận
• 3.6.1. Kết quả về mặt định lượng
• 3.6.2. Đánh giá kết quả lĩnh hội tri thức chương trình sinh học 11 của học sinh
• 3.6.3. Đánh giá khả năng giải quyết vấn đề của học sinh
• 3.6.4. Kết quả về mặt định tính
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phương pháp dạy học giải quyết vấn đề trong sinh học 11

Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề (GQVĐ) là một trong những phương pháp dạy học hiện đại, được áp dụng rộng rãi trong giáo dục. Đặc biệt, trong môn sinh học 11, phương pháp này giúp học sinh phát triển tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề thực tiễn. Việc áp dụng phương pháp GQVĐ không chỉ giúp học sinh nắm vững kiến thức mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy độc lập.

1.1. Khái niệm và vai trò của phương pháp GQVĐ trong giáo dục

Phương pháp GQVĐ là phương pháp dạy học mà trong đó học sinh được khuyến khích tìm ra giải pháp cho các vấn đề thực tiễn. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng tư duy, khả năng làm việc nhóm và tự học.

1.2. Lợi ích của việc áp dụng phương pháp GQVĐ trong dạy học sinh học

Việc áp dụng phương pháp GQVĐ trong dạy học sinh học giúp học sinh phát triển khả năng phân tích, tổng hợp thông tin và đưa ra quyết định. Học sinh sẽ học cách áp dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó nâng cao chất lượng học tập và khả năng giải quyết vấn đề.

II. Những thách thức trong việc áp dụng phương pháp GQVĐ trong sinh học 11

Mặc dù phương pháp GQVĐ mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc áp dụng nó trong dạy học sinh học 11 cũng gặp phải một số thách thức. Các giáo viên cần phải có kiến thức vững vàng và kỹ năng sư phạm tốt để hướng dẫn học sinh hiệu quả.

2.1. Khó khăn trong việc thiết kế tình huống có vấn đề

Thiết kế tình huống có vấn đề là một trong những yếu tố quan trọng trong phương pháp GQVĐ. Tuy nhiên, nhiều giáo viên gặp khó khăn trong việc tạo ra các tình huống thực tiễn phù hợp với nội dung bài học.

2.2. Thiếu sự hỗ trợ từ cơ sở vật chất và tài liệu

Nhiều trường học thiếu trang thiết bị và tài liệu hỗ trợ cho việc áp dụng phương pháp GQVĐ. Điều này làm giảm hiệu quả của phương pháp và ảnh hưởng đến quá trình học tập của học sinh.

III. Phương pháp dạy học GQVĐ hiệu quả trong sinh học 11

Để áp dụng phương pháp GQVĐ hiệu quả trong dạy học sinh học 11, giáo viên cần nắm vững quy trình và các bước thực hiện. Việc này không chỉ giúp học sinh tiếp thu kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.

3.1. Quy trình dạy học GQVĐ trong sinh học

Quy trình dạy học GQVĐ bao gồm các bước như xác định vấn đề, phân tích tình huống, tìm kiếm giải pháp và đánh giá kết quả. Mỗi bước đều cần sự tham gia tích cực của học sinh.

3.2. Các phương pháp hỗ trợ dạy học GQVĐ

Các phương pháp như thảo luận nhóm, nghiên cứu tình huống và trò chơi học tập có thể được sử dụng để hỗ trợ việc dạy học GQVĐ. Những phương pháp này giúp học sinh hứng thú hơn với bài học và phát triển kỹ năng làm việc nhóm.

IV. Ứng dụng thực tiễn của phương pháp GQVĐ trong dạy học sinh học 11

Việc áp dụng phương pháp GQVĐ trong dạy học sinh học 11 đã cho thấy nhiều kết quả tích cực. Học sinh không chỉ nắm vững kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề trong thực tiễn.

4.1. Kết quả nghiên cứu từ thực nghiệm

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng học sinh được dạy theo phương pháp GQVĐ có khả năng lĩnh hội kiến thức tốt hơn so với phương pháp truyền thống. Học sinh cũng thể hiện sự tự tin hơn trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.

4.2. Ví dụ thực tế về áp dụng phương pháp GQVĐ

Một số giáo viên đã áp dụng thành công phương pháp GQVĐ trong các bài học sinh học 11, như việc giải quyết các vấn đề về sinh thái, bảo vệ môi trường. Những bài học này không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về kiến thức mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

V. Kết luận và triển vọng của phương pháp GQVĐ trong dạy học sinh học 11

Phương pháp GQVĐ đang trở thành một xu hướng quan trọng trong dạy học sinh học 11. Việc áp dụng phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển tư duy mà còn nâng cao chất lượng giáo dục.

5.1. Tương lai của phương pháp GQVĐ trong giáo dục

Trong tương lai, phương pháp GQVĐ sẽ tiếp tục được nghiên cứu và phát triển. Các giáo viên cần được đào tạo để áp dụng hiệu quả phương pháp này trong giảng dạy.

5.2. Khuyến nghị cho giáo viên và nhà quản lý

Các giáo viên nên thường xuyên cập nhật kiến thức và kỹ năng về phương pháp GQVĐ. Nhà quản lý giáo dục cần tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng phương pháp này, bao gồm cung cấp tài liệu và trang thiết bị hỗ trợ.