Tổng quan nghiên cứu

Tỉnh Salavan, thuộc nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, với diện tích 13.691 km² và dân số khoảng 186.000 người, sở hữu nhiều tiềm năng phát triển du lịch nhờ tài nguyên thiên nhiên phong phú và đa dạng văn hóa bản địa. Mặc dù có nhiều danh lam thắng cảnh như thác Tạt Lọ, thác Nam Kat, hang động Chín Cửa, cùng các di tích lịch sử và văn hóa đặc sắc, ngành du lịch tại đây vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Số lượng khách du lịch hàng năm chỉ khoảng 180 lượt, trong khi tổng thu nhập từ du lịch đạt khoảng 10 triệu USD, thấp so với các tỉnh khác trong khu vực.

Nghiên cứu nhằm mục tiêu đánh giá thực trạng phát triển sản phẩm du lịch tại tỉnh Salavan trong giai đoạn 2019-2023, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp phát triển bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2040. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các sản phẩm du lịch đặc trưng, nhu cầu và cung ứng dịch vụ du lịch tại địa phương, dựa trên dữ liệu sơ cấp từ khảo sát khách du lịch và chuyên gia, cùng dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo, quy hoạch và văn bản pháp luật liên quan.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch, tăng cường quảng bá, thu hút đầu tư và phát triển nguồn nhân lực, từ đó thúc đẩy ngành du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp vào phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Salavan.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phát triển sản phẩm du lịch, trong đó có khái niệm sản phẩm du lịch của UNWTO (2001) coi sản phẩm du lịch là sự tổng hợp của kết cấu hạ tầng, tài nguyên du lịch và dịch vụ. Lý thuyết phát triển sản phẩm du lịch bền vững nhấn mạnh sự hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường, nhằm đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng phát triển tương lai.

Mô hình phát triển sản phẩm du lịch của Ross & Wall (1999) tập trung vào ba đối tượng chính: cộng đồng địa phương, khách du lịch và khu du lịch, thể hiện sự tương tác và ảnh hưởng lẫn nhau trong phát triển sản phẩm. Ngoài ra, mô hình của Ngân hàng Thế giới (World Bank) nhấn mạnh mục tiêu kinh tế, xã hội và sinh thái trong phát triển sản phẩm du lịch.

Các khái niệm chính bao gồm: sản phẩm du lịch, phát triển sản phẩm du lịch bền vững, tài nguyên du lịch tự nhiên và văn hóa, nhu cầu và cung ứng sản phẩm du lịch, cũng như các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến phát triển sản phẩm du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các sách, báo cáo, quy hoạch, văn bản pháp luật như Quyết định số 18/2023/QĐ-UBND và Nghị quyết số 123/2024/NQ-UBND tỉnh Salavan, cùng các tài liệu nghiên cứu trong giai đoạn 2019-2023.

Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát khách du lịch (bao gồm khách quốc tế và nội địa) và khảo sát chuyên gia quản lý nhà nước, doanh nghiệp lữ hành, giảng viên các trường du lịch tại tỉnh Salavan. Mẫu khảo sát khách du lịch gồm 286 phiếu, khảo sát chuyên gia với số lượng tương ứng, sử dụng thang đo Likert 5 điểm để đánh giá các yếu tố phát triển sản phẩm du lịch. Thời gian khảo sát diễn ra trong tháng 7/2024.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm Excel để thống kê, tổng hợp, so sánh và đánh giá thực trạng phát triển sản phẩm du lịch. Phương pháp so sánh được áp dụng để đối chiếu kết quả hoạt động kinh doanh và các tiêu chí phát triển sản phẩm du lịch trong giai đoạn nghiên cứu.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng phát triển sản phẩm du lịch: Tỉnh Salavan có 43 điểm du lịch danh lam thắng cảnh tự nhiên quốc gia, 46 điểm du lịch văn hóa, 15 chùa và 14 điểm tham quan di tích lịch sử. Tuy nhiên, số lượng khách du lịch hàng năm chỉ khoảng 180 lượt, với tổng thu nhập từ du lịch khoảng 10 triệu USD, thấp so với tiềm năng.

  2. Nhu cầu khách du lịch: Khảo sát 286 khách du lịch cho thấy 89,5% khách đến thăm Hang & chùa Phật Singkham, 70,3% đến Làng dân tộc Khmu, 69,2% đến Thác nước Nam Kat. Mục đích chính của khách là tham quan thắng cảnh (32,9%), du lịch tâm linh (24,5%) và tắm nghỉ dưỡng (19,6%).

  3. Đánh giá công tác nghiên cứu thị trường: Chuyên gia đánh giá công tác nghiên cứu thị trường khách mục tiêu của tỉnh Salavan ở mức trung bình (3,39/5 điểm), với 53% chuyên gia cho rằng công tác này còn yếu kém, do việc xác định đặc điểm nhu cầu và thị hiếu khách còn chung chung, khó định hướng thiết kế sản phẩm phù hợp.

  4. Hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch: Trong giai đoạn 2021-2023, tỉnh đã in 3.850 bản đồ và cẩm nang du lịch, phát hành 850 đĩa DVD giới thiệu du lịch, tổ chức 18 chương trình xúc tiến, đăng tải 26 tin bài trên Đài Truyền thanh - Truyền hình và tăng cường quảng bá tại các hội chợ du lịch. Tuy nhiên, các hoạt động này vẫn chưa đủ mạnh để nâng cao nhận thức và thu hút khách hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của hạn chế phát triển sản phẩm du lịch tại Salavan là do cơ sở hạ tầng du lịch còn yếu kém, chất lượng dịch vụ chưa đồng bộ, nguồn nhân lực thiếu chuyên môn và công tác quản lý, quảng bá chưa hiệu quả. So với các tỉnh như Luangprabang và Xiêng Khoảng, Salavan chưa tận dụng tốt tiềm năng tài nguyên thiên nhiên và văn hóa để xây dựng sản phẩm du lịch đặc sắc, có thương hiệu riêng.

Dữ liệu khảo sát cho thấy sự tập trung vào các điểm du lịch truyền thống và nhu cầu đa dạng của khách, nhưng thiếu các sản phẩm mới lạ, hấp dẫn và dịch vụ chất lượng cao. Biểu đồ phân bố khách theo điểm đến và mục đích du lịch có thể minh họa rõ sự tập trung và phân tán nhu cầu, giúp xác định ưu tiên phát triển sản phẩm.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các lý thuyết về phát triển sản phẩm du lịch bền vững, nhấn mạnh sự cần thiết của sự phối hợp giữa cộng đồng, doanh nghiệp và chính quyền địa phương trong việc phát triển sản phẩm đa dạng, chất lượng và thân thiện môi trường.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Đổi mới nhận thức và tư duy phát triển sản phẩm du lịch: Tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo nâng cao nhận thức cho cán bộ quản lý và doanh nghiệp về phát triển sản phẩm du lịch bền vững, tập trung vào xây dựng sản phẩm đặc trưng, có thương hiệu riêng. Thời gian thực hiện: 2025-2027. Chủ thể: Sở Thông tin, Văn hóa và Du lịch tỉnh Salavan phối hợp với các trường đại học.

  2. Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật: Nâng cấp hệ thống giao thông, cơ sở lưu trú, nhà hàng, dịch vụ vận chuyển và các điểm vui chơi giải trí đạt chuẩn quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho khách du lịch tiếp cận và trải nghiệm. Thời gian: 2025-2030. Chủ thể: UBND tỉnh, các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

  3. Nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch: Phát triển các sản phẩm du lịch mới dựa trên tài nguyên thiên nhiên và văn hóa bản địa như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch tâm linh, kết hợp với các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp. Thời gian: 2025-2030. Chủ thể: Doanh nghiệp du lịch, cộng đồng địa phương.

  4. Tăng cường xúc tiến quảng bá du lịch: Đa dạng hóa hình thức quảng bá trên các nền tảng truyền thông số, tổ chức sự kiện văn hóa, du lịch quốc tế, hợp tác với các hãng lữ hành lớn để mở rộng thị trường khách quốc tế và nội địa. Thời gian: 2024-2030. Chủ thể: Sở Thông tin, Văn hóa và Du lịch, Tổng cục Du lịch Lào.

  5. Phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao: Đào tạo chuyên sâu về kỹ năng phục vụ, quản lý du lịch, marketing du lịch và bảo tồn tài nguyên, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò của du lịch bền vững. Thời gian: 2024-2030. Chủ thể: Các cơ sở đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cơ quan quản lý nhà nước về du lịch: Giúp hoạch định chính sách, quy hoạch phát triển sản phẩm du lịch phù hợp với tiềm năng và nhu cầu thực tế của tỉnh Salavan, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển bền vững.

  2. Doanh nghiệp du lịch và lữ hành: Cung cấp thông tin về nhu cầu thị trường, xu hướng phát triển sản phẩm du lịch, giúp doanh nghiệp xây dựng sản phẩm mới, nâng cao chất lượng dịch vụ và mở rộng thị trường khách.

  3. Các tổ chức đào tạo và nghiên cứu du lịch: Là tài liệu tham khảo để phát triển chương trình đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu về phát triển sản phẩm du lịch bền vững, đồng thời hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

  4. Cộng đồng địa phương và các tổ chức phi chính phủ: Nâng cao nhận thức về vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch, bảo tồn tài nguyên và văn hóa, đồng thời tham gia tích cực vào các hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tỉnh Salavan có những tiềm năng du lịch nổi bật nào?
    Salavan sở hữu nhiều thác nước đẹp như thác Tạt Lọ, thác Nam Kat, hang động tự nhiên, di tích lịch sử và văn hóa đặc sắc như tượng Ka Đau Thực, hang động Chín Cửa, cùng các lễ hội truyền thống đa dạng.

  2. Khách du lịch đến Salavan chủ yếu có nhu cầu gì?
    Khách đến Salavan chủ yếu tham quan thắng cảnh (32,9%), du lịch tâm linh (24,5%) và nghỉ dưỡng (19,6%), với các điểm đến phổ biến như Hang & chùa Phật Singkham, Làng dân tộc Khmu và Thác nước Nam Kat.

  3. Những hạn chế chính trong phát triển sản phẩm du lịch tại Salavan là gì?
    Hạn chế gồm cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, chất lượng dịch vụ thấp, nguồn nhân lực thiếu chuyên môn, công tác quản lý và quảng bá chưa hiệu quả, dẫn đến chưa khai thác hết tiềm năng du lịch.

  4. Các giải pháp nào được đề xuất để phát triển du lịch tại Salavan?
    Các giải pháp gồm đổi mới tư duy phát triển sản phẩm, đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng cường xúc tiến quảng bá và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

  5. Làm thế nào để cộng đồng địa phương tham gia phát triển du lịch?
    Cộng đồng được đào tạo nâng cao nhận thức, tham gia cung ứng dịch vụ du lịch, bảo tồn tài nguyên và văn hóa, đồng thời hưởng lợi từ các hoạt động du lịch dựa vào cộng đồng, góp phần phát triển bền vững.

Kết luận

  • Tỉnh Salavan có tiềm năng du lịch phong phú với nhiều tài nguyên thiên nhiên và văn hóa đặc sắc, nhưng hiện tại phát triển du lịch còn hạn chế về số lượng khách và chất lượng sản phẩm.
  • Nghiên cứu đã đánh giá thực trạng phát triển sản phẩm du lịch giai đoạn 2019-2023, nhận diện các yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến sự phát triển.
  • Đề xuất các giải pháp trọng tâm gồm đổi mới tư duy, đầu tư hạ tầng, nâng cao chất lượng sản phẩm, xúc tiến quảng bá và phát triển nguồn nhân lực.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho hoạch định chính sách và chiến lược phát triển du lịch bền vững tại Salavan đến năm 2030, tầm nhìn 2040.
  • Khuyến nghị các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, cộng đồng và tổ chức đào tạo phối hợp thực hiện các giải pháp nhằm thúc đẩy ngành du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Hành động tiếp theo: Các bên liên quan cần triển khai ngay các chương trình đào tạo, đầu tư hạ tầng và xúc tiến quảng bá để tận dụng tối đa tiềm năng du lịch của tỉnh Salavan, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.