Luận án tiến sĩ về phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh trung học cơ sở tại Hà Nội thông qua dạy học mỹ thuật

• Tác giả: Phan Thái Hằng Vinh
• Người hướng dẫn: PGS.TS Phan Thái Hằng Vinh
• Trường học: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội
• Chuyên ngành: Mỹ thuật
• Đề tài: Phát Triển Năng Lực Thẩm Mỹ Cho Học Sinh Trung Học Cơ Sở Qua Dạy Học Mỹ Thuật Tại Hà Nội
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THẨM MĨ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN MỸ THUẬT
• 1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến luận án
• 1.2. Những công trình nghiên cứu về dạy học môn Mỹ thuật
• 1.3. Những công trình nghiên cứu về phát triển năng lực thẩm mĩ thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.4. Đánh giá khái quát kết quả nghiên cứu văn bản
• 1.5. Năng lực thẩm mĩ của học sinh Trung học cơ sở
• 1.6. Khái niệm năng lực thẩm mĩ của học sinh Trung học cơ sở
• 1.7. Đặc điểm thể hiện năng lực thẩm mĩ của học sinh Trung học cơ sở
• 1.8. Khung năng lực thẩm mĩ trong môn Mỹ thuật của học sinh Trung học cơ sở
• 1.9. Dạy học môn Mỹ thuật ở trường Trung học cơ sở
• 1.10. Khái niệm dạy học môn Mỹ thuật
• 1.11. Đặc điểm học sinh Trung học cơ sở
• 1.12. Vị trí, vai trò của môn Mỹ thuật trong chương trình giáo dục ở trường Trung học cơ sở
• 1.13. Mặt sức đặc trưng của môn Mỹ thuật ở trường Trung học cơ sở
• 1.14. Các thành tố của dạy học môn Mỹ thuật ở trường Trung học cơ sở
• 1.15. Ưu thế của môn Mỹ thuật với việc phát triển năng lực thẩm mĩ
• 1.16. Phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh Trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.17. Khái niệm phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.18. Các thành tố của quá trình phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.19. Quy trình phát triển năng lực thông qua dạy học môn Mỹ thuật ở trường Trung học cơ sở
• 1.20. Các điều kiện đảm bảo phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.21. Các lực lượng tham gia phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 1.22. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THẨM MĨ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN MỸ THUẬT
• 2.1. Khái quát về địa bàn nghiên cứu
• 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng
• 2.3. Mục đích khảo sát thực trạng
• 2.4. Nội dung khảo sát thực trạng
• 2.5. Quy mô và địa bàn khảo sát
• 2.6. Thời gian khảo sát
• 2.7. Phương pháp khảo sát thực trạng
• 2.8. Kết quả khảo sát thực trạng
• 2.9. Thực trạng nhận thức của giáo viên, cán bộ quản lí về tầm quan trọng của năng lực thẩm mĩ trong sự phát triển nhân cách học sinh THCS
• 2.10. Thực trạng năng lực thẩm mĩ của học sinh THCS
• 2.11. Thực trạng phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh THCS thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.12. Thực trạng nhận thức của CBQL, GV và tầm quan trọng của phát triển năng lực thẩm mĩ HS thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.13. Đánh giá của GV, CBQL về mức độ đạt được của mục tiêu phát triển NL thẩm mĩ cho học sinh THCS
• 2.14. Đánh giá của GV, CBQL về mức độ đạt được của những nội dung phát triển NL thẩm mĩ cho học sinh THCS
• 2.15. Mức độ sử dụng hình thức dạy học để phát triển NL thẩm mĩ cho học sinh trong môn Mỹ thuật
• 2.16. Thực trạng sử dụng phương pháp dạy học phát triển NL thẩm mĩ cho HS THCS
• 2.17. Thực trạng quy trình dạy học môn Mỹ thuật nhằm phát triển NL thẩm mĩ cho học sinh THCS
• 2.18. Thực trạng thực hiện kiểm tra, đánh giá năng lực thẩm mĩ của học sinh THCS
• 2.19. Thực trạng các điều kiện đảm bảo phát triển năng lực thẩm mĩ cho HS Trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.20. Thực trạng các lực lượng tham gia phát triển năng lực thẩm mĩ cho HS Trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.21. Thực trạng những khó khăn trong việc phát triển năng lực thẩm mĩ cho HS Trung học cơ sở thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.22. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh các trường trung học cơ sở
• 2.23. Đánh giá chung về thực trạng phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh THCS trên địa bàn thành phố Hà Nội thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 2.24. Những kết quả đạt được
• 3. CHƯƠNG 3: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THẨM MĨ CHO HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI THÔNG QUA DẠY HỌC MÔN MỸ THUẬT VÀ THỬ NGHIỆM SẢN PHẨM
• 3.1. Các nguyên tắc khi xây dựng biện pháp
• 3.2. Các biện pháp phát triển năng lực thẩm mĩ cho học sinh trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội thông qua dạy học môn Mỹ thuật
• 3.3. Thử nghiệm sản phẩm
• 3.4. Khái quát về thử nghiệm
• 3.5. Tiêu chí và thang đánh giá
• 3.6. Phân tích kết quả thử nghiệm
• 3.7. Đánh giá và thử nghiệm
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC
• DANH MỤC BẢNG BIỂU

I. Giới thiệu về phát triển năng lực thẩm mỹ

Phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh trung học cơ sở là một trong những mục tiêu quan trọng trong giáo dục hiện đại. Năng lực này không chỉ giúp học sinh cảm nhận và đánh giá cái đẹp mà còn phát triển tư duy sáng tạo và khả năng phân tích. Trong bối cảnh giáo dục tại Hà Nội, việc dạy học mỹ thuật đóng vai trò then chốt trong việc hình thành và phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh. Chương trình giáo dục mỹ thuật tại Hà Nội đã được thiết kế để khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động nghệ thuật, từ đó nâng cao khả năng cảm thụ và sáng tạo nghệ thuật của các em.

1.1. Tầm quan trọng của năng lực thẩm mỹ

Năng lực thẩm mỹ không chỉ giúp học sinh phát triển khả năng nghệ thuật mà còn góp phần hình thành nhân cách và tư duy phản biện. Theo nghiên cứu, việc phát triển năng lực thẩm mỹ có thể giúp học sinh cải thiện khả năng giao tiếp và hợp tác trong nhóm. Hơn nữa, năng lực này còn giúp học sinh nhận thức rõ hơn về giá trị văn hóa và nghệ thuật trong xã hội. Việc giáo dục mỹ thuật không chỉ dừng lại ở việc dạy kỹ năng mà còn là quá trình khám phá và phát triển bản thân, từ đó hình thành những công dân có trách nhiệm và nhạy cảm với cái đẹp.

II. Chương trình giáo dục mỹ thuật tại Hà Nội

Chương trình giáo dục mỹ thuật tại Hà Nội được xây dựng dựa trên các nguyên tắc giáo dục hiện đại, nhằm phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh. Chương trình này bao gồm nhiều hoạt động học tập phong phú, từ việc học lý thuyết đến thực hành nghệ thuật. Các giáo viên mỹ thuật được đào tạo bài bản, có khả năng truyền đạt kiến thức và khơi dậy niềm đam mê nghệ thuật trong học sinh. Việc áp dụng các phương pháp dạy học tích cực, như học tập trải nghiệm và dự án, đã giúp học sinh phát huy tối đa khả năng sáng tạo và tư duy nghệ thuật.

2.1. Nội dung chương trình

Nội dung chương trình giáo dục mỹ thuật bao gồm các lĩnh vực như vẽ, điêu khắc, thiết kế đồ họa và nghệ thuật truyền thống. Mỗi lĩnh vực đều có những mục tiêu cụ thể nhằm phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh. Chương trình không chỉ tập trung vào việc dạy kỹ năng mà còn chú trọng đến việc phát triển tư duy sáng tạo và khả năng phân tích nghệ thuật. Học sinh được khuyến khích tham gia vào các hoạt động ngoại khóa, như triển lãm nghệ thuật và các cuộc thi sáng tạo, để nâng cao trải nghiệm học tập và phát triển bản thân.

III. Phương pháp dạy học mỹ thuật

Phương pháp dạy học mỹ thuật tại Hà Nội được thiết kế để phù hợp với đặc điểm tâm lý và nhu cầu của học sinh trung học cơ sở. Các giáo viên mỹ thuật sử dụng nhiều phương pháp dạy học khác nhau, từ truyền thống đến hiện đại, nhằm tạo ra môi trường học tập tích cực và sáng tạo. Việc áp dụng các phương pháp như học tập dự án, học tập trải nghiệm và thảo luận nhóm đã giúp học sinh phát triển năng lực thẩm mỹ một cách hiệu quả. Học sinh không chỉ học cách tạo ra sản phẩm nghệ thuật mà còn học cách đánh giá và phân tích các tác phẩm nghệ thuật khác.

3.1. Các hoạt động nghệ thuật

Các hoạt động nghệ thuật trong chương trình giáo dục mỹ thuật rất đa dạng, bao gồm vẽ tranh, điêu khắc, thiết kế đồ họa và các hoạt động nghệ thuật truyền thống. Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh phát triển kỹ năng mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện. Học sinh được khuyến khích tham gia vào các dự án nghệ thuật cộng đồng, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội và khả năng làm việc nhóm. Những trải nghiệm này giúp học sinh hiểu rõ hơn về giá trị của nghệ thuật trong cuộc sống và phát triển năng lực thẩm mỹ một cách toàn diện.

IV. Đánh giá và cải tiến chương trình

Đánh giá chương trình giáo dục mỹ thuật là một phần quan trọng trong việc phát triển năng lực thẩm mỹ cho học sinh. Các giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục thường xuyên tổ chức các buổi đánh giá để xem xét hiệu quả của chương trình và tìm kiếm các giải pháp cải tiến. Việc thu thập ý kiến phản hồi từ học sinh và phụ huynh cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình này. Những thông tin này giúp điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học, đảm bảo rằng chương trình luôn phù hợp với nhu cầu và mong đợi của học sinh.

4.1. Kết quả đạt được

Kết quả của chương trình giáo dục mỹ thuật tại Hà Nội đã cho thấy sự tiến bộ rõ rệt trong năng lực thẩm mỹ của học sinh. Nhiều học sinh đã tham gia thành công vào các cuộc thi nghệ thuật và đạt được những giải thưởng cao. Điều này không chỉ khẳng định chất lượng giáo dục mỹ thuật mà còn tạo động lực cho học sinh tiếp tục phát triển năng lực nghệ thuật của mình. Sự phát triển này không chỉ dừng lại ở kỹ năng nghệ thuật mà còn mở rộng ra các lĩnh vực khác trong cuộc sống, giúp học sinh tự tin hơn trong giao tiếp và sáng tạo.