Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tiến Độ Giải Ngân Vốn Các Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Tại Kiên Giang

• Tác giả: Bùi Thanh Tuyến
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Đông Phong
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản Lý Kinh Tế
• Đề tài: Phân Tích Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tiến Độ Giải Ngân Vốn Dự Án Đầu Tư Xây Dựng Tại Kiên Giang
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Kiên Giang

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
• 1.1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
• 1.2. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU, ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
• 1.3.1. Phương pháp nghiên cứu
• 1.3.2. Đối tượng nghiên cứu
• 1.3.3. Phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Ý NGHĨA KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI TRONG THỰC TIỄN
• 1.5. BỐ CỤC CỦA LUẬN VĂN
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các định nghĩa và khái niệm quan trọng
• 2.2. Khái niệm chậm tiến độ giải ngân
• 2.3. Hậu quả của chậm tiến độ giải ngân
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Thiết kế nghiên cứu
• 3.2. Xác định kích thước mẫu nghiên cứu
• 3.3. Nghiên cứu định tính
• 3.4. Nghiên cứu định lượng
• 4. CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. TÓM TẮT THÔNG TIN MẪU NGHIÊN CỨU
• 4.1.1. Tóm tắt thông tin loại dự án
• 4.1.2. Tóm tắt thông tin chức vụ công tác
• 4.1.3. Tóm tắt về thâm niên làm việc
• 4.1.4. Tóm tắt các loại công trình
• 4.1.5. Tóm tắt về vị trí công tác
• 4.2. KIỂM ĐỊNH CHẤT LƯỢNG CỦA THANG ĐO
• 4.2.1. Kiểm tra độ tin cậy cho các biến độc lập
• 4.2.2. Kiểm tra độ tin cậy biến phụ thuộc cho khái niệm nhóm câu hỏi liên quan đến tiến độ giải ngân dự án đầu tư XDCB
• 4.3. KIỂM ĐỊNH PHÂN TÍCH NHÂN TỐ EFA (Exploratory Factor Analysis)
• 4.3.1. Phân tích nhân tố khám phá cho khái niệm các biến độc lập
• 4.3.2. Phân tích nhân tố cho khái niệm tiến độ giải ngân của biến phụ thuộc
• 4.4. PHÂN TÍCH TƯƠNG QUAN GIỮA CÁC YẾU TỐ
• 4.5. PHÂN TÍCH HỒI QUY
• 4.5.1. Bảng kết quả hồi quy
• 4.5.2. Mô hình hồi quy
• 4.6. KIỂM ĐỊNH MỨC ĐỘ PHÙ HỢP CỦA MÔ HÌNH
• 4.6.1. Kiểm định giả thuyết H1
• 4.6.2. Kiểm định giả thuyết H2
• 4.6.3. Kiểm định giả thuyết H3
• 4.6.4. Kiểm định giả thuyết H4
• 4.6.5. Kiểm định giả thuyết H5
• 4.6.6. Kiểm định giả thuyết H6
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP
• 5.1. KẾT LUẬN CHUNG
• 5.2. Giải pháp cho nhóm yếu tố nhà thầu thi công
• 5.3. Giải pháp cho nhóm yếu tố liên quan đến chủ đầu tư, ban quản lý
• 5.4. Giải pháp cho nhóm yếu tố người quyết định đầu tư
• 5.5. Giải pháp cho nhóm yếu tố nhà tư vấn
• 5.6. Giải pháp cho nhóm yếu tố khác của dự án
• 5.7. Giải pháp cho nhóm yếu tố pháp lý
• 5.8. HẠN CHẾ CỦA ĐỀ TÀI
• 5.9. GỢI Ý VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU TIẾP THEO
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Về Giải Ngân Vốn Đầu Tư Xây Dựng Kiên Giang

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò then chốt trong tăng trưởng kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và an sinh xã hội. Đối với Việt Nam, đầu tư XDCB tạo ra cơ sở vật chất, hạ tầng cơ sở, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh quốc phòng. Kiên Giang, tỉnh thuộc khu vực kinh tế trọng điểm của Đồng bằng sông Cửu Long, có vị trí địa lý thuận lợi để phát triển kinh tế xã hội. Do đó, Kiên Giang được Nhà nước quan tâm đầu tư hạ tầng cơ sở, ưu tiên chi ngân sách cho đầu tư phát triển, chủ yếu là các dự án đầu tư xây dựng Kiên Giang. Sự quan tâm này góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế của Tỉnh và Quốc gia. "Với vai trò đặc biệt quan trọng đến tăng trưởng Kinh tế Xã hội, đảm bảo An ninh Quốc phòng và An sinh Xã hội, thì đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) là nhân tố quan trọng không thể thiếu với bất kỳ Quốc Gia nào." (Bùi Thanh Tuyến, 2017). Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức trong việc giải ngân vốn đầu tư công.

1.1. Tầm Quan Trọng Của Vốn Đầu Tư Công Tại Kiên Giang

Vốn đầu tư công là nguồn lực quan trọng để phát triển hạ tầng, thúc đẩy kinh tế - xã hội tại Kiên Giang. Việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn này có ý nghĩa quyết định đến sự phát triển bền vững của tỉnh. Đầu tư cơ sở hạ tầng, từ giao thông đến y tế và giáo dục, trực tiếp nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. Vốn đầu tư công còn kích thích các hoạt động kinh tế tư nhân, tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho người dân. Việc giải ngân vốn đầu tư công Kiên Giang đúng tiến độ có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nó cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp địa phương phát triển và cạnh tranh.

1.2. Thực Trạng Giải Ngân Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản

Hiện nay, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công cho đầu tư XDCB còn thấp, do chậm tiến độ hoàn thành công việc, khối lượng, hạng mục ở các giai đoạn dự án. Các yếu tố ảnh hưởng bao gồm: yếu tố người quyết định đầu tư; chủ đầu tư, ban quản lý dự án; nhà thầu thi công; nhà thầu tư vấn; hồ sơ pháp lý và các yếu tố khác của dự án. Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước, tỷ lệ giải ngân vốn NSNN chỉ đạt khoảng 80%/kế hoạch phân bổ ban đầu hằng năm. Tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư làm giảm hiệu quả đầu tư dự án XDCB, gây tổn thất cho các bên liên quan, đặc biệt ảnh hưởng đến việc sử dụng NSNN. Cần có các giải pháp hiệu quả để cải thiện tình hình này. "Theo báo cáo của Kho bạc Nhà nước hàng năm (từ năm 2012-2016) tỷ lệ giải ngân vốn NSNN chỉ đạt khoản 80%/kế hoạch phân bổ ban đầu hàng năm" (Bùi Thanh Tuyến, 2017).

II. Các Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Tiến Độ Giải Ngân Vốn

Tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng chịu tác động của nhiều yếu tố khác nhau, từ chủ quan đến khách quan. Các yếu tố này có thể xuất phát từ người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn, đến các yếu tố pháp lý và các yếu tố khác liên quan đến dự án. Việc xác định và phân tích các yếu tố này là rất quan trọng để có thể đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân. "Thực trạng hiện nay tỷ lệ giải ngân vốn NSNN cho đầu tư XDCB đạt thấp, nguyên nhân chủ yếu là do chậm tiến độ hoàn thành các công việc, khối lượng, khoản mục các giai đoạn của dự án" (Bùi Thanh Tuyến, 2017).

2.1. Yếu Tố Chủ Quan Từ Chủ Đầu Tư Và Ban Quản Lý

Năng lực quản lý dự án của chủ đầu tư và ban quản lý dự án đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tiến độ giải ngân. Các vấn đề thường gặp bao gồm: thiếu kinh nghiệm, năng lực chuyên môn hạn chế, quản lý tài chính yếu kém, và thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan. Điều này dẫn đến chậm trễ trong việc lập kế hoạch, triển khai dự án, và thực hiện các thủ tục thanh toán. Cần nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý dự án thông qua đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, và tăng cường trách nhiệm giải trình. Ngoài ra, cũng cần thiết lập các quy trình quản lý dự án hiệu quả, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận và các bên liên quan.

2.2. Tác Động Từ Năng Lực Nhà Thầu Thi Công Và Tư Vấn

Năng lực của nhà thầu thi công và tư vấn cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân. Các vấn đề thường gặp bao gồm: thiếu kinh nghiệm, năng lực tài chính yếu, thiếu trang thiết bị, và chất lượng thi công kém. Điều này dẫn đến chậm trễ trong việc thực hiện dự án, phát sinh chi phí, và kéo dài thời gian giải ngân. Cần lựa chọn các nhà thầu có năng lực, kinh nghiệm, và uy tín. Đồng thời, cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng thi công, đảm bảo tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật.

2.3. Ảnh Hưởng Từ Hồ Sơ Pháp Lý Và Thủ Tục Hành Chính

Các thủ tục pháp lý phức tạp và kéo dài cũng là một rào cản lớn đối với tiến độ giải ngân. Các vấn đề thường gặp bao gồm: chậm trễ trong việc phê duyệt dự án, cấp phép xây dựng, giải phóng mặt bằng, và thực hiện các thủ tục thanh toán. Điều này dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án, tăng chi phí, và ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư. Cần đơn giản hóa các thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian phê duyệt dự án, và tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng.

III. Hướng Dẫn Phương Pháp Đánh Giá Dự Án Đầu Tư Xây Dựng

Đánh giá dự án đầu tư xây dựng là một bước quan trọng để đảm bảo tính khả thi, hiệu quả, và bền vững của dự án. Quá trình đánh giá cần xem xét nhiều yếu tố khác nhau, từ kinh tế, kỹ thuật, đến xã hội và môi trường. Kết quả đánh giá sẽ giúp các nhà quản lý dự án đưa ra các quyết định sáng suốt, tối ưu hóa việc sử dụng nguồn lực, và giảm thiểu rủi ro. "Để tìm ra nguyên nhân của tình trạng này tôi quyết định “Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chậm tiến độ giải ngân các dự án đầu tư xây dựng cơ bản trên địa bàn tỉnh Kiên Giang” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp" (Bùi Thanh Tuyến, 2017).

3.1. Tiêu Chí Đánh Giá Hiệu Quả Sử Dụng Vốn Đầu Tư

Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư là một tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá dự án. Các chỉ số thường được sử dụng bao gồm: tỷ suất hoàn vốn nội bộ (IRR), giá trị hiện tại ròng (NPV), thời gian hoàn vốn (Payback Period), và tỷ lệ lợi ích/chi phí (Benefit-Cost Ratio). Các chỉ số này giúp đánh giá khả năng sinh lời của dự án, khả năng thu hồi vốn, và mức độ đóng góp của dự án vào tăng trưởng kinh tế - xã hội. Cần lựa chọn các dự án có hiệu quả sử dụng vốn cao, đảm bảo mang lại lợi ích tối đa cho xã hội.

3.2. Các Bước Thực Hiện Đánh Giá Dự Án Đầu Tư Chi Tiết

Quá trình đánh giá dự án thường bao gồm các bước sau: xác định mục tiêu của dự án, thu thập và phân tích dữ liệu, đánh giá các yếu tố kinh tế, kỹ thuật, xã hội, và môi trường, tính toán các chỉ số hiệu quả, và đưa ra kết luận và khuyến nghị. Cần thực hiện đánh giá một cách khách quan, minh bạch, và dựa trên các bằng chứng xác thực. Đồng thời, cũng cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia và các bên liên quan để đảm bảo tính toàn diện và chính xác của quá trình đánh giá.

IV. Giải Pháp Đẩy Nhanh Tiến Độ Giải Ngân Vốn Tại Kiên Giang

Để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp khác nhau, từ cải thiện năng lực quản lý dự án, nâng cao năng lực nhà thầu, đến đơn giản hóa thủ tục hành chính và tăng cường kiểm tra, giám sát. Các giải pháp này cần được thực hiện một cách quyết liệt, đồng bộ, và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan. "Từ đó đề xuất những giải pháp phù hợp để đẩy nhanh tiến độ giải ngân các dự án đầu tư XDCB, góp phần mang lại hiệu quả cao nhất trong việc sử dụng NSNN chi cho đầu tư dự án XDCB trong tương lai." (Bùi Thanh Tuyến, 2017).

4.1. Nâng Cao Năng Lực Quản Lý Dự Án Của Chủ Đầu Tư

Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý dự án, đặc biệt là về quản lý tài chính, quản lý tiến độ, và quản lý chất lượng. Xây dựng quy trình quản lý dự án hiệu quả, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bộ phận và các bên liên quan. Tăng cường trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư và ban quản lý dự án. Cần tập trung vào việc quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

4.2. Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Tiến Độ Và Chất Lượng

Thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát thường xuyên, đột xuất để đánh giá tiến độ và chất lượng của các dự án. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định, gây chậm trễ tiến độ, hoặc làm giảm chất lượng công trình. Áp dụng các biện pháp khuyến khích, khen thưởng đối với các đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ. Cần có sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan chức năng và cộng đồng. Việc giám sát tiến độ giải ngân vốn đầu tư công là rất quan trọng.

V. Nghiên Cứu Ứng Dụng Thực Tế Tại Tỉnh Kiên Giang

Việc ứng dụng các giải pháp và phương pháp phân tích đã được đề xuất trong nghiên cứu này vào thực tế tại tỉnh Kiên Giang sẽ giúp cải thiện đáng kể tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, chủ đầu tư, và các bên liên quan để triển khai các giải pháp một cách hiệu quả. Kinh nghiệm từ các dự án thành công và thất bại tại Kiên Giang sẽ cung cấp những bài học quý giá cho việc quản lý dự án trong tương lai.

5.1. Đánh Giá Hiệu Quả Các Dự Án Đầu Tư Điển Hình

Phân tích các dự án đầu tư đã hoàn thành tại Kiên Giang để xác định các yếu tố thành công và thất bại. Nghiên cứu các trường hợp chậm tiến độ giải ngân để rút ra bài học kinh nghiệm. Đánh giá tác động của các dự án đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Cần tập trung vào các dự án sử dụng vốn đầu tư công.

5.2. Bài Học Kinh Nghiệm Cho Các Dự Án Tương Lai

Từ các kết quả nghiên cứu và đánh giá, rút ra các bài học kinh nghiệm cho việc quản lý dự án trong tương lai. Xây dựng các hướng dẫn và quy trình quản lý dự án phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh Kiên Giang. Chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức cho các cán bộ quản lý dự án. Cần đảm bảo tính hiệu quả trong việc sử dụng hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.

VI. Kết Luận Về Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Giải Ngân Vốn

Nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư xây dựng là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách đối với tỉnh Kiên Giang. Để đạt được mục tiêu này, cần có sự nỗ lực chung của tất cả các bên liên quan, từ các cơ quan chức năng đến chủ đầu tư, nhà thầu, và cộng đồng. Việc áp dụng các giải pháp và phương pháp phân tích đã được đề xuất trong nghiên cứu này sẽ góp phần quan trọng vào việc cải thiện tình hình và thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh.

6.1. Các Bước Đi Tiếp Theo Để Hoàn Thiện Quy Trình

Tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các quy trình quản lý dự án, đặc biệt là quy trình giải ngân vốn. Tăng cường đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý dự án. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý dự án hiệu quả. Cần đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quá trình quản lý và sử dụng vốn đầu tư.

6.2. Triển Vọng Phát Triển Trong Tương Lai

Với sự nỗ lực chung của tất cả các bên liên quan, tỉnh Kiên Giang có thể đạt được những thành tựu đáng kể trong việc nâng cao hiệu quả giải ngân vốn đầu tư xây dựng. Điều này sẽ góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Cần có tầm nhìn dài hạn và kế hoạch cụ thể để đạt được mục tiêu phát triển bền vững.

Tổng quan nghiên cứu

Đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng và an sinh xã hội của Việt Nam. Tỉnh Kiên Giang, thuộc khu vực kinh tế trọng điểm Đồng bằng sông Cửu Long, được Nhà nước ưu tiên đầu tư hạ tầng cơ sở với nguồn vốn ngân sách nhà nước (NSNN) lớn. Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân vốn NSNN cho các dự án XDCB tại Kiên Giang trong giai đoạn 2012-2017 chỉ đạt khoảng 80% kế hoạch hàng năm, với 6 tháng đầu năm 2017 chỉ đạt 29,8% kế hoạch năm, dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn thấp và ảnh hưởng tiêu cực đến tiến độ phát triển kinh tế địa phương.

Vấn đề chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB là một thách thức lớn, gây ra bởi nhiều yếu tố như năng lực người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn, khung pháp lý và các yếu tố khách quan khác. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn các dự án XDCB sử dụng vốn NSNN tại tỉnh Kiên Giang, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và đẩy nhanh tiến độ giải ngân. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các dự án XDCB sử dụng vốn NSNN trên địa bàn tỉnh Kiên Giang trong giai đoạn 2012-2016 và 6 tháng đầu năm 2017.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, chủ đầu tư và các bên liên quan nhằm cải thiện tiến độ giải ngân vốn đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Kiên Giang nói riêng và cả nước nói chung.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các định nghĩa và khái niệm quan trọng về dự án đầu tư xây dựng theo Luật Xây dựng số 50/2014/QH13, trong đó dự án được hiểu là tập hợp các hoạt động có khởi đầu và kết thúc nhằm tạo ra sản phẩm hoặc dịch vụ độc nhất. Các giai đoạn thực hiện dự án gồm chuẩn bị, thực hiện và kết thúc dự án. Tiến độ giải ngân vốn được xem là thước đo quan trọng đánh giá hiệu quả thực hiện dự án.

Nghiên cứu tham khảo các mô hình nghiên cứu quốc tế và trong nước về nguyên nhân chậm tiến độ dự án, như mô hình của Al-Momani (2000), Chan và Kumaraswamy (1997), Odeyinka và Yusif (1997), cũng như các nghiên cứu trong nước của Trịnh Thùy Anh (2014), Vũ Quang Lãm (2015) và Lưu Trường Văn và cộng sự (2015). Các yếu tố ảnh hưởng được phân thành 6 nhóm chính: người quyết định đầu tư, chủ đầu tư và ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn, khung pháp lý dự án và các yếu tố khách quan khác như điều kiện địa hình, thời tiết.

Các giả thuyết nghiên cứu được xây dựng nhằm kiểm định mức độ ảnh hưởng của từng nhóm yếu tố đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Phương pháp định tính được thực hiện qua thảo luận nhóm với 16 chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản tại Kiên Giang nhằm hiệu chỉnh bảng câu hỏi khảo sát sơ bộ và bổ sung các yếu tố phù hợp.

Phương pháp định lượng được tiến hành qua khảo sát chính thức với 260 mẫu, trong đó 250 mẫu hợp lệ, thu thập từ các đối tượng gồm người quyết định đầu tư, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu thi công, nhà thầu tư vấn và cán bộ quản lý thanh quyết toán vốn XDCB. Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất thuận tiện, đảm bảo đủ kích thước theo tiêu chuẩn phân tích nhân tố khám phá (EFA).

Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 20 với các bước: kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến, phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính bội để kiểm định các giả thuyết nghiên cứu. Thang đo sử dụng thang Likert 5 mức độ đánh giá từ 1 (hoàn toàn không ảnh hưởng) đến 5 (rất cao).

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Ảnh hưởng của người quyết định đầu tư: Nhóm yếu tố này có hệ số Cronbach’s Alpha 0.651, cho thấy mức độ ảnh hưởng vừa phải đến tiến độ giải ngân. Các yếu tố như quyết định nhân sự ban quản lý chưa phù hợp, chỉ đạo chưa quyết liệt và phê duyệt kế hoạch chậm được đánh giá là nguyên nhân gây chậm tiến độ.

2. Chủ đầu tư và ban quản lý dự án: Đây là nhóm yếu tố có ảnh hưởng mạnh nhất với hệ số Cronbach’s Alpha 0.846. Các vấn đề như chậm trễ trong thẩm định, xử lý vướng mắc, thiếu quyết liệt trong xử lý thủ tục thanh toán, trình độ chuyên môn hạn chế và nhũng nhiễu gây khó khăn cho nhà thầu được xác định là nguyên nhân chính.

3. Nhà thầu thi công: Hệ số Cronbach’s Alpha 0.810 cho thấy nhóm này cũng có tác động đáng kể. Năng lực quản lý, tài chính, giải pháp tổ chức thi công chưa khoa học, phối hợp chưa chặt chẽ với chủ đầu tư và chậm trễ trong nghiệm thu, thanh toán là các yếu tố gây chậm tiến độ.

4. Nhà thầu tư vấn: Với hệ số Cronbach’s Alpha 0.853, nhóm này ảnh hưởng rõ rệt đến tiến độ. Hồ sơ thiết kế sai sót, năng lực tư vấn hạn chế, gây khó khăn cho nhà thầu thi công và chậm trễ trong điều chỉnh hồ sơ là những nguyên nhân được chỉ ra.

5. Khung pháp lý dự án: Hệ số Cronbach’s Alpha 0.677 cho thấy yếu tố pháp lý có ảnh hưởng vừa phải. Việc khung pháp lý chưa ổn định, văn bản hướng dẫn chưa kịp thời và chế tài xử phạt chưa nghiêm khắc làm chậm tiến độ giải ngân.

6. Yếu tố khách quan khác: Bao gồm vị trí, địa hình công trình không thuận lợi, vướng mặt bằng, điều kiện thời tiết bất lợi và giá vật liệu tăng cao, với hệ số Cronbach’s Alpha 0.738, cũng góp phần làm chậm tiến độ.

Kết quả phân tích hồi quy bội cho thấy các nhóm yếu tố trên đều có mối quan hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê với tình trạng chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB tại Kiên Giang. Trong đó, nhóm chủ đầu tư và ban quản lý dự án có mức độ tác động mạnh nhất, tiếp theo là nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chủ yếu của chậm tiến độ giải ngân là do năng lực và trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế, phù hợp với kết quả nghiên cứu của Trịnh Thùy Anh (2014) và Vũ Quang Lãm (2015). Việc chậm trễ trong thẩm định, xử lý hồ sơ và thủ tục thanh toán làm gián đoạn dòng vốn, ảnh hưởng đến tiến độ thi công và giải ngân.

Nhà thầu thi công và tư vấn cũng đóng vai trò quan trọng, khi năng lực quản lý, phối hợp và chất lượng hồ sơ chưa đảm bảo, dẫn đến chậm trễ trong thi công và nghiệm thu. Điều này tương đồng với các nghiên cứu quốc tế như của Al-Momani (2000) và Odeyinka & Yusif (1997).

Khung pháp lý chưa ổn định và thiếu chế tài nghiêm khắc cũng là nguyên nhân khách quan làm chậm tiến độ, nhất là trong bối cảnh nhiều văn bản pháp luật mới ban hành nhưng chưa được hướng dẫn đầy đủ.

Các yếu tố khách quan như địa hình, thời tiết và biến động giá vật liệu là những thách thức không thể kiểm soát hoàn toàn, nhưng cần được dự báo và quản lý tốt hơn trong kế hoạch dự án.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ ảnh hưởng trung bình của từng nhóm yếu tố, hoặc bảng tổng hợp hệ số Cronbach’s Alpha và hệ số hồi quy để minh họa mức độ tác động.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường năng lực và trách nhiệm người quyết định đầu tư: Cần đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý cho người quyết định đầu tư, đồng thời tăng cường giám sát, kiểm tra tiến độ thực hiện dự án. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND tỉnh.

2. Nâng cao hiệu quả quản lý của chủ đầu tư và ban quản lý dự án: Xây dựng quy trình xử lý hồ sơ, thủ tục thanh toán nhanh gọn, minh bạch; tăng cường trách nhiệm và kỷ luật công vụ; áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý dự án. Thời gian: 12 tháng; Chủ thể: Ban quản lý dự án, Sở Xây dựng.

3. Cải thiện năng lực và phối hợp của nhà thầu thi công và tư vấn: Tổ chức đào tạo nâng cao năng lực quản lý, kỹ thuật; tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các bên; lựa chọn nhà thầu có năng lực thực sự qua đấu thầu minh bạch. Thời gian: 6-18 tháng; Chủ thể: Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án.

4. Hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường chế tài: Rà soát, điều chỉnh các văn bản pháp luật liên quan để ổn định và rõ ràng hơn; ban hành chế tài xử phạt nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm tiến độ; đẩy nhanh việc ban hành hướng dẫn thi hành. Thời gian: 12-24 tháng; Chủ thể: Bộ Xây dựng, UBND tỉnh.

5. Quản lý rủi ro các yếu tố khách quan: Lập kế hoạch dự phòng cho các điều kiện địa hình, thời tiết; dự báo biến động giá vật liệu; tăng cường công tác giải phóng mặt bằng nhanh chóng, hiệu quả. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Chủ đầu tư, Ban quản lý dự án, UBND các cấp.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý nhà nước về đầu tư xây dựng: Luận văn cung cấp cơ sở khoa học để cải thiện quy trình quản lý, nâng cao hiệu quả giải ngân vốn NSNN.

2. Chủ đầu tư và ban quản lý dự án: Giúp nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ, từ đó xây dựng kế hoạch quản lý và điều hành dự án hiệu quả hơn.

3. Nhà thầu thi công và tư vấn: Hiểu rõ các nguyên nhân chậm tiến độ để nâng cao năng lực, phối hợp tốt hơn với các bên liên quan.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, xây dựng: Cung cấp tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu, mô hình phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao tiến độ giải ngân vốn đầu tư XDCB tại Kiên Giang lại chậm?
   Nguyên nhân chính là do năng lực và trách nhiệm của chủ đầu tư, ban quản lý dự án còn hạn chế, thủ tục thanh toán phức tạp, nhà thầu thi công và tư vấn chưa đủ năng lực, cùng với khung pháp lý chưa ổn định và các yếu tố khách quan như địa hình, thời tiết.

2. Các yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến tiến độ giải ngân?
   Nhóm yếu tố liên quan đến chủ đầu tư và ban quản lý dự án có tác động mạnh nhất, tiếp theo là nhà thầu thi công và nhà thầu tư vấn.

3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
   Luận văn sử dụng phương pháp kết hợp định tính (thảo luận nhóm chuyên gia) và định lượng (khảo sát 250 mẫu, phân tích thống kê bằng SPSS với các kỹ thuật như Cronbach’s Alpha, EFA, hồi quy bội).

4. Giải pháp nào được đề xuất để cải thiện tiến độ giải ngân?
   Tăng cường năng lực người quyết định đầu tư, nâng cao hiệu quả quản lý chủ đầu tư, cải thiện năng lực nhà thầu, hoàn thiện khung pháp lý và quản lý rủi ro các yếu tố khách quan.

5. Luận văn có thể áp dụng cho các địa phương khác không?
   Có thể áp dụng với điều chỉnh phù hợp theo đặc thù từng địa phương, đặc biệt các tỉnh có tình trạng chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản tương tự.

Kết luận

• Luận văn đã xác định 6 nhóm yếu tố chính ảnh hưởng đến tiến độ chậm giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh Kiên Giang, trong đó chủ đầu tư và ban quản lý dự án là nhóm tác động mạnh nhất.
• Phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát 250 phiếu đảm bảo độ tin cậy và tính đại diện.
• Kết quả phân tích thống kê cho thấy các yếu tố về năng lực, trách nhiệm, phối hợp và khung pháp lý đều có ảnh hưởng đáng kể đến tiến độ giải ngân.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực quản lý, hoàn thiện pháp luật và quản lý rủi ro nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn NSNN cho các dự án XDCB.
• Các bước tiếp theo cần triển khai đào tạo, cải tiến quy trình và giám sát thực hiện các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả đầu tư công tại Kiên Giang.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý, chủ đầu tư và nhà thầu cần phối hợp chặt chẽ, áp dụng các giải pháp nghiên cứu để cải thiện tiến độ giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại địa phương.