Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đại dịch COVID-19 gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam, việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh trở nên cấp thiết nhằm giúp doanh nghiệp nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và đề ra các giải pháp phù hợp. Công ty Cổ phần Logistics Vicem, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực vận tải thủy nội địa, đã trải qua giai đoạn khó khăn trong năm 2021 với quy mô thu hẹp và lợi nhuận giảm sút. Nghiên cứu tập trung phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty trong năm 2021 nhằm đánh giá hiệu quả tài chính, xác định các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ hoạt động kinh doanh của Công ty Logistics Vicem tại TP. Hồ Chí Minh trong năm 2021. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ công ty cải thiện quản trị tài chính, tăng cường năng lực cạnh tranh và đóng góp vào sự phát triển bền vững của ngành kinh tế vận tải biển.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình phân tích hoạt động kinh doanh, bao gồm:

  • Lý thuyết phân tích hoạt động kinh doanh: Hoạt động kinh doanh được hiểu là quá trình tạo ra lợi nhuận thông qua các hoạt động sản xuất, kinh doanh chịu ảnh hưởng bởi các yếu tố nội bộ và bên ngoài như thị trường, chính sách kinh tế, cạnh tranh.

  • Mô hình phân tích tài chính doanh nghiệp: Tập trung vào các chỉ tiêu sản lượng, doanh thu, chi phí, lợi nhuận và các tỷ số khả năng sinh lợi như ROA, ROE, ROS, EPS để đánh giá hiệu quả hoạt động.

  • Các phương pháp phân tích kinh doanh: Phương pháp so sánh, phương pháp thay thế liên hoàn, phương pháp số chênh lệch, phương pháp chi tiết và phương pháp chỉ số được sử dụng để phân tích biến động và ảnh hưởng của các nhân tố đến kết quả kinh doanh.

Các khái niệm chính bao gồm: doanh thu thuần, chi phí kinh doanh, lợi nhuận gộp, lợi nhuận thuần, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA), tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu (ROS), và lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo tài chính và các tài liệu nội bộ của Công ty Cổ phần Logistics Vicem năm 2020 và 2021. Cỡ mẫu là toàn bộ số liệu tài chính và nhân sự của công ty trong năm 2021, được lựa chọn nhằm đảm bảo tính toàn diện và chính xác trong phân tích.

Phương pháp phân tích bao gồm:

  • Phân tích so sánh: So sánh các chỉ tiêu tài chính giữa năm 2020 và 2021 để đánh giá xu hướng biến động.

  • Phương pháp thay thế liên hoàn: Xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh.

  • Phân tích chi tiết: Phân tích theo thời gian, địa điểm và bộ phận cấu thành để hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng.

  • Phân tích các chỉ tiêu tài chính: Tính toán các tỷ số ROA, ROE, ROS và EPS để đánh giá hiệu quả sinh lời.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 7 năm 2022, bao gồm thu thập dữ liệu, phân tích và tổng hợp kết quả.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu cung cấp dịch vụ giảm mạnh: Doanh thu thuần về cung cấp dịch vụ của công ty giảm từ 282,086 triệu đồng năm 2020 xuống còn 105,590 triệu đồng năm 2021, tương đương mức giảm khoảng 62,6%. Đây là dấu hiệu rõ ràng của sự suy giảm quy mô hoạt động do ảnh hưởng của đại dịch và các yếu tố thị trường.

  2. Giá vốn dịch vụ tăng cao: Giá vốn dịch vụ cung cấp tăng từ 237,589 triệu đồng năm 2020 lên 112,800 triệu đồng năm 2021, tuy giảm về giá trị tuyệt đối nhưng chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu, làm lợi nhuận gộp giảm xuống còn 67,590 triệu đồng, giảm khoảng 48,4% so với năm trước.

  3. Lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính giảm 39,07%: Lợi nhuận thuần từ hoạt động tài chính giảm từ 33,544 triệu đồng năm 2020 xuống còn 20,400 triệu đồng năm 2021, cho thấy sự suy giảm trong các hoạt động đầu tư và tài chính của công ty.

  4. Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm 12,47%: Chi phí quản lý doanh nghiệp giảm từ 24,914 triệu đồng năm 2020 xuống còn 21,800 triệu đồng năm 2021, phản ánh nỗ lực cắt giảm chi phí trong bối cảnh khó khăn.

  5. Lợi nhuận kế toán trước thuế giảm 16,44%: Lợi nhuận kế toán trước thuế giảm từ 33,484 triệu đồng năm 2020 xuống còn 27,980 triệu đồng năm 2021, cho thấy hiệu quả kinh doanh bị ảnh hưởng tiêu cực.

  6. Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) và trên vốn chủ sở hữu (ROE) giảm: ROA giảm từ mức khoảng 5,2% xuống còn 3,8%, ROE giảm từ 7,5% xuống 5,6%, cho thấy khả năng sinh lời của công ty giảm sút.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự suy giảm kết quả kinh doanh là tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 làm giảm nhu cầu vận tải, đồng thời chi phí nhiên liệu chiếm khoảng 20% giá vốn hàng bán biến động tăng đã làm tăng chi phí sản xuất. Việc giảm doanh thu thuần và lợi nhuận gộp phản ánh sự khó khăn trong việc duy trì thị phần và hiệu quả hoạt động. So sánh với một số doanh nghiệp cùng ngành, mức giảm lợi nhuận của Logistics Vicem tương đối cao, cho thấy công ty cần cải thiện quản trị tài chính và đa dạng hóa dịch vụ.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện sự biến động doanh thu và lợi nhuận qua các năm, bảng phân tích chi tiết chi phí và lợi nhuận theo từng bộ phận để minh họa rõ hơn các yếu tố ảnh hưởng. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao chất lượng quản trị tài chính và phát triển chiến lược kinh doanh linh hoạt trong bối cảnh thị trường biến động.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường quản lý chi phí nhiên liệu và vận hành: Áp dụng các biện pháp tiết kiệm nhiên liệu, tối ưu hóa lộ trình vận tải nhằm giảm chi phí giá vốn, hướng tới giảm tỷ trọng chi phí nhiên liệu dưới 18% trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban quản lý vận tải và phòng kế hoạch.

  2. Đa dạng hóa dịch vụ logistics: Mở rộng các dịch vụ hỗ trợ vận tải như kho bãi, giao nhận, vận tải đường bộ và biển để tăng doanh thu thuần ít nhất 15% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh và phát triển thị trường.

  3. Ứng dụng công nghệ số trong quản lý và vận hành: Triển khai hệ thống quản lý vận tải thông minh, theo dõi phương tiện và hàng hóa nhằm nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro, hoàn thành trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ thông tin và phòng vận hành.

  4. Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Tăng cường đào tạo chuyên môn cho nhân viên, đặc biệt là đội ngũ thuyền viên và nhân viên kinh doanh, nhằm nâng cao năng suất lao động và chất lượng dịch vụ, mục tiêu tăng năng suất lao động 10% trong 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và đào tạo.

  5. Tăng cường quản trị tài chính và phân tích định kỳ: Thiết lập hệ thống phân tích tài chính định kỳ hàng quý để kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề tài chính, đảm bảo lợi nhuận trước thuế tăng tối thiểu 10% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính kế toán và Ban giám đốc.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp logistics: Giúp hiểu rõ các chỉ tiêu tài chính và phương pháp phân tích kết quả kinh doanh, từ đó đưa ra quyết định chiến lược phù hợp.

  2. Nhà đầu tư và cổ đông: Cung cấp thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động và tiềm năng phát triển của công ty, hỗ trợ đánh giá rủi ro và lợi nhuận đầu tư.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kinh tế vận tải, logistics: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về phân tích tài chính doanh nghiệp trong lĩnh vực vận tải biển và logistics.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tài chính: Hỗ trợ đánh giá tình hình hoạt động của doanh nghiệp vận tải, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và quyết định cho vay phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh có vai trò gì đối với doanh nghiệp?
    Phân tích giúp doanh nghiệp đánh giá hiệu quả hoạt động, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và đề xuất giải pháp cải thiện. Ví dụ, qua phân tích, công ty có thể phát hiện chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn và tìm cách tiết kiệm.

  2. Các chỉ tiêu tài chính nào quan trọng nhất trong phân tích hoạt động kinh doanh?
    Các chỉ tiêu như doanh thu thuần, lợi nhuận gộp, chi phí quản lý, ROA, ROE và EPS là những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả và khả năng sinh lời của doanh nghiệp.

  3. Phương pháp thay thế liên hoàn được áp dụng như thế nào trong nghiên cứu này?
    Phương pháp này giúp xác định mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến kết quả kinh doanh bằng cách thay thế lần lượt các nhân tố và tính toán sự biến động của chỉ tiêu phân tích.

  4. Làm thế nào để doanh nghiệp vận tải giảm thiểu rủi ro trong hoạt động kinh doanh?
    Doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp quản lý rủi ro như đào tạo nhân viên, bảo trì phương tiện, đa dạng hóa dịch vụ và theo dõi sát sao biến động chi phí, đặc biệt là chi phí nhiên liệu.

  5. Tại sao việc đa dạng hóa dịch vụ lại quan trọng đối với Công ty Logistics Vicem?
    Đa dạng hóa giúp công ty giảm phụ thuộc vào một nguồn doanh thu, tăng khả năng thích ứng với biến động thị trường và mở rộng thị phần, từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh bền vững.

Kết luận

  • Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh năm 2021 cho thấy Công ty Logistics Vicem chịu ảnh hưởng tiêu cực từ đại dịch và biến động chi phí nhiên liệu, dẫn đến giảm sút doanh thu và lợi nhuận.
  • Các chỉ tiêu tài chính như ROA, ROE và ROS đều giảm, phản ánh hiệu quả sinh lời giảm sút.
  • Phương pháp phân tích tài chính và các chỉ tiêu đánh giá được áp dụng hiệu quả để nhận diện các nhân tố ảnh hưởng và điểm nghẽn trong hoạt động kinh doanh.
  • Đề xuất các giải pháp tập trung vào quản lý chi phí, đa dạng hóa dịch vụ, ứng dụng công nghệ và phát triển nguồn nhân lực nhằm cải thiện hiệu quả kinh doanh trong ngắn và trung hạn.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các bước tiếp theo trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của công ty, đồng thời kêu gọi sự quan tâm và hành động từ ban lãnh đạo và các bên liên quan.