Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng cao, dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu (KCBTYC) tại các bệnh viện công lập trở thành một giải pháp quan trọng nhằm đáp ứng mong muốn của người dân về chất lượng dịch vụ y tế. Tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, mặc dù Khoa Điều trị theo yêu cầu đã được thành lập từ năm 2009 với nhiều tiện nghi hiện đại và đội ngũ y bác sĩ tận tâm, số lượng bệnh nhân đến khám chữa bệnh theo yêu cầu lại có xu hướng giảm trong những năm gần đây. Điều này đặt ra vấn đề cấp thiết về việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn KCBTYC của bệnh nhân tại bệnh viện.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng hoạt động của Khoa Điều trị theo yêu cầu, xác định các nhân tố tác động đến quyết định chọn dịch vụ KCBTYC tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ. Nghiên cứu được thực hiện trong phạm vi không gian tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, với số liệu thứ cấp thu thập từ giai đoạn 2018-2021 và số liệu sơ cấp thu thập từ tháng 12/2021. Việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng sẽ giúp bệnh viện có cơ sở để xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, nâng cao sự hài lòng và thu hút bệnh nhân, góp phần cải thiện các chỉ số về số lượng bệnh nhân và chất lượng dịch vụ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên nền tảng lý thuyết hành động hợp lý (Theory of Reasoned Action - TRA) của Fishbein và Ajzen (1975), trong đó ý định hành vi được xem là yếu tố quyết định hành vi thực tế của cá nhân, chịu ảnh hưởng bởi thái độ và chuẩn chủ quan. TRA được áp dụng để giải thích mối quan hệ giữa các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu.

Mô hình nghiên cứu xác định năm nhân tố chính tác động đến quyết định chọn KCBTYC gồm:

  • Chất lượng khám chữa bệnh: Bao gồm năng lực chuyên môn, thái độ phục vụ, tốc độ cung cấp dịch vụ và bảo mật thông tin bệnh nhân.
  • Cơ sở vật chất: Môi trường sạch sẽ, tiện nghi phòng bệnh, hệ thống điều hòa, không gian thoáng mát và số lượng bệnh nhân trong phòng.
  • Viện phí hợp lý: Khả năng chi trả của bệnh nhân, mức phí phù hợp so với các bệnh viện khác.
  • Lời khuyên của người khác: Khuyến nghị từ bác sĩ, người thân, bạn bè và các kênh truyền thông.
  • Sự thuận tiện: Vị trí bệnh viện, thủ tục nhanh gọn, thời gian chờ đợi ngắn và dễ dàng tiếp cận.

Ngoài ra, yếu tố nhân khẩu học như thu nhập bình quân/tháng cũng được xem xét là nhân tố ảnh hưởng đến quyết định của bệnh nhân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng. Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tổng hợp của Bệnh viện Đa khoa Phú Yên giai đoạn 2018-2021, cung cấp bức tranh tổng quan về hoạt động và phát triển của bệnh viện và Khoa Điều trị theo yêu cầu.

Số liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát trực tiếp 160 bệnh nhân đang khám chữa bệnh tại Khoa Điều trị theo yêu cầu bằng bảng câu hỏi cấu trúc với thang đo Likert 5 mức độ. Cỡ mẫu được xác định dựa trên tỷ lệ quan sát so với biến quan sát là 5:1, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy của dữ liệu.

Phân tích dữ liệu bao gồm:

  • Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tất cả các thang đo đều đạt hệ số trên 0,7, đảm bảo độ tin cậy cao).
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố và loại bỏ các biến không phù hợp (hệ số KMO đạt 0,82, tổng phương sai trích trên 60%).
  • Phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để đánh giá mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến quyết định chọn KCBTYC.

Quá trình nghiên cứu được thực hiện từ tháng 12/2021 đến tháng 6/2022, đảm bảo thu thập và xử lý dữ liệu đầy đủ, chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chất lượng khám chữa bệnh là nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định chọn KCBTYC với hệ số hồi quy Beta = 0,38 (p < 0,01). Trung bình điểm đánh giá của bệnh nhân về chất lượng dịch vụ đạt 4,15 trên thang 5, cho thấy sự hài lòng cao về năng lực chuyên môn và thái độ phục vụ của đội ngũ y bác sĩ.

  2. Cơ sở vật chất đứng thứ hai với hệ số Beta = 0,31 (p < 0,01). Bệnh nhân đánh giá cao môi trường sạch sẽ, tiện nghi phòng bệnh và không gian thoáng đãng, với điểm trung bình 3,95. Điều này phản ánh tầm quan trọng của yếu tố vật chất trong việc thu hút bệnh nhân.

  3. Viện phí hợp lý có tác động tích cực với hệ số Beta = 0,25 (p < 0,05). Mức phí được đánh giá là phù hợp với khả năng chi trả của đa số bệnh nhân, điểm trung bình 3,80, góp phần làm tăng lựa chọn dịch vụ theo yêu cầu.

  4. Lời khuyên của người khác cũng ảnh hưởng đáng kể (Beta = 0,22, p < 0,05). Bệnh nhân thường dựa vào khuyến nghị từ bác sĩ, người thân và bạn bè khi quyết định chọn dịch vụ, điểm trung bình 3,70.

  5. Sự thuận tiện có ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn có ý nghĩa thống kê (Beta = 0,18, p < 0,05). Các yếu tố như vị trí bệnh viện gần nơi cư trú, thủ tục nhanh gọn và thời gian chờ đợi ngắn được đánh giá tích cực với điểm trung bình 3,60.

Ngoài ra, phân tích ANOVA cho thấy thu nhập bình quân/tháng có ảnh hưởng đáng kể đến quyết định chọn KCBTYC (p < 0,05), bệnh nhân có thu nhập cao hơn có xu hướng lựa chọn dịch vụ theo yêu cầu nhiều hơn.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong nước và quốc tế về các yếu tố ảnh hưởng đến lựa chọn dịch vụ y tế, trong đó chất lượng khám chữa bệnh và cơ sở vật chất luôn là những nhân tố chủ chốt. Việc bệnh nhân đánh giá cao chất lượng chuyên môn và thái độ phục vụ của đội ngũ y bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên cho thấy hiệu quả của các chương trình đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực y tế.

Cơ sở vật chất hiện đại, sạch sẽ tạo cảm giác an toàn và thoải mái cho bệnh nhân, góp phần nâng cao uy tín của Khoa Điều trị theo yêu cầu. Mức viện phí hợp lý giúp bệnh nhân cân nhắc chi phí và lựa chọn dịch vụ phù hợp với khả năng tài chính, đồng thời lời khuyên từ người thân và bác sĩ cũng là nguồn thông tin quan trọng ảnh hưởng đến quyết định.

Sự thuận tiện mặc dù có tác động thấp hơn nhưng không thể xem nhẹ, đặc biệt trong bối cảnh bệnh viện cần cải thiện quy trình thủ tục và giảm thời gian chờ đợi để tăng trải nghiệm người bệnh. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố và bảng so sánh điểm trung bình đánh giá của bệnh nhân.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh: Tăng cường đào tạo chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và thái độ phục vụ của y bác sĩ, điều dưỡng nhằm nâng cao sự hài lòng của bệnh nhân. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể: Ban Giám đốc bệnh viện phối hợp với phòng Đào tạo.

  2. Đầu tư phát triển cơ sở vật chất: Cải tạo, nâng cấp phòng bệnh, trang thiết bị y tế và môi trường khám chữa bệnh sạch sẽ, tiện nghi hơn. Thời gian thực hiện: 18 tháng. Chủ thể: Phòng Kế hoạch Tài chính và Ban Quản lý dự án bệnh viện.

  3. Xây dựng chính sách viện phí hợp lý: Đánh giá và điều chỉnh mức phí dịch vụ theo khả năng chi trả của bệnh nhân, đồng thời tăng cường minh bạch thông tin về chi phí. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể: Phòng Tài chính - Kế toán và Ban Giám đốc.

  4. Tăng cường truyền thông và tư vấn: Phát triển các kênh truyền thông nội bộ và bên ngoài, khuyến khích bác sĩ, nhân viên y tế tư vấn, giới thiệu dịch vụ KCBTYC đến bệnh nhân và cộng đồng. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể: Phòng Truyền thông và các khoa phòng liên quan.

  5. Cải thiện sự thuận tiện trong quy trình khám chữa bệnh: Rút ngắn thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký, đặt lịch khám và trả kết quả xét nghiệm nhanh chóng. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể: Phòng Công nghệ thông tin và Ban Quản lý bệnh viện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa Phú Yên: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chiến lược phát triển dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu, nâng cao chất lượng và thu hút bệnh nhân.

  2. Quản lý các khoa phòng y tế: Áp dụng các giải pháp đề xuất để cải thiện hiệu quả hoạt động, nâng cao sự hài lòng của bệnh nhân và tối ưu hóa nguồn lực.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế y tế: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, mô hình lý thuyết và kết quả phân tích để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

  4. Cơ quan quản lý y tế địa phương: Dựa trên kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển dịch vụ y tế công lập, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao chất lượng khám chữa bệnh lại là nhân tố quan trọng nhất?
    Chất lượng khám chữa bệnh quyết định trực tiếp hiệu quả điều trị và sự hài lòng của bệnh nhân. Ví dụ, bệnh nhân đánh giá cao bác sĩ giỏi và thái độ phục vụ tận tâm, từ đó tăng khả năng lựa chọn dịch vụ.

  2. Cơ sở vật chất ảnh hưởng thế nào đến quyết định của bệnh nhân?
    Môi trường sạch sẽ, tiện nghi giúp bệnh nhân cảm thấy an toàn và thoải mái, giảm lo lắng khi điều trị. Tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên, phòng bệnh hiện đại và không gian thoáng đãng được đánh giá cao.

  3. Viện phí hợp lý có phải là yếu tố quyết định?
    Viện phí hợp lý giúp bệnh nhân cân nhắc chi phí và lựa chọn dịch vụ phù hợp với khả năng tài chính, đặc biệt với dịch vụ theo yêu cầu có chi phí cao hơn bình thường.

  4. Lời khuyên của người khác ảnh hưởng như thế nào?
    Bệnh nhân thường dựa vào khuyến nghị từ bác sĩ, người thân và bạn bè để lựa chọn nơi khám chữa bệnh, do đó truyền thông và tư vấn đóng vai trò quan trọng.

  5. Sự thuận tiện có vai trò ra sao trong lựa chọn dịch vụ?
    Mặc dù tác động thấp hơn, sự thuận tiện về vị trí, thủ tục nhanh gọn và thời gian chờ đợi ngắn giúp bệnh nhân tiết kiệm thời gian và công sức, nâng cao trải nghiệm dịch vụ.

Kết luận

  • Nghiên cứu xác định năm nhân tố chính ảnh hưởng đến quyết định chọn dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu tại Bệnh viện Đa khoa Phú Yên: chất lượng khám chữa bệnh, cơ sở vật chất, viện phí hợp lý, lời khuyên của người khác và sự thuận tiện.
  • Chất lượng khám chữa bệnh và cơ sở vật chất là hai yếu tố có tác động mạnh nhất, chiếm ưu thế trong quyết định của bệnh nhân.
  • Thu nhập bình quân/tháng là yếu tố nhân khẩu học quan trọng ảnh hưởng đến lựa chọn dịch vụ.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao chất lượng nhân lực, cải thiện cơ sở vật chất, điều chỉnh viện phí và tối ưu hóa quy trình thủ tục.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho bệnh viện và các nhà quản lý y tế trong việc phát triển dịch vụ khám chữa bệnh theo yêu cầu, hướng tới nâng cao sự hài lòng và thu hút bệnh nhân trong giai đoạn tiếp theo.

Để tiếp tục phát triển, bệnh viện nên triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 12-18 tháng và tiến hành đánh giá định kỳ hiệu quả nhằm điều chỉnh kịp thời. Độc giả quan tâm có thể liên hệ với tác giả để trao đổi thêm về phương pháp và kết quả nghiên cứu.