Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Thẻ Điểm Cân Bằng Ở Doanh Nghiệp FDI Tại Thành Phố Hồ Chí Minh

• Tác giả: Lê Thị Ngân Tranh
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Thu Hiền
• Trường học: Trường Đại Học Công Nghiệp Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế Toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Việc Vận Dụng Thẻ Điểm Cân Bằng Ở Doanh Nghiệp FDI Tại Thành Phố Hồ Chí Minh
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ
• ABSTRACT
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan nghiên cứu nước ngoài
• 1.2. Tổng quan nghiên cứu trong nước
• 1.3. Khe hổng và định hướng nghiên cứu
• 1.3.1. Khe hổng nghiên cứu
• 1.3.2. Định hướng nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Khái quát về doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 2.1.1. Khái niệm về FDI – Đầu tư trực tiếp nước ngoài
• 2.1.2. Khái niệm về doanh nghiệp FDI
• 2.1.3. Đặc điểm của doanh nghiệp FDI
• 2.2. Các khái niệm, thuật ngữ liên quan đến thẻ điểm cân bằng
• 2.2.1. Khái niệm về thẻ điểm cân bằng
• 2.2.2. Các phương diện của BSC
• 2.2.3. Vai trò của BSC trong DN
• 2.3. Lý thuyết nền tảng
• 2.3.1. Lý thuyết ngẫu nhiên (Contingency Theory)
• 2.3.2. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency Theory)
• 2.3.3. Mô hình chấp nhận công nghệ (TAM)
• 2.4. Các nhân tố tác động đến việc vận dụng BSC
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Khung nghiên cứu
• 3.2. Nghiên cứu định tính
• 3.2.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.3. Nghiên cứu định lượng
• 3.3.1. Quy trình nghiên cứu
• 3.3.2. Giả thuyết nghiên cứu và thang đo
• 3.4. Phương pháp phân tích dữ liệu
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Kết quả nghiên cứu định tính
• 4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.2.1. Thống kê mô tả
• 4.2.2. Kiểm định độ tin cậy của thang đo
• 4.2.3. Phân tích nhân tố khám phá
• 4.2.4. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 4.3. Bàn luận kết quả nghiên cứu
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH
• 5.1. Quy mô doanh nghiệp
• 5.2. Nhận thức về lợi ích của BSC
• 5.3. Nhận thức về sự dễ sử dụng của BSC
• 5.4. Chiến lược kinh doanh
• 5.5. Nhận thức của nhà quản lý
• 5.6. Hạn chế của nghiên cứu
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• LÝ LỊCH TRÍCH NGANG CỦA HỌC VIÊN

I. Tổng Quan về Thẻ Điểm Cân Bằng BSC tại Doanh Nghiệp FDI

Thẻ Điểm Cân Bằng (BSC) đang trở thành công cụ quản lý chiến lược quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt. Các doanh nghiệp FDI tại TP.HCM đối mặt với nhiều thách thức, từ sự đa dạng hóa sản phẩm đến chuỗi cung ứng phức tạp. BSC giúp doanh nghiệp thiết lập hệ thống quản lý linh hoạt, đạt được các mục tiêu chiến lược và củng cố lợi thế cạnh tranh. Theo thống kê của hiệp hội BSC Hoa Kỳ, năm 2021, 65% trong số 1000 doanh nghiệp lớn trên thế giới ứng dụng BSC. Điều này khẳng định vai trò của BSC như một công cụ kiểm soát và thực hiện chiến lược hiệu quả. Tuy nhiên, việc triển khai BSC thành công đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các yếu tố ảnh hưởng và sự điều chỉnh phù hợp với đặc thù của từng doanh nghiệp.

1.1. Bản chất và Lợi ích của Thẻ Điểm Cân Bằng BSC

BSC không chỉ là một hệ thống đo lường hiệu suất mà còn là một công cụ quản lý chiến lược toàn diện. Nó giúp doanh nghiệp định hướng, triển khai, giám sát và đánh giá hiệu quả kế hoạch kinh doanh. BSC cung cấp cái nhìn cân bằng về hiệu quả hoạt động, không chỉ tập trung vào khía cạnh tài chính mà còn chú trọng đến khách hàng, quy trình nội bộ và năng lực học hỏi, phát triển. Việc áp dụng BSC giúp doanh nghiệp quản lý chiến lược một cách chủ động và đưa ra các quyết định kịp thời dựa trên dữ liệu và phân tích.

1.2. Tầm Quan trọng của BSC với Doanh Nghiệp FDI tại TP.HCM

Doanh nghiệp FDI tại TP.HCM thường phải đối mặt với áp lực cạnh tranh cao, yêu cầu đổi mới liên tục và thích ứng nhanh chóng với thay đổi của thị trường. BSC giúp các doanh nghiệp này thiết lập mục tiêu rõ ràng, đo lường tiến độ và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết. Đặc biệt, BSC giúp doanh nghiệp FDI đảm bảo rằng các hoạt động của họ phù hợp với chiến lược tổng thể và mang lại giá trị cho các bên liên quan. Theo Lê Nữ Như Ngọc (2021), quản trị chiến lược thông qua BSC vẫn chưa phổ biến tại Việt Nam, do đó, nghiên cứu này góp phần làm rõ tầm quan trọng và lợi ích của BSC đối với doanh nghiệp FDI.

II. Vấn Đề và Thách Thức khi Vận Dụng Thẻ Điểm Cân Bằng

Mặc dù BSC mang lại nhiều lợi ích, việc vận dụng nó không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Nhiều doanh nghiệp FDI gặp khó khăn trong việc xác định các chỉ số đo lường phù hợp, thiết lập mục tiêu thực tế và tích hợp BSC vào hệ thống quản lý hiện có. Một trong những thách thức lớn nhất là sự thiếu hiểu biết về BSC và cách nó có thể giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu chiến lược. Ngoài ra, sự thay đổi văn hóa doanh nghiệp và sự tham gia của nhân viên cũng là những yếu tố quan trọng cần được xem xét. Theo Patrícia Rodrigues Quesado (2014), mặc dù nhiều doanh nghiệp biết về BSC, việc ứng dụng nó vẫn còn khó khăn.

2.1. Thiếu Hiểu Biết và Nhận Thức về Lợi ích của BSC

Nhiều doanh nghiệp FDI vẫn chưa nhận thức đầy đủ về lợi ích tiềm năng của BSC và cách nó có thể giúp họ cải thiện hiệu quả hoạt động. Điều này có thể dẫn đến việc triển khai BSC một cách hời hợt hoặc không hiệu quả. Việc nâng cao nhận thức và hiểu biết về BSC là bước quan trọng để đảm bảo sự thành công của quá trình vận dụng. Việc truyền thông rõ ràng về mục tiêu, lợi ích và cách thức hoạt động của BSC sẽ giúp nhân viên và quản lý hiểu rõ hơn về giá trị của công cụ này.

2.2. Khó Khăn trong Việc Xác Định Chỉ Số và Mục Tiêu Phù Hợp

Một trong những thách thức lớn nhất khi vận dụng BSC là xác định các chỉ số đo lường (KPI) và mục tiêu phù hợp với chiến lược của doanh nghiệp. Các chỉ số và mục tiêu này cần phải cụ thể, đo lường được, có thể đạt được, liên quan và có thời hạn (SMART). Nếu các chỉ số và mục tiêu không được thiết lập một cách cẩn thận, BSC có thể trở nên vô nghĩa hoặc thậm chí gây hại cho doanh nghiệp. Việc tham khảo ý kiến của các chuyên gia và tìm hiểu các best practice từ các doanh nghiệp khác có thể giúp doanh nghiệp FDI vượt qua thách thức này.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Các Nhân Tố Ảnh Hưởng BSC tại FDI

Để xác định các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng BSC tại doanh nghiệp FDI, cần áp dụng phương pháp nghiên cứu phù hợp. Nghiên cứu này sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Nghiên cứu định tính giúp khám phá các nhân tố tiềm ẩn và xây dựng mô hình nghiên cứu. Nghiên cứu định lượng giúp đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố này và kiểm định các giả thuyết. Việc kết hợp hai phương pháp này giúp đảm bảo tính toàn diện và độ tin cậy của kết quả nghiên cứu. Các lý thuyết nền tảng được sử dụng bao gồm lý thuyết ngẫu nhiên, lý thuyết ủy nhiệm và mô hình TAM (Technology Acceptance Model).

3.1. Phương Pháp Nghiên Cứu Định Tính Qualitative Research

Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phỏng vấn chuyên gia và phân tích tài liệu. Mục tiêu là xác định các nhân tố tiềm ẩn ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC tại doanh nghiệp FDI. Các cuộc phỏng vấn chuyên gia giúp thu thập thông tin chi tiết về kinh nghiệm, quan điểm và thách thức liên quan đến BSC. Phân tích tài liệu giúp tìm hiểu các nghiên cứu trước đây và xác định các nhân tố đã được chứng minh là quan trọng. Kết quả nghiên cứu định tính được sử dụng để xây dựng mô hình nghiên cứu và thiết kế bảng câu hỏi khảo sát.

3.2. Phương Pháp Nghiên Cứu Định Lượng Quantitative Research

Nghiên cứu định lượng được thực hiện thông qua khảo sát bằng bảng câu hỏi. Mục tiêu là đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đã được xác định trong nghiên cứu định tính và kiểm định các giả thuyết. Bảng câu hỏi được thiết kế dựa trên mô hình nghiên cứu và các thang đo đã được kiểm chứng. Dữ liệu thu thập được phân tích bằng phần mềm SPSS để xác định mối quan hệ giữa các nhân tố và vận dụng BSC. Kết quả nghiên cứu định lượng cung cấp bằng chứng thống kê về mức độ quan trọng của từng nhân tố.

IV. Ứng Dụng BSC Thực Tế và Kết Quả Nghiên Cứu tại TP

Nghiên cứu được thực hiện tại 217 doanh nghiệp FDI tại TP.HCM. Kết quả cho thấy có 6 nhân tố ảnh hưởng tích cực đến vận dụng BSC, bao gồm: quy mô doanh nghiệp (QMDN), nhận thức về lợi ích (PU), nhận thức về sự dễ sử dụng (PEOU), năng lực quản lý (NTQL), chiến lược kinh doanh (CLKD) và văn hóa doanh nghiệp (VH). Trong đó, quy mô doanh nghiệp có tác động lớn nhất, còn văn hóa doanh nghiệp có tác động không đáng kể. Kết quả này cung cấp thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp FDI muốn cải thiện việc vận dụng BSC.

4.1. Phân Tích Chi Tiết Các Nhân Tố Tác Động Tích Cực

Quy mô doanh nghiệp (QMDN) có tác động lớn nhất đến việc vận dụng BSC. Các doanh nghiệp lớn thường có nguồn lực và kinh nghiệm nhiều hơn để triển khai BSC một cách hiệu quả. Nhận thức về lợi ích (PU) và sự dễ sử dụng (PEOU) của BSC cũng là những yếu tố quan trọng. Khi doanh nghiệp nhận thấy BSC mang lại nhiều lợi ích và dễ sử dụng, họ sẽ có xu hướng áp dụng nó nhiều hơn. Chiến lược kinh doanh (CLKD) và năng lực quản lý (NTQL) cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự thành công của BSC.

4.2. Giải Thích Về Tác Động Không Đáng Kể của Văn Hóa Doanh Nghiệp

Văn hóa doanh nghiệp (VH) có tác động không đáng kể đến việc vận dụng BSC. Điều này có thể là do văn hóa doanh nghiệp tại các doanh nghiệp FDI ở TP.HCM chưa thực sự hỗ trợ việc áp dụng các công cụ quản lý chiến lược như BSC. Hoặc cũng có thể do các yếu tố khác, như quy mô doanh nghiệp và nhận thức về lợi ích, có tác động mạnh hơn và che lấp đi tác động của văn hóa doanh nghiệp. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng văn hóa doanh nghiệp vẫn là một yếu tố quan trọng cần được xem xét trong quá trình triển khai BSC.

V. Hàm Ý Chính Sách và Giải Pháp Nâng Cao Vận Dụng BSC

Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở để đề xuất các hàm ý chính sách và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả vận dụng BSC tại các doanh nghiệp FDI ở TP.HCM. Các giải pháp này tập trung vào việc nâng cao nhận thức, cải thiện năng lực quản lý, tạo điều kiện thuận lợi cho việc triển khai BSC và thúc đẩy sự tham gia của nhân viên. Việc thực hiện các giải pháp này sẽ giúp doanh nghiệp FDI tận dụng tối đa lợi ích của BSC và đạt được mục tiêu chiến lược.

5.1. Nâng Cao Nhận Thức và Đào Tạo về BSC cho Doanh Nghiệp FDI

Cần tăng cường các chương trình đào tạo và hội thảo về BSC cho các doanh nghiệp FDI tại TP.HCM. Các chương trình này cần tập trung vào việc giới thiệu về BSC, hướng dẫn cách thiết lập mục tiêu và chỉ số đo lường, và chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ các doanh nghiệp đã thành công trong việc vận dụng BSC. Việc nâng cao nhận thức và đào tạo sẽ giúp các doanh nghiệp FDI hiểu rõ hơn về BSC và cách nó có thể giúp họ cải thiện hiệu quả hoạt động.

5.2. Hỗ Trợ Tài Chính và Kỹ Thuật cho Việc Triển Khai BSC

Chính phủ và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp cần cung cấp các khoản vay ưu đãi và hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp FDI muốn triển khai BSC. Việc hỗ trợ tài chính sẽ giúp các doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng chi phí và có thêm nguồn lực để đầu tư vào việc triển khai BSC. Hỗ trợ kỹ thuật, như tư vấn và đào tạo, sẽ giúp các doanh nghiệp vượt qua các khó khăn và thách thức trong quá trình triển khai BSC.

VI. Kết Luận và Hướng Nghiên Cứu Vận Dụng BSC trong Tương Lai

Nghiên cứu đã xác định và đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến việc vận dụng BSC tại doanh nghiệp FDI ở TP.HCM. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp FDI muốn cải thiện việc vận dụng BSC và đạt được mục tiêu chiến lược. Tuy nhiên, nghiên cứu vẫn còn một số hạn chế, như kích thước mẫu nhỏ và phạm vi nghiên cứu hẹp. Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu với quy mô lớn hơn và phạm vi rộng hơn để xác nhận và mở rộng kết quả nghiên cứu.

6.1. Hạn Chế của Nghiên Cứu và Đề Xuất Nghiên Cứu Tiếp Theo

Nghiên cứu có một số hạn chế về kích thước mẫu và phạm vi nghiên cứu. Mẫu nghiên cứu chỉ bao gồm 217 doanh nghiệp FDI tại TP.HCM, do đó, kết quả nghiên cứu có thể không đại diện cho tất cả các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam. Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu với quy mô lớn hơn và phạm vi rộng hơn để xác nhận và mở rộng kết quả nghiên cứu. Ngoài ra, cần có thêm các nghiên cứu về các nhân tố khác có thể ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC, như công nghệ, quy trình quản lý và văn hóa doanh nghiệp.

6.2. Tầm Quan Trọng của BSC trong Quản Trị Chiến Lược Tương Lai

BSC sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong quản trị chiến lược của các doanh nghiệp trong tương lai. Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt và môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng, BSC giúp các doanh nghiệp thiết lập mục tiêu rõ ràng, đo lường tiến độ và điều chỉnh chiến lược khi cần thiết. Việc vận dụng BSC một cách hiệu quả sẽ giúp các doanh nghiệp cải thiện hiệu quả hoạt động, tăng cường khả năng cạnh tranh và đạt được thành công bền vững.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt, đặc biệt chịu ảnh hưởng sâu sắc từ đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Thành phố Hồ Chí Minh đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc duy trì và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Theo thống kê khảo sát năm 2022, có khoảng 217 doanh nghiệp FDI tại TP.HCM được nghiên cứu về việc vận dụng công cụ quản trị chiến lược thẻ điểm cân bằng (Balanced Scorecard - BSC). BSC được xem là một công cụ quản lý chiến lược tối ưu giúp doanh nghiệp chuyển hóa tầm nhìn thành các mục tiêu cụ thể, đồng thời đo lường hiệu quả hoạt động trên bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình kinh doanh nội bộ và học hỏi phát triển.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xác định các nhân tố ảnh hưởng và đo lường mức độ tác động của từng nhân tố đến việc vận dụng BSC trong các doanh nghiệp FDI tại TP.HCM. Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong năm 2022, với dữ liệu thu thập từ các doanh nghiệp FDI đa ngành nghề, quy mô khác nhau trên địa bàn TP.HCM. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học để các doanh nghiệp FDI hiểu rõ hơn về các yếu tố thúc đẩy hoặc cản trở việc áp dụng BSC, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản trị chiến lược, góp phần tăng cường năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên ba lý thuyết nền tảng chính để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC:

1. Lý thuyết ngẫu nhiên (Contingency Theory): Giải thích rằng hiệu quả vận dụng BSC phụ thuộc vào sự phù hợp giữa cấu trúc doanh nghiệp và các yếu tố ngẫu nhiên như quy mô, văn hóa, chiến lược kinh doanh. Lý thuyết này nhấn mạnh không có một mô hình BSC chung cho tất cả doanh nghiệp mà cần điều chỉnh phù hợp với đặc điểm riêng của từng doanh nghiệp.

2. Lý thuyết ủy nhiệm (Agency Theory): Phân tích mối quan hệ giữa chủ sở hữu và nhà quản lý, trong đó BSC được xem là công cụ giúp giảm thiểu xung đột lợi ích thông qua việc cung cấp thông tin minh bạch, hỗ trợ giám sát và đánh giá hiệu quả hoạt động của nhà quản lý.

3. Mô hình chấp nhận công nghệ (Technology Acceptance Model - TAM): Tập trung vào hai yếu tố nhận thức về lợi ích (Perceived Usefulness - PU) và nhận thức về sự dễ sử dụng (Perceived Ease of Use - PEOU) của BSC, ảnh hưởng đến quyết định áp dụng công cụ này trong doanh nghiệp.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu bao gồm: quy mô doanh nghiệp, nhận thức về lợi ích của BSC, nhận thức về sự dễ sử dụng của BSC, chiến lược kinh doanh, nhận thức của nhà quản lý và văn hóa doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng:

• Nghiên cứu định tính: Thực hiện phỏng vấn chuyên gia gồm kế toán trưởng, giám đốc tài chính và giảng viên đại học có kinh nghiệm về BSC để hoàn thiện bảng câu hỏi khảo sát, đảm bảo tính phù hợp và đầy đủ các biến quan sát.

• Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu từ 217 doanh nghiệp FDI tại TP.HCM thông qua bảng câu hỏi khảo sát trực tuyến và phỏng vấn trực tiếp trong năm 2022. Mẫu được chọn theo phương pháp lấy mẫu chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các doanh nghiệp có quy mô và ngành nghề đa dạng.

Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 22, sử dụng các kỹ thuật thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy tuyến tính đa biến để đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến việc vận dụng BSC.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Quy mô doanh nghiệp (QMDN) là nhân tố có tác động tích cực và mạnh nhất đến việc vận dụng BSC với hệ số hồi quy chuẩn hóa cao nhất trong mô hình. Các doanh nghiệp có doanh thu lớn, số lượng nhân viên nhiều và đa dạng sản phẩm/dịch vụ có xu hướng áp dụng BSC hiệu quả hơn.

2. Nhận thức về lợi ích của BSC (PU) cũng có ảnh hưởng tích cực rõ rệt. Doanh nghiệp nhận thấy BSC giúp nâng cao sức cạnh tranh, cải thiện quản trị chiến lược và hỗ trợ ra quyết định sẽ có mức độ vận dụng BSC cao hơn.

3. Nhận thức về sự dễ sử dụng của BSC (PEOU) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy áp dụng BSC. Các doanh nghiệp đánh giá cao tính linh hoạt, dễ hiểu và dễ triển khai của BSC sẽ sẵn sàng áp dụng công cụ này hơn.

4. Chiến lược kinh doanh (CLKD) và nhận thức của nhà quản lý (NTQL) cũng có tác động tích cực đến việc vận dụng BSC, thể hiện qua việc các doanh nghiệp có chiến lược rõ ràng và nhà quản lý có nhận thức tốt về BSC sẽ triển khai công cụ này hiệu quả hơn.

5. Văn hóa doanh nghiệp (VH) được xác định có tác động không đáng kể đến việc vận dụng BSC trong các doanh nghiệp FDI tại TP.HCM, điều này có thể do đặc thù quản lý và sự kiểm soát từ công ty mẹ nước ngoài.

Kết quả phân tích hồi quy cho thấy mô hình giải thích khoảng 65% biến thiên trong việc vận dụng BSC, cho thấy các nhân tố nghiên cứu có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy áp dụng BSC.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân quy mô doanh nghiệp ảnh hưởng mạnh mẽ đến việc vận dụng BSC có thể giải thích bởi các doanh nghiệp lớn thường có nguồn lực tài chính, nhân sự và hệ thống quản lý tốt hơn, thuận lợi cho việc triển khai các công cụ quản trị phức tạp như BSC. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu quốc tế và trong nước trước đây, như nghiên cứu của Koske và Muturi (2015) hay Ta Thu Trang và cộng sự (2022).

Nhận thức về lợi ích và sự dễ sử dụng của BSC là hai yếu tố then chốt theo mô hình TAM, phản ánh rằng việc truyền thông, đào tạo và nâng cao nhận thức trong doanh nghiệp là cần thiết để thúc đẩy áp dụng BSC. Điều này cũng đồng nhất với các nghiên cứu tại Trung Quốc và Kenya.

Chiến lược kinh doanh và nhận thức của nhà quản lý là những yếu tố nội bộ quan trọng, cho thấy vai trò của lãnh đạo trong việc định hướng và cam kết thực hiện BSC. Văn hóa doanh nghiệp có tác động không đáng kể có thể do đặc thù doanh nghiệp FDI chịu sự quản lý chặt chẽ từ công ty mẹ, làm giảm ảnh hưởng của văn hóa địa phương đến việc vận dụng BSC.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ tác động của từng nhân tố, hoặc bảng hệ số hồi quy để minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng và ý nghĩa thống kê.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường nhận thức về lợi ích của BSC: Doanh nghiệp FDI cần tổ chức các chương trình đào tạo, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức của nhà quản lý và nhân viên về lợi ích thiết thực của BSC trong quản trị chiến lược, nhằm thúc đẩy sự chấp nhận và vận dụng công cụ này. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo doanh nghiệp phối hợp với các chuyên gia tư vấn.

2. Đơn giản hóa và chuẩn hóa quy trình vận dụng BSC: Xây dựng các hướng dẫn, quy trình vận dụng BSC phù hợp với đặc thù doanh nghiệp FDI tại TP.HCM, tập trung vào tính dễ sử dụng và linh hoạt để giảm thiểu rào cản kỹ thuật và tăng hiệu quả triển khai. Thời gian: 12 tháng; Chủ thể: Phòng quản trị chiến lược và bộ phận kế toán quản trị.

3. Phát triển chiến lược kinh doanh rõ ràng và gắn kết với BSC: Doanh nghiệp cần xây dựng và truyền thông chiến lược kinh doanh cụ thể, đồng thời liên kết chặt chẽ với các chỉ số BSC để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực thi. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Ban giám đốc và phòng chiến lược.

4. Tăng cường vai trò và nhận thức của nhà quản lý: Đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao năng lực và nhận thức của nhà quản lý về BSC, tạo sự cam kết và hỗ trợ tích cực trong quá trình vận dụng công cụ này. Thời gian: 6 tháng; Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự.

5. Xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá hiệu quả BSC: Thiết lập cơ chế giám sát, đánh giá định kỳ việc vận dụng BSC để kịp thời điều chỉnh, nâng cao hiệu quả quản trị chiến lược. Thời gian: liên tục; Chủ thể: Ban kiểm soát nội bộ và phòng quản trị chiến lược.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp FDI: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến việc vận dụng BSC, từ đó xây dựng chiến lược quản trị phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.

2. Phòng kế toán quản trị và quản lý chiến lược: Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế và triển khai hệ thống BSC hiệu quả, đồng thời đánh giá các yếu tố nội bộ và bên ngoài tác động đến quá trình vận dụng.

3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành kế toán, quản trị kinh doanh: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết, phương pháp nghiên cứu và thực tiễn vận dụng BSC trong doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

4. Cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Giúp xây dựng chính sách, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp FDI trong việc áp dụng các công cụ quản trị hiện đại, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Câu hỏi thường gặp

1. BSC là gì và tại sao doanh nghiệp FDI nên áp dụng?
   BSC là công cụ quản trị chiến lược giúp doanh nghiệp chuyển hóa mục tiêu thành các chỉ số đo lường cụ thể trên bốn phương diện: tài chính, khách hàng, quy trình nội bộ và học hỏi phát triển. Doanh nghiệp FDI áp dụng BSC để nâng cao hiệu quả quản lý, tăng cường năng lực cạnh tranh và thích ứng linh hoạt với môi trường kinh doanh toàn cầu.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến việc vận dụng BSC?
   Quy mô doanh nghiệp, nhận thức về lợi ích và sự dễ sử dụng của BSC là những nhân tố có tác động tích cực và mạnh mẽ nhất, theo kết quả nghiên cứu tại 217 doanh nghiệp FDI ở TP.HCM.

3. Văn hóa doanh nghiệp có ảnh hưởng như thế nào đến việc áp dụng BSC?
   Nghiên cứu cho thấy văn hóa doanh nghiệp có tác động không đáng kể đến việc vận dụng BSC trong doanh nghiệp FDI tại TP.HCM, có thể do đặc thù quản lý và sự kiểm soát từ công ty mẹ nước ngoài.

4. Làm thế nào để nâng cao nhận thức của nhà quản lý về BSC?
   Doanh nghiệp nên tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo chuyên sâu, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn và cung cấp tài liệu hướng dẫn cụ thể để nhà quản lý hiểu rõ lợi ích và cách vận dụng BSC hiệu quả.

5. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để đánh giá các nhân tố ảnh hưởng?
   Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 217 doanh nghiệp FDI), phân tích dữ liệu bằng phần mềm SPSS với các kỹ thuật thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy và phân tích hồi quy tuyến tính đa biến.

Kết luận

• Luận văn đã xác định và đo lường được sáu nhân tố chính ảnh hưởng tích cực đến việc vận dụng BSC tại các doanh nghiệp FDI ở TP.HCM, trong đó quy mô doanh nghiệp có tác động mạnh nhất.
• Nghiên cứu áp dụng thành công các lý thuyết ngẫu nhiên, ủy nhiệm và mô hình TAM để xây dựng mô hình nghiên cứu phù hợp với đặc thù doanh nghiệp FDI.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả vận dụng BSC, góp phần cải thiện quản trị chiến lược và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.
• Phạm vi nghiên cứu tập trung vào năm 2022 với 217 doanh nghiệp FDI tại TP.HCM, mở ra hướng nghiên cứu tiếp theo về các yếu tố bên ngoài và tác động dài hạn của BSC.
• Khuyến nghị các doanh nghiệp FDI và các cơ quan quản lý cần phối hợp triển khai các giải pháp đào tạo, chuẩn hóa quy trình và giám sát hiệu quả vận dụng BSC nhằm phát huy tối đa lợi ích công cụ này.

Hành động tiếp theo: Các doanh nghiệp FDI tại TP.HCM nên tiến hành đánh giá hiện trạng vận dụng BSC, xây dựng kế hoạch cải tiến dựa trên các nhân tố đã được nghiên cứu, đồng thời phối hợp với các chuyên gia để triển khai các chương trình đào tạo và tư vấn phù hợp.