Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Tổ Chức Công Tác Kế Toán Của Ủy Ban Nhân Dân Các Cấp Tại Tỉnh Bình Định

• Tác giả: Dương Thị Tường Vi
• Người hướng dẫn: TS. Đào Nhật Minh
• Trường học: Trường Đại Học Quy Nhơn
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Các Nhân Tố Ảnh Hưởng Đến Tổ Chức Công Tác Kế Toán Tại Ủy Ban Nhân Dân Tỉnh Bình Định
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sĩ kế toán
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Bình Định

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.2. Các nghiên cứu ở trong nước
• 1.3. Nhận xét tổng quan các nghiên cứu liên quan và hướng nghiên cứu của đề tài
• 1.3.1. Nhận xét tổng quan các nghiên cứu
• 1.3.2. Hướng nghiên cứu của đề tài
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT
• 2.1. Tổng quan về tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.2. Khái niệm, đặc điểm và cơ chế quản lý tài chính đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.3. Mô hình tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.3.1. Khái niệm tổ chức công tác kế toán
• 2.3.2. Mô hình tổ chức công tác kế toán
• 2.4. Yêu cầu của tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.5. Nguyên tắc của tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.6. Nhiệm vụ của tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.7. Nội dung tổ chức công tác kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp
• 2.7.1. Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán
• 2.7.2. Tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản kế toán
• 2.7.3. Tổ chức vận dụng hệ thống sổ kế toán và hình thức kế toán
• 2.7.4. Tổ chức lập và nộp báo cáo kế toán
• 2.7.5. Tổ chức công tác kiểm tra kế toán
• 2.7.6. Tổ chức bộ máy kế toán
• 2.7.7. Tổ chức trang bị các điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật
• 2.7.8. Tổ chức kiểm kê tài sản
• 2.7.9. Tổ chức bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán
• 2.8. Lý thuyết thông tin bất cân xứng (Information asymmetry)
• 2.9. Lý thuyết đại diện (Agency theory)
• 2.10. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory)
• 2.11. Lý thuyết lợi ích xã hội (Public interest theory)
• 2.12. Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán của UBND các cấp
• 2.12.1. Hệ thống văn bản pháp quy
• 2.12.2. Nguồn nhân lực kế toán
• 2.12.3. Ban lãnh đạo
• 2.12.4. Ứng dụng công nghệ thông tin
• 2.12.5. Hệ thống kiểm soát nội bộ
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.2. Nghiên cứu sơ bộ sử dụng phương pháp định tính
• 3.1.3. Nghiên cứu chính thức sử dụng phương pháp định lượng
• 3.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.3. Thiết kế nghiên cứu
• 3.3.1. Xây dựng thang đo
• 3.3.2. Nguyên tắc xây dựng thang đo
• 3.3.3. Các thang đo được sử dụng trong nghiên cứu
• 3.4. Mô hình nghiên cứu
• 3.5. Mẫu nghiên cứu
• 3.5.1. Phương pháp chọn mẫu
• 3.5.2. Đối tượng và phạm vi khảo sát
• 3.6. Thiết kế bảng câu hỏi
• 3.7. Kết quả nghiên cứu định tính và hiệu chỉnh thang đo
• 3.8. Phân tích dữ liệu
• 3.8.1. Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha
• 3.8.2. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 3.8.3. Phân tích hồi quy đa biến
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
• 4.1. Giới thiệu sơ lược về Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định
• 4.2. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 4.2.1. Thống kê mô tả mẫu
• 4.2.2. Kiểm tra độ tin cậy của thang đo
• 4.2.3. Phân tích nhân tố khám phá (EFA)
• 4.2.4. Phân tích nhân tố cho các yếu tố độc lập
• 4.2.5. Phân tích nhân tố cho các yếu tố phụ thuộc
• 4.2.6. Phân tích hồi quy đa biến
• 4.3. Bàn luận kết quả nghiên cứu
• 4.3.1. Bàn luận kết quả thống kê mô tả mẫu khảo sát biến định tính
• 4.3.2. Bàn luận kết quả nghiên cứu định lượng
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP
• 5.1. Kết luận kết quả nghiên cứu
• 5.2. Một số hàm ý chính sách nâng cao tổ chức công tác kế toán của Ủy ban nhân dân các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định
• 5.2.1. Hàm ý chính sách về Hệ thống văn bản pháp quy
• 5.2.2. Hàm ý chính sách về Ban Lãnh đạo
• 5.2.3. Hàm ý chính sách về hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin
• 5.2.4. Hàm ý chính sách về nguồn nhân lực kế toán
• 5.2.5. Hàm ý chính sách về hệ thống kiểm soát nội bộ
• 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.3.1. Hạn chế của đề án bên cạnh đóng góp về mặt khoa học và thực tiễn, đề án này vẫn còn tồn tại một số hạn chế như sau
• 5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• KẾT LUẬN CHUNG
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
• DANH MỤC HÌNH

I. Tổng Quan Về Tổ Chức Kế Toán Tại UBND Bình Định

Nghiên cứu về tổ chức công tác kế toán tại Ủy ban Nhân dân (UBND) tỉnh Bình Định là vô cùng quan trọng. Kế toán đóng vai trò then chốt trong việc cung cấp thông tin tài chính chính xác và kịp thời, hỗ trợ các quyết định quản lý và điều hành ngân sách. Bài viết này cung cấp một cái nhìn tổng quan về tầm quan trọng của công tác kế toán, đồng thời nêu bật sự cần thiết của việc nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kế toán tại UBND các cấp. Công tác kế toán không chỉ đơn thuần là ghi chép số liệu, mà còn là công cụ để kiểm soát tài sản công, đảm bảo sử dụng ngân sách hiệu quả và minh bạch. Việc nâng cao chất lượng tổ chức công tác kế toán sẽ góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh. Bên cạnh đó, bài viết cũng giới thiệu về mục tiêu và phạm vi của nghiên cứu, nhằm cung cấp cho độc giả một khung tham chiếu rõ ràng.

1.1. Tầm quan trọng của kế toán trong quản lý tài chính công

Kế toán trong lĩnh vực công không chỉ đơn thuần là ghi chép số liệu, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính của nhà nước. Nó cung cấp thông tin cần thiết cho việc ra quyết định, lập kế hoạch và kiểm soát các hoạt động tài chính công. Một hệ thống kế toán mạnh mẽ giúp đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình, ngăn ngừa tham nhũng và lãng phí. Các báo cáo tài chính được lập một cách chính xác và kịp thời là cơ sở để đánh giá hiệu quả hoạt động của các đơn vị hành chính sự nghiệp và đưa ra các biện pháp điều chỉnh phù hợp.

1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu về kế toán UBND

Nghiên cứu này tập trung vào việc xác định và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại UBND các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động kế toán tại các đơn vị hành chính sự nghiệp thuộc UBND tỉnh, huyện và xã. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng công tác kế toán, xác định những điểm mạnh và điểm yếu, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kế toán. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, quy trình kế toán, góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài chính công.

II. Thách Thức Trong Tổ Chức Công Tác Kế Toán UBND Bình Định

Tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định, mặc dù đã có nhiều tiến bộ, vẫn đối mặt với không ít thách thức. Các thách thức này có thể xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm sự thay đổi liên tục của các văn bản pháp quy, sự thiếu hụt nguồn nhân lực kế toán có trình độ chuyên môn cao, hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin, và sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bộ phận liên quan. Việc nhận diện và giải quyết các thách thức này là rất quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động kế toán, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý tài chính công.

2.1. Sự phức tạp của hệ thống văn bản pháp quy kế toán

Hệ thống văn bản pháp quy điều chỉnh hoạt động kế toán tại Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực công, thường xuyên thay đổi và có tính phức tạp cao. Điều này gây khó khăn cho các cán bộ kế toán trong việc cập nhật kiến thức và áp dụng đúng các quy định. Sự thiếu đồng bộ giữa các văn bản pháp quy cũng tạo ra sự lúng túng trong quá trình thực hiện. Việc đơn giản hóa và hệ thống hóa các văn bản pháp quy là một yêu cầu cấp thiết để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động kế toán.

2.2. Thiếu hụt nguồn nhân lực kế toán chất lượng cao

Một trong những thách thức lớn nhất đối với tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định là sự thiếu hụt nguồn nhân lực kế toán có trình độ chuyên môn cao. Nhiều cán bộ kế toán chưa được đào tạo bài bản về kế toán công, thiếu kinh nghiệm thực tế và khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào công việc. Việc đào tạo và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ kế toán là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng công tác kế toán.

2.3. Hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin vào kế toán

Mặc dù công nghệ thông tin đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, nhưng việc ứng dụng vào công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định còn nhiều hạn chế. Nhiều đơn vị vẫn sử dụng các phần mềm kế toán lạc hậu, thiếu tính năng và không đáp ứng được yêu cầu quản lý. Việc đầu tư vào các phần mềm kế toán hiện đại và đào tạo cán bộ sử dụng thành thạo là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả công tác kế toán.

III. Giải Pháp Hoàn Thiện Tổ Chức Công Tác Kế Toán UBND

Để hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định, cần có một giải pháp toàn diện, bao gồm việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, và tăng cường sự phối hợp giữa các bộ phận liên quan. Các giải pháp này cần được triển khai đồng bộ và có sự tham gia của tất cả các bên liên quan để đạt được hiệu quả cao nhất.

3.1. Rà soát và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy

Cần rà soát và sửa đổi các văn bản pháp quy liên quan đến kế toán, đảm bảo tính đồng bộ, rõ ràng và dễ áp dụng. Nên xây dựng các hướng dẫn chi tiết về các nghiệp vụ kế toán phức tạp, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về kế toán cho các cán bộ kế toán.

3.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán

Cần xây dựng kế hoạch đào tạo và bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ kế toán, chú trọng đào tạo về kế toán công, ứng dụng công nghệ thông tin và các kỹ năng mềm. Nên tạo điều kiện cho cán bộ kế toán tham gia các khóa đào tạo chuyên sâu, hội thảo khoa học và các hoạt động trao đổi kinh nghiệm.

3.3. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào kế toán

Cần đầu tư vào các phần mềm kế toán hiện đại, có tính năng đầy đủ, dễ sử dụng và đáp ứng được yêu cầu quản lý. Nên xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu kế toán tập trung, cho phép chia sẻ thông tin giữa các đơn vị liên quan. Cần đào tạo cán bộ sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán và các công cụ hỗ trợ khác.

IV. Tăng Cường Kiểm Soát Nội Bộ Kế Toán Tại UBND Tỉnh

Hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) hiệu quả là yếu tố then chốt để đảm bảo tính chính xác, tin cậy và tuân thủ trong công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định. KSNB không chỉ giúp phát hiện và ngăn chặn các sai sót, gian lận, mà còn giúp nâng cao hiệu quả hoạt động và quản lý rủi ro. Việc xây dựng và vận hành một hệ thống KSNB mạnh mẽ là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong quản lý tài chính công.

4.1. Vai trò của KSNB trong đảm bảo tính chính xác của thông tin

KSNB đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính chính xác, trung thực và tin cậy của thông tin kế toán. Nó giúp phát hiện và ngăn chặn các sai sót, gian lận, đảm bảo rằng các báo cáo tài chính phản ánh đúng tình hình tài chính của đơn vị. KSNB cũng giúp đảm bảo rằng các hoạt động kế toán tuân thủ đúng các quy định của pháp luật và các chính sách của đơn vị.

4.2. Xây dựng quy trình kiểm soát nội bộ hiệu quả trong kế toán

Để xây dựng quy trình KSNB hiệu quả, cần xác định rõ các mục tiêu kiểm soát, các rủi ro có thể xảy ra và các biện pháp kiểm soát phù hợp. Quy trình KSNB cần được thiết kế sao cho có thể phát hiện và ngăn chặn các sai sót, gian lận một cách kịp thời. Cần phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng bộ phận, cá nhân trong việc thực hiện các biện pháp kiểm soát.

4.3. Đánh giá hiệu quả của hệ thống KSNB và cải tiến liên tục

Cần định kỳ đánh giá hiệu quả của hệ thống KSNB để xác định những điểm mạnh và điểm yếu. Nên sử dụng các phương pháp đánh giá khác nhau, bao gồm tự đánh giá, đánh giá bởi bên thứ ba và kiểm toán nội bộ. Kết quả đánh giá cần được sử dụng để cải tiến liên tục hệ thống KSNB, đảm bảo rằng nó luôn đáp ứng được yêu cầu quản lý và kiểm soát.

V. Ứng Dụng Nghiên Cứu Về Kế Toán Vào Thực Tiễn Tại UBND

Kết quả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định cần được ứng dụng vào thực tiễn để nâng cao hiệu quả hoạt động kế toán. Việc ứng dụng này có thể bao gồm việc xây dựng và hoàn thiện chính sách, quy trình kế toán, đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực, đầu tư vào công nghệ thông tin, và tăng cường kiểm soát nội bộ. Sự tham gia của tất cả các bên liên quan là rất quan trọng để đảm bảo sự thành công của việc ứng dụng này.

5.1. Xây dựng chính sách và quy trình kế toán dựa trên nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cần được sử dụng để xây dựng và hoàn thiện các chính sách và quy trình kế toán, đảm bảo rằng chúng phù hợp với đặc điểm và yêu cầu của UBND tỉnh Bình Định. Các chính sách và quy trình kế toán cần được thiết kế sao cho dễ hiểu, dễ thực hiện và có tính linh hoạt cao.

5.2. Đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực kế toán theo kết quả nghiên cứu

Nội dung đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực kế toán cần được điều chỉnh dựa trên kết quả nghiên cứu, chú trọng đào tạo về các vấn đề mà cán bộ kế toán còn yếu, chẳng hạn như kế toán công, ứng dụng công nghệ thông tin và các kỹ năng mềm.

5.3. Đầu tư vào công nghệ thông tin dựa trên nhu cầu thực tế

Việc đầu tư vào công nghệ thông tin cần dựa trên nhu cầu thực tế của UBND tỉnh Bình Định, đảm bảo rằng các phần mềm kế toán và các công cụ hỗ trợ khác đáp ứng được yêu cầu quản lý và kiểm soát.

VI. Kết Luận Về Tổ Chức Kế Toán và Hướng Nghiên Cứu Tương Lai

Nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định đã cung cấp những thông tin hữu ích để nâng cao hiệu quả hoạt động kế toán. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn trong tương lai, chẳng hạn như tác động của các yếu tố văn hóa, xã hội đến công tác kế toán, hoặc việc ứng dụng các mô hình kế toán tiên tiến vào thực tiễn.

6.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu về các nhân tố ảnh hưởng

Nghiên cứu đã xác định được một số nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định, bao gồm hệ thống văn bản pháp quy, nguồn nhân lực kế toán, ứng dụng công nghệ thông tin và kiểm soát nội bộ. Các nhân tố này có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và tác động đến hiệu quả hoạt động kế toán.

6.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo về kế toán công tại Bình Định

Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu về tác động của các yếu tố văn hóa, xã hội đến công tác kế toán tại UBND tỉnh Bình Định. Cũng cần nghiên cứu về việc ứng dụng các mô hình kế toán tiên tiến vào thực tiễn, chẳng hạn như kế toán dồn tích và kế toán trách nhiệm.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã và đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc đồng bộ hóa hệ thống kế toán công, đặc biệt tại các đơn vị hành chính sự nghiệp. Theo Luật Kế toán 2015 và Nghị định số 25/2017/NĐ-CP, việc xây dựng một bộ chuẩn mực kế toán thống nhất là yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công. Tỉnh Bình Định, với đặc thù các Ủy ban nhân dân (UBND) các cấp, đang trong quá trình đổi mới tổ chức công tác kế toán để đáp ứng yêu cầu quản lý tài chính hiện đại. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác kế toán tại các UBND trên địa bàn tỉnh còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng thông tin tài chính và hiệu quả quản lý ngân sách.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xác định và phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán của UBND các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định trong giai đoạn 2022-2023. Nghiên cứu nhằm cung cấp cơ sở khoa học để đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức công tác kế toán, góp phần cải thiện quản lý tài chính công tại địa phương. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các UBND cấp tỉnh, huyện và xã trên địa bàn tỉnh Bình Định, với dữ liệu thu thập từ khoảng 140 bảng khảo sát và phỏng vấn các cán bộ kế toán, lãnh đạo tài chính.

Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện ở hai khía cạnh: về mặt lý thuyết, nghiên cứu hệ thống hóa các lý thuyết và mô hình liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong khu vực công; về mặt thực tiễn, cung cấp các hàm ý chính sách cụ thể nhằm hoàn thiện tổ chức công tác kế toán tại các UBND các cấp, góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý tài chính công.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng bốn lý thuyết nền tảng để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán:

• Lý thuyết thông tin bất cân xứng (Information asymmetry): Giải thích sự chênh lệch thông tin giữa các bên trong quá trình cung cấp và sử dụng thông tin kế toán, từ đó nhấn mạnh vai trò của hệ thống kiểm soát nội bộ và thanh tra kế toán nhằm giảm thiểu rủi ro sai lệch thông tin.

• Lý thuyết đại diện (Agency theory): Phân tích mối quan hệ giữa UBND (bên ủy quyền) và các cán bộ kế toán, lãnh đạo đơn vị (bên được ủy quyền), nhấn mạnh sự cần thiết của hệ thống văn bản pháp quy và kiểm soát nội bộ để hạn chế xung đột lợi ích và chi phí đại diện.

• Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory): Tập trung vào việc cân bằng lợi ích giữa các bên liên quan như nhân viên kế toán, ban lãnh đạo, cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng, từ đó làm rõ vai trò của nguồn nhân lực kế toán, ban lãnh đạo và ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức công tác kế toán.

• Lý thuyết lợi ích xã hội (Public interest theory): Nhấn mạnh vai trò của nhà nước trong việc ban hành các văn bản pháp quy nhằm bảo vệ lợi ích chung của xã hội, đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình trong công tác kế toán công.

Các khái niệm chính được sử dụng bao gồm: tổ chức công tác kế toán, hệ thống văn bản pháp quy, nguồn nhân lực kế toán, ban lãnh đạo, ứng dụng công nghệ thông tin, hệ thống kiểm soát nội bộ.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính được thực hiện qua phỏng vấn chuyên gia nhằm xây dựng mô hình nghiên cứu và thang đo các nhân tố. Giai đoạn định lượng thu thập dữ liệu từ khoảng 140 bảng khảo sát do các trưởng phòng tài chính, kế toán trưởng và nhân viên kế toán của UBND các cấp tại Bình Định cung cấp. Phương pháp lấy mẫu thuận tiện được áp dụng do tính chất đặc thù của đối tượng nghiên cứu.

Dữ liệu được xử lý và phân tích bằng phần mềm SPSS 22. Các kỹ thuật phân tích bao gồm: kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, và phân tích hồi quy đa biến nhằm đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến tổ chức công tác kế toán. Thời gian nghiên cứu kéo dài trong giai đoạn 2022-2023, phù hợp với phạm vi khảo sát và thu thập dữ liệu thực tế.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hệ thống văn bản pháp quy có ảnh hưởng tích cực và mạnh mẽ đến tổ chức công tác kế toán với hệ số hồi quy đạt khoảng 0.35, phản ánh tầm quan trọng của các quy định như Luật Kế toán 2015, Thông tư 107/2017/TT-BTC trong việc chuẩn hóa quy trình kế toán tại các UBND.

2. Nguồn nhân lực kế toán được đánh giá là nhân tố quyết định với mức độ ảnh hưởng cao, chiếm khoảng 30% trong tổng ảnh hưởng các nhân tố. Trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và đạo đức nghề nghiệp của kế toán viên ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thông tin kế toán.

3. Ban lãnh đạo có vai trò quan trọng trong việc định hướng và hỗ trợ công tác kế toán, với mức ảnh hưởng khoảng 25%. Sự quan tâm và cam kết của lãnh đạo giúp nâng cao hiệu quả tổ chức công tác kế toán.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) đóng góp khoảng 20% vào hiệu quả tổ chức công tác kế toán. Việc sử dụng phần mềm kế toán hiện đại, hệ thống mạng và thiết bị hỗ trợ giúp tăng tính chính xác và kịp thời của báo cáo tài chính.

5. Hệ thống kiểm soát nội bộ góp phần giảm thiểu rủi ro sai sót và gian lận, ảnh hưởng khoảng 15%. Công tác kiểm tra, giám sát nội bộ giúp nâng cao độ tin cậy của thông tin kế toán.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy sự phối hợp đồng bộ giữa các nhân tố là yếu tố then chốt để tổ chức công tác kế toán hiệu quả tại các UBND các cấp. Hệ thống văn bản pháp quy tạo khung pháp lý vững chắc, tương tự như các nghiên cứu trong nước và quốc tế đã chỉ ra vai trò của chính sách và quy định trong việc chuẩn hóa kế toán công. Nguồn nhân lực kế toán và ban lãnh đạo là hai nhân tố có ảnh hưởng lớn nhất, phù hợp với lý thuyết các bên liên quan và đại diện, khi mà chất lượng con người và sự lãnh đạo quyết định trực tiếp đến hiệu quả hoạt động.

Ứng dụng CNTT được đánh giá cao trong bối cảnh hiện đại hóa công tác kế toán, giúp giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý thông tin. Hệ thống kiểm soát nội bộ là công cụ quan trọng để giảm thiểu thông tin bất cân xứng, nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm giải trình. Các biểu đồ phân tích hồi quy đa biến và bảng thống kê mô tả mẫu khảo sát minh họa rõ ràng mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố, giúp các nhà quản lý dễ dàng nhận diện điểm mạnh và điểm yếu trong tổ chức công tác kế toán hiện tại.

So với các nghiên cứu trước đây tại các đơn vị sự nghiệp công lập khác, kết quả nghiên cứu tại Bình Định có sự tương đồng về các nhân tố ảnh hưởng nhưng có sự khác biệt về mức độ tác động, phản ánh đặc thù địa phương và quy mô tổ chức của UBND các cấp.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy: Cần rà soát, cập nhật và phổ biến kịp thời các văn bản pháp luật liên quan đến kế toán công, đặc biệt là các quy định mới về chuẩn mực kế toán và báo cáo tài chính công. Thời gian thực hiện trong vòng 12 tháng, do Sở Tài chính phối hợp với các cơ quan liên quan chủ trì.

2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ kế toán, cập nhật kiến thức pháp luật và kỹ năng ứng dụng CNTT cho cán bộ kế toán. Mục tiêu tăng tỷ lệ kế toán viên đạt chuẩn chuyên môn lên trên 90% trong 2 năm tới, do UBND các cấp phối hợp với các trường đại học và trung tâm đào tạo thực hiện.

3. Tăng cường vai trò và trách nhiệm của ban lãnh đạo: Ban lãnh đạo các UBND cần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của công tác kế toán, thường xuyên giám sát và hỗ trợ bộ phận kế toán. Đề xuất xây dựng cơ chế đánh giá hiệu quả công tác kế toán trong hệ thống quản lý hàng năm, áp dụng trong vòng 1 năm.

4. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư trang thiết bị, phần mềm kế toán hiện đại, xây dựng hệ thống mạng nội bộ và bảo mật dữ liệu kế toán. Mục tiêu hoàn thành tin học hóa công tác kế toán tại 100% UBND các cấp trong tỉnh trong vòng 3 năm, do Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Sở Tài chính thực hiện.

5. Củng cố hệ thống kiểm soát nội bộ: Thiết lập quy trình kiểm tra, giám sát nội bộ chặt chẽ, định kỳ tổ chức kiểm kê tài sản và rà soát chứng từ kế toán. Thời gian triển khai trong 12 tháng, do phòng Tài chính - Kế hoạch các cấp chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý tài chính tại các UBND các cấp: Giúp hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công.

2. Nhân viên kế toán và kế toán trưởng: Cung cấp kiến thức về các yếu tố tác động đến công tác kế toán, hỗ trợ cải thiện kỹ năng nghiệp vụ và ứng dụng công nghệ.

3. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Là tài liệu tham khảo để xây dựng và điều chỉnh các chính sách, văn bản pháp quy liên quan đến kế toán công.

4. Giảng viên và sinh viên ngành Kế toán, Tài chính công: Hỗ trợ nghiên cứu, giảng dạy và phát triển các đề tài liên quan đến tổ chức công tác kế toán trong khu vực công.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao hệ thống văn bản pháp quy lại quan trọng đối với tổ chức công tác kế toán?
   Hệ thống văn bản pháp quy tạo khung pháp lý chuẩn mực cho công tác kế toán, giúp đảm bảo tính thống nhất, minh bạch và tuân thủ quy định của Nhà nước, từ đó nâng cao chất lượng thông tin kế toán.

2. Nguồn nhân lực kế toán ảnh hưởng như thế nào đến hiệu quả công tác kế toán?
   Trình độ chuyên môn, kinh nghiệm và đạo đức nghề nghiệp của nhân viên kế toán quyết định tính chính xác, kịp thời và đầy đủ của thông tin kế toán, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng báo cáo tài chính.

3. Vai trò của ban lãnh đạo trong tổ chức công tác kế toán là gì?
   Ban lãnh đạo định hướng chiến lược, tạo điều kiện và hỗ trợ bộ phận kế toán, đồng thời giám sát và đánh giá hiệu quả công tác kế toán, góp phần nâng cao chất lượng quản lý tài chính.

4. Ứng dụng công nghệ thông tin giúp cải thiện công tác kế toán như thế nào?
   CNTT giúp tự động hóa quy trình kế toán, giảm thiểu sai sót, tăng tốc độ xử lý và cung cấp thông tin kịp thời, đồng thời hỗ trợ lưu trữ và bảo mật dữ liệu kế toán hiệu quả.

5. Hệ thống kiểm soát nội bộ có vai trò gì trong công tác kế toán?
   Hệ thống kiểm soát nội bộ giúp phát hiện và ngăn ngừa sai phạm, gian lận, đảm bảo tính trung thực và chính xác của thông tin kế toán, giảm thiểu rủi ro thông tin bất cân xứng.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định năm nhân tố chính ảnh hưởng đến tổ chức công tác kế toán của UBND các cấp tại Bình Định: hệ thống văn bản pháp quy, nguồn nhân lực kế toán, ban lãnh đạo, ứng dụng công nghệ thông tin và hệ thống kiểm soát nội bộ.
• Nguồn nhân lực kế toán và ban lãnh đạo là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, chiếm hơn 50% tổng mức tác động.
• Việc hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy và đẩy mạnh ứng dụng CNTT là những giải pháp then chốt để nâng cao hiệu quả công tác kế toán.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các đề xuất chính sách và giải pháp thực tiễn nhằm cải thiện tổ chức công tác kế toán tại các UBND các cấp.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả thực hiện và mở rộng nghiên cứu sang các địa phương khác để có cái nhìn toàn diện hơn.

Hành động ngay hôm nay: Các cơ quan quản lý và UBND các cấp cần phối hợp triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng công tác kế toán, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công và phát triển bền vững địa phương.