Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh kinh tế ngày càng gay gắt, chất lượng nguồn nhân lực trở thành yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và xã hội. Tại Việt Nam, tuyển sinh đại học đang đối mặt với nhiều thách thức khi số lượng thí sinh đăng ký học đại học, cao đẳng chỉ chiếm khoảng 55% tổng số thí sinh tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT). Cụ thể, năm 2020 có hơn 500.000 thí sinh đăng ký học đại học, cao đẳng trên tổng số hơn 900.000 thí sinh dự thi THPT quốc gia, trong khi khoảng 500.000 học sinh tốt nghiệp THPT không tiếp tục học đại học hoặc cao đẳng. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho các trường đại học, trong đó có trường Đại học Lạc Hồng, phải đổi mới chiến lược tuyển sinh nhằm thu hút học sinh có năng lực và nguyện vọng phù hợp.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là xác định và đánh giá mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến ý định chọn học tại trường Đại học Lạc Hồng của học sinh THPT trên địa bàn Thành phố Biên Hòa, Đồng Nai. Nghiên cứu tập trung vào 6 nhân tố chính: đặc điểm của trường đại học, địa điểm của trường đại học, năng lực của học sinh, người thân ngoài gia đình, người thân trong gia đình và truyền thông tiếp thị của trường đại học. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 250 học sinh THPT tại các trường trên địa bàn TP Biên Hòa, thu thập dữ liệu năm 2021. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng chiến lược marketing tuyển sinh, nâng cao chất lượng đào tạo và tự chủ tài chính cho trường Đại học Lạc Hồng.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên hai lý thuyết tâm lý xã hội nổi bật để giải thích hành vi lựa chọn trường đại học của học sinh THPT:
Lý thuyết hành vi hoạch định (TPB) của Ajzen (1991): TPB cho rằng ý định hành vi là nhân tố trung tâm quyết định hành vi thực tế, chịu ảnh hưởng bởi thái độ đối với hành vi, tiêu chuẩn chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi. Lý thuyết này giúp dự báo hành vi lựa chọn trường đại học dựa trên các yếu tố tâm lý và xã hội tác động đến học sinh.
Lý thuyết hành động hợp lý (TRA) của Fishbein và Ajzen (1975): TRA tập trung vào thái độ và tiêu chuẩn chủ quan ảnh hưởng đến ý định hành vi. Mô hình này giải thích xu hướng hành vi dựa trên sự cân nhắc hợp lý của cá nhân trước khi thực hiện hành động.
Ngoài ra, nghiên cứu tổng hợp các mô hình chọn trường đại học trong và ngoài nước, từ đó đề xuất 6 nhân tố ảnh hưởng chính: đặc điểm trường đại học (uy tín, chương trình đào tạo, học phí, chính sách hỗ trợ, đảm bảo việc làm), địa điểm trường đại học (gần trung tâm, thuận tiện đi lại), năng lực học sinh (phù hợp ngành nghề, khả năng tài chính), người thân ngoài gia đình (bạn bè, thầy cô), người thân trong gia đình (cha mẹ, anh chị, họ hàng), và truyền thông tiếp thị của trường (quảng cáo, tư vấn tuyển sinh, tham quan trường).
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp định tính và định lượng:
Nghiên cứu định tính: Thảo luận nhóm với 11 chuyên gia tuyển sinh của trường Đại học Lạc Hồng nhằm điều chỉnh thang đo và mô hình nghiên cứu. Qua đó, bổ sung biến quan sát mới như “Trường đảm bảo việc làm sau khi tốt nghiệp” và “Bạn tự quyết định lựa chọn”.
Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu từ 250 học sinh THPT trên địa bàn TP Biên Hòa thông qua bảng câu hỏi khảo sát online. Mẫu được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo đại diện cho các trường THPT đa dạng về loại hình và học lực.
Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 20 với các kỹ thuật phân tích: thống kê mô tả, kiểm định độ tin cậy thang đo (Cronbach’s Alpha), phân tích nhân tố khám phá (EFA), phân tích hồi quy đa biến, kiểm định giả thuyết và phân tích sự khác biệt theo biến nhân khẩu học (T-test, ANOVA). Thời gian nghiên cứu kéo dài trong năm 2021.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Ảnh hưởng của đặc điểm trường đại học: Đặc điểm trường đại học có tác động tích cực và mạnh mẽ đến ý định chọn học của học sinh với hệ số hồi quy beta khoảng 0,35 (p < 0,01). Các yếu tố như uy tín, chương trình đào tạo chất lượng, học phí hợp lý và chính sách hỗ trợ tài chính được đánh giá cao.
Địa điểm trường đại học: Vị trí địa lý thuận lợi, gần trung tâm TP Biên Hòa và các tuyến xe buýt có ảnh hưởng tích cực với hệ số beta 0,22 (p < 0,05). Học sinh ưu tiên lựa chọn trường gần nơi sinh sống để thuận tiện đi lại.
Năng lực của học sinh: Năng lực cá nhân, bao gồm khả năng tài chính và phù hợp ngành nghề, ảnh hưởng đáng kể đến ý định chọn trường với hệ số beta 0,18 (p < 0,05).
Ảnh hưởng của người thân: Người thân trong gia đình có tác động mạnh hơn người thân ngoài gia đình, với hệ số beta lần lượt là 0,25 và 0,15 (p < 0,05). Cha mẹ, anh chị ruột và họ hàng đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng và khuyến khích học sinh chọn trường.
Truyền thông tiếp thị của trường đại học: Các hoạt động quảng cáo, tư vấn tuyển sinh và tham quan trường có ảnh hưởng tích cực đến ý định chọn học với hệ số beta 0,20 (p < 0,05).
Ngoài ra, phân tích sự khác biệt theo nhân khẩu học cho thấy ý định chọn học có sự khác biệt đáng kể theo giới tính và loại hình trường THPT, trong khi học lực và hình thức xét tuyển không tạo ra sự khác biệt lớn.
Thảo luận kết quả
Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của đặc điểm trường đại học và ảnh hưởng của người thân trong gia đình trong quyết định chọn trường. Địa điểm trường và truyền thông tiếp thị cũng là những yếu tố không thể bỏ qua trong chiến lược tuyển sinh. Việc sử dụng mô hình TPB và TRA giúp giải thích rõ ràng các yếu tố tâm lý và xã hội tác động đến ý định hành vi của học sinh.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (hệ số beta) và bảng phân tích hồi quy chi tiết. Kết quả này giúp trường Đại học Lạc Hồng nhận diện các điểm mạnh và điểm cần cải thiện trong chiến lược thu hút học sinh, từ đó nâng cao hiệu quả tuyển sinh và chất lượng đào tạo.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường xây dựng và quảng bá thương hiệu trường: Đẩy mạnh các hoạt động nâng cao uy tín, chất lượng đào tạo và chính sách hỗ trợ sinh viên nhằm tăng cường đặc điểm trường đại học, mục tiêu tăng tỷ lệ nhập học lên 80% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban giám hiệu và phòng truyền thông.
Phát triển cơ sở vật chất và dịch vụ hỗ trợ sinh viên: Cải thiện cơ sở vật chất, ký túc xá và các dịch vụ đi lại để nâng cao thuận lợi về địa điểm, giảm thiểu rào cản di chuyển cho sinh viên. Mục tiêu: tăng sự hài lòng của sinh viên mới lên 85% trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng quản lý cơ sở vật chất.
Tăng cường truyền thông tiếp thị đa kênh: Sử dụng các kênh truyền thông hiện đại như mạng xã hội, tư vấn trực tiếp, tham quan trường và các chương trình hướng nghiệp tại các trường THPT để nâng cao nhận thức và thu hút học sinh. Mục tiêu: tăng lượt tiếp cận thông tin tuyển sinh lên 30% trong năm học tiếp theo. Chủ thể thực hiện: Phòng tuyển sinh và marketing.
Tổ chức các chương trình tư vấn và hỗ trợ gia đình học sinh: Tạo điều kiện để người thân trong gia đình hiểu rõ về trường, từ đó hỗ trợ và định hướng học sinh chọn trường phù hợp. Mục tiêu: tăng tỷ lệ học sinh được gia đình ủng hộ lên 90%. Chủ thể thực hiện: Phòng tư vấn tuyển sinh phối hợp với các trường THPT.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban giám hiệu và phòng tuyển sinh các trường đại học: Nghiên cứu giúp xây dựng chiến lược tuyển sinh hiệu quả, nâng cao tỷ lệ nhập học và chất lượng sinh viên.
Các nhà quản lý giáo dục và cơ quan quản lý nhà nước: Cung cấp cơ sở khoa học để hoạch định chính sách phát triển giáo dục đại học phù hợp với xu hướng lựa chọn của học sinh.
Giáo viên và cán bộ tư vấn hướng nghiệp tại các trường THPT: Hỗ trợ tư vấn chính xác, hiệu quả cho học sinh trong việc lựa chọn trường đại học phù hợp với năng lực và nguyện vọng.
Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, marketing giáo dục: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.
Câu hỏi thường gặp
Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến ý định chọn học tại trường Đại học Lạc Hồng?
Đặc điểm của trường đại học và người thân trong gia đình là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, với hệ số hồi quy lần lượt khoảng 0,35 và 0,25, cho thấy uy tín trường và sự hỗ trợ gia đình đóng vai trò quan trọng trong quyết định của học sinh.Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
Luận văn sử dụng phương pháp hỗn hợp định tính (thảo luận nhóm chuyên gia) và định lượng (khảo sát 250 học sinh THPT), phân tích dữ liệu bằng SPSS với các kỹ thuật như Cronbach’s Alpha, EFA, hồi quy đa biến, T-test và ANOVA.Có sự khác biệt ý định chọn học theo giới tính hay loại hình trường THPT không?
Có sự khác biệt đáng kể về ý định chọn học theo giới tính và loại hình trường THPT, trong khi học lực và hình thức xét tuyển không tạo ra sự khác biệt lớn, cho thấy các yếu tố xã hội và môi trường học tập ảnh hưởng đến quyết định.Làm thế nào để trường Đại học Lạc Hồng nâng cao hiệu quả tuyển sinh?
Trường cần tập trung nâng cao uy tín và chất lượng đào tạo, cải thiện cơ sở vật chất, đẩy mạnh truyền thông tiếp thị đa kênh và tăng cường tư vấn, hỗ trợ gia đình học sinh để tạo sự tin tưởng và thu hút học sinh.Ý nghĩa thực tiễn của nghiên cứu này đối với các trường đại học khác?
Nghiên cứu cung cấp mô hình và bằng chứng khoa học về các nhân tố ảnh hưởng đến ý định chọn trường, giúp các trường đại học khác xây dựng chiến lược tuyển sinh phù hợp với đặc điểm địa phương và nhu cầu học sinh, từ đó nâng cao hiệu quả tuyển sinh và chất lượng đào tạo.
Kết luận
- Xác định 6 nhân tố chính ảnh hưởng đến ý định chọn học tại trường Đại học Lạc Hồng gồm: đặc điểm trường đại học, địa điểm trường, năng lực học sinh, người thân ngoài gia đình, người thân trong gia đình và truyền thông tiếp thị.
- Đặc điểm trường đại học và người thân trong gia đình có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất đến quyết định của học sinh.
- Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp định tính và định lượng với mẫu khảo sát 250 học sinh THPT tại TP Biên Hòa, Đồng Nai.
- Kết quả nghiên cứu góp phần xây dựng chiến lược tuyển sinh hiệu quả, nâng cao chất lượng đào tạo và tự chủ tài chính cho trường Đại học Lạc Hồng.
- Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm tăng tỷ lệ nhập học và nâng cao sự hài lòng của học sinh trong vòng 1-2 năm tới.
Hành động tiếp theo: Các đơn vị liên quan cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng khảo sát để hoàn thiện mô hình và nâng cao hiệu quả tuyển sinh. Độc giả quan tâm có thể liên hệ phòng nghiên cứu của trường Đại học Lạc Hồng để nhận bản đầy đủ luận văn và tài liệu hỗ trợ.