I. Tổng Quan Về Giá Trị Thích Hợp Thông Tin Kế Toán
Trong bối cảnh toàn cầu hóa, thông tin trở nên cực kỳ quan trọng, đặc biệt là thông tin kế toán (TTKT) trên báo cáo tài chính (BCTC). Việc đảm bảo chất lượng thông tin kế toán là một thách thức lớn cho người cung cấp thông tin. Chất lượng thông tin tạo dựng niềm tin và thu hút đầu tư. Giá trị thích hợp thông tin kế toán (GTTH) thể hiện tính phù hợp và đầy đủ, cung cấp cái nhìn trung thực về tình hình tài chính. Thông tin rõ ràng, kịp thời giúp đánh giá chính xác hoạt động kinh doanh, tăng tính tin cậy và tính hữu ích. GTTH giúp nhà đầu tư tin tưởng hơn vào các công ty niêm yết có thông tin kế toán phù hợp. Nó còn cải thiện tính minh bạch trên thị trường chứng khoán. GTTH là yếu tố quan trọng để bảo vệ nhà đầu tư. Thông tin phù hợp nâng cao chất lượng sử dụng cho người dùng, tạo cơ hội cho công ty phát triển kinh tế và mở rộng sản xuất. Các nghiên cứu của Camodeca và cộng sự (2014) và Barth và cộng sự (2021) nhấn mạnh vai trò của CLTT trong việc thu hút đầu tư và tăng cường niềm tin của thị trường.
1.1. Tầm Quan Trọng của GTTH trong Môi Trường Kinh Doanh
GTTH là thông tin liên quan đến giá cổ phiếu hoặc lợi nhuận trên thị trường chứng khoán (Abiodun, 2012). Nó cung cấp thông tin hữu ích cho nhà đầu tư và giúp họ nhận ra giá trị của công ty. Nói cách khác, GTTH phản ánh giá trị doanh nghiệp, giá trị cổ phiếu và vốn hóa thị trường (Onali và cộng sự, 2017; Kargin, 2013). Điều này cho thấy sự liên kết giữa giá trị công ty và các số liệu trên BCTC đảm bảo tính hợp lệ và độ tin cậy cao. Thijssen và Iatridis (2016) và Chandrapala (2013) nhấn mạnh tính hữu ích của thông tin khi các số liệu trên BCTC tác động đến thước đo giá trị của công ty thông qua giá trị thị trường.
1.2. Những Hạn Chế Cần Lưu Ý Của GTTH
GTTH tồn tại một số hạn chế, bao gồm sự thiếu thống nhất trong việc đo lường và quản trị thông tin. Leote và Damiao (2019) chỉ ra rằng các vấn đề làm giảm GTTH bao gồm việc ghi nhận và đo lường các yếu tố vô hình, sự thiếu đồng nhất trong đo lường do sự khác biệt giữa các ngành nghề kinh doanh và các yếu tố quốc gia. GTTH còn có hạn chế trong việc đo lường lợi thế thương mại, bút toán này chỉ được ghi nhận trên BCTC trong hoạt động hợp nhất kinh doanh. Việc không xác định được chính xác các tài sản vô hình làm tăng khoảng cách giữa giá trị sổ sách (GTSS) và giá trị thị trường của công ty. Abiodun (2012) còn nhấn mạnh những thách thức như hệ thống quản trị công ty, hệ thống kiểm soát nội bộ, và nâng cao hệ thống pháp lý.
II. Thách Thức Đo Lường Giá Trị Thích Hợp Tại Công Ty Niêm Yết
Tại Việt Nam, khi xét đến GTTH, một số tác giả cho rằng chất lượng thông tin (CLTT) liên quan đến GTTH có ý nghĩa quyết định đến việc đầu tư (Trương Đông Lộc và Nguyễn Minh Nhật, 2016; Nguyễn Bích Ngọc, 2018; Phan Thị Thanh Nga, 2019). GTTH còn liên quan đến giá cổ phiếu và vốn hóa trên thị trường (Nguyễn Việt Dũng, 2009; Nguyễn Thị Phương Hồng, 2016; Phan Thị Thanh Nga, 2019). GTTH phản ánh tính minh bạch và độ tin cậy của TTKT (Nguyễn Thị Thùy Dung, 2017; Trần Thị Thanh Hải, 2020). Tuy nhiên, chủ đề về GTTH tại Việt Nam hiện nay vẫn là một vấn đề đáng quan tâm. Các tiêu chí đo lường và quy định pháp lý chưa rõ ràng và thiếu cơ sở để đánh giá GTTH. Hệ thống kiểm soát nội bộ và quản trị doanh nghiệp chưa hiệu quả. Môi trường pháp lý chưa đồng nhất. Kiến thức thị trường tài chính của nhà đầu tư còn hạn chế, gây trở ngại trong việc nâng cao GTTH (Nguyễn Thị Phương Hồng, 2016).
2.1. Ảnh Hưởng của Chuẩn Mực Kế Toán Đến Giá Trị Thích Hợp
Việc Việt Nam đang hướng đến áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS) theo Quyết định số 345/QĐ-BCT ngày 16 tháng 3 năm 2020 của Bộ Tài chính tạo ra những cơ hội để phát triển kinh tế hiệu quả và chất lượng hơn (Bộ Tài Chính, 2020). Việc áp dụng IFRS giúp thị trường chứng khoán Việt Nam trở nên minh bạch và đáng tin cậy hơn. Các thông tin công bố sẽ được cải thiện và hữu ích hơn với nhà đầu tư. Điều này gia tăng niềm tin đối với thị trường và thu hút nhà đầu tư nước ngoài.
2.2. Các Yếu Tố Nội Tại Doanh Nghiệp Tác Động GTTH
Các yếu tố nội tại của doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng. Hệ thống quản trị công ty hiệu quả, hệ thống kiểm soát nội bộ mạnh mẽ và việc tuân thủ các chuẩn mực kế toán là những yếu tố then chốt. Ngoài ra, việc đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ kế toán cũng góp phần cải thiện chất lượng thông tin kế toán. Các công ty cần tập trung vào việc xây dựng một môi trường kinh doanh minh bạch và trách nhiệm để tăng cường giá trị thích hợp của thông tin.
III. Các Nhân Tố Tác Động Giá Trị Thích Hợp Nghiên Cứu Tại HOSE
Nghiên cứu này xem xét các nhân tố ảnh hưởng đến GTTH tại 144 công ty niêm yết (CTNY) trên Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE). Thời gian nghiên cứu từ năm 2018 đến năm 2020, dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính (BCTC) của 144 doanh nghiệp. Các lý thuyết nền tảng được sử dụng là lý thuyết các bên liên quan và lý thuyết tín hiệu. Phương pháp nghiên cứu định lượng đo lường hai mô hình: mô hình hồi quy giá và mô hình hồi quy lợi nhuận. Mô hình FEM phù hợp với mô hình hồi quy giá và mô hình Pooled OLS phù hợp với mô hình hồi quy lợi nhuận. Kết quả nghiên cứu cho thấy giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu (BVPS) có ảnh hưởng ngược chiều đến giá cổ phiếu và lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) có tác động tích cực đến giá cổ phiếu.
3.1. Phương Pháp Hồi Quy Giá Ảnh Hưởng BVPS và EPS
Mô hình hồi quy giá cho thấy rằng giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu (BVPS) có tác động tiêu cực đến giá cổ phiếu. Điều này có thể phản ánh việc thị trường không hoàn toàn tin tưởng vào giá trị tài sản được ghi nhận trên sổ sách. Mặt khác, lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) có tác động tích cực, cho thấy nhà đầu tư quan tâm đến khả năng sinh lời của doanh nghiệp và sẵn sàng trả giá cao hơn cho các cổ phiếu có EPS cao. Kết quả này phù hợp với nhiều nghiên cứu trước đây về giá trị thích hợp của thông tin kế toán.
3.2. Mô Hình Hồi Quy Lợi Nhuận Vai Trò Chỉ Số E P
Phân tích mô hình hồi quy lợi nhuận cho thấy, chỉ số E/P có ảnh hưởng cùng chiều đến lợi nhuận hàng năm (RET). Tuy nhiên, chênh lệch E/P không có tác động. Điều này cho thấy nhà đầu tư quan tâm đến tỷ lệ thu nhập trên giá (E/P) hiện tại, nhưng không quá chú trọng đến sự thay đổi của tỷ lệ này. Kết quả này cần được xem xét kỹ lưỡng hơn trong các nghiên cứu tiếp theo để hiểu rõ hơn về hành vi của nhà đầu tư trên thị trường.
IV. Bí Quyết Nâng Cao Giá Trị Thích Hợp Cho Công Ty Niêm Yết
Để nâng cao GTTH của các CTNY trên HOSE, doanh nghiệp cần đảm bảo lợi nhuận hàng năm thông qua việc phát triển doanh thu và giảm thiểu chi phí. Quản lý chặt chẽ nguồn vốn hoạt động để đảm bảo nguồn vốn kinh doanh trong tương lai. Nâng cao nhận thức của ban lãnh đạo doanh nghiệp trong việc cung cấp thông tin kế toán, thông tin mang lại thật sự hữu ích cho người sử dụng. DN xây dựng hình ảnh và thương hiệu của mình, tạo được tín hiệu tích cực, thu hút nguồn vốn đầu tư.
4.1. Quản Lý Vốn Tối Ưu Hóa Lợi Nhuận Giải Pháp
Việc quản lý vốn hiệu quả là yếu tố then chốt để duy trì lợi nhuận và đảm bảo khả năng hoạt động liên tục của doanh nghiệp. Các công ty cần tập trung vào việc tối ưu hóa vòng quay vốn, giảm thiểu chi phí vốn và quản lý rủi ro tài chính một cách cẩn trọng. Đồng thời, việc phát triển các chiến lược tăng trưởng doanh thu bền vững và hiệu quả cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện giá trị thích hợp của thông tin kế toán.
4.2. Minh Bạch Thông Tin Truyền Thông Hiệu Quả
Tính minh bạch và khả năng truyền thông hiệu quả là hai yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp xây dựng niềm tin với nhà đầu tư và các bên liên quan. Các công ty cần chủ động công bố thông tin một cách đầy đủ, chính xác và kịp thời. Bên cạnh đó, việc sử dụng các kênh truyền thông đa dạng và hiệu quả để giải thích rõ ràng về tình hình tài chính và chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp cũng góp phần quan trọng trong việc nâng cao giá trị thích hợp của thông tin kế toán.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Giá Trị Thích Hợp Ảnh Hưởng Giá Cổ Phiếu
Luận văn đã hệ thống hóa các lý thuyết liên quan đến các nhân tố ảnh hưởng đến GTTH. Xây dựng mô hình nghiên cứu liên quan đến các nhân tố ảnh hưởng đến GTTH. Luận văn đề xuất hàm ý chính sách cho các CTNY trên HOSE để nâng cao GTTH. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng đối với các nhà quản lý doanh nghiệp, các nhà hoạch định chính sách và các nhà đầu tư. Nó giúp các bên liên quan hiểu rõ hơn về vai trò của thông tin kế toán trong việc định giá cổ phiếu và ra quyết định đầu tư.
5.1. Tác Động của Giá Trị Sổ Sách Lợi Nhuận Đến Thị Trường
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng giá trị sổ sách và lợi nhuận là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường. Tuy nhiên, tác động của hai yếu tố này có thể khác nhau tùy thuộc vào từng giai đoạn và điều kiện thị trường cụ thể. Do đó, các nhà đầu tư cần phải phân tích kỹ lưỡng các thông tin này và kết hợp với các yếu tố khác để đưa ra quyết định đầu tư sáng suốt.
5.2. Phân Tích Thị Trường Đánh Giá Rủi Ro Đầu Tư
Việc phân tích thị trường và đánh giá rủi ro đầu tư là hai hoạt động quan trọng giúp nhà đầu tư bảo vệ vốn và tối đa hóa lợi nhuận. Các nhà đầu tư cần phải theo dõi sát sao các biến động của thị trường, đánh giá rủi ro tiềm ẩn và xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng để giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, việc cập nhật kiến thức và kỹ năng đầu tư thường xuyên cũng rất quan trọng để thích ứng với những thay đổi của thị trường.
VI. Kết Luận Tương Lai Giá Trị Thích Hợp Thông Tin Kế Toán
Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn sâu sắc về các nhân tố ảnh hưởng đến GTTH của thông tin kế toán tại các CTNY trên HOSE. Nghiên cứu là cơ sở để các nhà quản lý doanh nghiệp đưa ra quyết định phù hợp. Nghiên cứu có một số hạn chế về phạm vi nghiên cứu và phương pháp luận. Các nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu và sử dụng các phương pháp nghiên cứu khác để kiểm chứng kết quả và làm sâu sắc hơn hiểu biết về GTTH.
6.1. Hướng Nghiên Cứu Mở Rộng Phát Triển Mô Hình
Các nghiên cứu trong tương lai có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu bằng cách xem xét các yếu tố khác như quản trị công ty, hệ thống kiểm soát nội bộ và môi trường pháp lý. Đồng thời, việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu định tính hoặc kết hợp cả định tính và định lượng cũng có thể cung cấp những góc nhìn mới và sâu sắc hơn về GTTH.
6.2. Thúc Đẩy Áp Dụng Chuẩn Mực Phát Triển Thị Trường Vốn
Để nâng cao giá trị thích hợp của thông tin kế toán và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường vốn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, bao gồm các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, các tổ chức nghề nghiệp và các nhà đầu tư. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực của đội ngũ kế toán, tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm giải trình của các doanh nghiệp là những yếu tố quan trọng cần được chú trọng.
