Tổng quan nghiên cứu

Việc học từ vựng tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong quá trình tiếp thu ngôn ngữ, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nghe, nói, đọc, viết của người học. Tuy nhiên, nhiều học sinh vẫn gặp khó khăn trong việc ghi nhớ và sử dụng từ vựng một cách hiệu quả. Tại Trường Quốc tế Châu Á, học sinh lớp 9 thường xuyên gặp trở ngại trong việc duy trì vốn từ vựng lâu dài, do phương pháp giảng dạy truyền thống còn hạn chế, chủ yếu dựa vào việc ghi nhớ và dịch thuật. Nghiên cứu được thực hiện trong học kỳ 2 năm học 2021-2022 với 58 học sinh lớp 9, chia thành nhóm thí nghiệm (29 học sinh) và nhóm đối chứng (29 học sinh), nhằm khảo sát tác động của việc sử dụng phim ảnh trong dạy học từ vựng tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai (EFL).

Mục tiêu chính của nghiên cứu là đánh giá mức độ ảnh hưởng của phim ảnh đến thành tích từ vựng của học sinh và khảo sát thái độ của học sinh đối với việc học từ vựng qua phim. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại Trường Quốc tế Châu Á, thành phố Hồ Chí Minh, trong bối cảnh học sinh lớp 9. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về hiệu quả của phương pháp dạy học từ vựng qua phim, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và tạo động lực học tập cho học sinh, đồng thời hỗ trợ giáo viên trong việc đổi mới phương pháp giảng dạy.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về kiến thức từ vựng và lý thuyết về thái độ học tập. Theo Nation (1990), kiến thức từ vựng bao gồm ba thành phần cơ bản: hình thức (phát âm, chính tả), nghĩa và cách sử dụng trong ngữ cảnh. Việc nắm vững các khía cạnh này giúp người học sử dụng từ vựng một cách chính xác và linh hoạt. Bên cạnh đó, lý thuyết về thái độ học tập nhấn mạnh vai trò của cảm xúc và nhận thức trong quá trình tiếp thu ngôn ngữ, ảnh hưởng đến động lực và hiệu quả học tập.

Phim ảnh được xem là công cụ hỗ trợ học tập hiệu quả, giúp tăng cường khả năng ghi nhớ từ vựng thông qua hình ảnh và ngữ cảnh sống động, đồng thời tạo môi trường học tập tích cực, giảm căng thẳng và tăng sự hứng thú cho học sinh. Các nghiên cứu trước đây cũng chỉ ra rằng phim giúp phát triển kỹ năng nghe, nói và tăng cường sự tự tin trong giao tiếp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thực nghiệm bán kiểm soát (quasi-experimental) với hai nhóm: nhóm thí nghiệm (EG) được dạy từ vựng qua phim và nhóm đối chứng (CG) học theo phương pháp truyền thống. Cỡ mẫu gồm 58 học sinh lớp 9 tại Trường Quốc tế Châu Á, được chọn thuận tiện từ hai lớp do chính người nghiên cứu giảng dạy.

Dữ liệu được thu thập từ ba nguồn chính: bài kiểm tra từ vựng trước và sau khi áp dụng phương pháp (pre-test và post-tests), bảng câu hỏi khảo sát thái độ học tập, và phỏng vấn bán cấu trúc với 10 học sinh ngẫu nhiên trong nhóm thí nghiệm. Phân tích dữ liệu định lượng được thực hiện bằng phần mềm SPSS phiên bản 26, sử dụng các phép kiểm định t-test để so sánh kết quả giữa các nhóm và các thời điểm. Dữ liệu định tính từ phỏng vấn được ghi âm, phiên âm và phân tích nội dung nhằm làm rõ thái độ và nhận thức của học sinh về việc học từ vựng qua phim.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng thành tích từ vựng: Kết quả kiểm tra sau khi áp dụng phương pháp cho thấy nhóm thí nghiệm có sự cải thiện đáng kể về điểm số từ vựng so với nhóm đối chứng. Điểm trung bình post-test của nhóm thí nghiệm tăng khoảng 25% so với pre-test, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng khoảng 10%.

  2. Sự khác biệt giữa hai nhóm: So sánh điểm post-test giữa hai nhóm cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0.05), chứng tỏ việc sử dụng phim ảnh trong dạy học từ vựng mang lại hiệu quả vượt trội so với phương pháp truyền thống.

  3. Thái độ tích cực của học sinh: Qua bảng câu hỏi và phỏng vấn, hơn 85% học sinh nhóm thí nghiệm bày tỏ thái độ tích cực, cho rằng việc học từ vựng qua phim giúp họ dễ nhớ từ mới hơn, cảm thấy hứng thú và giảm áp lực khi học tiếng Anh.

  4. Những hạn chế được nhận diện: Một số học sinh phản ánh rằng phim có thể gây mất tập trung nếu không được hướng dẫn kỹ, đồng thời cần có sự kết hợp với các hoạt động luyện tập từ vựng để củng cố kiến thức.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự cải thiện thành tích từ vựng ở nhóm thí nghiệm là do phim cung cấp ngữ cảnh thực tế, hình ảnh sinh động và âm thanh giúp học sinh dễ dàng liên kết từ mới với tình huống cụ thể, từ đó tăng khả năng ghi nhớ và vận dụng. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy phim ảnh là công cụ hiệu quả trong việc nâng cao vốn từ vựng và kỹ năng ngôn ngữ.

Biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test giữa hai nhóm có thể minh họa rõ ràng sự khác biệt về hiệu quả học tập. Bảng phân tích thái độ học sinh cũng cho thấy mức độ đồng thuận cao về lợi ích của phương pháp này.

Tuy nhiên, việc sử dụng phim cần được kết hợp với các chiến lược dạy học phù hợp để tránh việc học sinh chỉ xem phim mà không tập trung vào mục tiêu từ vựng. So với phương pháp truyền thống, việc áp dụng phim tạo ra môi trường học tập tích cực, kích thích sự chủ động và sáng tạo của học sinh, góp phần nâng cao hiệu quả học tập.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tích hợp phim vào chương trình giảng dạy: Giáo viên nên sử dụng phim như một công cụ hỗ trợ trong các bài học từ vựng, đặc biệt là với các chủ đề phù hợp với nội dung phim, nhằm tăng tính sinh động và thực tiễn cho bài học. Thời gian áp dụng có thể bắt đầu từ học kỳ tiếp theo.

  2. Phát triển tài liệu học tập kết hợp phim: Nhà trường và giáo viên cần xây dựng hoặc lựa chọn các đoạn phim ngắn, phù hợp với trình độ và nội dung từ vựng cần dạy, kèm theo các hoạt động luyện tập và kiểm tra để củng cố kiến thức.

  3. Đào tạo giáo viên về phương pháp dạy học qua phim: Tổ chức các khóa tập huấn giúp giáo viên nâng cao kỹ năng sử dụng phim trong giảng dạy, cách thiết kế bài học và đánh giá hiệu quả học tập.

  4. Khuyến khích học sinh tự học qua phim: Hướng dẫn học sinh cách sử dụng phim như một phương tiện tự học từ vựng tại nhà, kết hợp với các công cụ hỗ trợ như phụ đề, từ điển điện tử để nâng cao hiệu quả.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giáo viên tiếng Anh tại các trường trung học: Có thể áp dụng phương pháp dạy học từ vựng qua phim để nâng cao hiệu quả giảng dạy và tạo hứng thú cho học sinh.

  2. Nhà quản lý giáo dục: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách và chương trình đào tạo phù hợp, khuyến khích đổi mới phương pháp giảng dạy ngoại ngữ.

  3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành TESOL: Tham khảo phương pháp nghiên cứu và kết quả để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan đến dạy học từ vựng và ứng dụng công nghệ trong giáo dục.

  4. Phụ huynh học sinh: Hiểu rõ hơn về phương pháp học tập hiện đại, hỗ trợ con em trong việc học tiếng Anh qua các phương tiện giải trí như phim ảnh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Phim ảnh có thực sự giúp cải thiện vốn từ vựng không?
    Có, nghiên cứu cho thấy học sinh học từ vựng qua phim có sự tiến bộ rõ rệt về điểm số so với phương pháp truyền thống, nhờ vào ngữ cảnh và hình ảnh sinh động giúp ghi nhớ tốt hơn.

  2. Phương pháp này có phù hợp với tất cả trình độ học sinh không?
    Phương pháp phù hợp nhất với học sinh có trình độ trung cấp trở lên, vì cần khả năng nghe hiểu cơ bản để theo dõi nội dung phim. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ của phụ đề và hướng dẫn, học sinh trình độ thấp cũng có thể hưởng lợi.

  3. Làm thế nào để giáo viên lựa chọn phim phù hợp?
    Giáo viên nên chọn phim có nội dung gần gũi với chủ đề bài học, ngôn ngữ đơn giản, thời lượng ngắn và có phụ đề tiếng Anh để học sinh dễ theo dõi và tập trung vào từ vựng cần học.

  4. Phim có thể thay thế hoàn toàn phương pháp dạy truyền thống không?
    Không, phim nên được sử dụng như một công cụ bổ trợ, kết hợp với các hoạt động luyện tập, kiểm tra và giảng dạy truyền thống để đảm bảo học sinh hiểu và vận dụng từ vựng hiệu quả.

  5. Học sinh có thể tự học từ vựng qua phim tại nhà không?
    Có, học sinh có thể xem phim có phụ đề, ghi chú từ mới và luyện tập theo hướng dẫn để nâng cao vốn từ vựng một cách chủ động và thú vị.

Kết luận

  • Phim ảnh là công cụ hiệu quả giúp cải thiện thành tích từ vựng của học sinh lớp 9 tại Trường Quốc tế Châu Á, với mức tăng điểm trung bình khoảng 25% sau khi áp dụng.
  • Học sinh có thái độ tích cực, cảm thấy hứng thú và giảm áp lực khi học từ vựng qua phim.
  • Phương pháp này tạo môi trường học tập sinh động, giúp học sinh ghi nhớ từ vựng lâu dài hơn so với phương pháp truyền thống.
  • Cần kết hợp phim với các hoạt động luyện tập và đánh giá để tối ưu hóa hiệu quả học tập.
  • Đề xuất áp dụng rộng rãi phương pháp dạy học từ vựng qua phim, đồng thời đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu phù hợp trong thời gian tới.

Hành động tiếp theo là triển khai áp dụng phương pháp này trong các lớp học tiếp theo và tiến hành đánh giá định kỳ để điều chỉnh, hoàn thiện phương pháp. Các giáo viên và nhà quản lý giáo dục được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Anh.