Tổng quan nghiên cứu

Trong giai đoạn 2017-2022, thị xã Hương Trà, tỉnh Thừa Thiên Huế đã tiếp nhận và giải quyết tổng cộng 1.354 đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh (KN, TC, KNPA) từ người dân, trong đó UBND thị xã tiếp nhận 752 đơn và UBND các phường, xã tiếp nhận 602 đơn. Hoạt động tiếp công dân (TCD) là một nhiệm vụ quan trọng của chính quyền địa phương nhằm bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Tuy nhiên, công tác TCD trên địa bàn còn tồn tại nhiều hạn chế như năng lực cán bộ tiếp dân chưa đồng đều, phối hợp giữa các cơ quan chưa chặt chẽ, và một số vụ việc khiếu kiện phức tạp kéo dài gây ảnh hưởng đến ổn định xã hội.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng công tác tiếp công dân tại thị xã Hương Trà trong giai đoạn 2017-2022, làm rõ những ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào Ban Tiếp công dân thị xã và 9 phường, xã trên địa bàn, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo chính thức và khảo sát xã hội học với 150 cán bộ công chức và 200 người dân.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện công tác tiếp công dân, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, đồng thời hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước trong việc xây dựng chính sách phù hợp, góp phần ổn định chính trị và phát triển kinh tế xã hội địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác-Lênin, kết hợp với các quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp công dân. Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết quản lý công: Nhấn mạnh vai trò của công tác tiếp công dân trong quản lý nhà nước, đặc biệt là trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của công dân nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và củng cố niềm tin của nhân dân vào bộ máy nhà nước.

  2. Lý thuyết về quyền công dân và pháp luật hành chính: Tập trung vào quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của công dân được quy định trong Hiến pháp 2013, Luật Tiếp công dân 2013, Luật Khiếu nại 2011 và Luật Tố cáo 2018, làm cơ sở pháp lý cho hoạt động tiếp công dân.

Các khái niệm chính bao gồm: tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh, nguyên tắc tiếp công dân, quy trình tiếp công dân, và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác tiếp công dân.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, so sánh và thống kê số liệu từ các báo cáo của UBND thị xã và các phường, xã giai đoạn 2017-2022. Phương pháp điều tra xã hội học được thực hiện với hai nhóm đối tượng:

  • Cán bộ công chức: 150 phiếu khảo sát thu về 150 phiếu hợp lệ, nhằm đánh giá năng lực, thái độ và nhận thức về công tác tiếp công dân.
  • Người dân: 200 phiếu khảo sát thu về 200 phiếu hợp lệ, nhằm khảo sát mức độ hài lòng, khó khăn và đề xuất cải thiện công tác tiếp công dân.

Địa bàn nghiên cứu bao gồm 9 phường, xã thuộc thị xã Hương Trà. Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm Excel 2016 để phân tích thống kê và trình bày kết quả.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2017 đến 2022, tập trung đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp trong giai đoạn này.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Số lượng đơn thư tiếp nhận và giải quyết: Trong giai đoạn 2017-2022, tổng số đơn KN, TC, KNPA là 1.354 đơn, trong đó UBND thị xã tiếp nhận 752 đơn và UBND các phường, xã tiếp nhận 602 đơn. Số lượng đơn có xu hướng giảm dần qua các năm, từ 296 đơn năm 2018 xuống còn 166 đơn năm 2022, phản ánh sự cải thiện trong công tác quản lý và giải quyết đơn thư.

  2. Chất lượng giải quyết đơn thư: Tỷ lệ giải quyết dứt điểm các vụ việc tăng lên qua các năm, tuy nhiên vẫn còn tồn tại các vụ việc phức tạp kéo dài, chủ yếu liên quan đến đất đai, bồi thường, tái định cư. Khoảng 30% các vụ việc tồn đọng có nguyên nhân do phối hợp chưa chặt chẽ giữa các cơ quan và năng lực cán bộ tiếp dân còn hạn chế.

  3. Đánh giá của người dân về công tác tiếp công dân: Khoảng 75% người dân khảo sát đánh giá cán bộ tiếp dân có thái độ tận tình, tuy nhiên 40% phản ánh còn gặp khó khăn về thủ tục và thời gian giải quyết vụ việc. Cơ sở vật chất tại trụ sở tiếp công dân được đánh giá đạt mức trung bình khá, nhưng vẫn cần cải thiện để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân.

  4. Năng lực cán bộ tiếp dân: Biểu đồ trình độ đào tạo cho thấy 60% cán bộ tiếp dân có trình độ đại học trở lên, nhưng chỉ 45% được đào tạo chuyên sâu về nghiệp vụ tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo. Điều này ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý các vụ việc phức tạp.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác tiếp công dân tại thị xã Hương Trà đã đạt được nhiều kết quả tích cực, đặc biệt là trong việc giảm số lượng đơn thư và nâng cao tỷ lệ giải quyết dứt điểm. Nguyên nhân chính là do sự quan tâm chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp giữa các cơ quan và việc áp dụng các quy định pháp luật về tiếp công dân ngày càng nghiêm túc.

Tuy nhiên, hạn chế về năng lực cán bộ, cơ sở vật chất chưa đồng bộ và sự phức tạp của các vụ việc khiếu kiện vẫn là những thách thức lớn. So sánh với kinh nghiệm của các địa phương như huyện Triệu Phong (Quảng Trị) và quận Thanh Xuân (Hà Nội), việc tăng cường đào tạo nghiệp vụ, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu và ứng dụng công nghệ thông tin là những yếu tố then chốt giúp nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ so sánh số lượng đơn thư qua các năm, biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng của người dân và bảng phân tích trình độ đào tạo cán bộ tiếp dân để minh họa rõ nét hơn các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ tiếp công dân: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng giao tiếp, xử lý tình huống và pháp luật liên quan đến tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Mục tiêu nâng tỷ lệ cán bộ được đào tạo chuyên sâu lên trên 80% trong vòng 2 năm. Chủ thể thực hiện: UBND thị xã phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia.

  2. Nâng cao trách nhiệm và vai trò người đứng đầu các cơ quan, đơn vị: Thực hiện nghiêm chế độ tiếp công dân định kỳ và đột xuất, gắn việc tiếp công dân với đánh giá hiệu quả công tác quản lý. Mục tiêu 100% thủ trưởng các đơn vị thực hiện tiếp công dân theo quy định trong năm đầu tiên. Chủ thể thực hiện: Ban Thường vụ Thị ủy, UBND thị xã.

  3. Cải thiện cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin: Đầu tư nâng cấp phòng tiếp công dân, trang bị thiết bị hiện đại, triển khai phần mềm quản lý đơn thư và theo dõi tiến độ giải quyết. Mục tiêu hoàn thành trong 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch, Ban Tiếp công dân thị xã.

  4. Tăng cường phối hợp liên ngành trong giải quyết khiếu nại, tố cáo: Thiết lập cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, UBND các xã, phường để xử lý kịp thời các vụ việc phức tạp, giảm thiểu tình trạng khiếu kiện vượt cấp. Mục tiêu giảm 30% số vụ việc tồn đọng trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: UBND thị xã, các phòng ban chuyên môn.

  5. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật: Tổ chức các buổi tuyên truyền, tập huấn cho người dân về quyền và nghĩa vụ trong tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo nhằm nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật. Mục tiêu tăng 50% số người dân tham gia các chương trình trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Ban Tuyên giáo Thị ủy, UBMTTQ thị xã.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ, công chức làm công tác tiếp công dân: Luận văn cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình, nguyên tắc và kỹ năng tiếp công dân, giúp nâng cao năng lực và hiệu quả công việc.

  2. Lãnh đạo các cơ quan hành chính địa phương: Tham khảo các giải pháp nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong công tác tiếp công dân và quản lý khiếu nại, tố cáo, từ đó xây dựng kế hoạch chỉ đạo phù hợp.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về công tác tiếp công dân, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo hoặc luận văn, đề tài khoa học.

  4. Các tổ chức chính trị - xã hội và Mặt trận Tổ quốc: Hiểu rõ vai trò phối hợp trong công tác tiếp công dân, góp phần giám sát, phản biện xã hội và bảo vệ quyền lợi của người dân.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tiếp công dân là gì và có vai trò như thế nào?
    Tiếp công dân là hoạt động của cơ quan nhà nước nhằm đón tiếp, lắng nghe, tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân. Vai trò của tiếp công dân là bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân, giúp cơ quan nhà nước nắm bắt và giải quyết kịp thời các vấn đề phát sinh, góp phần ổn định xã hội.

  2. Quy trình tiếp công dân tại thị xã Hương Trà được thực hiện như thế nào?
    Quy trình gồm các bước: đón tiếp, xác minh nhân thân; nghe và ghi chép nội dung; phân loại và xử lý đơn thư; theo dõi, đôn đốc giải quyết và thông báo kết quả cho công dân. Quy trình được thực hiện theo quy định của Luật Tiếp công dân 2013 và các văn bản hướng dẫn.

  3. Những khó khăn chính trong công tác tiếp công dân hiện nay là gì?
    Khó khăn gồm năng lực cán bộ tiếp dân chưa đồng đều, cơ sở vật chất chưa đầy đủ, phối hợp liên ngành chưa hiệu quả, và một số vụ việc khiếu kiện phức tạp kéo dài gây áp lực lớn cho công tác giải quyết.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân?
    Cần tăng cường đào tạo cán bộ, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, cải thiện cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường phối hợp liên ngành và đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật cho người dân.

  5. Ai là người chịu trách nhiệm chính trong công tác tiếp công dân?
    Người đứng đầu các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tổ chức, chỉ đạo và chịu trách nhiệm về công tác tiếp công dân tại đơn vị mình. Cán bộ, công chức được phân công trực tiếp tiếp dân cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ này.

Kết luận

  • Công tác tiếp công dân tại thị xã Hương Trà trong giai đoạn 2017-2022 đã đạt được nhiều kết quả tích cực với tổng số 1.354 đơn thư được tiếp nhận và xử lý, góp phần ổn định chính trị và phát triển kinh tế xã hội địa phương.
  • Hạn chế về năng lực cán bộ, cơ sở vật chất và phối hợp liên ngành vẫn còn ảnh hưởng đến hiệu quả công tác tiếp công dân.
  • Luận văn đã đề xuất các giải pháp thiết thực như đào tạo cán bộ, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu, cải thiện cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Các giải pháp này cần được triển khai trong vòng 2-3 năm tới để nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân.
  • Kêu gọi các cơ quan chức năng và lãnh đạo địa phương quan tâm, đầu tư và phối hợp chặt chẽ nhằm thực hiện hiệu quả các đề xuất, góp phần xây dựng chính quyền gần dân, vì dân và phục vụ nhân dân tốt hơn.