Luận án tiến sĩ về vai trò của ông bà bóng trong thực hành múa bóng rỗi của người Việt Nam

Múa bóng rỗi là một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo của người Việt Nam, đặc biệt phổ biến ở khu vực Nam Bộ. Loại hình này không chỉ mang tính giải trí mà còn chứa đựng nhiều giá trị tâm linh, thể hiện tín ngưỡng thờ Mẫu/Bà. Ông bà bóng đóng vai trò trung tâm trong các buổi thực hành múa bóng rỗi, thực hiện các nghi lễ thờ phụng và tạo nên không khí tâm linh cho người tham gia. Theo nghiên cứu, múa bóng rỗi được hình thành từ sự giao thoa văn hóa của nhiều dân tộc khác nhau, phản ánh sự đa dạng và phong phú trong đời sống văn hóa của người Việt. "Múa bóng rỗi không chỉ đơn thuần là một hình thức giải trí, mà còn là một phần không thể thiếu trong các nghi lễ tâm linh, thể hiện lòng tôn kính đối với các vị thần". Điều này cho thấy tầm quan trọng của ông bà bóng trong việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

Ông bà bóng không chỉ là người thực hiện các nghi lễ mà còn là những người truyền tải văn hóa và tâm linh đến với cộng đồng. Họ là cầu nối giữa thế giới con người và thế giới tâm linh, giúp người dân kết nối với các vị thần. Vai trò của ông bà bóng được thể hiện qua các hoạt động như cúng lễ, múa hát và các nghi thức tâm linh khác. "Ông bà bóng chính là những người giữ ngọc, bảo tồn các giá trị văn hóa dân gian, đồng thời là những người hầu cận, mang lại sự an lành và may mắn cho cộng đồng". Những cống hiến của họ không chỉ dừng lại ở việc thực hiện nghi lễ mà còn góp phần vào việc giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống văn hóa và tín ngưỡng của dân tộc.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, thực hành múa bóng rỗi đang trải qua nhiều thách thức và cơ hội. Sự phục hồi của tín ngưỡng thờ Mẫu/Bà đã tạo điều kiện cho múa bóng rỗi phát triển mạnh mẽ hơn. Ông bà bóng hiện nay không chỉ phải đối mặt với những định kiến xã hội mà còn cần tìm cách duy trì nghề nghiệp trong một môi trường ngày càng cạnh tranh. "Sự phát triển của thực hành múa bóng rỗi trong thời gian gần đây cho thấy sự thay đổi trong nhận thức của xã hội về các giá trị văn hóa truyền thống". Điều này không chỉ giúp bảo tồn di sản văn hóa mà còn khẳng định vị trí của ông bà bóng trong đời sống văn hóa đương đại.

Ông bà bóng không chỉ là những nghệ nhân trong thực hành múa bóng rỗi mà còn là những người đóng góp quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy văn hóa dân gian. Họ tham gia vào việc tổ chức các lễ hội, sự kiện văn hóa, giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về giá trị của tín ngưỡng thờ Mẫu/Bà. "Những hoạt động của ông bà bóng không chỉ mang tính chất địa phương mà còn có ý nghĩa rộng lớn hơn trong việc quảng bá văn hóa Việt Nam đến bạn bè quốc tế". Sự hiện diện và hoạt động của họ là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của văn hóa dân gian trong xã hội hiện đại.