Khám Phá Sự Nghiệp Văn Học Của Lư Khê

• Tác giả: Lê Thị Thanh Phúc
• Người hướng dẫn: PGS. Võ Văn Nhơn
• Trường học: Trường Đại Học Sư Phạm Thành Phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Ngôn Ngữ, Văn Học Và Văn Hóa Việt Nam
• Đề tài: Nghiên Cứu Sự Nghiệp Văn Học Của Lư Khê
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thành Phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. LƯ KHÊ – CUỘC ĐỜI VÀ VĂN NGHIỆP
• 1.2. Sự nghiệp văn học
• 1.3. Hoạt động báo chí
• 1.4. Hoạt động văn học
• 1.5. Lư Khê trong dòng chảy văn học quốc ngữ Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX
• 1.6. Tiểu kết chương 1
• 2. THƠ LƯ KHÊ TRÊN THI ĐÀN THƠ MỚI NAM BỘ
• 2.1. Cảm hứng chính trong thơ Lư Khê
• 2.2. Cảm hứng về tình yêu
• 2.3. Cảm hứng dấn thân trước thời cuộc
• 2.4. Những đóng góp về nghệ thuật
• 2.5. Ngôn ngữ thơ. Giọng điệu thơ
• 2.6. Vị trí thơ Lư Khê trong phong trào Thơ mới Nam Bộ
• 2.7. Tiểu kết chương 2
• 3. VĂN XUÔI LƯ KHÊ TRÊN VĂN ĐÀN NAM BỘ
• 3.1. Phóng sự
• 3.2. Cái tôi trần thuật
• 3.3. Không gian văn hóa Nam Bộ
• 3.4. Phê bình, phỏng vấn, khảo cứu
• 3.5. Tiểu kết chương 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Lư Khê Cuộc đời và văn nghiệp

Lư Khê, tên thật là Trương Văn Em, sinh năm 1916 tại xã Thuận Yên, tỉnh Hà Tiên. Ông là một trong những nhà văn tiêu biểu của văn học quốc ngữ Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX. Sự nghiệp văn học của Lư Khê không chỉ gói gọn trong những tác phẩm thơ ca mà còn mở rộng ra các thể loại khác như tản văn, phóng sự và phê bình. Ông đã có những đóng góp quan trọng cho văn học Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh văn học Nam Bộ đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Lư Khê không chỉ là một nhà thơ mà còn là một nhà báo, với vai trò chủ bút của hai tờ báo nổi tiếng là Sự thật và Ánh sáng. Những tác phẩm của ông thường mang đậm dấu ấn của thời đại, phản ánh những biến động xã hội và tâm tư của con người trong giai đoạn lịch sử đầy biến động.

1.1. Quê hương và bối cảnh lịch sử

Hà Tiên, quê hương của Lư Khê, là một vùng đất có lịch sử phong phú và đa dạng. Từ những năm đầu thế kỷ XVII, Hà Tiên đã trở thành nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa khác nhau. Vùng đất này không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là nơi sản sinh ra nhiều nhân tài trong lĩnh vực văn học. Di sản văn học của Hà Tiên đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của Lư Khê. Ông lớn lên trong một môi trường văn hóa phong phú, nơi mà các giá trị văn hóa và nghệ thuật được trân trọng. Điều này đã ảnh hưởng sâu sắc đến phong cách sáng tác của ông, giúp ông hình thành những cảm hứng nghệ thuật độc đáo trong các tác phẩm của mình.

1.2. Hoạt động văn học và báo chí

Lư Khê không chỉ nổi bật với những bài thơ lãng mạn mà còn có những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực báo chí. Ông đã tham gia viết cho nhiều tờ báo và tạp chí, qua đó truyền tải những tư tưởng mới mẻ và hiện đại đến với độc giả. Phân tích tác phẩm của Lư Khê cho thấy ông có khả năng kết hợp giữa nghệ thuật và hiện thực, giữa cảm xúc và lý trí. Những bài viết của ông thường mang tính chất phê phán xã hội, thể hiện sự nhạy bén với những vấn đề thời cuộc. Ông đã sử dụng ngòi bút của mình để lên tiếng về những bất công và khổ đau của con người trong xã hội, từ đó khẳng định vị trí của mình trong văn học hiện đại.

II. Thơ Lư Khê trên thi đàn thơ mới Nam Bộ

Thơ Lư Khê được xem là một phần không thể thiếu trong phong trào Thơ mới của Nam Bộ. Ông đã thể hiện những cảm hứng chính trong thơ ca của mình, từ tình yêu đến những trăn trở về thời cuộc. Cảm hứng về tình yêu trong thơ Lư Khê thường mang tính chất lãng mạn, thể hiện những khát khao và nỗi nhớ nhung. Bên cạnh đó, ông cũng không ngần ngại thể hiện những cảm xúc dấn thân trước những biến động của xã hội. Những bài thơ của ông không chỉ đơn thuần là những tác phẩm nghệ thuật mà còn là những tiếng nói mạnh mẽ về hiện thực xã hội. Đánh giá văn học cho thấy thơ Lư Khê có sự kết hợp hài hòa giữa ngôn ngữ và hình ảnh, tạo nên một giọng điệu thơ độc đáo và dễ dàng chạm đến trái tim người đọc.

2.1. Cảm hứng chính trong thơ Lư Khê

Cảm hứng trong thơ Lư Khê rất đa dạng, từ tình yêu đến những trăn trở về xã hội. Ông thường sử dụng những hình ảnh gần gũi, dễ hiểu để truyền tải cảm xúc của mình. Những bài thơ của ông không chỉ đơn thuần là những dòng chữ mà còn là những tâm tư, tình cảm chân thành. Ngôn ngữ thơ của Lư Khê mang đậm tính chất Nam Bộ, thể hiện sự gần gũi và thân thuộc với người đọc. Ông đã khéo léo lồng ghép những yếu tố văn hóa địa phương vào trong tác phẩm của mình, tạo nên một phong cách thơ độc đáo và riêng biệt.

2.2. Vị trí thơ Lư Khê trong phong trào Thơ mới Nam Bộ

Thơ Lư Khê có vị trí quan trọng trong phong trào Thơ mới của Nam Bộ. Ông không chỉ là một trong những người tiên phong mà còn là một trong những người có ảnh hưởng lớn đến các thế hệ nhà thơ sau này. Những tác phẩm của ông đã góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn học Nam Bộ, đồng thời khẳng định giá trị của văn học địa phương trong bối cảnh văn học cả nước. Phân tích tác phẩm cho thấy Lư Khê đã có những đóng góp đáng kể trong việc định hình phong cách thơ mới, từ đó tạo ra những ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn học Việt Nam.

III. Văn xuôi Lư Khê trên văn đàn Nam Bộ

Ngoài thơ, Lư Khê còn có những đóng góp quan trọng trong thể loại văn xuôi. Ông đã viết nhiều tác phẩm phóng sự, tản văn và phê bình, thể hiện sự đa dạng trong phong cách sáng tác. Phóng sự của Lư Khê thường mang tính chất phản ánh hiện thực, với những câu chuyện sống động và chân thực. Ông đã khéo léo lồng ghép những yếu tố văn hóa và xã hội vào trong tác phẩm của mình, tạo nên những bức tranh sinh động về cuộc sống. Đánh giá văn học cho thấy văn xuôi của Lư Khê không chỉ đơn thuần là những câu chuyện mà còn là những bài học sâu sắc về cuộc sống và con người.

3.1. Phóng sự và cái tôi trần thuật

Phóng sự của Lư Khê thường mang đậm dấu ấn cá nhân, với cái tôi trần thuật rõ nét. Ông không chỉ đơn thuần là người kể chuyện mà còn là người tham gia vào câu chuyện, thể hiện những cảm xúc và suy nghĩ của mình. Cái tôi trần thuật trong phóng sự của Lư Khê giúp người đọc cảm nhận được sự chân thật và gần gũi. Những tác phẩm của ông thường phản ánh những vấn đề xã hội nóng bỏng, từ đó tạo ra những tác động mạnh mẽ đến độc giả.

3.2. Không gian văn hóa Nam Bộ

Không gian văn hóa trong tác phẩm của Lư Khê rất phong phú và đa dạng. Ông đã khéo léo lồng ghép những yếu tố văn hóa địa phương vào trong tác phẩm của mình, tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống ở Nam Bộ. Lịch sử văn học cho thấy Lư Khê đã góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn học Nam Bộ, đồng thời khẳng định giá trị của văn học địa phương trong bối cảnh văn học cả nước. Những tác phẩm của ông không chỉ đơn thuần là những câu chuyện mà còn là những bài học sâu sắc về cuộc sống và con người.

Tổng quan nghiên cứu

Văn học quốc ngữ Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX là một mảng văn học đặc sắc, đóng góp quan trọng vào tiến trình phát triển văn học Việt Nam hiện đại. Theo ước tính, trong giai đoạn này, nhiều tác giả và phong trào văn học đã hình thành và phát triển mạnh mẽ, trong đó có phong trào Thơ mới Nam Bộ với những cây bút tiêu biểu như Đông Hồ, Mộng Tuyết, Trúc Hà và Lư Khê. Tuy nhiên, sự nghiệp văn học của Lư Khê, một trong những thành viên của nhóm “Hà Tiên tứ tuyệt”, vẫn chưa được nghiên cứu một cách đầy đủ và sâu sắc.

Luận văn tập trung nghiên cứu sự nghiệp văn học của Lư Khê (tên thật Trương Văn Em), sinh năm 1916 tại Hà Tiên, một vùng đất có lịch sử và văn hóa phong phú, đồng thời là nơi phát triển mạnh mẽ của văn học quốc ngữ Nam Bộ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm tái hiện chân thực cuộc đời, hoạt động báo chí, sáng tác thơ ca và văn xuôi của Lư Khê, đồng thời đánh giá vị trí và đóng góp của ông trong dòng chảy văn học Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tác phẩm thơ, tản văn, phóng sự, khảo cứu và phê bình của Lư Khê, tập trung trong khoảng thời gian từ những năm 1930 đến đầu những năm 1950 tại Nam Bộ.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc bổ sung tư liệu, làm sáng tỏ vai trò của Lư Khê trong lịch sử văn học Việt Nam, đồng thời góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn học quốc ngữ Nam Bộ, đặc biệt trong bối cảnh nhiều tác phẩm và tư liệu về ông đang dần mai một do thiếu sự lưu trữ và nghiên cứu đúng mức.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết và mô hình nghiên cứu sau:

• Lý thuyết văn học hiện đại: Tập trung vào sự đổi mới trong thi pháp và nội dung của phong trào Thơ mới, đặc biệt là ảnh hưởng của chủ nghĩa lãng mạn Pháp và sự phát triển của cái tôi cá nhân trong thơ ca.
• Lý thuyết nghiên cứu lịch sử - xã hội: Đặt sự nghiệp văn học của Lư Khê trong bối cảnh lịch sử, xã hội Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX, nhằm hiểu rõ tác động của biến động chính trị, văn hóa đến sáng tác và hoạt động báo chí của ông.
• Phương pháp so sánh văn học: So sánh tác phẩm và phong cách của Lư Khê với các thành viên khác trong nhóm Hà Tiên tứ tuyệt và các nhà thơ Nam Bộ cùng thời để xác định đặc trưng và giá trị riêng biệt.
• Khái niệm chính: Thơ mới, văn học quốc ngữ Nam Bộ, thi pháp lãng mạn, phóng sự báo chí, tản văn, khảo cứu văn học.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

• Phương pháp thống kê: Thu thập và phân loại các tác phẩm của Lư Khê theo thể loại, đề tài, và phong cách nghệ thuật. Cỡ mẫu gồm khoảng 50 tác phẩm thơ, tản văn, phóng sự và khảo cứu được tìm thấy trong các tờ báo và tập sách xuất bản từ 1935 đến 1950.
• Phương pháp nghiên cứu lịch sử - xã hội: Phân tích bối cảnh lịch sử Nam Bộ trong giai đoạn 1930-1950, bao gồm các biến động chính trị, xã hội và văn hóa ảnh hưởng đến đời sống văn học và báo chí.
• Phương pháp so sánh: Đối chiếu tác phẩm của Lư Khê với các tác giả cùng thời như Đông Hồ, Mộng Tuyết, Trúc Hà để làm rõ vị trí và đóng góp của ông.
• Phương pháp thi pháp học: Phân tích kỹ thuật sáng tác, thể thơ, ngôn ngữ và cảm hứng nghệ thuật trong thơ ca và văn xuôi của Lư Khê.
• Nguồn dữ liệu: Tư liệu chính gồm các bài báo, tập thơ, tản văn, phóng sự đăng trên các báo Sống, Thế giới tân văn, Nữ lưu tuần báo, Ánh Sáng, Sự thật, cùng các tài liệu lưu trữ tại Thư viện Khoa học Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh và Thư viện Khoa học Xã hội TP. Hồ Chí Minh.
• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2017 đến 2018, với việc khảo sát tài liệu, phỏng vấn người thân và nhà nghiên cứu về Lư Khê, đồng thời phân tích các tác phẩm và bối cảnh lịch sử.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cuộc đời và hoạt động báo chí của Lư Khê
   Lư Khê sinh năm 1916 tại Hà Tiên, xuất thân trong gia đình nông dân nghèo nhưng được cha mẹ tạo điều kiện học hành chu đáo. Ông là người Hà Tiên đầu tiên tốt nghiệp Thành chung tại trường Collège de Cần Thơ. Từ năm 1935, Lư Khê hoạt động tích cực trong lĩnh vực báo chí, cộng tác với nhiều tờ báo như Sống, Thế giới tân văn, Nữ lưu tuần báo, Tự do, và làm chủ bút cho nhật báo Sự thật và Ánh Sáng. Báo Ánh Sáng dưới sự điều hành của ông là thành viên tiêu biểu của Mặt trận Báo chí thống nhất Nam Bộ, với số lượng in tăng dần, phản ánh trung thực các sự kiện chính trị, xã hội. Tuy nhiên, báo thường xuyên bị đình bản do áp lực chính quyền thực dân.

2. Thơ Lư Khê trên thi đàn Thơ mới Nam Bộ
   Lư Khê là một trong những cây bút trẻ tuổi tham gia phong trào Thơ mới Nam Bộ từ năm 19 tuổi. Gia tài thơ của ông chủ yếu là thơ tình với nhiều cung bậc cảm xúc: từ e ấp, tinh nghịch đến đắm say, tha thiết và cả tiếc nuối. Thể thơ chủ yếu là thơ bảy chữ, bên cạnh một số bài thơ năm chữ và thơ tự do. Các bài thơ như Thử em, Hãi hùng, Hãy yêu anh thể hiện sự đổi mới trong thi pháp và cảm hứng lãng mạn, đồng thời phản ánh tâm hồn phóng khoáng, nồng nàn của người Nam Bộ.

3. Văn xuôi và các thể loại khác
   Lư Khê còn có các tác phẩm tản văn bằng tiếng Pháp như La Douleur secrète (1939) và Phút thoát trần (1942), với nội dung đa dạng từ tình yêu, hạnh phúc đến những trăn trở về đời sống và chiến tranh. Ông cũng viết nhiều phóng sự báo chí, trong đó có loạt bài Trên vịnh Xiêm La đăng trên Thế giới tân văn, phản ánh chân thực đời sống và nghề nghiệp của người dân Nam Bộ. Các bài khảo cứu, phê bình văn học của ông cũng có giá trị, đặc biệt là công trình nghiên cứu văn học Nhật Bản đăng trên báo Tự do năm 1936, được xem là công trình đầu tiên về đề tài này ở Nam Bộ.

4. Vị trí và đóng góp trong văn học Nam Bộ
   Lư Khê được xem là người em út của nhóm Hà Tiên tứ tuyệt, góp phần làm phong phú đời sống văn học quốc ngữ Nam Bộ. Mặc dù sự nghiệp văn học của ông không dài và chưa được ghi nhận đầy đủ, nhưng qua các tác phẩm và hoạt động báo chí, ông đã thể hiện rõ tinh thần đổi mới, lòng yêu nước và sự dấn thân trước thời cuộc. So với các thành viên khác trong nhóm, Lư Khê có phong cách thơ tình nồng nàn, giọng điệu trẻ trung và đa dạng thể loại sáng tác, từ thơ ca đến báo chí và nghiên cứu văn học.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân khiến sự nghiệp văn học của Lư Khê chưa được nghiên cứu sâu rộng có thể do nhiều yếu tố: tài liệu lưu trữ hạn chế, sự thiên vị trong nghiên cứu văn học Nam Bộ, và hoàn cảnh lịch sử chiến tranh kéo dài. So với các nhà thơ miền Bắc và Trung Bộ nổi tiếng như Xuân Diệu, Huy Cận, Lư Khê và các nhà thơ Nam Bộ ít được chú ý hơn, dù có những đóng góp đáng kể.

Dữ liệu nghiên cứu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố thể loại tác phẩm của Lư Khê, bảng so sánh số lượng bài thơ và bài báo với các thành viên Hà Tiên tứ tuyệt, cũng như biểu đồ thể hiện tần suất xuất bản các tác phẩm theo năm. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét sự đa dạng và mức độ hoạt động của Lư Khê trong lĩnh vực văn học và báo chí.

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò quan trọng của Lư Khê trong việc phát triển văn học quốc ngữ Nam Bộ, đặc biệt trong phong trào Thơ mới và báo chí cách mạng. Sự kết hợp giữa thơ ca lãng mạn và hoạt động báo chí chính trị xã hội của ông phản ánh rõ nét tâm thế của người trí thức Nam Bộ trong giai đoạn lịch sử đầy biến động.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác lưu trữ và số hóa tư liệu
   Đề nghị các cơ quan văn hóa, thư viện và trường đại học phối hợp thu thập, bảo quản và số hóa các tác phẩm, bài báo, tài liệu liên quan đến Lư Khê và văn học quốc ngữ Nam Bộ. Mục tiêu nâng cao khả năng tiếp cận và nghiên cứu trong vòng 3 năm tới.

2. Tổ chức hội thảo chuyên đề về văn học Nam Bộ và Lư Khê
   Khuyến khích các viện nghiên cứu, khoa văn học tổ chức hội thảo khoa học nhằm trao đổi, đánh giá và làm sáng tỏ các đóng góp của Lư Khê trong bối cảnh văn học Nam Bộ. Thời gian tổ chức trong vòng 1-2 năm tới, chủ thể thực hiện là các trường đại học và viện nghiên cứu văn học.

3. Biên soạn và xuất bản tuyển tập tác phẩm Lư Khê
   Tập hợp các tác phẩm thơ, tản văn, phóng sự và khảo cứu của Lư Khê để biên soạn thành tuyển tập có chú giải, giới thiệu rộng rãi đến công chúng và giới học thuật. Dự kiến hoàn thành trong 2 năm, do các nhà nghiên cứu văn học và nhà xuất bản phối hợp thực hiện.

4. Đưa nội dung nghiên cứu về Lư Khê vào chương trình giảng dạy
   Đề xuất bổ sung các nội dung về Lư Khê và văn học quốc ngữ Nam Bộ vào chương trình giảng dạy văn học hiện đại tại các trường đại học, nhằm nâng cao nhận thức và hiểu biết của sinh viên về văn học địa phương. Thời gian áp dụng trong 3 năm tới, chủ thể là các khoa ngữ văn và bộ giáo dục.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giảng viên và sinh viên ngành Văn học Việt Nam
   Luận văn cung cấp tư liệu quý giá về một tác giả ít được biết đến, giúp mở rộng kiến thức về văn học Nam Bộ và phong trào Thơ mới, hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu và giảng dạy.

2. Nhà nghiên cứu văn học và lịch sử văn hóa
   Tài liệu này là nguồn tham khảo quan trọng để hiểu rõ hơn về bối cảnh xã hội, văn hóa Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX, cũng như vai trò của báo chí trong phát triển văn học.

3. Nhà báo và người làm truyền thông
   Qua nghiên cứu hoạt động báo chí của Lư Khê, luận văn giúp người làm báo hiểu thêm về lịch sử báo chí cách mạng Nam Bộ, từ đó rút ra bài học về vai trò của báo chí trong xã hội.

4. Cộng đồng yêu thích văn học và văn hóa Nam Bộ
   Luận văn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn học địa phương, giúp độc giả yêu văn học hiểu sâu sắc hơn về những đóng góp của các tác giả Nam Bộ, đặc biệt là Lư Khê.

Câu hỏi thường gặp

1. Lư Khê là ai và tại sao ông quan trọng trong văn học Nam Bộ?
   Lư Khê (Trương Văn Em) là nhà thơ, nhà báo và nhà nghiên cứu văn học sinh năm 1916 tại Hà Tiên. Ông là thành viên của nhóm Hà Tiên tứ tuyệt và có đóng góp quan trọng trong phong trào Thơ mới Nam Bộ cũng như hoạt động báo chí cách mạng.

2. Phong trào Thơ mới Nam Bộ có điểm gì đặc biệt?
   Thơ mới Nam Bộ phát triển mạnh mẽ từ những năm 1930, chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa lãng mạn Pháp và văn hóa phương Tây, đồng thời phản ánh tâm hồn phóng khoáng, nồng nàn của người Nam Bộ, khác biệt với phong cách thơ miền Bắc và Trung.

3. Lư Khê sáng tác những thể loại văn học nào?
   Ông sáng tác đa dạng gồm thơ ca (chủ yếu thơ bảy chữ), tản văn, phóng sự báo chí, khảo cứu và phê bình văn học, bằng cả tiếng Việt và tiếng Pháp.

4. Tại sao nhiều tác phẩm của Lư Khê chưa được biết đến rộng rãi?
   Do hoàn cảnh lịch sử chiến tranh, thiếu sự lưu trữ và nghiên cứu bài bản, nhiều tác phẩm của ông bị thất lạc hoặc chưa được xuất bản đầy đủ, dẫn đến sự thiếu hụt trong nhận thức công chúng và giới học thuật.

5. Làm thế nào để tiếp cận các tác phẩm của Lư Khê?
   Các tác phẩm hiện được lưu giữ tại các thư viện lớn như Thư viện Khoa học Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh, Thư viện Khoa học Xã hội TP. Hồ Chí Minh, và một số tuyển tập, báo chí cũ. Việc số hóa và biên soạn tuyển tập đang được đề xuất để thuận tiện hơn cho việc tiếp cận.

Kết luận

• Lư Khê là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học quốc ngữ Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XX, với sự nghiệp đa dạng trong thơ ca, báo chí và nghiên cứu văn học.
• Ông góp phần làm phong phú phong trào Thơ mới Nam Bộ với những bài thơ tình nồng nàn, trẻ trung và sáng tạo về thi pháp.
• Hoạt động báo chí của Lư Khê thể hiện tinh thần dấn thân, phản ánh trung thực các sự kiện chính trị, xã hội Nam Bộ trong giai đoạn biến động.
• Nghiên cứu này bổ sung tư liệu quý giá, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn học Nam Bộ, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu mới về các tác giả ít được biết đến.
• Đề xuất các giải pháp lưu trữ, nghiên cứu và giảng dạy nhằm nâng cao nhận thức và phát huy giá trị văn học của Lư Khê trong tương lai gần.

Mời độc giả và giới nghiên cứu tiếp tục khai thác, phát huy những giá trị văn học Nam Bộ qua các công trình nghiên cứu sâu rộng hơn, góp phần làm giàu thêm kho tàng văn hóa dân tộc.