Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, kỹ năng đọc tiếng Anh đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao năng lực ngoại ngữ của sinh viên, đặc biệt là các sinh viên chuyên ngành tiếng Anh. Tại Việt Nam, theo ước tính, khoảng 60% sinh viên ngành tiếng Anh gặp khó khăn trong việc đọc hiểu, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập và khả năng ứng dụng ngôn ngữ trong thực tế. Luận văn này tập trung điều tra các vấn đề về kỹ năng đọc của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Thủ Dầu Một trong học kỳ đầu năm học 2022-2023. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các khó khăn cụ thể trong kỹ năng đọc, phân tích ảnh hưởng của các yếu tố nhân khẩu học như giới tính, khu vực sinh sống, trình độ học tập và kỹ năng yêu thích đến khả năng đọc hiểu, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả học tập. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 129 sinh viên và 19 giảng viên chuyên ngành tiếng Anh tại trường, với dữ liệu thu thập qua bảng hỏi và phỏng vấn bán cấu trúc. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp số liệu cụ thể về các vấn đề kỹ năng đọc, góp phần cải thiện chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy, đồng thời hỗ trợ sinh viên nâng cao khả năng đọc hiểu, từ đó tăng cường thành tích học tập và phát triển năng lực ngoại ngữ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về kỹ năng đọc và đọc hiểu trong ngôn ngữ thứ hai, bao gồm:

  • Lý thuyết đọc tương tác (Interactive Reading Theory): Nhấn mạnh sự kết hợp giữa kiến thức nền tảng của người đọc và thông tin từ văn bản để xây dựng ý nghĩa.
  • Mô hình chiến lược đọc (Reading Strategies Model): Phân loại các chiến lược đọc thành chiến lược nhận thức (cognitive strategies) như skimming, scanning, dự đoán, suy luận và chiến lược siêu nhận thức (metacognitive strategies) như lập kế hoạch, giám sát và đánh giá quá trình đọc.
  • Khái niệm về động lực đọc (Reading Motivation): Động lực ảnh hưởng trực tiếp đến thái độ và hiệu quả đọc hiểu của người học.
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến đọc hiểu: Bao gồm kiến thức ngôn ngữ (từ vựng, ngữ pháp, cấu trúc văn bản), kỹ năng giải mã và tốc độ đọc, môi trường đọc và các yếu tố tâm lý như lo lắng và sự quan tâm.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp (mixed methods) kết hợp giữa phương pháp định lượng và định tính. Dữ liệu định lượng được thu thập qua 129 bảng hỏi hợp lệ từ sinh viên và 19 bảng hỏi từ giảng viên, trong khi dữ liệu định tính được thu thập qua phỏng vấn bán cấu trúc với 10 sinh viên và 5 giảng viên. Cỡ mẫu được xác định dựa trên công thức Yamane (1967) với sai số mẫu dưới 8%, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy. Phương pháp chọn mẫu là ngẫu nhiên đơn giản đối với sinh viên và toàn bộ giảng viên chuyên ngành tiếng Anh được mời tham gia. Dữ liệu được phân tích bằng phần mềm SPSS 22, sử dụng các thống kê mô tả, kiểm định ANOVA để so sánh sự khác biệt giữa các nhóm nhân khẩu học, đồng thời phân tích nội dung phỏng vấn để làm rõ các vấn đề và nguyên nhân. Quá trình thu thập dữ liệu diễn ra trong 20 ngày đối với sinh viên và 14 ngày đối với giảng viên, đảm bảo sự đồng thuận và bảo mật thông tin người tham gia.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Vấn đề về thái độ và động lực đọc: Khoảng 68% sinh viên thể hiện thái độ chưa tích cực đối với việc đọc hiểu, trong đó 54% cho biết thiếu động lực đọc là nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả đọc kém.
  2. Khó khăn trong giải mã và tốc độ đọc: 62% sinh viên gặp khó khăn trong việc nhận diện từ và đọc trôi chảy, dẫn đến giảm khả năng hiểu nội dung. Giảng viên đánh giá có tới 70% sinh viên không hoàn thành bài đọc trong thời gian quy định.
  3. Hạn chế về kiến thức ngôn ngữ: 75% sinh viên gặp khó khăn với từ vựng và cấu trúc câu phức tạp, trong khi 40% không gặp vấn đề về ngữ pháp. Điều này cho thấy từ vựng và cấu trúc văn bản là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất đến đọc hiểu.
  4. Sử dụng chiến lược đọc chưa hiệu quả: Chỉ 35% sinh viên thường xuyên áp dụng các chiến lược như dự đoán, suy luận và nhận diện cấu trúc văn bản khi đọc. Sự khác biệt về kỹ năng đọc cũng được phát hiện giữa các nhóm sinh viên theo khu vực sinh sống và trình độ học tập với mức ý nghĩa thống kê p < 0.05.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các vấn đề đọc hiểu được xác định là do sự thiếu hụt từ vựng chuyên ngành và kỹ năng giải mã từ, đồng thời sinh viên chưa được hướng dẫn đầy đủ về các chiến lược đọc hiệu quả. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây trong nước và quốc tế, cho thấy việc phát triển kỹ năng đọc không chỉ dựa vào kiến thức ngôn ngữ mà còn cần sự hỗ trợ về mặt chiến lược và động lực học tập. Biểu đồ phân bố mức độ khó khăn theo từng yếu tố và bảng so sánh điểm trung bình giữa các nhóm nhân khẩu học minh họa rõ nét sự khác biệt và mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố. Ngoài ra, môi trường đọc và thái độ tích cực cũng đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng đọc hiểu của sinh viên. Kết quả nghiên cứu góp phần làm rõ bức tranh tổng thể về các vấn đề kỹ năng đọc tại Trường Đại học Thủ Dầu Một, từ đó làm cơ sở cho các giải pháp can thiệp phù hợp.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo từ vựng chuyên ngành: Thiết kế các bài học từ vựng theo chủ đề và cấp độ, áp dụng trong vòng 1 học kỳ, do giảng viên chuyên ngành phối hợp thực hiện nhằm nâng cao vốn từ vựng phục vụ đọc hiểu.
  2. Phát triển kỹ năng giải mã và đọc trôi chảy: Tổ chức các lớp luyện đọc có hướng dẫn, sử dụng phương pháp đọc to và đọc thầm kết hợp, với mục tiêu cải thiện tốc độ và độ chính xác trong 6 tháng, do bộ môn tiếng Anh đảm nhiệm.
  3. Giảng dạy chiến lược đọc hiệu quả: Đưa vào chương trình học các kỹ thuật đọc như dự đoán, suy luận, nhận diện cấu trúc văn bản và giám sát hiểu biết, triển khai trong 1 học kỳ, do giảng viên phụ trách môn đọc hướng dẫn.
  4. Tạo môi trường đọc tích cực và khích lệ động lực: Xây dựng thư viện điện tử, tổ chức câu lạc bộ đọc sách và các hoạt động thi đua đọc, nhằm nâng cao sự hứng thú và thái độ tích cực đối với việc đọc trong sinh viên, thực hiện liên tục trong năm học, do nhà trường và khoa phối hợp quản lý.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Giảng viên tiếng Anh tại các trường đại học: Sử dụng kết quả nghiên cứu để điều chỉnh phương pháp giảng dạy, thiết kế bài giảng phù hợp với nhu cầu và khó khăn thực tế của sinh viên.
  2. Sinh viên chuyên ngành tiếng Anh: Nhận diện các vấn đề cá nhân trong kỹ năng đọc, từ đó áp dụng các chiến lược học tập hiệu quả để cải thiện khả năng đọc hiểu.
  3. Nhà quản lý giáo dục và cán bộ xây dựng chương trình đào tạo: Dựa trên dữ liệu nghiên cứu để cập nhật, nâng cấp chương trình học, đặc biệt là các môn học liên quan đến kỹ năng đọc.
  4. Các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực ngôn ngữ và giáo dục: Tham khảo để phát triển các đề tài nghiên cứu tiếp theo, đặc biệt về mối quan hệ giữa nhân khẩu học và kỹ năng đọc hiểu trong môi trường học thuật.

Câu hỏi thường gặp

  1. Sinh viên gặp khó khăn lớn nhất trong kỹ năng đọc là gì?
    Khó khăn chủ yếu là thiếu từ vựng chuyên ngành và kỹ năng giải mã từ, ảnh hưởng đến tốc độ và độ chính xác khi đọc.

  2. Các yếu tố nhân khẩu học ảnh hưởng như thế nào đến kỹ năng đọc?
    Khu vực sinh sống, trình độ học tập và kỹ năng yêu thích có sự khác biệt đáng kể về khả năng đọc hiểu, trong khi giới tính không ảnh hưởng nhiều.

  3. Chiến lược đọc nào được khuyến khích áp dụng nhiều nhất?
    Các chiến lược dự đoán, suy luận và nhận diện cấu trúc văn bản được đánh giá là hiệu quả nhất trong việc nâng cao hiểu biết nội dung.

  4. Làm thế nào để tăng động lực đọc cho sinh viên?
    Tạo môi trường đọc tích cực, tổ chức các hoạt động câu lạc bộ đọc và cung cấp tài liệu phù hợp với sở thích giúp sinh viên hứng thú hơn với việc đọc.

  5. Phương pháp giảng dạy nào phù hợp để cải thiện kỹ năng đọc?
    Kết hợp giữa luyện đọc có hướng dẫn, giảng dạy chiến lược đọc và phát triển từ vựng chuyên ngành sẽ mang lại hiệu quả cao nhất.

Kết luận

  • Kỹ năng đọc của sinh viên chuyên ngành tiếng Anh tại Trường Đại học Thủ Dầu Một đang gặp nhiều vấn đề về thái độ, giải mã, từ vựng và chiến lược đọc.
  • Các yếu tố nhân khẩu học như khu vực sinh sống và trình độ học tập ảnh hưởng đáng kể đến khả năng đọc hiểu.
  • Việc áp dụng đồng bộ các chiến lược đọc và tăng cường động lực học tập là cần thiết để cải thiện kỹ năng đọc.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc điều chỉnh chương trình đào tạo và phương pháp giảng dạy.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất và đánh giá hiệu quả trong các học kỳ tiếp theo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo tiếng Anh tại trường.

Hãy áp dụng những kiến thức và giải pháp từ nghiên cứu này để nâng cao kỹ năng đọc và thành công trong học tập cũng như sự nghiệp tương lai.