Nghiên Cứu Khả Năng Chịu Mặn và Đối Kháng Của Trichoderma sp. Đối Với Rhizoctonia Solani

• Tác giả: Võ Thị Hà Vy
• Người hướng dẫn: ThS. Nguyễn Thị Thuỳ Dương
• Trường học: Trường Đại Học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Công Nghệ Sinh Học
• Đề tài: Nghiên Cứu Khả Năng Chịu Mặn và Đối Kháng Của Trichoderma sp. Đối Với Rhizoctonia Solani
• Loại tài liệu: khóa luận tốt nghiệp
• Năm xuất bản: 2019 - 2023
• Địa điểm: Thủ Đức

• LỜI CẢM ƠN
• XÁC NHẬN VÀ LỜI CAM ĐOAN
• TÓM TẮT
• ABSTRACT
• 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tình hình xâm nhập mặn hiện nay ở nước ta
• 1.2. Ảnh hưởng của xâm nhập mặn đến cây trồng
• 1.3. Khái quát về nấm Trichoderma
• 1.3.1. Nguồn gốc của nấm Trichoderma
• 1.3.2. Vị trí phân loại của nấm Trichoderma
• 1.3.3. Đặc điểm hình thái của nấm Trichoderma
• 1.3.4. Đặc điểm sinh lý, sinh hóa của nấm Trichoderma
• 1.3.5. Khả năng chống chịu stress phi sinh học của nấm Trichoderma
• 1.3.6. Cơ chế đối kháng nấm bệnh của Trichoderma
• 1.3.7. Tình hình nghiên cứu về nấm Trichoderma trên thế giới và ở Việt Nam
• 1.4. Nấm bệnh Rhizoctonia Solani
• 1.4.1. Khái quát về nấm bệnh Rhizoctonia Solani
• 1.4.2. Đặc điểm hình thái của nấm Rhizoctonia Solani
• 2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
• 2.1. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
• 2.2. Đối tượng nghiên cứu
• 2.3. Môi trường – hóa chất
• 2.4. Dụng cụ và thiết bị
• 2.5. Phương pháp nghiên cứu
• 2.5.1. Khảo sát chủng nấm Trichoderma spp. có khả năng chịu mặn
• 2.5.2. Khảo sát khả năng đối kháng của các chủng nấm Trichoderma spp. và nấm bệnh
• 2.5.3. Định danh chủng Trichoderma sp. có khả năng chịu mặn và đối kháng nấm bệnh bằng phương pháp sinh học phân tử
• 2.5.4. Tối ưu hóa môi trường nuôi cấy lỏng chủng Trichoderma sp. có khả năng chịu mặn và đối kháng với nấm bệnh tốt
• 2.5.5. Kiểm tra thực nghiệm
• 2.5.6. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. SÀNG LỌC CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG BẰNG THIẾT KẾ PLACKETT – BURMAN
• 4. TỐI ƯU HÓA CÁC THÀNH PHẦN MÔI TRƯỜNG BẰNG THIẾT KẾ FULL FACTORIAL DESIGN
• 5. KIỂM TRA THỰC NGHIỆM
• 6. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH SÁCH CÁC TỪ VIẾT TẮT
• DANH SÁCH CÁC BẢNG
• DANH SÁCH CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Về Khả Năng Chịu Mặn Của Trichoderma sp

Nghiên cứu khả năng chịu mặn của Trichoderma sp. là một lĩnh vực quan trọng trong nông nghiệp hiện đại. Trichoderma là một chi nấm có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ trong môi trường khắc nghiệt, đặc biệt là trong điều kiện đất nhiễm mặn. Việc tìm hiểu khả năng này không chỉ giúp nâng cao năng suất cây trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường sinh thái. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng một số chủng Trichoderma có thể phát triển tốt trong điều kiện nồng độ muối cao, từ đó mở ra hướng đi mới cho việc ứng dụng trong nông nghiệp bền vững.

1.1. Đặc Điểm Sinh Học Của Trichoderma sp.

Chủng Trichoderma có khả năng sinh trưởng nhanh và phát triển mạnh mẽ trong nhiều loại môi trường khác nhau. Chúng thường được tìm thấy trong đất, rễ cây và các chất hữu cơ phân hủy. Đặc điểm này giúp Trichoderma có thể cạnh tranh với các loại nấm gây bệnh, đặc biệt là Rhizoctonia solani.

1.2. Tầm Quan Trọng Của Nghiên Cứu Khả Năng Chịu Mặn

Nghiên cứu khả năng chịu mặn của Trichoderma sp. không chỉ giúp cải thiện năng suất cây trồng mà còn giảm thiểu tác động tiêu cực của xâm nhập mặn. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và tình trạng xâm nhập mặn ngày càng gia tăng ở nhiều vùng nông nghiệp.

II. Vấn Đề Xâm Nhập Mặn Và Ảnh Hưởng Đến Nông Nghiệp

Xâm nhập mặn là một trong những thách thức lớn đối với sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ở các vùng đồng bằng ven biển. Nước mặn không chỉ làm giảm năng suất cây trồng mà còn gây ra nhiều vấn đề về sinh lý cây. Các nghiên cứu cho thấy rằng nồng độ muối cao có thể dẫn đến tình trạng ngộ độc, làm giảm khả năng hấp thu nước và dinh dưỡng của cây trồng.

2.1. Tình Hình Xâm Nhập Mặn Tại Việt Nam

Việt Nam, đặc biệt là đồng bằng sông Cửu Long, đang phải đối mặt với tình trạng xâm nhập mặn nghiêm trọng. Theo các nghiên cứu, độ mặn có thể lên tới 4% trong mùa khô, ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực.

2.2. Ảnh Hưởng Của Xâm Nhập Mặn Đến Cây Trồng

Xâm nhập mặn gây ra nhiều tác động tiêu cực đến cây trồng, bao gồm giảm khả năng quang hợp, làm héo cây và giảm năng suất. Các ion Na+ và Cl- trong đất làm cản trở sự hấp thu các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của cây.

III. Phương Pháp Nghiên Cứu Khả Năng Chịu Mặn Của Trichoderma sp

Nghiên cứu khả năng chịu mặn của Trichoderma sp. được thực hiện thông qua các phương pháp cấy đối xứng và khảo sát nồng độ muối. Các chủng nấm được thử nghiệm ở các nồng độ khác nhau để xác định khả năng sinh trưởng và đối kháng với Rhizoctonia solani.

3.1. Phương Pháp Cấy Đối Xứng

Phương pháp cấy đối xứng được sử dụng để đánh giá khả năng đối kháng của các chủng Trichoderma với Rhizoctonia solani. Kết quả cho thấy một số chủng có khả năng ức chế sự phát triển của nấm bệnh này.

3.2. Khảo Sát Nồng Độ Muối

Khảo sát khả năng chịu mặn được thực hiện ở các nồng độ 3%, 5%, và 7%. Kết quả cho thấy chủng V6.1 có khả năng chịu mặn tốt nhất với mật độ cao ở cả ba nồng độ.

IV. Kết Quả Nghiên Cứu Khả Năng Chịu Mặn Của Trichoderma sp

Kết quả nghiên cứu cho thấy chủng V6.1 của Trichoderma có khả năng chịu mặn tốt và có khả năng đối kháng với Rhizoctonia solani. Mật độ sinh khối đạt được là 5,87x10^8 CFU/mL sau 5 ngày nuôi cấy, cho thấy tiềm năng ứng dụng cao trong nông nghiệp.

4.1. Mật Độ Sinh Khối Của Trichoderma sp.

Mật độ sinh khối của chủng V6.1 đạt 6,67+0,36 Log10 CFU/mL ở nồng độ 3%, cho thấy khả năng phát triển mạnh mẽ trong điều kiện mặn.

4.2. Khả Năng Đối Kháng Với Rhizoctonia solani

Khả năng đối kháng của chủng V6.1 đạt 50,58% sau 6 ngày, cho thấy hiệu quả cao trong việc kiểm soát nấm bệnh gây hại cho cây trồng.

V. Ứng Dụng Thực Tiễn Của Trichoderma sp

Việc ứng dụng Trichoderma sp. trong nông nghiệp có thể giúp cải thiện năng suất cây trồng trong điều kiện xâm nhập mặn. Các chế phẩm sinh học từ Trichoderma không chỉ giúp tăng cường sức đề kháng cho cây mà còn cải thiện chất lượng đất.

5.1. Tăng Cường Sức Đề Kháng Cho Cây Trồng

Chế phẩm sinh học từ Trichoderma giúp cây trồng tăng cường sức đề kháng với các loại nấm bệnh, từ đó giảm thiểu thiệt hại do dịch bệnh.

5.2. Cải Thiện Chất Lượng Đất

Sử dụng Trichoderma trong canh tác giúp cải thiện cấu trúc đất, tăng cường khả năng giữ nước và dinh dưỡng, từ đó nâng cao năng suất cây trồng.

VI. Kết Luận Và Tương Lai Của Nghiên Cứu

Nghiên cứu khả năng chịu mặn và đối kháng của Trichoderma sp. với Rhizoctonia solani mở ra nhiều triển vọng cho nông nghiệp bền vững. Việc tối ưu hóa môi trường nuôi cấy và ứng dụng các chủng nấm này trong sản xuất nông nghiệp có thể giúp giải quyết vấn đề xâm nhập mặn và nâng cao năng suất cây trồng.

6.1. Triển Vọng Nghiên Cứu Trong Tương Lai

Nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phát triển các chế phẩm sinh học từ Trichoderma để ứng dụng rộng rãi trong nông nghiệp, đặc biệt là trong các vùng bị ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn.

6.2. Đề Xuất Các Hướng Nghiên Cứu Mới

Cần nghiên cứu thêm về cơ chế hoạt động của Trichoderma trong việc cải thiện sức đề kháng cho cây trồng và khả năng thích ứng với các điều kiện môi trường khắc nghiệt.