Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển, đặc biệt là lĩnh vực thương mại và sản xuất, các doanh nghiệp phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt nhằm duy trì và phát triển bền vững. Theo ước tính, ngành sản xuất nội thất Việt Nam duy trì mức tăng trưởng trên 10% trong những năm gần đây, tuy nhiên thị trường nội thất trong nước vẫn chịu sự chi phối lớn từ các thương hiệu nước ngoài do hạn chế về thiết kế, chất lượng và chi phí bán hàng. Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Lợi Đông, với nhiều năm hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và cung cấp thiết bị nội thất gia đình và văn phòng, nhận thấy sự cần thiết phải hoàn thiện công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh nhằm nâng cao hiệu quả quản trị và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Lợi Đông trong quý IV năm 2019 và quý I năm 2020, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ công tác quản lý. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong lĩnh vực kinh doanh thương mại chính của công ty, với số liệu thu thập từ phòng kế toán và các báo cáo tài chính liên quan. Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc nâng cao chất lượng thông tin kế toán, góp phần cải thiện hiệu quả hoạt động kinh doanh, tăng cường khả năng ra quyết định và thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường hiện đại.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các chuẩn mực kế toán Việt Nam, đặc biệt là Chuẩn mực kế toán số 14 về doanh thu và thu nhập khác, cùng các quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính. Hai lý thuyết trọng tâm được áp dụng gồm:

  1. Lý thuyết kế toán doanh thu: Doanh thu được định nghĩa là tổng giá trị lợi ích kinh tế thu được trong kỳ kế toán từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích liên quan đến sản phẩm cho người mua, đồng thời đảm bảo tính chắc chắn về lợi ích kinh tế thu được.

  2. Lý thuyết kế toán chi phí và kết quả kinh doanh: Chi phí là tổng các khoản làm giảm lợi ích kinh tế trong kỳ kế toán, bao gồm chi phí sản xuất kinh doanh và các chi phí khác. Kết quả kinh doanh phản ánh lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, được xác định bằng chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí. Luận văn cũng áp dụng mô hình phân tích chi phí – doanh thu – lợi nhuận nhằm đánh giá hiệu quả hoạt động và hỗ trợ ra quyết định quản trị.

Các khái niệm chính bao gồm: doanh thu thuần, chi phí giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, lợi nhuận gộp, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh, chi phí tài chính và thu nhập khác. Việc phân loại doanh thu và chi phí theo các tiêu thức khác nhau (theo nội dung, theo mức độ hoạt động, theo khả năng kiểm soát) cũng được làm rõ để phục vụ cho công tác kế toán tài chính và quản trị.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính gồm số liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua điều tra, phỏng vấn trực tiếp nhân viên phòng kế toán và quan sát quy trình kế toán tại Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Lợi Đông. Dữ liệu thứ cấp bao gồm các báo cáo tài chính, sổ sách kế toán, chứng từ liên quan, các văn bản pháp luật và tài liệu chuyên ngành.

Phương pháp phân tích sử dụng kết hợp phương pháp chứng từ kế toán để kiểm tra tính chính xác, hợp lệ của các chứng từ phát sinh; phương pháp tổng hợp – cân đối để đánh giá tổng thể tình hình tài chính và kết quả kinh doanh; và phương pháp phân tích thống kê để xử lý số liệu. Cỡ mẫu nghiên cứu tập trung vào số liệu quý IV năm 2019 và quý I năm 2020, được lựa chọn nhằm phản ánh sát thực trạng hoạt động kế toán trong giai đoạn gần nhất. Việc lựa chọn phương pháp phân tích dựa trên tính khả thi, độ tin cậy và phù hợp với mục tiêu nghiên cứu nhằm đảm bảo kết quả có tính ứng dụng cao.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu và lợi nhuận giảm sút rõ rệt: Năm 2019, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của công ty đạt khoảng 137 tỷ đồng, giảm 5,88% so với năm 2018. Lợi nhuận gộp giảm 38,52%, từ hơn 23 tỷ đồng xuống còn khoảng 16,6 tỷ đồng. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh giảm mạnh tới 79,5%, chỉ còn khoảng 528 triệu đồng so với hơn 2,5 tỷ đồng năm trước.

  2. Chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp giảm nhưng chưa tương xứng: Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp giảm lần lượt 28,55% và 23,96%, tuy nhiên mức giảm này không đủ bù đắp cho sự sụt giảm doanh thu, dẫn đến lợi nhuận giảm sâu. Chi phí lãi vay cũng giảm 23,96%, góp phần giảm áp lực tài chính cho công ty.

  3. Tỷ lệ các khoản giảm trừ doanh thu tăng: Các khoản giảm trừ doanh thu tăng 8,49% so với năm trước, phản ánh chính sách chiết khấu và giảm giá cho khách hàng thân thiết được áp dụng rộng rãi nhằm duy trì thị trường, nhưng cũng làm giảm doanh thu thuần.

  4. Thu nhập khác tăng nhẹ, chi phí khác giảm mạnh: Thu nhập khác tăng 21,51%, trong khi chi phí khác giảm gần 100%, góp phần hạn chế phần nào sự sụt giảm lợi nhuận tổng thể.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự giảm sút doanh thu và lợi nhuận là do số lượng khách hàng giảm, các đối tác ngừng hoặc giảm mua hàng, cùng với sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường nội thất. Việc tăng các khoản giảm trừ doanh thu cho thấy công ty đang áp dụng các chính sách ưu đãi nhằm giữ chân khách hàng, nhưng điều này cũng ảnh hưởng tiêu cực đến doanh thu thuần.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành, kết quả này phù hợp với xu hướng chung của các doanh nghiệp thương mại nội thất trong nước, chịu áp lực cạnh tranh từ hàng nhập khẩu và biến động thị trường. Việc giảm chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp cho thấy công ty đã có những nỗ lực trong việc kiểm soát chi phí, tuy nhiên chưa đủ để bù đắp cho sự sụt giảm doanh thu.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện sự biến động doanh thu, lợi nhuận gộp và lợi nhuận thuần qua các năm, cùng bảng phân tích chi tiết các khoản chi phí và giảm trừ doanh thu để minh họa rõ nét hơn về tình hình tài chính và hiệu quả hoạt động của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường quản lý và kiểm soát doanh thu: Áp dụng hệ thống phần mềm kế toán hiện đại để theo dõi doanh thu chi tiết theo từng sản phẩm, khách hàng và khu vực địa lý nhằm nâng cao tính chính xác và kịp thời của thông tin. Mục tiêu tăng doanh thu thuần ít nhất 10% trong vòng 12 tháng, do phòng kế toán phối hợp với phòng kinh doanh thực hiện.

  2. Tối ưu hóa chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp: Rà soát và phân loại chi phí theo từng khoản mục để loại bỏ các chi phí không cần thiết, đồng thời áp dụng các biện pháp tiết kiệm chi phí vận chuyển, quảng cáo và nhân sự. Mục tiêu giảm chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp ít nhất 15% trong 6 tháng tới, do ban lãnh đạo và phòng kế toán phối hợp thực hiện.

  3. Hoàn thiện công tác lập dự toán và phân tích kế toán quản trị: Xây dựng hệ thống dự toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh chi tiết theo từng quý, phục vụ cho việc ra quyết định quản trị hiệu quả. Mục tiêu hoàn thành hệ thống dự toán trong quý tiếp theo, do phòng kế toán quản trị chủ trì.

  4. Nâng cao chất lượng thông tin kế toán và đào tạo nhân sự: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực cho nhân viên kế toán về chuẩn mực kế toán Việt Nam và kỹ năng phân tích tài chính, đảm bảo thông tin kế toán trung thực, hợp lệ và đáp ứng yêu cầu quản lý. Mục tiêu hoàn thành đào tạo trong vòng 3 tháng, do phòng nhân sự phối hợp với phòng kế toán thực hiện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản trị doanh nghiệp: Luận văn cung cấp thông tin chi tiết về công tác kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh, giúp nhà quản trị hiểu rõ tình hình tài chính, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh chính xác và kịp thời.

  2. Nhân viên kế toán và kiểm toán: Tài liệu là nguồn tham khảo hữu ích về quy trình, phương pháp kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh theo chuẩn mực kế toán Việt Nam, giúp nâng cao kỹ năng chuyên môn và thực hành.

  3. Giảng viên và sinh viên ngành kế toán – tài chính: Luận văn hệ thống hóa lý thuyết và thực tiễn kế toán trong doanh nghiệp thương mại, đặc biệt trong lĩnh vực nội thất, hỗ trợ việc giảng dạy và nghiên cứu chuyên sâu.

  4. Các nhà tư vấn tài chính và quản trị doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở dữ liệu và phân tích thực trạng giúp tư vấn các giải pháp cải thiện hiệu quả hoạt động kế toán và quản trị tài chính cho doanh nghiệp tương tự.

Câu hỏi thường gặp

  1. Kế toán doanh thu được ghi nhận theo nguyên tắc nào?
    Doanh thu được ghi nhận khi doanh nghiệp chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích liên quan đến sản phẩm cho người mua, đồng thời có sự chắc chắn về lợi ích kinh tế thu được, theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 và Thông tư 200/2014/TT-BTC.

  2. Phân loại chi phí trong doanh nghiệp thương mại gồm những loại nào?
    Chi phí được phân loại theo nội dung (giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp), theo phương pháp tập hợp (chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp), theo mức độ hoạt động (chi phí biến đổi, chi phí cố định) và theo khả năng kiểm soát.

  3. Tại sao cần lập dự toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh?
    Dự toán giúp doanh nghiệp hoạch định kế hoạch kinh doanh, kiểm soát chi phí, đánh giá hiệu quả hoạt động và đưa ra các quyết định quản trị kịp thời, góp phần nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh.

  4. Các khoản giảm trừ doanh thu gồm những gì?
    Bao gồm chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại, các khoản này làm giảm doanh thu thuần và cần được theo dõi chi tiết để phản ánh chính xác tình hình kinh doanh.

  5. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh được tính như thế nào?
    Lợi nhuận thuần bằng lợi nhuận gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ cộng với doanh thu hoạt động tài chính trừ đi chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp thương mại, làm nền tảng cho nghiên cứu thực trạng tại Công ty TNHH Thương mại và Sản xuất Lợi Đông.
  • Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại công ty cho thấy doanh thu và lợi nhuận giảm sút đáng kể trong năm 2019, trong khi các khoản giảm trừ doanh thu tăng lên, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả kinh doanh.
  • Công tác kiểm soát chi phí có cải thiện nhưng chưa đủ bù đắp cho sự sụt giảm doanh thu, đòi hỏi các giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao hiệu quả quản trị tài chính.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể về quản lý doanh thu, tối ưu chi phí, hoàn thiện dự toán và nâng cao năng lực nhân sự kế toán nhằm cải thiện chất lượng thông tin và hiệu quả hoạt động.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai áp dụng các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và điều chỉnh kịp thời để đảm bảo sự phát triển bền vững của công ty.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao hiệu quả kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại doanh nghiệp của bạn!