Nghiên cứu thành phần và hoạt tính sinh học của lá trà hoa vàng thạch châu Pyrenaria jonqueriana

Trà hoa vàng Thạch Châu (Pyrenaria jonqueriana P.) là một loại cây quý hiếm thuộc họ Theaceae, phân bố chủ yếu ở miền Nam Trung Quốc và miền Bắc Việt Nam. Cây có đặc điểm nổi bật với hoa màu vàng, và được biết đến với nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền. Theo thống kê, Việt Nam có khoảng 11 chi với hơn 100 loài cây thuộc họ Chè, trong đó trà hoa vàng là một trong những loài có giá trị sử dụng cao. Nghiên cứu về hoạt tính sinh học và thành phần lá trà là cần thiết để đánh giá tiềm năng ứng dụng của loài cây này trong việc phát triển sản phẩm thực phẩm chức năng. Việc khảo sát thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của lá trà không chỉ giúp xác định giá trị dinh dưỡng mà còn mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc khai thác và bảo tồn nguồn gen quý hiếm này.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng lá trà hoa vàng Thạch Châu chứa nhiều hợp chất có giá trị như polyphenol, flavonoid, saponin và polysaccharide. Các hợp chất này không chỉ mang lại hương vị đặc trưng mà còn có tác dụng sinh học mạnh mẽ. Hàm lượng polyphenol trong lá trà được xác định là 314 ± 11 mgGAE/g nlk, cho thấy khả năng chống oxy hóa cao. Hơn nữa, hàm lượng flavonoid đạt 1132 ± 60 mgQUE/g nlk, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do. Thành phần hóa học này đã được phân tích thông qua các phương pháp hiện đại, khẳng định giá trị dinh dưỡng và dược lý của lá trà hoa vàng. Việc hiểu rõ về thành phần hóa học sẽ hỗ trợ trong việc phát triển các sản phẩm từ trà hoa vàng, từ đó nâng cao sức khỏe cộng đồng.

Nghiên cứu về hoạt tính sinh học của lá trà hoa vàng cho thấy khả năng kháng khuẩn, kháng oxy hóa và ức chế enzyme α-glucosidase. Các thử nghiệm đã chỉ ra rằng mẫu cao lá trà có hoạt tính sinh học vượt trội, với MIC từ 2,5 – 5 mg/mL đối với vi khuẩn. Đặc biệt, khả năng kháng oxy hóa của lá trà được thể hiện qua IC50 từ 34,76 – 83,25 μg/mL, cho thấy tiềm năng trong việc ngăn ngừa các bệnh liên quan đến oxy hóa. Hơn nữa, khả năng ức chế enzyme α-glucosidase (IC50 từ 2,5 -16,4 μg/mL) mở ra hướng nghiên cứu mới cho việc ứng dụng trong điều trị bệnh tiểu đường. Những kết quả này không chỉ khẳng định giá trị của lá trà mà còn cho thấy tiềm năng ứng dụng trong sản xuất thực phẩm chức năng, góp phần nâng cao sức khỏe cho người tiêu dùng.

Dựa trên những kết quả đạt được từ nghiên cứu về hoạt tính sinh học và thành phần hóa học của lá trà hoa vàng, việc phát triển sản phẩm thực phẩm chức năng từ trà hoa vàng Thạch Châu là hoàn toàn khả thi. Nghiên cứu đã tiến hành khảo sát các điều kiện chiết xuất tối ưu để thu nhận cao lá trà, từ đó bào chế các sản phẩm như cốm hòa tan. Việc ứng dụng các hợp chất chiết xuất từ lá trà không chỉ mang lại lợi ích sức khỏe mà còn tạo ra các sản phẩm thương mại có giá trị. Sự phát triển này không chỉ giúp bảo tồn nguồn gen quý hiếm mà còn thúc đẩy kinh tế địa phương thông qua việc phát triển nông nghiệp bền vững. Việc nghiên cứu và phát triển sản phẩm từ trà hoa vàng Thạch Châu sẽ góp phần vào việc nâng cao nhận thức về giá trị của các cây dược liệu trong cộng đồng.