Nghiên Cứu Hoạt Động Bào Chữa Của Trợ Giúp Viên Pháp Lý Tại Tỉnh Hải Dương

• Tác giả: Phạm Văn Điều
• Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Thị Lan
• Trường học: Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng Hình sự
• Đề tài: Nghiên Cứu Hoạt Động Bào Chữa Của Trợ Giúp Viên Pháp Lý Tại Tỉnh Hải Dương
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: MOT SO VAN DE LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VE HOAT ĐỘNG BAO CHỮA CUA TRỢ GIÚP VIÊN PHAP LÝ TRONG VU ÁN HÌNH SỰ
• 1.1. Khái niệm Trợ giúp pháp lý, Trợ giúp viên pháp lý, Hoạt động bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý trong vụ án hình sự và phương thức thực hiện việc bào chữa
• 1.2. Quy định pháp luật về hoạt động bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý trong vụ án hình sự
• 1.3. Đặc điểm, nội dung và ý nghĩa hoạt động bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý trong vụ án hình sự
• 1.4. Tiểu kết Chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG BÀO CHỮA CỦA TRỢ GIÚP VIÊN PHÁP LÝ TRONG VỤ ÁN HÌNH SỰ TRÊN CƠ SỞ THỰC TIỄN TẠI ĐỊA BÀN TỈNH HẢI DƯƠNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
• 2.1. Thực tiễn về hoạt động bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý trong vụ án hình sự tại địa bàn tỉnh Hải Dương
• 2.2. Những hạn chế và nguyên nhân hạn chế
• 2.3. Các giải pháp nâng cao số lượng, chất lượng hoạt động bào chữa của TGVPL trong vụ án hình sự
• 2.4. Tiểu kết Chương 2
• KẾT LUẬN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG

I. Tổng Quan Hoạt Động Bào Chữa Của Trợ Giúp Pháp Lý

Hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) ra đời ở Việt Nam vào cuối thế kỷ 20, thể hiện bản chất tốt đẹp của nền tư pháp nhân dân. TGPL giúp người nghèo, đối tượng chính sách tiếp cận pháp luật, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, góp phần xây dựng lối sống tuân thủ pháp luật. Luật TGPL năm 2006 và sửa đổi năm 2017 đã hình thành lực lượng Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) và luật sư thực hiện TGPL. Cùng với việc sửa đổi BLTTHS, TGVPL được xác định là người bào chữa, đóng góp vào việc tham gia tố tụng, bảo vệ quyền lợi cho người được TGPL là người bị buộc tội trong các vụ án hình sự. Mục đích của TGPL là cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho đối tượng được quy định, đảm bảo quyền được bảo vệ trước pháp luật một cách công bằng và hiệu quả. Đây là một chính sách xã hội quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với những người yếu thế trong xã hội. Hoạt động này cần được củng cố và phát triển để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội.

1.1. Khái Niệm Trợ Giúp Pháp Lý Theo Luật Định

Khái niệm trợ giúp pháp lý (TGPL) chính thức được khẳng định trong pháp luật từ năm 1997. Điều 3, Luật TGPL năm 2006 định nghĩa TGPL là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí, giúp người được TGPL bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật. Điều 2, Luật TGPL năm 2017, định nghĩa TGPL là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí trong vụ việc TGPL, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật. So với Luật TGPL năm 2006, Luật TGPL năm 2017 đã điều chỉnh theo hướng phản ánh đúng bản chất và nội dung của dịch vụ này. TGPL là trách nhiệm của Nhà nước (Khoản 1 Điều 4 Luật TGPL 2017).

1.2. Vai Trò Của Trợ Giúp Viên Pháp Lý Là Gì

Luật TGPL năm 2017 quy định rõ hơn về vai trò của Trợ giúp viên pháp lý. Trợ giúp viên pháp lý là người thực hiện việc bào chữa cho các đối tượng được TGPL trong vụ án hình sự. Họ có trách nhiệm nghiên cứu hồ sơ, thu thập chứng cứ, gặp gỡ người bị buộc tội để tìm hiểu thông tin và đưa ra các luận cứ bào chữa. Vai trò của Trợ giúp viên pháp lý không chỉ là bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người được TGPL mà còn góp phần đảm bảo tính khách quan, công bằng của phiên tòa, giúp Hội đồng xét xử đưa ra phán quyết đúng đắn, phù hợp với quy định của pháp luật.

II. Vấn Đề Thách Thức Trong Hoạt Động Bào Chữa Hiện Nay

Mặc dù hoạt động tham gia bào chữa của TGVPL cho đối tượng được TGPL trong vụ án hình sự đã được quy định trong pháp luật về TGPL cũng như pháp luật về tố tụng hình sự nhưng còn có một số hạn chế, bất cập. Ví dụ như: quy định về đối tượng được TGPL trong vụ án hình sự còn chưa bao quát được hết theo các giai đoạn tố tụng, chưa đảm bảo tính hợp lý giữa Luật TGPL với BLTTHS; công tác phối hợp của TGVPL với các cơ quan tiến hành tố tụng trong hoạt động tố tụng mặc dù có quy định nhưng còn thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát dẫn đến việc TGVPL không tham gia được ngay từ đầu trong quá trình tố tụng; việc tham gia tố tụng của TGVPL trong thực tế còn nhiều khó khăn đặc biệt là trong việc thu thập tài liệu, chứng cứ, nghiên cứu hồ sơ tài liệu tại các cơ quan tiến hành tố tụng. Cần có các giải pháp để khắc phục các vấn đề này, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động bào chữa.

2.1. Hạn Chế Về Pháp Lý Về Đối Tượng TGPL

Một trong những hạn chế lớn nhất là quy định về đối tượng được trợ giúp pháp lý (TGPL) trong vụ án hình sự chưa bao quát hết các giai đoạn tố tụng. Điều này dẫn đến việc một số đối tượng yếu thế có thể không được bảo vệ quyền lợi một cách đầy đủ. Cần rà soát và sửa đổi các quy định liên quan để đảm bảo tất cả các đối tượng cần được bảo vệ đều có thể tiếp cận dịch vụ TGPL, không phụ thuộc vào giai đoạn tố tụng. Sự chồng chéo hoặc thiếu đồng bộ giữa Luật TGPL và BLTTHS cũng tạo ra những khó khăn trong việc áp dụng pháp luật.

2.2. Khó Khăn Trong Phối Hợp Với Cơ Quan Tố Tụng

Công tác phối hợp giữa Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) với các cơ quan tiến hành tố tụng còn nhiều hạn chế. Mặc dù có quy định về phối hợp, nhưng thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát hiệu quả. Điều này dẫn đến việc TGVPL không thể tham gia ngay từ đầu quá trình tố tụng, ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ quyền lợi cho người được TGPL. Cần xây dựng quy trình phối hợp rõ ràng, có sự giám sát chặt chẽ để đảm bảo TGVPL có thể tiếp cận thông tin và tham gia tố tụng một cách hiệu quả. Việc thu thập tài liệu, chứng cứ, nghiên cứu hồ sơ tại các cơ quan tố tụng cũng gặp nhiều khó khăn.

III. Phương Pháp Nâng Cao Chất Lượng Bào Chữa Của TGVPL

Để nâng cao chất lượng bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý, cần có một hệ thống giải pháp đồng bộ, bao gồm hoàn thiện pháp luật, tăng cường năng lực cho TGVPL, cải thiện cơ chế phối hợp và nâng cao nhận thức của cộng đồng. Việc đầu tư vào trợ giúp pháp lý không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người yếu thế mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh. Cần có sự quan tâm, hỗ trợ từ các cấp chính quyền, các cơ quan chức năng và sự tham gia tích cực của cộng đồng để hoạt động TGPL ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu của xã hội.

3.1. Hoàn Thiện Pháp Luật Về Trợ Giúp Pháp Lý

Hoàn thiện pháp luật là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả trợ giúp pháp lý. Cần rà soát, sửa đổi các quy định còn bất cập, chồng chéo, đảm bảo tính đồng bộ, khả thi. Đặc biệt, cần quy định rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của TGVPL, cơ chế phối hợp với các cơ quan tố tụng, cũng như các biện pháp bảo vệ TGVPL khi thực hiện nhiệm vụ. Việc cụ thể hóa các quy định pháp luật sẽ giúp TGVPL có cơ sở pháp lý vững chắc để thực hiện hoạt động bào chữa một cách hiệu quả. Pháp luật cần bao quát hết các giai đoạn tố tụng.

3.2. Nâng Cao Năng Lực Cho Trợ Giúp Viên Pháp Lý

Nâng cao năng lực cho TGVPL là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng bào chữa. Cần tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho TGVPL, cập nhật kiến thức pháp luật mới, kỹ năng bào chữa, kỹ năng giao tiếp và làm việc với người được TGPL. Ngoài ra, cần tạo điều kiện cho TGVPL tham gia các hội thảo, diễn đàn chuyên môn để trao đổi kinh nghiệm, học hỏi những phương pháp bào chữa hiệu quả. Cần có chính sách khuyến khích, động viên TGVPL học tập, nâng cao trình độ chuyên môn.

IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Nghiên Cứu Tại Hải Dương

Đề án nghiên cứu tập trung vào thực tiễn hoạt động bào chữa của TGVPL tại tỉnh Hải Dương trong giai đoạn 2018-2023. Mục đích là đánh giá hiệu quả của hoạt động TGPL, xác định những khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Các số liệu thống kê về số lượng vụ việc, chất lượng bào chữa, mức độ hài lòng của người được TGPL sẽ được phân tích, đánh giá để đưa ra những nhận định khách quan, chính xác. Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc góp phần nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý tại Hải Dương nói riêng và cả nước nói chung.

4.1. Số Liệu Thống Kê Về Vụ Việc Bào Chữa

Đề án tập trung phân tích số liệu thống kê về số vụ việc tham gia bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) trong vụ án hình sự tại Hải Dương giai đoạn 2018-2023. Các số liệu này cho thấy xu hướng tăng lên về số lượng vụ việc, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của TGVPL trong hệ thống tư pháp. Bên cạnh đó, đề án cũng phân tích số liệu về số vụ việc tham gia bào chữa theo diện người được TGPL, giúp đánh giá mức độ tiếp cận dịch vụ TGPL của các đối tượng yếu thế. Những con số này là cơ sở quan trọng để đánh giá hiệu quả và đưa ra các giải pháp cải thiện.

4.2. Đánh Giá Chất Lượng Bào Chữa Của TGVPL

Chất lượng bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) cũng là một trong những nội dung quan trọng được đề án nghiên cứu. Đề án tập trung phân tích số liệu thống kê về số vụ việc tham gia bào chữa của TGVPL được đánh giá chất lượng giai đoạn 2018-2023. Các đánh giá này được thực hiện bởi các cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng và người được TGPL. Kết quả đánh giá là cơ sở để xác định những điểm mạnh, điểm yếu trong hoạt động bào chữa của TGVPL và đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng.

V. Kết Luận Và Triển Vọng Phát Triển Trợ Giúp Pháp Lý

Nghiên cứu về hoạt động bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) tại Hải Dương cho thấy tầm quan trọng của TGPL trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người yếu thế. Việc hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực cho TGVPL và cải thiện cơ chế phối hợp là những yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả hoạt động TGPL. Cần có sự quan tâm, đầu tư từ các cấp chính quyền và sự tham gia tích cực của cộng đồng để TGPL ngày càng phát triển, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh. Triển vọng phát triển của TGPL là rất lớn, đặc biệt trong bối cảnh Nhà nước ta đang đẩy mạnh cải cách tư pháp, tăng cường bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

5.1. Tăng Cường Phối Hợp Liên Ngành Để TGPL Hiệu Quả

Để trợ giúp pháp lý đạt hiệu quả cao, cần tăng cường phối hợp liên ngành giữa các cơ quan nhà nước, tổ chức xã hội và các cá nhân có liên quan. Việc phối hợp chặt chẽ sẽ giúp đảm bảo thông tin được chia sẻ kịp thời, nguồn lực được sử dụng hiệu quả và các hoạt động TGPL được triển khai đồng bộ. Đặc biệt, cần tăng cường phối hợp giữa Trung tâm TGPL với các cơ quan tiến hành tố tụng, các tổ chức đoàn thể và các cơ quan truyền thông để nâng cao nhận thức của cộng đồng về TGPL.

5.2. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển TGPL

Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ phát triển trợ giúp pháp lý, bao gồm tăng cường nguồn lực tài chính, nâng cao chất lượng đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL), xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị hiện đại. Cần có chính sách khuyến khích các luật sư, chuyên gia pháp lý tham gia vào hoạt động TGPL, đồng thời tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội thực hiện các chương trình TGPL. Việc xây dựng một hệ thống TGPL vững mạnh là yếu tố quan trọng để đảm bảo quyền tiếp cận công lý cho mọi người dân, đặc biệt là những người yếu thế trong xã hội.

Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động trợ giúp pháp lý (TGPL) tại Việt Nam đã trở thành một chính sách xã hội quan trọng nhằm đảm bảo quyền tiếp cận pháp luật cho các đối tượng yếu thế, đặc biệt là trong lĩnh vực tố tụng hình sự. Tại tỉnh Hải Dương, trong giai đoạn 2018-2023, số lượng vụ việc bào chữa của Trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) trong các vụ án hình sự có xu hướng tăng rõ rệt, phản ánh sự phát triển và hoàn thiện của hệ thống TGPL. Mục tiêu nghiên cứu tập trung làm rõ thực trạng hoạt động bào chữa của TGVPL trong vụ án hình sự trên địa bàn tỉnh Hải Dương, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động này. Phạm vi nghiên cứu bao gồm phân tích các quy định pháp luật hiện hành, đánh giá thực tiễn hoạt động bào chữa của TGVPL trong 6 năm gần đây (2018-2023) tại tỉnh Hải Dương. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc góp phần hoàn thiện pháp luật về TGPL, nâng cao năng lực đội ngũ TGVPL, đồng thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người được TGPL, góp phần xây dựng hệ thống tư pháp công bằng, minh bạch và hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết chính: chủ nghĩa duy vật lịch sử và chủ nghĩa duy vật biện chứng Mác-xít, cùng tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và pháp luật. Các quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, chính sách TGPL và cải cách tư pháp cũng được vận dụng làm nền tảng lý luận. Mô hình nghiên cứu tập trung vào các khái niệm chính như: Trợ giúp pháp lý, Trợ giúp viên pháp lý, hoạt động bào chữa trong vụ án hình sự, quyền và nghĩa vụ của TGVPL, cũng như cơ chế phối hợp liên ngành trong hoạt động tố tụng. Các khái niệm này được phân tích để làm rõ vai trò, địa vị pháp lý và phạm vi hoạt động của TGVPL trong hệ thống pháp luật Việt Nam.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích và tổng hợp, so sánh đối chiếu, quy nạp và diễn dịch nhằm làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và thực tiễn. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu thống kê từ Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Hải Dương, các văn bản pháp luật như Luật TGPL 2017, Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, Thông tư liên tịch số 10/2018/TTLT-BTP-BCA-BQP-BTC-TANDTC-VKSNDTC, cùng các báo cáo, tài liệu liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu gồm 07 TGVPL đang công tác tại Trung tâm TGPL tỉnh Hải Dương, cùng số liệu về số vụ việc bào chữa trong giai đoạn 2018-2023. Phương pháp chọn mẫu là chọn mẫu toàn bộ đội ngũ TGVPL tại địa phương để đảm bảo tính đại diện. Thời gian nghiên cứu tập trung trong 6 năm từ 2018 đến 2023, nhằm đánh giá xu hướng và hiệu quả hoạt động bào chữa của TGVPL trong giai đoạn này.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng số lượng vụ việc bào chữa: Số vụ việc bào chữa của TGVPL tại Hải Dương tăng đều qua các năm, từ khoảng 4-8 vụ/năm đối với TGVPL mới bổ nhiệm năm 2018, lên đến 17 vụ trở lên năm 2023. TGVPL có thâm niên trên 5 năm thực hiện từ 11-18 vụ/năm năm 2018, tăng lên 22 vụ trở lên năm 2023. Điều này cho thấy sự mở rộng và phát triển của hoạt động bào chữa trong thực tiễn.

2. Chất lượng hoạt động được cải thiện: Theo thống kê đánh giá chất lượng vụ việc TGPL tham gia tố tụng, tỷ lệ vụ việc được đánh giá thành công tăng dần, phản ánh sự nâng cao về kỹ năng và hiệu quả bào chữa của TGVPL. Ví dụ, số vụ việc được đánh giá chất lượng cao chiếm khoảng 60-70% tổng số vụ việc trong giai đoạn 2020-2023.

3. Cơ cấu tổ chức và trình độ đội ngũ: Trung tâm TGPL tỉnh Hải Dương hiện có 07 TGVPL, tất cả đều có trình độ đại học Luật trở lên, đáp ứng tiêu chuẩn về chuyên môn và nghiệp vụ. Tuy nhiên, áp lực công việc ngày càng tăng do số vụ án phức tạp và sự thay đổi pháp luật, đòi hỏi nâng cao kỹ năng bào chữa chuyên sâu.

4. Cơ sở vật chất và chế độ đãi ngộ: Mặc dù đã được bố trí kinh phí và trang thiết bị cơ bản, Trung tâm vẫn chưa được cấp kinh phí để lắp đặt điểm cầu phiên tòa trực tuyến, ảnh hưởng đến khả năng tham gia tố tụng trực tuyến của TGVPL. Chế độ đãi ngộ được cải thiện theo Nghị định 144/2017/NĐ-CP, giúp đội ngũ yên tâm công tác.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng về số lượng và chất lượng vụ việc bào chữa của TGVPL tại Hải Dương phản ánh hiệu quả của chính sách TGPL và sự nỗ lực của đội ngũ TGVPL trong việc bảo vệ quyền lợi người được TGPL. Việc tổ chức bộ máy hợp lý, trình độ chuyên môn cao là nền tảng quan trọng giúp TGVPL đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công việc. Tuy nhiên, hạn chế về cơ sở vật chất, đặc biệt là thiếu điểm cầu phiên tòa trực tuyến, cùng áp lực công việc gia tăng, đặt ra thách thức lớn cho hoạt động bào chữa. So với các nghiên cứu trước đây tại các tỉnh khác, kết quả tại Hải Dương cho thấy sự phát triển tương đồng nhưng vẫn cần tăng cường đầu tư và đào tạo chuyên sâu. Việc phối hợp liên ngành được đánh giá là bước tiến quan trọng, tạo điều kiện thuận lợi cho TGVPL tham gia tố tụng kịp thời và hiệu quả. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng số vụ việc bào chữa theo năm và bảng đánh giá chất lượng vụ việc TGPL, giúp minh họa rõ nét xu hướng và hiệu quả hoạt động.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng bào chữa: Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng bào chữa chuyên sâu cho TGVPL, đặc biệt về tố tụng hình sự phức tạp, nhằm đáp ứng yêu cầu công việc gia tăng. Thời gian thực hiện: 2024-2025. Chủ thể thực hiện: Trung tâm TGPL tỉnh phối hợp với các trường đại học luật.

2. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại: Cấp kinh phí để lắp đặt điểm cầu phiên tòa trực tuyến tại Trung tâm TGPL tỉnh Hải Dương, đảm bảo TGVPL có thể tham gia tố tụng trực tuyến hiệu quả. Thời gian thực hiện: năm 2024. Chủ thể thực hiện: Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Tư pháp.

3. Tăng cường phối hợp liên ngành: Củng cố và mở rộng cơ chế phối hợp giữa Trung tâm TGPL với các cơ quan tố tụng như Công an, Viện kiểm sát, Tòa án để đảm bảo quyền bào chữa của người được TGPL được thực hiện kịp thời và đầy đủ. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể thực hiện: Hội đồng phối hợp liên ngành tỉnh Hải Dương.

4. Cải thiện chế độ đãi ngộ và chính sách hỗ trợ: Xem xét nâng mức phụ cấp, hỗ trợ vật chất cho TGVPL khi tham gia tố tụng, tạo động lực công tác lâu dài và chuyên nghiệp. Thời gian thực hiện: 2024-2025. Chủ thể thực hiện: Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân tỉnh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Trung tâm TGPL: Giúp hiểu rõ thực trạng, thách thức và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động bào chữa, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ và tổ chức công tác.

2. TGVPL và luật sư: Nâng cao nhận thức về vai trò, quyền hạn và trách nhiệm trong hoạt động bào chữa, đồng thời cập nhật kiến thức pháp luật và kỹ năng nghiệp vụ.

3. Cơ quan tố tụng (Công an, Viện kiểm sát, Tòa án): Hiểu rõ cơ chế phối hợp với TGVPL, đảm bảo quyền lợi người được TGPL, nâng cao hiệu quả tố tụng hình sự.

4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Luật: Cung cấp tài liệu tham khảo chuyên sâu về hoạt động TGPL trong tố tụng hình sự, đặc biệt là tại địa phương, phục vụ nghiên cứu và học tập.

Câu hỏi thường gặp

1. TGVPL có thể tham gia bào chữa cho những đối tượng nào?
   TGVPL chỉ được phép bào chữa cho người thuộc diện được TGPL theo quy định Luật TGPL 2017, bao gồm người nghèo, người có công với cách mạng, trẻ em, người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, và các đối tượng khó khăn về tài chính.

2. Thời gian cử TGVPL tham gia bào chữa được quy định như thế nào?
   Theo Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, Trung tâm TGPL phải cử TGVPL trong vòng 12 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu đối với người bị bắt, tạm giữ; trong vòng 24 giờ đối với bị can, bị cáo.

3. TGVPL có quyền gì trong quá trình tố tụng hình sự?
   TGVPL có quyền tham gia lấy lời khai, hỏi cung, đối chất, nhận dạng, nghiên cứu hồ sơ, thu thập chứng cứ, tranh luận tại phiên tòa và kháng cáo bản án nếu cần thiết.

4. Chế độ đãi ngộ của TGVPL khi tham gia tố tụng ra sao?
   Theo Nghị định 144/2017/NĐ-CP, TGVPL được hưởng lương viên chức, phụ cấp trách nhiệm nghề và được bồi dưỡng khi thực hiện vụ việc TGPL, giúp đảm bảo động lực công tác.

5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động bào chữa của TGVPL?
   Cần tăng cường đào tạo chuyên môn, cải thiện cơ sở vật chất, nâng cao phối hợp liên ngành và hoàn thiện chính sách đãi ngộ, đồng thời áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và tham gia tố tụng.

Kết luận

• Luận văn đã làm rõ vai trò, địa vị pháp lý và hoạt động bào chữa của TGVPL trong vụ án hình sự tại tỉnh Hải Dương, góp phần bảo vệ quyền lợi người được TGPL.
• Số lượng và chất lượng vụ việc bào chữa của TGVPL tăng trưởng rõ rệt trong giai đoạn 2018-2023, phản ánh sự phát triển của hệ thống TGPL.
• Cơ cấu tổ chức và trình độ đội ngũ TGVPL đáp ứng yêu cầu công việc, nhưng cần nâng cao kỹ năng và cải thiện cơ sở vật chất để đáp ứng thách thức mới.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực, cải thiện điều kiện làm việc và tăng cường phối hợp liên ngành, góp phần hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động bào chữa.
• Tiếp tục nghiên cứu và triển khai các bước tiếp theo trong giai đoạn 2024-2025 nhằm thực hiện các giải pháp đề xuất, đồng thời kêu gọi sự quan tâm, hỗ trợ từ các cơ quan quản lý và cộng đồng pháp lý.