Luận Văn: Nghiên Cứu Đa Dạng Tài Nguyên Cây Thuốc Của Người H'Mông Tại Chế Cu Nha Và Chế Tạo, Mù Cang Chải, Yên Bái

• Tác giả: Hờ A Bình
• Người hướng dẫn: TS. Hồ Ngọc Sơn
• Trường học: Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Sinh thái bảo tồn
• Đề tài: Nghiên cứu về đa dạng tài nguyên cây thuốc của người H'Mông huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái
• Loại tài liệu: Khóa luận tốt nghiệp đại học
• Năm xuất bản: 2019
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
• 1.1. Đặt vấn đề
• 1.2. Mục tiêu
• 1.3. Ý nghĩa của đề tài
• 1.3.1. Ý nghĩa về mặt khoa học
• 1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 2. PHẦN 2: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Tình hình nghiên cứu và sử dụng cây thuốc trên thế giới
• 2.2. Tình hình nghiên cứu và sử dụng cây thuốc ở Việt Nam
• 2.3. Tổng quan khu vực nghiên cứu
• 2.3.1. Địa lý tự nhiên
• 2.3.2. Địa hình địa thế
• 2.3.3. Khí hậu, thủy văn
• 3. PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
• 3.2. Địa điểm và thời gian tiến hành
• 3.3. Nội dung nghiên cứu
• 3.4. Phương pháp nghiên cứu
• 3.4.1. Tiêu chí chọn xã
• 3.4.2. Phương pháp điều tra thực địa
• 3.4.3. Phương pháp định danh tên cây
• 3.4.4. Phương pháp thu thập mẫu
• 3.4.5. Phương pháp đánh giá tính đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc
• 3.4.6. Phương pháp đánh giá mức độ nguy cấp
• 4. PHẦN 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Đa dạng nguồn tài nguyên cây thuốc
• 4.2. Đa dạng về dạng sống của nguồn cây thuốc
• 4.3. Đa dạng về môi trường sống của cây thuốc
• 4.4. Đa dạng về bộ phận sử dụng của nguồn cây thuốc
• 4.5. Đa dạng về cách chế biến cây thuốc
• 4.6. Đa dạng về công dụng chữa bệnh của các loài cây thuốc
• 4.7. Những cây thuốc thuộc diện cần bảo tồn
• 4.8. Hiện trạng khai thác cây thuốc
• 4.9. Giải pháp bảo tồn và phát triển tài nguyên cây thuốc
• 4.9.1. Giải pháp bảo tồn
• 4.9.2. Phát triển tài nguyên cây thuốc
• 5. PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Giới thiệu về nghiên cứu

Nghiên cứu này tập trung vào đa dạng tài nguyên cây thuốc của người H'Mông tại Mù Cang Chải, Yên Bái. Mục tiêu chính là đánh giá tính đa dạng của nguồn cây thuốc và kinh nghiệm sử dụng của cộng đồng người H'Mông. Nghiên cứu cũng nhằm xác định các loài cây thuốc quý hiếm và đề xuất giải pháp bảo tồn. Cây thuốc H'Mông không chỉ là nguồn dược liệu quan trọng mà còn là một phần văn hóa truyền thống của dân tộc này.

1.1. Mục tiêu nghiên cứu

Nghiên cứu nhằm đánh giá đa dạng tài nguyên cây thuốc và kinh nghiệm sử dụng của người H'Mông tại hai xã Chế Cu Nha và Chế Tạo. Cụ thể, nghiên cứu xác định các loài cây thuốc, bộ phận sử dụng, và công dụng chữa bệnh. Ngoài ra, nghiên cứu cũng xác định các loài cây thuốc quý hiếm cần được bảo tồn.

1.2. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Nghiên cứu có ý nghĩa khoa học trong việc ghi nhận tri thức bản địa về sử dụng cây thuốc. Về mặt thực tiễn, kết quả nghiên cứu là cơ sở để đề xuất các giải pháp bảo tồn cây thuốc và phát triển nguồn gen dược liệu tại địa phương.

II. Tổng quan về cây thuốc và người H Mông

Người H'Mông là một trong những dân tộc có bản sắc văn hóa đặc trưng, trong đó việc sử dụng cây thuốc dân gian là một phần không thể thiếu. Tại Mù Cang Chải, Yên Bái, người H'Mông sử dụng nhiều loài cây thuốc để chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe. Nghiên cứu này cũng tổng hợp các công trình nghiên cứu về cây thuốc trên thế giới và Việt Nam, từ đó làm rõ giá trị của tài nguyên cây thuốc trong y học cổ truyền.

2.1. Tình hình nghiên cứu cây thuốc trên thế giới

Các nghiên cứu về cây thuốc trên thế giới đã ghi nhận sự đa dạng trong việc sử dụng thảo dược của các cộng đồng bản địa. Ví dụ, tại Ấn Độ và Trung Quốc, nhiều loài cây thuốc được sử dụng để chữa các bệnh như rối loạn tiêu hóa, bệnh ngoài da, và cảm lạnh.

2.2. Tình hình nghiên cứu cây thuốc ở Việt Nam

Việt Nam có nguồn tài nguyên cây thuốc phong phú, với hơn 3.000 loài được sử dụng trong y học cổ truyền. Các nghiên cứu gần đây tập trung vào việc bảo tồn và phát triển các loài cây thuốc quý hiếm, đặc biệt là tại các vùng núi cao như Mù Cang Chải.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp điều tra thực địa, thu thập mẫu, và định danh tên cây. Các tiêu chí lựa chọn địa điểm nghiên cứu dựa trên sự đa dạng của cây thuốc và kinh nghiệm sử dụng của người H'Mông. Phương pháp đánh giá tính đa dạng và mức độ nguy cấp của các loài cây thuốc cũng được áp dụng.

3.1. Phương pháp điều tra thực địa

Nghiên cứu tiến hành điều tra thực địa tại hai xã Chế Cu Nha và Chế Tạo, thu thập thông tin về các loài cây thuốc và cách sử dụng của người dân. Các mẫu cây được thu thập và định danh để xác định tên khoa học.

3.2. Phương pháp đánh giá đa dạng

Nghiên cứu sử dụng các chỉ số đa dạng sinh học để đánh giá tính đa dạng của tài nguyên cây thuốc. Các loài cây thuốc được phân loại theo dạng sống, môi trường sống, và bộ phận sử dụng.

IV. Kết quả nghiên cứu

Nghiên cứu đã ghi nhận sự đa dạng của tài nguyên cây thuốc tại Mù Cang Chải, với nhiều loài cây thuốc được sử dụng để chữa các bệnh khác nhau. Các loài cây thuốc quý hiếm cũng được xác định và đề xuất bảo tồn. Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở dữ liệu quan trọng cho việc phát triển dược liệu và bảo tồn nguồn gen.

4.1. Đa dạng về loài cây thuốc

Nghiên cứu đã ghi nhận hơn 100 loài cây thuốc được sử dụng bởi người H'Mông. Các loài này thuộc nhiều họ thực vật khác nhau, với các công dụng chữa bệnh đa dạng.

4.2. Các loài cây thuốc quý hiếm

Một số loài cây thuốc quý đã được xác định, trong đó có những loài đang có nguy cơ tuyệt chủng. Nghiên cứu đề xuất các biện pháp bảo tồn để duy trì nguồn gen quý hiếm này.

V. Kết luận và kiến nghị

Nghiên cứu đã khẳng định giá trị của tài nguyên cây thuốc tại Mù Cang Chải, Yên Bái, và vai trò của người H'Mông trong việc bảo tồn và sử dụng các loài cây thuốc. Các kiến nghị được đưa ra nhằm tăng cường công tác bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu tại địa phương.

5.1. Kết luận

Nghiên cứu đã làm rõ sự đa dạng của cây thuốc H'Mông và kinh nghiệm sử dụng của cộng đồng. Các loài cây thuốc quý hiếm cần được bảo tồn để duy trì nguồn gen và phát triển dược liệu.

5.2. Kiến nghị

Cần có các chính sách hỗ trợ để bảo tồn tài nguyên cây thuốc và phát triển các mô hình trồng cây dược liệu tại Mù Cang Chải. Đồng thời, cần tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các bài thuốc dân gian vào y học hiện đại.