Nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại Việt Nam

• Tác giả: Đoàn Việt Hùng
• Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Đức Trung
• Trường học: Đại học Ngân hàng
• Chuyên ngành: Tài chính ngân hàng
• Đề tài: Nghiên cứu ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Đồng Nai

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
• 1. GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tính cấp thiết của nghiên cứu
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Câu hỏi nghiên cứu
• 1.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Đóng góp của luận án
• 1.7. Kết cấu luận án
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THU NHẬP NGOÀI LÃI VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THU NHẬP NGOÀI LÃI CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
• 2.1. Ngân hàng thương mại
• 2.2. Khái niệm, thành phần và vai trò của thu nhập ngoài lãi
• 2.3. Các lý thuyết có liên quan đến thu nhập ngoài lãi
• 2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi
• 2.4.1. Nhóm các yếu tố vi mô
• 2.4.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.4.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.4.2. Nhóm yếu tố vĩ mô
• 2.4.2.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.4.2.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.4.3. Nhóm yếu tố cạnh tranh
• 2.4.3.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
• 2.4.3.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
• 2.5. Khoảng trống trong lĩnh vực nghiên cứu
• 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mô hình đo lường thu nhập ngoài lãi
• 3.1.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất
• 3.1.2. Đo lường các biến trong nghiên cứu
• 3.1.3. Giả thuyết nghiên cứu
• 3.2. Dữ liệu nghiên cứu
• 3.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3.3.1. Phương pháp phân tích mô hình hồi quy với dữ liệu dạng bảng
• 3.3.2. Quy trình phân tích số liệu và các kiểm định của mô hình nghiên cứu
• 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Môi trường kinh tế vĩ mô và kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTMCP Việt Nam
• 4.1.1. Môi trường kinh tế vĩ mô
• 4.1.2. Tình hình kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTMCP Việt Nam
• 4.1.2.1. Tình hình hoạt động của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam
• 4.1.2.2. Khả năng sinh lời của các ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam
• 4.1.2.3. Vốn chủ sở hữu của các NHTMCP Việt Nam
• 4.1.2.4. Tăng trưởng tín dụng của NHTMCP Việt Nam
• 4.1.2.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của các NHTMCP Việt Nam
• 4.2. Kết quả nghiên cứu về các yếu tố ảnh hưởng TNNL của các NHTM
• 4.2.1. Thống kê mô tả
• 4.2.2. Phân tích tương quan
• 4.2.3. Kiểm tra đa cộng tuyến
• 4.2.4. Kết quả hồi quy theo các phương pháp Pooled-OLS, FEM, REM
• 4.2.4.1. Kết quả ước lượng hồi quy Pooled-OLS
• 4.2.4.2. Kết quả ước lượng hồi quy theo FEM
• 4.2.4.3. Kết quả ước lượng hồi quy theo REM
• 4.2.4.4. Kết quả lựa chọn phương pháp hồi quy phù hợp
• 4.2.4.5. Kết quả hồi quy bằng phương pháp GMM
• 4.2.4.6. Kết quả hồi quy bằng phương pháp LASSO
• 4.2.5. Thảo luận với các nghiên cứu trước
• 4.3. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. KẾT LUẬN VÀ CÁC KHUYẾN NGHỊ
• 5.1. Các điểm chính của nghiên cứu
• 5.2. Đề xuất các khuyến nghị
• 5.2.1. Đối với các nhà quản trị các NHTMCPVN (nhóm các yếu tố vi mô)
• 5.2.2. Đối với nhóm biến cạnh tranh (COM và HHI)
• 5.2.3. Đối với các cơ quan quản lý nhà nước (nhóm các yếu tố vĩ mô)
• 5.2.4. Đối với chỉ số quản trị cấp quốc gia
• 5.3. Hạn chế và hướng nghiên cứu tiếp theo của luận án
• 5.4. KẾT LUẬN CHUNG
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC BIỂU ĐỒ

I. Tổng quan về thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại Việt Nam

Nghiên cứu về thu nhập ngoài lãi (TNNL) của các ngân hàng thương mại (NHTM) tại Việt Nam đã trở thành một chủ đề quan trọng trong bối cảnh ngành ngân hàng đang phát triển mạnh mẽ. TNNL không chỉ là nguồn thu nhập bổ sung mà còn là yếu tố quyết định đến sự ổn định và phát triển bền vững của các NHTM. Theo thống kê, TNNL đã chiếm hơn 40% tổng thu nhập hoạt động của ngân hàng trong những năm gần đây. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến TNNL của các NHTM tại Việt Nam.

1.1. Khái niệm và vai trò của thu nhập ngoài lãi

TNNL được định nghĩa là các khoản thu nhập không đến từ lãi suất, bao gồm phí dịch vụ, hoa hồng và các khoản thu khác. Vai trò của TNNL trong hoạt động của NHTM là rất quan trọng, giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro từ việc phụ thuộc vào thu nhập từ lãi suất.

1.2. Tình hình thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại Việt Nam

Trong giai đoạn 2010-2017, tỷ lệ TNNL của các NHTMCPVN đã có sự gia tăng đáng kể. Nghiên cứu cho thấy rằng TNNL đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển của các ngân hàng, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gia tăng.

II. Các thách thức đối với thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại

Mặc dù TNNL đang gia tăng, nhưng các NHTM vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Các yếu tố như cạnh tranh trong ngành ngân hàng, sự thay đổi trong chính sách tài chính và nhu cầu của khách hàng đang tạo ra áp lực lớn lên TNNL. Việc hiểu rõ những thách thức này là cần thiết để các ngân hàng có thể điều chỉnh chiến lược kinh doanh của mình.

2.1. Cạnh tranh trong ngành ngân hàng

Cạnh tranh giữa các NHTM trong nước và quốc tế đang ngày càng gia tăng. Điều này buộc các ngân hàng phải cải thiện chất lượng dịch vụ và đa dạng hóa sản phẩm để thu hút khách hàng.

2.2. Sự thay đổi trong chính sách tài chính

Chính sách tài chính của nhà nước có thể ảnh hưởng đến khả năng tạo ra TNNL của các NHTM. Việc thay đổi quy định có thể tạo ra rào cản hoặc cơ hội cho các ngân hàng trong việc phát triển các dịch vụ phi tín dụng.

III. Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi

Nghiên cứu sử dụng các phương pháp định lượng để phân tích mối quan hệ giữa các yếu tố vi mô, vĩ mô và TNNL. Các phương pháp như hồi quy OLS, FEM, REM, GMM và LASSO được áp dụng để xác định các yếu tố ảnh hưởng đến TNNL của các NHTMCPVN.

3.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất

Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên các yếu tố như quy mô ngân hàng, tỷ lệ thu nhập lãi cận biên và chi phí hoạt động. Mô hình này giúp xác định mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố đến TNNL.

3.2. Phương pháp phân tích dữ liệu

Dữ liệu được thu thập từ 27 NHTMCPVN trong giai đoạn 2010-2017. Phân tích dữ liệu được thực hiện thông qua các phương pháp hồi quy để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của kết quả.

IV. Kết quả nghiên cứu về thu nhập ngoài lãi của ngân hàng thương mại

Kết quả nghiên cứu cho thấy có 11 yếu tố có ảnh hưởng đến TNNL của các NHTMCPVN. Các yếu tố này bao gồm tỷ lệ thu nhập lãi cận biên, chi phí hoạt động, và quy mô ngân hàng. Những phát hiện này cung cấp cái nhìn sâu sắc về các yếu tố quyết định đến TNNL.

4.1. Các yếu tố vi mô ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi

Các yếu tố như chi phí hoạt động và hiệu quả kinh doanh có tác động lớn đến TNNL. Nghiên cứu cho thấy rằng ngân hàng có chi phí thấp hơn thường có TNNL cao hơn.

4.2. Các yếu tố vĩ mô ảnh hưởng đến thu nhập ngoài lãi

Tăng trưởng GDP và lạm phát cũng có ảnh hưởng đến TNNL. Nghiên cứu chỉ ra rằng trong thời kỳ kinh tế phát triển, TNNL của các NHTM thường tăng cao.

V. Kết luận và khuyến nghị cho ngân hàng thương mại Việt Nam

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc đa dạng hóa nguồn thu nhập là cần thiết để nâng cao TNNL của các NHTM. Các ngân hàng cần phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh để thích ứng với môi trường cạnh tranh và thay đổi trong nhu cầu của khách hàng.

5.1. Khuyến nghị cho các nhà quản lý ngân hàng

Các nhà quản lý cần chú trọng đến việc phát triển các sản phẩm dịch vụ phi tín dụng để gia tăng TNNL. Việc đầu tư vào công nghệ và cải thiện dịch vụ khách hàng cũng là yếu tố quan trọng.

5.2. Định hướng phát triển thu nhập ngoài lãi trong tương lai

Trong tương lai, các NHTM cần tiếp tục nghiên cứu và phát triển các sản phẩm dịch vụ mới để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Điều này sẽ giúp nâng cao TNNL và đảm bảo sự phát triển bền vững.