Tổng quan nghiên cứu

Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hiệu quả quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tính đến năm 2018, Việt Nam có trên 11.000 đơn vị hành chính cấp xã với hơn 20.000 công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường, trong đó huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội là một trong những địa phương điển hình với 23 xã và 1 thị trấn. Nghiên cứu tập trung phân tích năng lực thực thi công vụ của công chức trong lĩnh vực này tại huyện Đông Anh trong giai đoạn 2014-2017, nhằm đánh giá thực trạng, xác định những hạn chế và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và hội nhập kinh tế quốc tế.

Mục tiêu nghiên cứu là hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường cấp xã, khảo sát thực trạng năng lực thực thi công vụ, phân tích nguyên nhân hạn chế và đề xuất các giải pháp thiết thực. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, góp phần xây dựng nền hành chính trong sạch, vững mạnh, hiệu lực và hiệu quả, đồng thời thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Các chỉ số như tỷ lệ hài lòng của người dân với công chức đạt khoảng 76% (bao gồm rất hài lòng và hài lòng), cùng với số lượng công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường bình quân chưa đến 2 người trên một xã, cho thấy nhu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực và cải thiện chất lượng thực thi công vụ.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý công và hành chính công hiện đại, trong đó có:

  • Lý thuyết năng lực thực thi công vụ: Năng lực được hiểu là tổ hợp các thuộc tính thể chất, trí tuệ, kiến thức, kỹ năng và thái độ của công chức để hoàn thành công việc với hiệu quả cao. Năng lực thực thi công vụ bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, thái độ và hành vi trong công tác.

  • Mô hình đánh giá năng lực công chức: Bao gồm các nhóm tiêu chí về kiến thức (trình độ chuyên môn, lý luận chính trị, quản lý nhà nước, tin học, ngoại ngữ), kỹ năng (chuyên môn, giao tiếp, dân vận, xử lý tình huống, phối hợp công tác, soạn thảo văn bản, tham mưu, xây dựng kế hoạch) và thái độ (tác phong, trách nhiệm, tinh thần phục vụ nhân dân).

  • Lý thuyết quản lý nhà nước và cải cách hành chính: Nhấn mạnh vai trò của đội ngũ công chức trong việc thực thi chính sách, pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.

Các khái niệm chính bao gồm: công chức cấp xã, năng lực thực thi công vụ, tiêu chuẩn công chức, kỹ năng nghề nghiệp, thái độ công chức, cải cách hành chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính, gồm:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập từ khảo sát xã hội học với 180 phiếu điều tra gồm 72 công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường, 24 cán bộ chủ chốt cấp xã và 84 người dân trên địa bàn huyện Đông Anh. Ngoài ra, sử dụng tài liệu thứ cấp từ các báo cáo, văn bản pháp luật, giáo trình và các công trình nghiên cứu liên quan.

  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo đại diện cho các nhóm đối tượng nghiên cứu trong huyện Đông Anh.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá trình độ, kỹ năng, thái độ và mức độ hài lòng của người dân; phân tích so sánh tỷ lệ phần trăm giữa các nhóm; phân tích nội dung để làm rõ nguyên nhân hạn chế và đề xuất giải pháp.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu tháng 12 năm 2017, phân tích và tổng hợp trong năm 2018, định hướng giải pháp đến năm 2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Trình độ chuyên môn và kiến thức của công chức còn hạn chế: Khoảng 60% công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường cấp xã có trình độ đại học trở lên, tuy nhiên vẫn còn 40% chưa đạt chuẩn theo yêu cầu chuyên môn. Trình độ lý luận chính trị và quản lý nhà nước cũng chưa đồng đều, với 35% công chức chưa hoàn thành các lớp bồi dưỡng cần thiết.

  2. Kỹ năng nghề nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn: Kỹ năng chuyên môn như sử dụng phần mềm quản lý đất đai, đo đạc bản đồ chỉ có khoảng 55% công chức thành thạo. Kỹ năng giao tiếp, dân vận và xử lý tình huống phức tạp trong lĩnh vực đất đai, môi trường còn yếu, dẫn đến khó khăn trong giải quyết khiếu nại, tố cáo chiếm tới 70% các vụ việc liên quan.

  3. Thái độ và trách nhiệm trong thực thi công vụ có sự phân hóa: Khoảng 56% người dân đánh giá công chức có thái độ phục vụ tích cực, trong khi 15% phản ánh thái độ chưa tận tình, có biểu hiện quan liêu, gây khó khăn cho người dân. Tác phong làm việc và tinh thần phối hợp trong công tác cũng chưa đồng đều giữa các xã.

  4. Mức độ hài lòng của người dân với công chức đạt khoảng 76% (rất hài lòng và hài lòng), tuy nhiên vẫn còn 7% không hài lòng. Điều này phản ánh sự cần thiết phải nâng cao năng lực thực thi công vụ để đáp ứng tốt hơn yêu cầu của người dân.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên bao gồm: công tác tuyển dụng chưa đảm bảo tiêu chuẩn chuyên môn và kỹ năng; công tác đào tạo, bồi dưỡng chưa kịp thời và chưa phù hợp với yêu cầu thực tế; việc bố trí, sử dụng công chức chưa phát huy hết năng lực sở trường; công tác đánh giá và kiểm tra chưa chặt chẽ, dẫn đến thiếu động lực cải thiện chất lượng công việc.

So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác như thành phố Huế và tỉnh Bắc Giang, kết quả tương đồng về những khó khăn trong nâng cao năng lực công chức cấp xã, đặc biệt trong lĩnh vực Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường. Tuy nhiên, huyện Đông Anh có đặc thù dân cư đông, nhiều tranh chấp đất đai và yêu cầu quản lý phức tạp hơn, đòi hỏi giải pháp phù hợp và đồng bộ hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố trình độ chuyên môn, kỹ năng sử dụng công nghệ, mức độ hài lòng của người dân và bảng so sánh tỷ lệ công chức đạt chuẩn theo từng tiêu chí. Những biểu đồ này giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu và xu hướng phát triển năng lực công chức.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh công chức cấp xã: Xây dựng tiêu chuẩn rõ ràng, cụ thể về trình độ chuyên môn, kỹ năng và thái độ phù hợp với đặc thù công việc Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường. Thời gian thực hiện: 2019-2020. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ phối hợp với UBND huyện Đông Anh.

  2. Đổi mới công tác tuyển dụng công chức cấp xã: Áp dụng quy trình tuyển dụng minh bạch, đảm bảo tiêu chuẩn chuyên môn và kỹ năng, ưu tiên người có kinh nghiệm thực tiễn và năng lực xử lý tình huống. Thời gian: 2019-2021. Chủ thể: UBND huyện, Ban tuyển dụng công chức.

  3. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu và thực tiễn: Tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng sử dụng công nghệ đo đạc, phần mềm quản lý đất đai, kỹ năng giao tiếp, dân vận và xử lý tình huống phức tạp. Đào tạo phải gắn liền với thực tế công việc và cập nhật chính sách mới. Thời gian: liên tục từ 2019 đến 2021. Chủ thể: Học viện Hành chính Quốc gia, Trung tâm đào tạo huyện.

  4. Hoàn thiện phương pháp đánh giá và kiểm tra công chức: Xây dựng hệ thống đánh giá đa chiều, bao gồm đánh giá của cấp trên, đồng nghiệp và người dân; tăng cường thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất để phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm và động viên khen thưởng công chức có thành tích. Thời gian: 2019-2020. Chủ thể: UBND huyện, Thanh tra huyện.

  5. Tăng cường sự giám sát của người dân và cộng đồng: Thiết lập kênh phản ánh, góp ý của người dân về chất lượng phục vụ của công chức; tổ chức các buổi đối thoại công khai để nâng cao trách nhiệm và minh bạch trong thực thi công vụ. Thời gian: 2019-2021. Chủ thể: UBND xã, Mặt trận Tổ quốc huyện.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện, xã: Giúp hiểu rõ thực trạng năng lực công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường, từ đó xây dựng chính sách, kế hoạch đào tạo và sử dụng nhân lực hiệu quả.

  2. Các nhà nghiên cứu, giảng viên chuyên ngành Quản lý công và Hành chính công: Cung cấp cơ sở lý luận và dữ liệu thực tiễn để phát triển nghiên cứu sâu hơn về năng lực công chức cấp xã.

  3. Công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường cấp xã: Tham khảo để tự đánh giá năng lực bản thân, nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và định hướng phát triển nghề nghiệp.

  4. Các tổ chức đào tạo, bồi dưỡng công chức: Là tài liệu tham khảo để thiết kế chương trình đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với yêu cầu thực tế và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực thực thi công vụ của công chức cấp xã gồm những yếu tố nào?
    Năng lực bao gồm kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và thái độ, hành vi trong công tác. Ví dụ, kỹ năng sử dụng phần mềm quản lý đất đai và thái độ phục vụ nhân dân là những yếu tố quan trọng.

  2. Tại sao năng lực công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường lại quan trọng?
    Họ trực tiếp quản lý các lĩnh vực nhạy cảm như đất đai, xây dựng, môi trường, ảnh hưởng đến đời sống người dân và phát triển kinh tế địa phương. Năng lực tốt giúp giải quyết tranh chấp, khiếu nại hiệu quả, nâng cao uy tín chính quyền.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Kết hợp khảo sát xã hội học với 180 phiếu điều tra, phân tích thống kê mô tả và so sánh tỷ lệ phần trăm, cùng phân tích nội dung để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  4. Những hạn chế chính của công chức cấp xã hiện nay là gì?
    Bao gồm trình độ chuyên môn chưa đồng đều, kỹ năng xử lý tình huống và giao tiếp còn yếu, thái độ phục vụ chưa đồng nhất, và công tác đào tạo, đánh giá chưa hiệu quả.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao năng lực công chức?
    Hoàn thiện tiêu chuẩn chức danh, đổi mới tuyển dụng, tăng cường đào tạo bồi dưỡng, cải tiến đánh giá và kiểm tra, đồng thời tăng cường giám sát của người dân.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng năng lực thực thi công vụ của công chức Địa chính – nông nghiệp – xây dựng và môi trường cấp xã huyện Đông Anh trong giai đoạn 2014-2017.
  • Phát hiện nhiều hạn chế về trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và thái độ phục vụ, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước và sự hài lòng của người dân.
  • Đề xuất các giải pháp đồng bộ, thiết thực nhằm nâng cao năng lực công chức, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính và phát triển kinh tế - xã hội địa phương đến năm 2021.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn và lý luận, là tài liệu tham khảo quý giá cho các cấp quản lý, công chức và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý công.
  • Khuyến nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các giải pháp đề xuất để nâng cao chất lượng đội ngũ công chức cấp xã, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu quả.

Quý độc giả và các cơ quan quản lý được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu này để nâng cao năng lực thực thi công vụ, góp phần phát triển bền vững địa phương và đất nước.