I. Tổng Quan Trách Nhiệm Xã Hội Trong Sử Dụng Lao Động
Khi điều kiện sống được cải thiện, người tiêu dùng quan tâm nhiều hơn đến chất lượng và các tiêu chuẩn sản xuất như thân thiện môi trường, an toàn cho người lao động (NLĐ). Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR) ngày càng quan trọng. Các nghiên cứu về CSR phát triển mạnh mẽ từ những năm 1950, đặc biệt sau cuốn sách của Bowen năm 1953. Việc nâng cao trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đối với NLĐ đóng vai trò quan trọng, góp phần thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng năng suất lao động, giảm chi phí và gia tăng lợi ích cho doanh nghiệp và xã hội. Trong bối cảnh hội nhập, doanh nghiệp Việt Nam cần quan tâm đến CSR, đặc biệt là đối với NLĐ, để đáp ứng các tiêu chí quan trọng trên thị trường quốc tế. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, hiện nay du lịch là một trong những ngành tạo việc làm lớn nhất không chỉ trên thế giới mà còn tại Việt Nam, đặc biệt là ngành kinh doanh khách sạn.
1.1. Khái niệm và vai trò của trách nhiệm xã hội CSR
Trách nhiệm xã hội (TNXH) đề cập đến nghĩa vụ của doanh nghiệp để theo đuổi các chính sách, thực hiện những quyết định, hành động được kỳ vọng để đạt được các mục tiêu và giá trị của xã hội. Năm 1979, Carroll đã đưa ra khái niệm TNXH như sau: “Trách nhiệm xã hội là tất cả các vấn đề kinh tế, pháp lý, đạo đức và những lĩnh vực khác mà xã hội trông đợi ở mỗi doanh nghiệp trong những thời điểm nhất định”. CSR đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng uy tín, thu hút nhân tài và tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp. Việc thực hiện CSR không chỉ là nghĩa vụ mà còn là cơ hội để doanh nghiệp phát triển bền vững.
1.2. Tầm quan trọng của trách nhiệm xã hội đối với người lao động
Việc thực hiện đầy đủ trách nhiệm của doanh nghiệp đối với NLĐ sẽ góp phần thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tăng năng suất lao động, từ đó giúp giảm chi phí, làm gia tăng lợi ích cho doanh nghiệp nói riêng và cho toàn xã hội nói chung. NLĐ là tài sản quý giá của doanh nghiệp, việc đảm bảo quyền lợi và phúc lợi cho NLĐ là yếu tố then chốt để xây dựng một môi trường làm việc tích cực và hiệu quả. Doanh nghiệp cần tạo điều kiện để NLĐ phát triển bản thân, nâng cao trình độ chuyên môn và đóng góp vào sự phát triển của doanh nghiệp.
II. Thách Thức Thực Hiện Trách Nhiệm Xã Hội Tại Bình Định
Ngành kinh doanh khách sạn tại Bình Định đang phát triển mạnh mẽ, tạo ra nhiều cơ hội việc làm nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức về trách nhiệm xã hội trong sử dụng lao động. Tính chất không ổn định theo chu kỳ nghỉ dưỡng của khách hàng gây khó khăn cho việc thu hút và sử dụng lao động. Theo thống kê của Sở Du Lịch tỉnh Bình Định, tính đến tháng 12/2019, thành phố Quy Nhơn có đến 314 khách sạn trong đó có 15 khách sạn 3 sao trở lên với hơn 1600 phòng. Chính vì vậy, nhu cầu sử dụng lao động tăng trưởng rất nhanh cả về số lượng lẫn chất lượng, từ đó tăng tính cạnh tranh trong thu hút nguồn lao động giữa các đơn vị với nhau. Các cơ sở lưu trú cần nâng cao nhận thức về trách nhiệm trong việc sử dụng lao động để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ và tạo dựng uy tín trên thị trường.
2.1. Áp lực cạnh tranh và biến động lao động trong ngành khách sạn
Sự cạnh tranh gay gắt giữa các khách sạn tại Bình Định tạo áp lực lên việc thu hút và giữ chân NLĐ. Các khách sạn cần có chính sách đãi ngộ tốt, môi trường làm việc thân thiện và cơ hội phát triển để thu hút NLĐ giỏi. Biến động lao động cũng là một thách thức lớn, các khách sạn cần có biện pháp để giảm thiểu tình trạng NLĐ chuyển việc, gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
2.2. Nhận thức về trách nhiệm xã hội trong các cơ sở lưu trú
Nhận thức về trách nhiệm xã hội trong một số cơ sở lưu trú còn hạn chế. Cần tăng cường tuyên truyền, đào tạo để nâng cao nhận thức cho các chủ doanh nghiệp và NLĐ về tầm quan trọng của CSR. Sở Du lịch thường xuyên phối hợp với Ban quản lý Dự án EU tổ chức các lớp tập huấn nhằm nâng cao nhận thức về trách nhiệm cho các cơ sở lưu trú, trong đó có trách nhiệm trong việc sử dụng lao động.
2.3. Khó khăn trong việc tuân thủ các tiêu chuẩn lao động quốc tế
Việc tuân thủ các tiêu chuẩn lao động quốc tế như Bộ quy tắc ứng xử BSCI, Tiêu chuẩn SA 8000, Tiêu chuẩn ISO 26000 còn gặp nhiều khó khăn do chi phí đầu tư và trình độ quản lý còn hạn chế. Các cơ quan chức năng cần hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận và áp dụng các tiêu chuẩn này.
III. Giải Pháp Nâng Cao Trách Nhiệm Xã Hội Tại Nhà Khách
Để nâng cao trách nhiệm xã hội trong việc sử dụng lao động tại Nhà khách Tỉnh ủy Bình Định, cần có các giải pháp đồng bộ từ việc xây dựng chính sách, đào tạo NLĐ đến việc kiểm tra, giám sát. Nhà khách cần xác định rõ định hướng phát triển và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể để thực hiện CSR một cách hiệu quả. Việc lắng nghe ý kiến của NLĐ và tạo điều kiện để họ tham gia vào quá trình xây dựng chính sách cũng rất quan trọng.
3.1. Xây dựng và hoàn thiện chính sách lao động tại Nhà Khách
Xây dựng chính sách lao động rõ ràng, minh bạch, đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Chính sách cần bao gồm các quy định về tiền lương, thưởng, bảo hiểm, thời gian làm việc, nghỉ ngơi, an toàn lao động và các phúc lợi khác. Cần thường xuyên rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách để phù hợp với thực tế và quy định của pháp luật.
3.2. Đào tạo và nâng cao trình độ cho người lao động
Tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp cho NLĐ. Tạo điều kiện để NLĐ học tập, nâng cao trình độ văn hóa, ngoại ngữ. Khuyến khích NLĐ tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao, nâng cao đời sống tinh thần.
3.3. Tăng cường đối thoại và xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa
Tổ chức đối thoại định kỳ giữa người sử dụng lao động và NLĐ để lắng nghe ý kiến, giải quyết các vấn đề phát sinh. Xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, tôn trọng, tin tưởng lẫn nhau. Tạo điều kiện để NLĐ tham gia vào các hoạt động của tổ chức công đoàn.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn và Đánh Giá Hiệu Quả CSR Tại Đơn Vị
Việc ứng dụng các giải pháp nâng cao trách nhiệm xã hội cần được thực hiện một cách bài bản, có kế hoạch và có sự tham gia của tất cả các bên liên quan. Cần thường xuyên đánh giá hiệu quả của các giải pháp để có những điều chỉnh phù hợp. Kết quả đánh giá cần được công khai, minh bạch để tạo sự tin tưởng cho NLĐ và các bên liên quan. Tác giả hy vọng, luận văn sau khi được hoàn thiện sẽ có đóng góp về mặt thực tiễn trong phân tích thực trạng thực trạng trách nhiệm xã hội trong việc sử dụng lao động tại Nhà khách Tỉnh Ủy Bình Định.
4.1. Triển khai các chương trình CSR cụ thể tại Nhà Khách
Triển khai các chương trình CSR cụ thể như chương trình bảo vệ môi trường, chương trình hỗ trợ cộng đồng, chương trình chăm sóc sức khỏe cho NLĐ. Các chương trình cần được thiết kế phù hợp với đặc điểm của Nhà khách và nhu cầu của NLĐ.
4.2. Đo lường và đánh giá tác động của các hoạt động CSR
Sử dụng các công cụ đo lường và đánh giá để xác định tác động của các hoạt động CSR đến NLĐ, doanh nghiệp và cộng đồng. Các chỉ số đánh giá cần được xác định rõ ràng, khách quan và có thể so sánh được.
4.3. Chia sẻ kinh nghiệm và nhân rộng mô hình CSR hiệu quả
Chia sẻ kinh nghiệm thực hiện CSR với các doanh nghiệp khác trong ngành. Nhân rộng các mô hình CSR hiệu quả để lan tỏa giá trị tốt đẹp đến cộng đồng.
V. Kết Luận và Định Hướng Phát Triển CSR Tại Bình Định
Nâng cao trách nhiệm xã hội trong sử dụng lao động là một quá trình liên tục, đòi hỏi sự nỗ lực của tất cả các bên liên quan. Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện CSR. Doanh nghiệp cần chủ động xây dựng và triển khai các chương trình CSR phù hợp. NLĐ cần nâng cao nhận thức và tham gia tích cực vào các hoạt động CSR. Đồng thời, các giải pháp được đề xuất từ bản thân tác giả, là người quản lý trực tiếp vấn đề này tại đơn vị, nên sẽ rất hữu ích và thiết thực trong nâng cao trách nhiệm xã hội trong việc sử dụng lao động tại Nhà khách Tỉnh Ủy Bình Định trong thời gian tới.
5.1. Vai trò của Nhà nước trong thúc đẩy CSR
Nhà nước cần xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh về CSR, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp thực hiện CSR. Hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận các nguồn lực tài chính, kỹ thuật để thực hiện CSR. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện CSR của doanh nghiệp.
5.2. Định hướng phát triển CSR bền vững tại Bình Định
Xây dựng văn hóa CSR trong cộng đồng doanh nghiệp. Khuyến khích doanh nghiệp thực hiện CSR một cách tự nguyện và có trách nhiệm. Tạo dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, khuyến khích doanh nghiệp thực hiện CSR để nâng cao uy tín và thương hiệu.
