Luận án tiến sĩ về biện pháp kỹ thuật tăng năng suất đậu tương vụ hè thu tại Thái Nguyên

• Tác giả: Phạm Thị Thu Huyền
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Văn Điền
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
• Đề tài: Nghiên Cứu Một Số Biện Pháp Kỹ Thuật Tăng Năng Suất Đậu Tương Vụ Hè Thu Tại Thái Nguyên
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 0.2. Mục tiêu của đề tài
• 0.3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 0.3.1. Ý nghĩa khoa học
• 0.3.2. Ý nghĩa thực tiễn
• 0.4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4.1. Đối tượng nghiên cứu
• 0.4.2. Phạm vi nghiên cứu
• 0.5. Cơ sở khoa học và thực tiễn của đề tài
• 0.5.1. Cơ sở khoa học
• 0.5.2. Cơ sở thực tiễn của đề tài
• 0.6. Những đóng góp mới của luận án
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. YÊU CẦU SINH THÁI CỦA CÂY ĐẬU TƯƠNG
• 1.2. TÌNH HÌNH SẢN XUẤT VÀ TIÊU THỤ ĐẬU TƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
• 1.2.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ đậu tương trên thế giới
• 1.2.2. Tình hình sản xuất và tiêu thụ đậu tương tại Việt Nam
• 1.3. MỘT SỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐẬU TƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
• 1.3.1. Một số kết quả nghiên cứu về chọn tạo giống đậu tương trên Thế giới và Việt Nam
• 1.3.2. Một số kết quả nghiên cứu về biện pháp kỹ thuật cho đậu tương trên Thế giới và Việt Nam
• 1.4. KẾT LUẬN ĐƯỢC RÚT RA TỪ TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Điều tra, đánh giá tình hình sản xuất đậu tương vụ Hè Thu tại Thái Nguyên
• 2.3.2. Nghiên cứu, tuyển chọn giống đậu tương phù hợp với điều kiện canh tác vụ Hè Thu tại Thái Nguyên
• 2.3.3. Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật làm tăng năng suất đậu tương vụ Hè Thu tại Thái Nguyên
• 2.3.4. Xây dựng mô hình sản xuất đậu tương Hè Thu áp dụng kết quả nghiên cứu về giống đậu tương ĐT51 và biện pháp kỹ thuật cho giống
• 2.3.5. Kỹ thuật chăm sóc cây đậu tương và phương pháp theo dõi các chỉ tiêu nghiên cứu
• 2.3.6. Kỹ thuật chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh cây đậu tương
• 2.3.7. Các chỉ tiêu nghiên cứu và phương pháp theo dõi
• 2.3.8. Tính hiệu quả kinh tế của các biện pháp kỹ thuật
• 2.3.9. Phương pháp xử lý số liệu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. KẾT QUẢ ĐIỀU TRA TÌNH HÌNH SẢN XUẤT ĐẬU TƯƠNG HÈ THU TẠI THÁI NGUYÊN
• 3.1.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp và điều kiện thời tiết khí hậu vụ Hè Thu của tỉnh Thái Nguyên
• 3.1.2. Hiện trạng sản xuất đậu tương Hè Thu tại tỉnh Thái Nguyên
• 3.1.3. Những khó khăn chính trong sản xuất đậu tương vụ Hè Thu tại tỉnh Thái Nguyên
• 3.1.4. Những vấn đề rút ra từ kết quả điều tra
• 3.2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN, NĂNG SUẤT CỦA CÁC GIỐNG ĐẬU TƯƠNG, VỤ HÈ THU NĂM 2015 - 2016
• 3.2.1. Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển của các giống đậu tương thí nghiệm
• 3.2.2. Một số đặc điểm hình thái của các giống đậu tương thí nghiệm
• 3.2.3. Một số chỉ tiêu sinh lý của các giống đậu tương thí nghiệm
• 3.2.4. Khả năng chống chịu của các giống đậu tương thí nghiệm
• 3.2.5. Yếu tố cấu thành năng suất và năng suất của các giống đậu tương thí nghiệm
• 3.2.6. Tương quan giữa chỉ tiêu sinh trưởng, phát triển với năng suất
• 3.3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU BIỆN PHÁP KỸ THUẬT CHO GIỐNG ĐẬU TƯƠNG ĐT51 VỤ HÈ THU TẠI THÁI NGUYÊN
• 3.3.1. Ảnh hưởng của thời vụ trồng đến khả năng sinh trưởng và năng suất của giống đậu tương ĐT51 vụ Hè Thu năm 2017
• 3.3.2. Ảnh hưởng của mật độ và lượng phân bón đến khả năng sinh trưởng và năng suất của giống đậu tương ĐT51 vụ Hè Thu năm 2016 – 2017
• 3.3.3. Ảnh hưởng của một số loại phân hữu cơ đến khả năng sinh trưởng và năng suất của giống đậu tương ĐT51 vụ Hè Thu 2016 – 2017
• 3.3.4. Ảnh hưởng của chế phẩm nano trong xử lý hạt giống và bón phân qua lá đến khả năng sinh trưởng và năng suất của giống đậu tương ĐT51, vụ Hè Thu 2016 – 2017
• 3.4. KẾT QUẢ XÂY DỰNG MÔ HÌNH SẢN XUẤT
• 3.4.1. Kết quả theo dõi khả năng sinh trưởng và năng suất của các giống đậu tương trong mô hình
• 3.4.2. Đánh giá hiệu quả kinh tế của mô hình
• 4. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH SÁCH CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ NGHIÊN CỨU CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về năng suất đậu tương vụ hè thu tại Thái Nguyên

Cây đậu tương, với tên khoa học là Glycine max, là một trong những cây trồng quan trọng tại Thái Nguyên. Năng suất đậu tương vụ hè thu tại đây đang gặp nhiều thách thức. Việc nâng cao năng suất đậu tương không chỉ giúp cải thiện thu nhập cho nông dân mà còn góp phần vào sự phát triển kinh tế địa phương. Theo số liệu thống kê, diện tích trồng đậu tương tại Thái Nguyên đã giảm đáng kể trong những năm qua, điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nghiên cứu và áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp.

1.1. Tình hình sản xuất đậu tương tại Thái Nguyên

Thái Nguyên có diện tích đất nông nghiệp lớn, nhưng sản xuất đậu tương vẫn chưa đạt hiệu quả cao. Năm 2019, diện tích trồng đậu tương chỉ còn 679 ha, giảm so với năm 2010. Nguyên nhân chủ yếu là do người dân chưa áp dụng giống mới và biện pháp kỹ thuật hiện đại.

1.2. Ý nghĩa của việc nâng cao năng suất đậu tương

Nâng cao năng suất đậu tương không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân mà còn cải thiện chất lượng đất và bảo vệ môi trường. Đậu tương là cây trồng có khả năng cải tạo đất tốt, giúp tăng cường độ phì nhiêu cho các vụ mùa sau.

II. Những thách thức trong sản xuất đậu tương vụ hè thu

Sản xuất đậu tương vụ hè thu tại Thái Nguyên đang đối mặt với nhiều thách thức. Thời tiết khắc nghiệt, sự thiếu hụt giống chất lượng và biện pháp kỹ thuật chưa phù hợp là những vấn đề chính. Nhiệt độ cao và mưa lớn trong vụ hè thu có thể gây ra hiện tượng rụng hoa, giảm tỉ lệ đậu quả, dẫn đến năng suất thấp.

2.1. Điều kiện khí hậu ảnh hưởng đến năng suất

Nhiệt độ cao trong giai đoạn ra hoa có thể làm giảm khả năng đậu quả của cây đậu tương. Mưa lớn cũng gây ra hiện tượng đổ ngã, ảnh hưởng đến chất lượng hạt. Việc theo dõi và dự báo thời tiết là rất cần thiết để có biện pháp ứng phó kịp thời.

2.2. Thiếu giống đậu tương chất lượng

Người dân chủ yếu sử dụng giống địa phương hoặc giống DT84, những giống này đã có biểu hiện thoái hóa. Việc tuyển chọn giống mới có năng suất cao và khả năng chống chịu tốt là rất cần thiết để nâng cao năng suất.

III. Phương pháp kỹ thuật nâng cao năng suất đậu tương

Để nâng cao năng suất đậu tương vụ hè thu, cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp. Việc lựa chọn giống, thời vụ gieo trồng, mật độ cây trồng và phân bón là những yếu tố quan trọng. Nghiên cứu cho thấy giống đậu tương ĐT51 có khả năng sinh trưởng tốt và năng suất cao.

3.1. Tuyển chọn giống đậu tương mới

Giống đậu tương ĐT51 được xác định là giống có năng suất cao, khả năng chống đổ tốt và thời gian sinh trưởng ngắn. Việc đưa giống này vào sản xuất sẽ giúp cải thiện năng suất đáng kể.

3.2. Kỹ thuật chăm sóc và bón phân

Áp dụng các biện pháp chăm sóc như bón phân hợp lý, tưới nước đúng cách và phòng trừ sâu bệnh sẽ giúp cây đậu tương phát triển tốt hơn. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng chế phẩm nano trong bón phân có thể nâng cao năng suất.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Mô hình sản xuất đậu tương ĐT51 tại Thái Nguyên đã cho năng suất cao hơn so với các giống truyền thống. Việc áp dụng công nghệ mới trong sản xuất cũng đã được chứng minh là hiệu quả.

4.1. Mô hình sản xuất đậu tương ĐT51

Mô hình sản xuất đậu tương ĐT51 đã được triển khai tại một số địa phương và cho kết quả khả quan. Năng suất đạt từ 2,4 đến 2,6 tấn/ha, cao hơn nhiều so với giống địa phương.

4.2. Hiệu quả kinh tế từ sản xuất đậu tương

Việc áp dụng giống mới và biện pháp kỹ thuật hiện đại không chỉ nâng cao năng suất mà còn tăng thu nhập cho nông dân. Kết quả nghiên cứu cho thấy lợi nhuận từ sản xuất đậu tương ĐT51 cao hơn so với các giống khác.

V. Kết luận và triển vọng tương lai cho đậu tương

Nâng cao năng suất đậu tương vụ hè thu tại Thái Nguyên là một nhiệm vụ cấp thiết. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới, tuyển chọn giống chất lượng và cải thiện điều kiện sản xuất sẽ giúp tăng cường sản xuất đậu tương trong tương lai. Cần có sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng để phát triển bền vững cây đậu tương tại địa phương.

5.1. Định hướng phát triển sản xuất đậu tương

Cần có kế hoạch dài hạn cho việc phát triển sản xuất đậu tương, bao gồm việc nghiên cứu và phát triển giống mới, cải thiện kỹ thuật canh tác và tăng cường hỗ trợ cho nông dân.

5.2. Tương lai của cây đậu tương tại Thái Nguyên

Với những biện pháp phù hợp, cây đậu tương có thể trở thành một trong những cây trồng chủ lực tại Thái Nguyên. Việc nâng cao năng suất sẽ góp phần vào sự phát triển kinh tế bền vững của tỉnh.