Nâng cao năng lực đội ngũ công chức cấp xã trên địa bàn huyện Điện Biên

Theo Luật Cán bộ, công chức năm 2008, công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, công nhân chuyên nghiệp trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Đội ngũ công chức cấp xã bao gồm các chức danh như Trưởng Công an, Chỉ huy trưởng quân sự, Văn phòng - Thống kê, Địa chính - Nông nghiệp - Xây dựng và Môi trường, Tài chính - Kế toán, Tư pháp - Hộ tịch, Văn hóa - Xã hội.

Đội ngũ công chức cấp xã có vai trò quan trọng trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ở địa phương. Họ là những người trực tiếp hoặc gián tiếp quản lý, điều hành, đảm bảo mọi hoạt động chính trị, kinh tế, quốc phòng diễn ra trong khuôn khổ pháp luật. Đồng thời, họ là người đại diện cho nguyện vọng và quyền lợi của nhân dân, đấu tranh bảo vệ các quyền chính đáng của người dân, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Theo tài liệu gốc, đội ngũ công chức cấp xã là những người trực tiếp thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước ở địa phương, đảm bảo cho các hoạt động diễn ra bình thường, trong khuôn khổ pháp luật.

Một số công chức cấp xã chưa được đào tạo bài bản về chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của công việc. Việc cập nhật kiến thức mới, kỹ năng mới còn chậm, chưa theo kịp sự phát triển của xã hội. Theo Thông tư 06/2012/TT-BNV của Bộ Nội vụ, tiêu chuẩn chung về trình độ chuyên môn của công chức cấp xã là yêu cầu tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp của ngành đào tạo phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của chức danh công chức được đảm nhiệm. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều công chức chưa đạt được tiêu chuẩn này.

Bên cạnh trình độ chuyên môn, kỹ năng làm việc cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến năng lực của công chức cấp xã. Nhiều công chức còn thiếu kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian... Điều này gây khó khăn cho việc thực hiện nhiệm vụ được giao và ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa chính quyền và người dân. Theo tài liệu gốc, mỗi công chức cần có những kỹ năng khác nhau tùy thuộc vào vị trí công tác, ví dụ như kỹ năng tham mưu, kỹ năng phối hợp, kỹ năng tuyên truyền, kỹ năng giải quyết khiếu nại, tố cáo...

Cần tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cho công chức cấp xã về chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức pháp luật, kỹ năng quản lý nhà nước. Các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cần được thiết kế phù hợp với yêu cầu thực tế của công việc và nhu cầu của từng đối tượng công chức. Cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng theo hình thức vừa học vừa làm, gắn lý thuyết với thực tiễn. Theo tài liệu gốc, kiến thức chuyên môn mà người công chức cấp xã có được chủ yếu thông qua quá trình đào tạo hiện có thông qua các cấp bậc học: trung cấp, cao đẳng, đại học và sau đại học.

Bên cạnh đào tạo chuyên môn, cần chú trọng phát triển kỹ năng mềm cho công chức cấp xã, như kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian, kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin. Các kỹ năng này giúp công chức làm việc hiệu quả hơn, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của công việc và phục vụ người dân tốt hơn. Theo tài liệu gốc, đối với mỗi vị trí công chức khác nhau, cần có những kỹ năng khác nhau, ví dụ như kỹ năng tham mưu, kỹ năng phối hợp, kỹ năng tuyên truyền...

Cần xây dựng môi trường làm việc chuyên nghiệp, văn minh, thân thiện, tạo điều kiện để công chức cấp xã phát huy năng lực, sở trường. Cần có cơ chế đánh giá, khen thưởng, kỷ luật công minh, khách quan, tạo động lực để công chức không ngừng phấn đấu, hoàn thiện bản thân. Theo tài liệu gốc, phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, tinh thần trách nhiệm, thái độ trước nhân dân, tính trung thực, sự năng động, khả năng sáng tạo trong công việc là những yếu tố quan trọng của người công chức.

Các tiêu chí đánh giá năng lực của công chức cấp xã cần được xây dựng cụ thể, rõ ràng, phù hợp với đặc điểm của từng vị trí công tác. Các tiêu chí này cần bao gồm cả kiến thức chuyên môn, kỹ năng làm việc, phẩm chất đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao. Theo Nghị định 56/2015/NĐ-CP của Chính phủ, các mức đánh giá xếp loại công chức bao gồm: Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, Hoàn thành tốt nhiệm vụ, Hoàn thành nhiệm vụ và Không hoàn thành nhiệm vụ.

Việc đánh giá năng lực của công chức cấp xã cần được thực hiện bằng nhiều phương pháp khác nhau, như tự đánh giá, đánh giá của cấp trên, đánh giá của đồng nghiệp, đánh giá của người dân. Cần kết hợp giữa đánh giá định kỳ và đánh giá thường xuyên, giữa đánh giá định lượng và đánh giá định tính. Theo tài liệu gốc, cần xây dựng nhóm chỉ số đánh giá riêng năng lực của cá nhân công chức và nhóm chỉ số đánh giá chung năng lực của đội ngũ công chức.

Việc đầu tư cho nguồn nhân lực công chức cấp xã là một sự đầu tư mang tính chiến lược, có ý nghĩa lâu dài. Cần có chính sách ưu đãi, khuyến khích để thu hút những người có trình độ, năng lực về làm việc tại các xã, đặc biệt là các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cần tạo điều kiện để công chức được học tập, nâng cao trình độ, phát triển bản thân.

Cần tiếp tục đổi mới phương pháp quản lý công chức cấp xã, đảm bảo công khai, minh bạch, dân chủ. Cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của công chức, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Cần phát huy vai trò của người dân trong việc giám sát hoạt động của chính quyền và công chức.