Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, năng lực cạnh tranh trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Tổng công ty Đầu tư Nước và Môi trường Việt Nam - CTCP (Viwaseen) là một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng cấp thoát nước và môi trường với quy mô hơn 10.000 cán bộ công nhân viên, trong đó có hơn 2.000 kỹ sư trình độ đại học và trên đại học. Giai đoạn nghiên cứu từ 2015 đến 2018 cho thấy doanh thu và lợi nhuận của Tổng công ty có sự biến động nhưng xu hướng chung là tăng trưởng, với doanh thu năm 2017 tăng hơn 200% so với năm 2016 và lợi nhuận năm 2018 đạt hơn 12 tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với năm trước đó.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng năng lực cạnh tranh của Viwaseen, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn 2019-2022. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động sản xuất kinh doanh, các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và các chiến lược phát triển của Tổng công ty trên phạm vi toàn quốc. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp Viwaseen củng cố vị thế trên thị trường, nâng cao hiệu quả kinh doanh và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững trong ngành cấp thoát nước và môi trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp, trong đó nổi bật là mô hình Kim cương của Michael Porter, phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh gồm điều kiện đầu vào, môi trường ngành, đối thủ cạnh tranh, khách hàng, nhà cung cấp và các yếu tố ngẫu nhiên. Ngoài ra, luận văn áp dụng các khái niệm về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, năng lực cạnh tranh sản phẩm và vai trò của các nguồn lực nội bộ như nhân lực, tài chính, công nghệ và marketing.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp: khả năng duy trì và mở rộng thị phần, tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững.
  • Yếu tố khách quan và chủ quan ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh.
  • Các vũ khí cạnh tranh: sản phẩm, giá cả, thời cơ thị trường.
  • Chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh: thị phần, lợi nhuận, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA), trên vốn chủ sở hữu (ROE).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Viwaseen giai đoạn 2015-2018. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các đơn vị thành viên và các dự án thi công của Tổng công ty trong giai đoạn này. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ mẫu (census) nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp phân tích định lượng thông qua các chỉ tiêu tài chính, thị phần, lợi nhuận và các chỉ số đánh giá năng lực cạnh tranh. Bên cạnh đó, phương pháp phân tích định tính được áp dụng để đánh giá các yếu tố môi trường vĩ mô, ngành và nội bộ doanh nghiệp. Quá trình nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ năm 2019 đến 2020, kết hợp phân tích tổng hợp các kết quả nghiên cứu trước đó và kinh nghiệm thực tiễn của các doanh nghiệp cùng ngành.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng tích cực: Doanh thu của Tổng công ty Viwaseen năm 2017 tăng hơn 200% so với năm 2016, năm 2018 tiếp tục tăng hơn 160%. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2018 đạt hơn 12 tỷ đồng, tăng 1,5 lần so với năm 2017, thể hiện sự chuyển mình mạnh mẽ và hiệu quả trong hoạt động kinh doanh.

  2. Thị phần và quy mô hoạt động ổn định: Tổng công ty chiếm tỷ trọng khoảng 70-80% giá trị sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực xây lắp cấp thoát nước, với hơn 19 đơn vị thành viên hoạt động trên phạm vi toàn quốc. Thị phần trong phân khúc cấp thoát nước tại Hà Nội và các tỉnh thành khác được duy trì và mở rộng.

  3. Nguồn lực nhân sự và công nghệ là điểm mạnh: Viwaseen sở hữu đội ngũ hơn 2.000 kỹ sư trình độ cao và gần 8.000 công nhân kỹ thuật lành nghề, cùng hệ thống máy móc thiết bị hiện đại. Công ty chú trọng nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới, đồng thời xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008.

  4. Chi phí và quản lý tài chính còn tồn tại: Chi phí lãi vay chiếm tỷ trọng khá cao do đặc thù ngành xây dựng cần vốn lớn và thời gian thi công kéo dài. Chi phí quản lý doanh nghiệp cũng còn cao, trong đó chi phí nhân công quản lý và các khoản dự phòng chiếm phần lớn, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh và sức cạnh tranh.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận của Viwaseen phản ánh hiệu quả trong việc mở rộng thị trường và nâng cao năng lực thi công các dự án lớn. Việc duy trì thị phần cao trong lĩnh vực cấp thoát nước cho thấy vị thế vững chắc của Tổng công ty trên thị trường. Đội ngũ nhân lực chất lượng cao và đầu tư công nghệ hiện đại là những yếu tố then chốt tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Tuy nhiên, chi phí tài chính và quản lý còn cao là thách thức lớn, cần được kiểm soát chặt chẽ để không làm giảm lợi nhuận và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh. So với các doanh nghiệp cùng ngành, Viwaseen có lợi thế về quy mô và kinh nghiệm nhưng cần cải thiện hiệu quả quản lý chi phí và tăng cường năng lực marketing để mở rộng thị trường.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận giai đoạn 2015-2018, bảng phân tích chi phí và tỷ trọng các nguồn lực, giúp minh họa rõ nét các điểm mạnh và hạn chế của Tổng công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường kiểm soát chi phí tài chính và quản lý: Áp dụng các biện pháp quản lý tài chính chặt chẽ, tối ưu hóa nguồn vốn vay, xây dựng kế hoạch dự phòng chi phí hợp lý nhằm giảm thiểu chi phí lãi vay và chi phí quản lý. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và phòng Tài chính - Kế toán, thời gian: 2019-2022.

  2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Đẩy mạnh đào tạo, tuyển dụng nhân sự có trình độ chuyên môn cao, đặc biệt là kỹ sư và cán bộ quản lý. Xây dựng chính sách đãi ngộ hấp dẫn để giữ chân nhân tài. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự, thời gian: liên tục trong giai đoạn 2019-2022.

  3. Đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo: Tăng cường nghiên cứu và ứng dụng công nghệ mới trong thi công và sản xuất, phát triển sản phẩm mới có tính cạnh tranh cao. Chủ thể thực hiện: Ban R&D và các đơn vị thành viên, thời gian: 2019-2022.

  4. Mở rộng thị trường và nâng cao năng lực marketing: Xây dựng chiến lược marketing bài bản, phát triển thương hiệu, mở rộng thị trường trong và ngoài nước, đặc biệt là các dự án EPC quy mô lớn. Chủ thể thực hiện: Phòng Marketing và Ban Kinh doanh, thời gian: 2019-2022.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng: Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh và áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh.

  2. Chuyên gia tư vấn quản lý và chiến lược: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để tư vấn cho các doanh nghiệp trong ngành xây dựng và môi trường.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị kinh doanh, xây dựng: Là tài liệu tham khảo quý giá về nghiên cứu năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực xây dựng cấp thoát nước.

  4. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Hỗ trợ đánh giá thực trạng và đề xuất chính sách phát triển ngành xây dựng và môi trường bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh của Viwaseen được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Năng lực cạnh tranh được đánh giá qua các chỉ tiêu định lượng như doanh thu, lợi nhuận, thị phần, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) và vốn chủ sở hữu (ROE), cùng các yếu tố định tính như nguồn nhân lực, công nghệ và quản lý.

  2. Tại sao chi phí lãi vay lại chiếm tỷ trọng cao trong hoạt động của Viwaseen?
    Do đặc thù ngành xây dựng cần vốn lớn và thời gian thi công kéo dài từ 2-5 năm, nên chi phí lãi vay phát sinh cao, ảnh hưởng đến hiệu quả tài chính của doanh nghiệp.

  3. Các giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh tập trung vào những lĩnh vực nào?
    Tập trung vào kiểm soát chi phí tài chính, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đầu tư công nghệ và mở rộng thị trường thông qua chiến lược marketing hiệu quả.

  4. Viwaseen có lợi thế cạnh tranh gì so với các doanh nghiệp cùng ngành?
    Viwaseen có quy mô lớn, đội ngũ kỹ sư trình độ cao, kinh nghiệm thi công nhiều dự án lớn, hệ thống máy móc hiện đại và hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế.

  5. Làm thế nào để Viwaseen duy trì và phát triển thị phần trong tương lai?
    Bằng cách không ngừng đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, kiểm soát chi phí hiệu quả, đồng thời mở rộng thị trường trong và ngoài nước thông qua các dự án quy mô lớn.

Kết luận

  • Năng lực cạnh tranh là yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển bền vững của Tổng công ty Viwaseen trong ngành xây dựng cấp thoát nước và môi trường.
  • Giai đoạn 2015-2018, Viwaseen đã đạt được sự tăng trưởng tích cực về doanh thu và lợi nhuận, củng cố vị thế trên thị trường.
  • Các yếu tố then chốt tạo lợi thế cạnh tranh gồm nguồn nhân lực chất lượng cao, công nghệ hiện đại và quy mô hoạt động rộng khắp.
  • Chi phí tài chính và quản lý còn là thách thức cần được kiểm soát để nâng cao hiệu quả kinh doanh.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn 2019-2022, hướng tới phát triển bền vững và mở rộng thị trường.

Ban lãnh đạo Viwaseen cần triển khai ngay các giải pháp kiểm soát chi phí, nâng cao chất lượng nhân lực và đầu tư công nghệ, đồng thời xây dựng chiến lược marketing bài bản để tận dụng cơ hội phát triển trong giai đoạn tới.