I. Tổng Quan Về Lập Kế Hoạch Đầu Tư Xây Dựng Đê Điều
Kế hoạch đầu tư xây dựng đê điều là quá trình lập kế hoạch đầu tư bài bản, chi tiết, nhằm đảm bảo an toàn cho người dân và tài sản trước thiên tai. Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm dịch vụ trong một thời hạn nhất định. Việc lập kế hoạch bao gồm xác định mục tiêu, yêu cầu công việc, nội dung công việc, phương thức tiến hành và phân bổ nguồn lực. Kế hoạch giúp ứng phó với rủi ro, tập trung vào mục tiêu, tạo hiệu quả kinh tế và làm cơ sở kiểm tra, điều chỉnh. Theo Lê Thị Linh Na, việc nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả lập kế hoạch đầu tư là vô cùng cấp thiết.
1.1. Khái niệm dự án đầu tư xây dựng công trình
Dự án đầu tư xây dựng công trình là tập hợp các đề xuất có liên quan đến việc bỏ vốn để xây dựng mới, mở rộng hoặc cải tạo những công trình xây dựng nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất lượng công trình hoặc sản phẩm dịch vụ trong một thời hạn nhất định. Dự án là một quá trình đơn nhất, gồm một tập hợp các hoạt động có phối hợp và kiểm soát, có thời hạn bắt đầu và kết thúc, được tiến hành để đạt được mục tiêu phù hợp với các yêu cầu, quy định, bao gồm cả các ràng buộc về thời gian, chi phí và nguồn lực.
1.2. Các loại hình dự án đầu tư xây dựng phổ biến
Dự án có thể phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau, cụ thể: Theo cấp độ dự án: Dự án thông thường, chương trình, đề án, hệ thống. Theo quy mô: Dự án quan trọng quốc gia do Quốc hội xem xét quyết định về chủ trương đầu tư, dự án nhóm A, nhóm B, nhóm C. Theo lĩnh vực: Dự án xã hội; dự án kinh tế, tổ chức hỗn hợp. Theo loại hình: Dự án giáo dục đào tạo, dự án nghiên cứu và phát triển, dự án đổi mới, dự án đầu tư, dự án tổng hợp.
II. Vì Sao Cần Nâng Cao Hiệu Quả Lập Kế Hoạch Đê Điều
Nghệ An là tỉnh thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, bão lũ. Hệ thống đê điều Nghệ An có tổng chiều dài 493km, nhiều đoạn xuống cấp. Việc lập kế hoạch đầu tư và sửa chữa công trình thủy lợi, đê điều hàng năm là vô cùng quan trọng. Nguồn vốn hạn chế đòi hỏi phải có kế hoạch hiệu quả để ưu tiên các công trình xung yếu. Cần rà soát, bổ sung quy hoạch, làm việc với Chính phủ để bố trí vốn kịp thời. Chi cục Thủy lợi Nghệ An đóng vai trò quan trọng trong việc lập kế hoạch và quản lý các dự án đê điều.
2.1. Thực trạng hệ thống đê điều tại Nghệ An
Tỉnh Nghệ An nằm ở trung tâm khu vực Bắc Trung Bộ, là Tỉnh nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh và chia làm hai mùa rõ rệt: mùa hạ nóng, ẩm, mưa nhiều (từ tháng 5 đến tháng 10) và mùa đông lạnh, ít mưa (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau), là vùng dễ bị tổn thương bởi thiên tai và các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu gây ra. Hệ thống Đê điều tỉnh Nghệ An có tổng chiều dài là 493 km.
2.2. Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch đầu tư
Do Nghệ An là tỉnh có số lượng công trình Đê điều tương đối nhiều; mặt khác bão lụt, hạn hán thường xuyên xảy ra, các công trình đa số được xây dựng từ những năm 50-70 nên hàng năm số lượng công trình bị hư hỏng, xuống cấp lớn. Nhu cầu tu sửa, nâng cấp đòi hỏi rất nhiều kinh phí nhưng sự đáp ứng về nguồn vốn rất có hạn, vì vậy nhiều công trình Đê điều đã có quy hoạch, kế hoạch; nhưng chưa được đầu tư, nên tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sự cố trong mùa bão lụt.
2.3. Vai trò của Chi cục Thủy lợi Nghệ An
Để thực hiện tốt các nội dung trên, Chính phủ, UBND tỉnh Nghệ An, Bộ Nông nghiệp và PTNT, đã giao cho Sở Nông nghiệp và PTNT làm chủ đầu tư tổ chức thực hiện và triển khai các dự án; trong đó Chi cục Thủy lợi là đơn vị quản lý nhà nước chuyên ngành giúp Sở Nông nghiệp và PTNT trong lĩnh vực quản lý nhà nước và quản lý một số dự án đầu tư xây dựng các công trình Đê điều.
III. Quy Trình Lập Kế Hoạch Đầu Tư Xây Dựng Đê Điều Chuẩn
Trình tự đầu tư xây dựng công trình bao gồm giai đoạn chuẩn bị dự án, thực hiện dự án và kết thúc xây dựng. Giai đoạn chuẩn bị dự án bao gồm lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có) và Báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật. Giai đoạn thực hiện dự án bao gồm giao đất, chuẩn bị mặt bằng, khảo sát, thiết kế, dự toán, cấp phép xây dựng, lựa chọn nhà thầu, thi công, giám sát, nghiệm thu và bàn giao. Giai đoạn kết thúc bao gồm quyết toán hợp đồng và bảo hành công trình.
3.1. Giai đoạn chuẩn bị dự án đầu tư xây dựng
Giai đoạn chuẩn bị dự án gồm các công việc: Tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (nếu có); lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc Báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng để xem xét, quyết định đầu tư xây dựng và thực hiện các công việc cần thiết khác liên quan đến chuẩn bị dự án.
3.2. Giai đoạn thực hiện dự án đầu tư xây dựng
Giai đoạn thực hiện dự án gồm các công việc: Thực hiện việc giao đất hoặc thuê đất (nếu có); chuẩn bị mặt bằng xây dựng, rà phá bom mìn (nếu có); khảo sát xây dựng; lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng; cấp giấy phép xây dựng (đối với công trình theo quy định phải có giấy phép xây dựng); tổ chức lựa chọn nhà thầu và ký kết hợp đồng xây dựng; thi công xây dựng công trình; giám sát thi công xây dựng; tạm ứng, thanh toán khối lượng hoàn thành; nghiệm thu công trình xây dựng hoàn thành; bàn giao công trình hoàn thành đưa vào sử dụng; vận hành, chạy thử và thực hiện các công việc cần thiết khác.
3.3. Giai đoạn kết thúc dự án đầu tư xây dựng
Giai đoạn kết thúc xây dựng (giai đoạn triển khai dự án) đưa công trình của dự án vào khai thác sử dụng gồm các công việc: Quyết toán hợp đồng xây dựng, bảo hành công trình xây dựng…
IV. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Lập Kế Hoạch Đê Điều
Cần cải tiến quy trình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 cho công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng đê điều. Nâng cao chất lượng nhân lực thông qua đào tạo, bồi dưỡng. Tăng cường quản lý thiết bị, kiểm soát chất lượng sản phẩm thiết kế. Nâng cao chất lượng công tác lập, thẩm định dự án đầu tư và công tác khảo sát xây dựng. Áp dụng các giải pháp khác để hoàn thiện công tác lập kế hoạch đầu tư.
4.1. Áp dụng ISO 9001 2015 trong lập kế hoạch
Giải pháp cải tiến áp dụng quy trình quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 cho công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng đê điều của Chi cục Thủy lợi Nghệ An.
4.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực cho công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng của Chi cục Thủy lợi Nghệ An.
4.3. Quản lý thiết bị và kiểm soát chất lượng thiết kế
Nhóm giải pháp nâng cao chất lượng quản lý thiết bị cho công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng của Chi cục Thủy lợi Nghệ An. Nhóm giải pháp kiểm soát chất lượng sản phẩm thiết kế trong lĩnh vực đê điều.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Lập Kế Hoạch Đê Điều Tại Nghệ An
Chi cục Thủy lợi tỉnh Nghệ An đóng vai trò quan trọng trong việc lập kế hoạch đầu tư xây dựng các công trình đê điều. Cần đánh giá thực trạng năng lực nhân sự và chất lượng công tác lập kế hoạch. Xây dựng quy trình và nội dung công tác lập kế hoạch phù hợp với điều kiện thực tế của Chi cục. Áp dụng các giải pháp đã đề xuất để nâng cao hiệu quả công tác lập kế hoạch đầu tư.
5.1. Đánh giá thực trạng tại Chi cục Thủy lợi
Giới thiệu chung về công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng các công trình Đê điều tại Chi cục Thủy lợi tỉnh Nghệ An. Thông tin chung về Chi cục Thủy lợi tỉnh Nghệ An. Năng lực hoạt động của Chi cục Thủy lợi tỉnh Nghệ An.
5.2. Xây dựng quy trình lập kế hoạch phù hợp
Xây dựng quy trình và nội dung công tác lập kế hoạch đầu tư xây dựng đê điều tại Chi cục Thủy lợi Nghệ An. Quy trình lập dự án đầu tư xây dựng. Quy trình thiết kế. Quy trình kiểm soát thiết bị.
VI. Kết Luận Tương Lai Của Đầu Tư Xây Dựng Đê Điều
Nâng cao hiệu quả lập kế hoạch đầu tư xây dựng đê điều là nhiệm vụ cấp thiết để đảm bảo an toàn cho người dân và phát triển kinh tế - xã hội bền vững. Cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các giải pháp và ứng dụng vào thực tiễn. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt để đạt được mục tiêu này. Đầu tư vào công trình đê điều là đầu tư cho tương lai.
6.1. Tầm quan trọng của việc đầu tư bền vững
Từng bước đảm bảo an toàn trong công tác phòng chống lụt bão và đảm bảo chống được mức nước lũ tương ứng tần suất thiết kế, góp phần bảo vệ an toàn, an sinh xã hội của địa phương.
6.2. Hợp tác và tham gia của cộng đồng
Để thực hiện tốt các nội dung trên, Chính phủ, UBND tỉnh Nghệ An, Bộ Nông nghiệp và PTNT, đã giao cho Sở Nông nghiệp và PTNT làm chủ đầu tư tổ chức thực hiện và triển khai các dự án; trong đó Chi cục Thủy lợi là đơn vị quản lý nhà nước chuyên ngành giúp Sở Nông nghiệp và PTNT trong lĩnh vực quản lý nhà nước và quản lý một số dự án đầu tư xây dựng các công trình Đê điều.
