Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, việc nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực trở thành một yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp. Theo báo cáo của ngành, trong giai đoạn 2019-2021, Công ty Cổ phần Ứng dụng Công nghệ và Dịch vụ Kỹ thuật (TECATEC) đã duy trì sự tăng trưởng doanh thu ổn định, với mức tăng gần 15% năm 2019 và tiếp tục tăng trưởng khoảng 6% năm 2021, bất chấp ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, chi phí đào tạo và sự chuyển đổi sang hình thức làm việc từ xa đã đặt ra nhiều thách thức trong việc nâng cao hiệu quả đào tạo nhân sự.

Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nguồn nhân lực tại TECATEC trong bối cảnh làm việc từ xa, giai đoạn thu thập dữ liệu chính từ tháng 6/2020 đến tháng 12/2021, với phạm vi nghiên cứu tại trụ sở công ty tại Hà Nội. Mục tiêu cụ thể là đánh giá hiện trạng, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm tăng cường năng lực nhân sự, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của doanh nghiệp trong thời kỳ chuyển đổi số và làm việc linh hoạt.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp TECATEC tối ưu hóa nguồn lực đào tạo, giảm thiểu chi phí không cần thiết, đồng thời góp phần nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh trên thị trường công nghệ thông tin và dịch vụ kỹ thuật.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị nguồn nhân lực hiện đại, trong đó nổi bật là mô hình quản trị nguồn nhân lực của Harvard (Beer et al., 1984) nhấn mạnh vai trò của các yếu tố như chế độ làm việc, dòng chảy nhân sự và mức độ di chuyển lao động. Mô hình này tập trung vào mối quan hệ giữa con người, giao tiếp, động lực và lãnh đạo nhằm nâng cao sự hài lòng và hiệu quả làm việc.

Bên cạnh đó, mô hình của Guest (1997) với 7 thành phần quản trị nhân sự bao gồm tuyển dụng, đào tạo, đánh giá nhân viên, quản lý lương thưởng, mô tả công việc, sự tham gia của nhân viên và ổn định công việc cũng được áp dụng để phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo.

Các khái niệm chính trong nghiên cứu gồm: đào tạo nguồn nhân lực, làm việc từ xa (remote working), đánh giá hiệu quả đào tạo theo mô hình Kirkpatrick với 4 cấp độ (phản ứng, học tập, hành vi và kết quả), và các hình thức đào tạo (on-the-job, off-the-job, đào tạo từ xa).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp phân tích tài liệu thứ cấp và khảo sát thực địa. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo tài chính, hồ sơ nhân sự và tài liệu nội bộ của TECATEC giai đoạn 2018-2021. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi với 100 nhân viên thuộc các phòng ban khác nhau, đạt tỷ lệ phản hồi 100%, cùng các cuộc phỏng vấn sâu với quản lý cấp cao và chuyên gia nhân sự.

Phân tích dữ liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích định tính nhằm đánh giá thực trạng, xác định các hạn chế và nguyên nhân. Thời gian nghiên cứu chính từ tháng 6/2020 đến tháng 12/2021, đảm bảo tính cập nhật và phù hợp với bối cảnh làm việc từ xa do đại dịch Covid-19.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiện trạng đào tạo nhân sự tại TECATEC: Trong giai đoạn 2019-2021, công ty đã tổ chức đào tạo cho hơn 132 nhân viên kỹ thuật và quản lý, với chi phí đào tạo trung bình khoảng 3 triệu đồng/người/năm. Tuy nhiên, chỉ khoảng 65% nhân viên tham gia đào tạo từ xa cảm thấy hài lòng với phương pháp này, do hạn chế về tương tác và phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ.

  2. Xác định nhu cầu đào tạo chưa chính xác: Khoảng 40% nhân viên cho biết chương trình đào tạo chưa hoàn toàn phù hợp với nhu cầu công việc thực tế, dẫn đến hiệu quả áp dụng kiến thức sau đào tạo chỉ đạt khoảng 55%.

  3. Đánh giá kết quả đào tạo còn hạn chế: Công ty mới chỉ áp dụng đánh giá hiệu quả đào tạo ở cấp độ phản ứng và học tập, chưa có hệ thống đánh giá hành vi và kết quả công việc sau đào tạo một cách bài bản, gây khó khăn trong việc đo lường tác động thực sự của đào tạo đến năng suất lao động.

  4. Ảnh hưởng của yếu tố nội bộ và bên ngoài: Các yếu tố như chiến lược phát triển công ty, cơ cấu tổ chức, trình độ nhân viên, cùng với môi trường pháp lý và sự phát triển công nghệ đã ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đào tạo. Đặc biệt, đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy chuyển đổi số nhưng cũng tạo ra nhiều thách thức trong việc duy trì chất lượng đào tạo từ xa.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những hạn chế trên xuất phát từ việc chưa có quy trình đánh giá nhu cầu đào tạo toàn diện, dẫn đến việc lựa chọn nội dung và đối tượng đào tạo chưa phù hợp. So với các nghiên cứu trong ngành, TECATEC cần tăng cường áp dụng các mô hình đánh giá toàn diện như Kirkpatrick để nâng cao hiệu quả đào tạo.

Việc chuyển đổi sang hình thức đào tạo từ xa, mặc dù tiết kiệm chi phí và thời gian, nhưng chưa được đầu tư đầy đủ về công nghệ và phương pháp tương tác, làm giảm sự hứng thú và khả năng tiếp thu của người học. Các biểu đồ so sánh tỷ lệ hài lòng và hiệu quả áp dụng kiến thức trước và sau đào tạo từ xa có thể minh họa rõ nét vấn đề này.

Ngoài ra, sự thiếu liên kết giữa đào tạo và chính sách sử dụng nhân sự sau đào tạo cũng làm giảm động lực học tập và áp dụng kiến thức mới. Kết quả nghiên cứu cho thấy cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các phòng ban trong việc xây dựng kế hoạch đào tạo và sử dụng nhân lực.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống đánh giá nhu cầu đào tạo toàn diện: Áp dụng phương pháp phân tích tổ chức, công việc và cá nhân để xác định chính xác nhu cầu đào tạo, đảm bảo "đào tạo đúng người, đúng việc". Thời gian thực hiện trong 6 tháng đầu năm, do phòng Nhân sự chủ trì phối hợp với các phòng ban.

  2. Đa dạng hóa phương pháp đào tạo, tăng cường tương tác trong đào tạo từ xa: Kết hợp các hình thức đào tạo trực tuyến tương tác cao như webinar, nhóm thảo luận, mô phỏng thực tế ảo để nâng cao hiệu quả tiếp thu. Triển khai thí điểm trong quý 3 năm nay, do phòng Đào tạo và Công nghệ thông tin phối hợp thực hiện.

  3. Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả đào tạo theo mô hình Kirkpatrick đầy đủ 4 cấp độ: Từ phản ứng, học tập, hành vi đến kết quả công việc, giúp đo lường chính xác tác động của đào tạo đến năng suất và chất lượng lao động. Thực hiện trong vòng 12 tháng, do phòng Nhân sự và Quản lý chất lượng phối hợp.

  4. Tăng cường đầu tư hạ tầng công nghệ và hỗ trợ kỹ thuật cho đào tạo từ xa: Nâng cấp hệ thống mạng, trang thiết bị và phần mềm đào tạo trực tuyến để đảm bảo tính ổn định và khả năng truy cập cho toàn bộ nhân viên. Kế hoạch đầu tư trong năm tài chính tiếp theo, do Ban Giám đốc và phòng Công nghệ thông tin quyết định.

  5. Xây dựng chính sách sử dụng và đãi ngộ nhân sự sau đào tạo: Liên kết kết quả đào tạo với cơ hội thăng tiến, chuyển đổi công việc và thưởng hiệu quả nhằm tạo động lực học tập và áp dụng kiến thức. Triển khai song song với các giải pháp trên, do phòng Nhân sự phối hợp Ban Lãnh đạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp công nghệ và dịch vụ kỹ thuật: Giúp hiểu rõ thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nhân sự trong bối cảnh làm việc từ xa, từ đó xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực phù hợp.

  2. Phòng nhân sự và đào tạo: Cung cấp phương pháp đánh giá nhu cầu đào tạo, lựa chọn hình thức đào tạo và xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả đào tạo toàn diện, giúp tối ưu hóa nguồn lực và chi phí đào tạo.

  3. Chuyên gia tư vấn quản trị nhân sự và đào tạo: Là tài liệu tham khảo thực tiễn về các mô hình quản trị nhân sự hiện đại, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số và làm việc linh hoạt, hỗ trợ tư vấn cho các doanh nghiệp tương tự.

  4. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị Kinh doanh, Quản trị Nhân sự: Cung cấp kiến thức lý thuyết kết hợp với nghiên cứu thực tiễn, giúp nâng cao hiểu biết về quản trị đào tạo nhân sự trong doanh nghiệp hiện đại.

Câu hỏi thường gặp

  1. Làm thế nào để xác định chính xác nhu cầu đào tạo trong doanh nghiệp?
    Việc xác định nhu cầu đào tạo cần dựa trên phân tích tổ chức, công việc và cá nhân. Ví dụ, khảo sát hiệu suất làm việc, phỏng vấn quản lý và nhân viên giúp phát hiện khoảng cách kỹ năng cần bù đắp. Một nghiên cứu gần đây cho thấy việc này giúp tránh lãng phí chi phí đào tạo không cần thiết.

  2. Đào tạo từ xa có những ưu và nhược điểm gì?
    Ưu điểm gồm tiết kiệm chi phí, linh hoạt về thời gian và địa điểm. Nhược điểm là hạn chế tương tác trực tiếp, phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ và dễ gây mất tập trung. Tại TECATEC, khoảng 35% nhân viên phản ánh khó khăn trong việc tương tác khi đào tạo từ xa.

  3. Mô hình Kirkpatrick giúp đánh giá hiệu quả đào tạo như thế nào?
    Mô hình gồm 4 cấp độ: phản ứng (hài lòng), học tập (kiến thức thu nhận), hành vi (thay đổi trong công việc), và kết quả (tác động đến doanh nghiệp). Áp dụng mô hình này giúp doanh nghiệp đo lường toàn diện và cải tiến chương trình đào tạo.

  4. Làm sao để tăng động lực học tập của nhân viên?
    Kết hợp đào tạo với chính sách đãi ngộ, thăng tiến và công nhận thành tích giúp tăng động lực. Ví dụ, TECATEC đề xuất liên kết kết quả đào tạo với cơ hội thăng chức và thưởng hiệu quả công việc.

  5. Các yếu tố bên ngoài nào ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo?
    Bao gồm môi trường pháp lý, kinh tế chính trị ổn định, sự phát triển của khoa học công nghệ và biến động thị trường. Ví dụ, đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy làm việc từ xa nhưng cũng tạo ra thách thức về hạ tầng và phương pháp đào tạo.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý thuyết và thực trạng đào tạo nguồn nhân lực tại TECATEC trong bối cảnh làm việc từ xa, với dữ liệu thu thập từ 2018-2021.
  • Phát hiện chính gồm nhu cầu đào tạo chưa được xác định chính xác, hiệu quả đào tạo từ xa còn hạn chế và thiếu hệ thống đánh giá toàn diện.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể như xây dựng hệ thống đánh giá nhu cầu, đa dạng hóa phương pháp đào tạo, áp dụng mô hình Kirkpatrick, đầu tư hạ tầng công nghệ và chính sách sử dụng nhân sự sau đào tạo.
  • Kế hoạch triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng, do các phòng ban liên quan phối hợp thực hiện dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc.
  • Khuyến nghị các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ và dịch vụ kỹ thuật tham khảo để nâng cao năng lực đào tạo, thích ứng với xu hướng làm việc linh hoạt và chuyển đổi số.

Hành động tiếp theo là triển khai thí điểm các giải pháp đề xuất, đánh giá hiệu quả và điều chỉnh phù hợp nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của nguồn nhân lực và doanh nghiệp.