Sự Lệch Chuẩn Đạo Đức Công Vụ Ở Cán Bộ, Công Chức Trong Điều Kiện Kinh Tế Thị Trường Ở Việt Nam

Trong cấu trúc nhân cách của con người nói chung, CB, CC nói riêng, thành tố đạo đức đóng vai trò quan trọng. Đạo đức được xem là nền tảng, là hạt nhân, là yếu tố “chưng cất” của nhân cách con người. Việc xây dựng và củng cố phẩm chất đạo đức cho CB, CC là yếu tố quyết định sự thành công của công cuộc đổi mới và phát triển đất nước. Chính vì vậy, không ngừng nâng cao văn hóa công sở và trách nhiệm công vụ của mỗi cá nhân là vô cùng cần thiết. Vai trò của đạo đức công vụ thể hiện ở việc định hướng hành vi, thái độ của CB, CC, đảm bảo sự liêm chính, minh bạch và hiệu quả công vụ.

Kinh tế thị trường mang lại nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng tạo ra những thách thức đối với đạo đức công vụ. Mặt trái của kinh tế thị trường như chạy theo lợi nhuận, cạnh tranh không lành mạnh, cám dỗ vật chất có thể làm xói mòn phẩm chất đạo đức của CB, CC. Việc hội nhập kinh tế quốc tế cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về chuẩn mực đạo đức và đạo đức nghề nghiệp trong quản lý nhà nước và cải cách hành chính. Do đó, cần có những giải pháp đồng bộ để hạn chế những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường đến đạo đức công vụ.

Sự lệch chuẩn đạo đức công vụ thể hiện qua nhiều hành vi tiêu cực như tham nhũng, lãng phí, cửa quyền, hách dịch, vô cảm trước khó khăn của người dân. Một số CB, CC lợi dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi cá nhân, gây thất thoát tài sản của nhà nước. Tình trạng thiếu trách nhiệm, kỷ luật công vụ kém cũng là một biểu hiện của sự lệch chuẩn đạo đức công vụ. Việc này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm suy giảm lòng tin của nhân dân vào chế độ.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự lệch chuẩn đạo đức công vụ, bao gồm: Sự tác động tiêu cực của kinh tế thị trường, hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, cơ chế kiểm tra, giám sát chưa hiệu quả, công tác giáo dục đạo đức chưa được coi trọng đúng mức. Bên cạnh đó, môi trường làm việc thiếu minh bạch, công bằng xã hội bị xâm phạm, kiểm soát quyền lực chưa chặt chẽ cũng là những yếu tố làm gia tăng tình trạng lệch chuẩn đạo đức công vụ. Cần phải có những giải pháp đồng bộ để giải quyết những nguyên nhân này.

Việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là yếu tố quan trọng để hạn chế những tác động tiêu cực đến đạo đức công vụ. Cần xây dựng môi trường cạnh tranh lành mạnh, đảm bảo công bằng xã hội, tăng cường quản lý nhà nước đối với các hoạt động kinh tế. Đồng thời, cần có những chính sách hỗ trợ người nghèo, giảm thiểu khoảng cách giàu nghèo, tạo điều kiện cho mọi người có cơ hội phát triển.

Công tác cán bộ đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng đội ngũ CB, CC có phẩm chất đạo đức tốt. Cần đổi mới quy trình tuyển dụng, đánh giá, bổ nhiệm cán bộ, đảm bảo lựa chọn được những người có đủ đức, đủ tài. Đồng thời, cần có cơ chế khuyến khích cán bộ làm việc sáng tạo, hiệu quả, tận tâm phục vụ nhân dân. Việc xử lý nghiêm minh những cán bộ vi phạm đạo đức công vụ cũng là một biện pháp quan trọng để răn đe và giáo dục.

Giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức là nhiệm vụ thường xuyên và quan trọng trong công tác xây dựng Đảng. Cần đổi mới nội dung và phương pháp giáo dục, làm cho CB, CC thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức cách mạng. Đồng thời, cần tăng cường giáo dục về pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của CB, CC. Việc xây dựng văn hóa công sở lành mạnh, văn minh cũng góp phần quan trọng vào việc nâng cao đạo đức công vụ.

Việc xây dựng và ban hành bộ quy tắc ứng xử chuẩn mực cho CB, CC là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao đạo đức công vụ. Bộ quy tắc ứng xử cần cụ thể hóa các chuẩn mực đạo đức, quy định rõ những việc nên làm và không nên làm. Đồng thời, cần có cơ chế giám sát, kiểm tra việc thực hiện bộ quy tắc ứng xử, đảm bảo tính nghiêm minh và hiệu quả.

Công tác kiểm tra, giám sát đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm đạo đức công vụ. Cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, phát huy vai trò của nhân dân trong giám sát. Việc xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, không có vùng cấm, không có ngoại lệ sẽ tạo sức răn đe lớn, góp phần làm trong sạch bộ máy nhà nước.

Đạo đức công vụ không chỉ là vấn đề nội tại của bộ máy nhà nước mà còn có vai trò quan trọng trong sự phát triển bền vững của đất nước. Một đội ngũ CB, CC có đạo đức tốt sẽ góp phần xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, thu hút đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, sẽ đảm bảo công bằng xã hội, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện cho mọi người có cuộc sống tốt đẹp hơn. Vì vậy, cần phải coi trọng việc nâng cao đạo đức công vụ như một nhiệm vụ chiến lược, lâu dài.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, yêu cầu về đạo đức công vụ càng trở nên cấp thiết. Các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đòi hỏi Việt Nam phải có một bộ máy hành chính minh bạch, hiệu quả, liêm chính. Nếu không đáp ứng được yêu cầu này, Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh và tận dụng các cơ hội do hội nhập kinh tế mang lại. Do đó, cần phải đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực và phẩm chất đạo đức của CB, CC để đáp ứng yêu cầu của hội nhập kinh tế.