Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, ngành y tế Việt Nam đã có nhiều bước tiến vượt bậc, đặc biệt trong hoạt động khám chữa bệnh nhằm nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân. Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, một bệnh viện chuyên khoa hạng I, đóng vai trò quan trọng trong công tác điều trị ung thư tại thủ đô và các tỉnh lân cận. Tuy nhiên, thực tế cho thấy lượng bệnh nhân đến khám chưa cao, số bệnh nhân chuyển tuyến trên còn nhiều, phần lớn do cơ sở vật chất, trang thiết bị và đặc biệt là chất lượng nhân lực y tế chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của người bệnh.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm làm rõ cơ sở lý luận về chất lượng nhân lực, đánh giá thực trạng chất lượng nhân lực y tế tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội trong giai đoạn 2018-2020, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực y tế cho giai đoạn 2021-2025. Nghiên cứu tập trung vào ba tiêu chí chính: thể lực, trí lực và tâm lực của đội ngũ nhân viên y tế, đồng thời phân tích các hoạt động nâng cao chất lượng nhân lực đang được áp dụng tại bệnh viện.

Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ nhân lực y tế tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội, với dữ liệu thu thập từ năm 2018 đến năm 2020. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho lãnh đạo bệnh viện trong việc xây dựng chính sách nhân sự, nâng cao hiệu quả công tác khám chữa bệnh, góp phần cải thiện chất lượng dịch vụ y tế và tăng cường sự hài lòng của người bệnh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết về nguồn nhân lực và chất lượng nhân lực trong tổ chức, tập trung vào ba khía cạnh chính:

  • Thể lực: Được hiểu là sức khỏe thể chất và tinh thần của nhân lực, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng hoàn thành công việc. Tiêu chí đánh giá thể lực bao gồm tuổi tác, tình trạng sức khỏe, khả năng chịu áp lực công việc.

  • Trí lực: Bao gồm trình độ học vấn, trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp và kinh nghiệm làm việc. Trí lực được xem là tài sản vô giá của tổ chức, quyết định năng lực hoạt động và sáng tạo của nhân viên.

  • Tâm lực: Thể hiện qua thái độ làm việc, đạo đức nghề nghiệp và khả năng chịu áp lực công việc. Tâm lực ảnh hưởng đến sự tận tâm, trách nhiệm và hiệu quả công việc của nhân viên y tế.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình quản trị nhân lực trong tổ chức y tế, bao gồm các hoạt động như quy hoạch nhân lực, tuyển dụng, đào tạo phát triển, đánh giá và sử dụng nhân lực, cùng với các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường làm việc, cơ sở vật chất và chính sách phát triển nhân lực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thứ cấp được thu thập từ các báo cáo, bảng biểu thống kê của Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội giai đoạn 2018-2020; số liệu sơ cấp thu thập qua 110 phiếu điều tra xã hội học, trong đó 60 phiếu dành cho cán bộ, viên chức, người lao động và 50 phiếu dành cho người bệnh cùng người nhà.

  • Phương pháp chọn mẫu: Mẫu được chọn theo phương pháp phi xác suất, tập trung vào các đối tượng có liên quan trực tiếp đến hoạt động khám chữa bệnh và quản lý nhân lực tại bệnh viện.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích thống kê mô tả để đánh giá cơ cấu nhân lực theo độ tuổi, giới tính, trình độ chuyên môn, thâm niên công tác; so sánh các chỉ số qua các năm để đánh giá sự thay đổi; phân tích định tính qua phỏng vấn và bảng hỏi để đánh giá thái độ, tâm lý và mức độ hài lòng của nhân viên và người bệnh.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu từ năm 2018 đến 2020, xây dựng giải pháp cho giai đoạn 2021-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu nhân lực theo độ tuổi và giới tính: Tổng số nhân lực y tế tại bệnh viện tăng từ 436 người năm 2018 lên 561 người năm 2020. Nhóm tuổi dưới 40 chiếm khoảng 54,37% năm 2020, phù hợp với tỷ lệ mục tiêu 50-55%. Nhóm tuổi trên 40 chiếm 45,63%, trong đó nhóm 50-60 tuổi chiếm 11,76%, đảm bảo sự cân bằng giữa kinh nghiệm và sức trẻ. Về giới tính, nữ chiếm 57,04%, cao hơn nam (42,96%), phù hợp với đặc thù công việc chăm sóc bệnh nhân.

  2. Trình độ chuyên môn và kỹ năng: Đội ngũ bác sĩ có 8 tiến sĩ, 6 bác sĩ chuyên khoa II, 44 thạc sĩ và nhiều bác sĩ nội trú, chuyên khoa I. Điều dưỡng và kỹ thuật viên có trình độ đại học và cao đẳng chiếm tỷ lệ lớn, thể hiện sự đầu tư vào đào tạo chuyên môn. Tỷ lệ nhân lực có thâm niên trên 5 năm chiếm phần lớn, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh.

  3. Thể lực và sức khỏe nhân lực: Tình trạng sức khỏe của nhân viên y tế được duy trì ổn định qua các năm, với tỷ lệ sức khỏe tốt chiếm phần lớn. Tuy nhiên, áp lực công việc cao, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19, ảnh hưởng đến thể lực và tâm lý của nhân viên.

  4. Tâm lực và thái độ làm việc: Kết quả khảo sát cho thấy trên 80% người bệnh hài lòng với thái độ phục vụ của nhân viên y tế. Nhân viên y tế thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, tuy nhiên vẫn còn một số áp lực từ môi trường làm việc và sự kỳ vọng của người bệnh.

Thảo luận kết quả

Các kết quả cho thấy Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội đã có sự phát triển tích cực về chất lượng nhân lực trong giai đoạn 2018-2020. Cơ cấu nhân lực hợp lý về độ tuổi và giới tính tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển bền vững. Trình độ chuyên môn và kỹ năng được nâng cao thông qua các chương trình đào tạo dài hạn và ngắn hạn, góp phần cải thiện chất lượng khám chữa bệnh.

Tuy nhiên, áp lực công việc và môi trường làm việc đặc thù của ngành y tế, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19, đặt ra thách thức lớn đối với thể lực và tâm lực của nhân viên. So sánh với một số bệnh viện chuyên khoa khác, bệnh viện đã áp dụng nhiều giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực nhưng vẫn cần tăng cường hơn nữa các chính sách hỗ trợ về sức khỏe và tâm lý cho nhân viên.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cơ cấu nhân lực theo độ tuổi, giới tính, trình độ chuyên môn và bảng thống kê mức độ hài lòng của người bệnh để minh họa rõ nét hơn về thực trạng và xu hướng phát triển nhân lực.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và phát triển chuyên môn: Xây dựng kế hoạch đào tạo dài hạn và ngắn hạn, tập trung vào nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng thực hành và cập nhật kiến thức mới cho nhân viên y tế. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhân lực có trình độ thạc sĩ và chuyên khoa II lên ít nhất 20% trong giai đoạn 2021-2025. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc bệnh viện phối hợp với các trường đại học y dược.

  2. Cải thiện điều kiện làm việc và chăm sóc sức khỏe nhân viên: Thiết lập chương trình chăm sóc sức khỏe định kỳ, hỗ trợ tâm lý và giảm áp lực công việc cho nhân viên y tế, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh. Mục tiêu giảm tỷ lệ nghỉ ốm do stress xuống dưới 5% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Phòng tổ chức cán bộ và phòng y tế lao động.

  3. Xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân tài: Áp dụng các chính sách đãi ngộ hợp lý về lương thưởng, phụ cấp và cơ hội thăng tiến nhằm giữ chân nhân lực chất lượng cao. Mục tiêu giảm tỷ lệ nhân viên nghỉ việc dưới 10% mỗi năm. Chủ thể thực hiện: Ban giám đốc và phòng tài chính kế toán.

  4. Tăng cường quản lý và đánh giá nhân lực: Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả công việc dựa trên các tiêu chí thể lực, trí lực và tâm lực, làm cơ sở cho việc quy hoạch, bổ nhiệm và đào tạo. Mục tiêu hoàn thiện hệ thống đánh giá trong năm 2022. Chủ thể thực hiện: Phòng tổ chức cán bộ và phòng quản lý chất lượng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý bệnh viện: Giúp xây dựng chính sách nhân sự, quy hoạch và phát triển nguồn nhân lực phù hợp với đặc thù bệnh viện chuyên khoa ung bướu.

  2. Nhà hoạch định chính sách y tế: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các chính sách phát triển nhân lực y tế tại các bệnh viện tuyến cuối và chuyên khoa.

  3. Giảng viên và sinh viên ngành quản trị kinh doanh và y tế công cộng: Là tài liệu tham khảo về quản trị nhân lực trong lĩnh vực y tế, đặc biệt trong bối cảnh bệnh viện chuyên khoa.

  4. Các chuyên gia tư vấn và tổ chức đào tạo y tế: Hỗ trợ thiết kế các chương trình đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nhân lực y tế dựa trên thực trạng và nhu cầu thực tế.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao nâng cao chất lượng nhân lực lại quan trọng đối với bệnh viện Ung Bướu Hà Nội?
    Chất lượng nhân lực quyết định trực tiếp hiệu quả khám chữa bệnh và sự hài lòng của người bệnh. Nâng cao chất lượng nhân lực giúp bệnh viện đáp ứng yêu cầu kỹ thuật cao và phát triển bền vững.

  2. Những tiêu chí nào được sử dụng để đánh giá chất lượng nhân lực y tế?
    Tiêu chí chính gồm thể lực (sức khỏe, khả năng chịu áp lực), trí lực (trình độ học vấn, kỹ năng, kinh nghiệm) và tâm lực (thái độ làm việc, đạo đức nghề nghiệp).

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được áp dụng trong luận văn?
    Kết hợp phương pháp thu thập số liệu thứ cấp từ báo cáo bệnh viện và số liệu sơ cấp qua khảo sát, phỏng vấn; phân tích thống kê mô tả và so sánh; điều tra xã hội học bằng bảng hỏi.

  4. Các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực được đề xuất là gì?
    Bao gồm tăng cường đào tạo chuyên môn, cải thiện điều kiện làm việc, xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân tài, nâng cao quản lý và đánh giá nhân lực.

  5. Làm thế nào để áp dụng kết quả nghiên cứu vào thực tiễn bệnh viện?
    Bệnh viện cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể dựa trên các giải pháp đề xuất, phân công trách nhiệm rõ ràng, theo dõi và đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và tiêu chí đánh giá chất lượng nhân lực y tế, tập trung vào thể lực, trí lực và tâm lực.
  • Thực trạng nhân lực tại Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội giai đoạn 2018-2020 cho thấy sự phát triển tích cực về số lượng và chất lượng, với cơ cấu nhân lực hợp lý về độ tuổi và giới tính.
  • Áp lực công việc và môi trường đặc thù ngành y tế là thách thức lớn đối với sức khỏe và tâm lý nhân viên, cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng nhân lực trong giai đoạn 2021-2025, bao gồm đào tạo, cải thiện điều kiện làm việc, chính sách thu hút và quản lý nhân lực.
  • Khuyến nghị bệnh viện và các cơ quan quản lý y tế áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao hiệu quả công tác nhân sự, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh.

Hành động tiếp theo: Ban giám đốc bệnh viện cần triển khai xây dựng kế hoạch chi tiết dựa trên các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả thực hiện. Các nhà quản lý và chuyên gia y tế được khuyến khích tham khảo và áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm phát triển nguồn nhân lực y tế chất lượng cao.