Tổng quan nghiên cứu

Ngành hàng không dân dụng Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn 2001-2010 với mức tăng trưởng vận tải hành khách nội địa khoảng 20% mỗi năm, theo thống kê của Cục Hàng không Việt Nam (HKVN). Dự báo giai đoạn 2011-2020, tốc độ tăng trưởng này vẫn duy trì ở mức khoảng 16% mỗi năm, mở ra nhiều cơ hội phát triển cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực vận tải hàng không nội địa. Trong bối cảnh đó, Công ty Cổ phần Hàng không Jetstar Pacific Airlines, với vai trò là hãng hàng không giá rẻ hàng đầu tại Việt Nam, cần xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp nhằm khai thác tối đa tiềm năng thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc xây dựng chiến lược kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách nội địa của Jetstar Pacific Airlines trong giai đoạn 2011-2020, nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Phạm vi nghiên cứu giới hạn trong lĩnh vực vận tải hành khách nội địa, dựa trên dữ liệu và phân tích môi trường kinh doanh tại Việt Nam trong giai đoạn này. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn cho Jetstar Pacific Airlines trong việc hoạch định chiến lược, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển ngành hàng không dân dụng Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình chiến lược kinh doanh cơ bản nhằm phân tích và xây dựng chiến lược cho Jetstar Pacific Airlines. Hai lý thuyết trọng tâm bao gồm:

  • Lý thuyết chiến lược kinh doanh: Định nghĩa chiến lược kinh doanh là quá trình xác định mục tiêu dài hạn, lựa chọn phương hướng hành động và phân bổ nguồn lực để đạt được lợi thế cạnh tranh bền vững. Chiến lược kinh doanh được phân loại theo cấp độ (công ty, đơn vị kinh doanh, chức năng), phạm vi (chiến lược chung và bộ phận) và hướng tiếp cận (tập trung, dựa trên ưu thế, sáng tạo tấn công, tự do).

  • Mô hình phân tích môi trường và lựa chọn chiến lược: Sử dụng các công cụ phân tích môi trường bên ngoài và bên trong như ma trận SWOT, ma trận các yếu tố bên ngoài (EFE), ma trận các yếu tố bên trong (IFE), ma trận hình ảnh cạnh tranh và ma trận hoạch định chiến lược có thể định lượng (QSPM). Các công cụ này giúp đánh giá cơ hội, thách thức, điểm mạnh, điểm yếu và lựa chọn chiến lược phù hợp.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: chiến lược kinh doanh, lợi thế cạnh tranh, môi trường vĩ mô và vi mô, ma trận SWOT, ma trận QSPM, chiến lược chi phí thấp, chiến lược khác biệt hóa, chiến lược thâm nhập thị trường.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp kết hợp thu thập và xử lý dữ liệu thứ cấp từ các nguồn uy tín như Cục HKVN, Tổng công ty Hàng không Việt Nam, Jetstar Pacific Airlines. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm số liệu kinh doanh, thị phần, doanh thu, chi phí và các chỉ tiêu tài chính của Jetstar Pacific Airlines giai đoạn 2001-2010.

Phương pháp chọn mẫu là phương pháp phi xác suất, tập trung vào các dữ liệu có sẵn và các ý kiến chuyên gia trong ngành hàng không để đánh giá các yếu tố môi trường và chiến lược. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng các công cụ định lượng như ma trận SWOT, EFE, IFE, QSPM nhằm xác định các chiến lược khả thi và ưu tiên.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2010 đến 2011, bao gồm giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích môi trường, xây dựng ma trận chiến lược, đề xuất giải pháp và hoàn thiện luận văn.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng vận tải hành khách nội địa: Jetstar Pacific Airlines chiếm khoảng 20% thị phần nội địa, với sản lượng hành khách và doanh thu tăng trưởng ổn định từ 2005 đến 2010. Tuy nhiên, năm 2008 hãng chịu lỗ 546 tỷ đồng do chi phí nhiên liệu tăng và khủng hoảng kinh tế toàn cầu.

  2. Ảnh hưởng của môi trường kinh tế vĩ mô: GDP Việt Nam tăng trung bình 7,8%/năm giai đoạn 2001-2007 và 6,1%/năm giai đoạn 2008-2010, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển vận tải hàng không. Tuy nhiên, lãi suất vay cao (13-14%), tỷ giá biến động và lạm phát khoảng 8,6-9,5% gây áp lực lớn lên chi phí hoạt động của Jetstar Pacific Airlines.

  3. Cạnh tranh trong ngành hàng không nội địa: Thị trường có sự hiện diện của nhiều hãng như Vietnam Airlines (chiếm 75% thị phần), Mekong Aviation, VASCO, SFC và các hãng mới như Vietjet Air Asia. Jetstar Pacific Airlines áp dụng chiến lược chi phí thấp và khác biệt hóa sản phẩm để cạnh tranh, nhưng vẫn gặp khó khăn do nguồn lực hạn chế và phụ thuộc vào nhà cung cấp.

  4. Phân tích SWOT: Jetstar Pacific Airlines có điểm mạnh về mô hình hàng không giá rẻ, sự hỗ trợ từ tập đoàn Qantas và mạng lưới phân phối rộng khắp. Điểm yếu gồm năng lực tài chính hạn chế, chi phí vận hành cao và các vướng mắc pháp lý. Cơ hội đến từ tăng trưởng thị trường nội địa và chính sách mở cửa của Nhà nước. Nguy cơ gồm cạnh tranh gay gắt, biến động kinh tế và chi phí nhiên liệu tăng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Jetstar Pacific Airlines đã tận dụng được cơ hội tăng trưởng thị trường nội địa nhưng chưa phát huy hết tiềm năng do các hạn chế nội tại và tác động tiêu cực từ môi trường kinh tế vĩ mô. So với Vietnam Airlines, Jetstar Pacific Airlines có lợi thế về chi phí thấp nhưng cần cải thiện năng lực tài chính và quản trị chi phí để nâng cao hiệu quả.

Phân tích môi trường vi mô cho thấy áp lực cạnh tranh từ các đối thủ hiện tại và nguy cơ từ các đối thủ mới tiềm ẩn là rất lớn. Việc áp dụng ma trận SWOT và QSPM giúp xác định các chiến lược ưu tiên như thâm nhập thị trường, phát triển sản phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh chi phí.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng doanh thu, thị phần, bảng phân tích SWOT và ma trận QSPM để minh họa rõ ràng các yếu tố ảnh hưởng và lựa chọn chiến lược.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Thực hiện chiến lược thâm nhập thị trường: Tăng cường khai thác các tuyến bay nội địa trọng điểm, mở rộng mạng lưới điểm đến mới phù hợp với nhu cầu khách hàng. Mục tiêu tăng thị phần nội địa lên khoảng 30% trong vòng 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban điều hành Jetstar Pacific Airlines phối hợp với các cơ quan quản lý hàng không.

  2. Tối ưu hóa chi phí vận hành: Áp dụng các biện pháp quản trị chi phí hiệu quả, đàm phán lại hợp đồng thuê máy bay và nhiên liệu, sử dụng công nghệ thông tin để giảm chi phí bán vé và vận hành. Mục tiêu giảm chi phí vận hành tối thiểu 10% trong 2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng tài chính, kỹ thuật và vận hành.

  3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Đào tạo nâng cao kỹ năng quản lý, tiếp viên và nhân viên kỹ thuật, xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu phát triển. Mục tiêu hoàn thiện chương trình đào tạo trong 1 năm và duy trì tỷ lệ nhân viên đạt chuẩn trên 90%. Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và đào tạo.

  4. Đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ: Phát triển các sản phẩm dịch vụ mới như vé linh hoạt, dịch vụ khách hàng trực tuyến, chương trình khách hàng thân thiết để tăng sự hài lòng và giữ chân khách hàng. Mục tiêu tăng doanh thu dịch vụ phụ trợ lên 15% trong 3 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng marketing và phát triển sản phẩm.

  5. Tăng cường hợp tác với các đối tác chiến lược: Mở rộng liên doanh, hợp tác với các hãng hàng không quốc tế và các đối tác trong ngành để tận dụng nguồn lực và mở rộng thị trường. Mục tiêu ký kết ít nhất 2 hợp tác chiến lược trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và phòng đối ngoại.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Jetstar Pacific Airlines: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, xây dựng và điều chỉnh chiến lược phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững.

  2. Các nhà hoạch định chính sách ngành hàng không và Bộ Giao thông Vận tải: Tham khảo các phân tích về môi trường kinh doanh, đề xuất chính sách hỗ trợ phát triển ngành hàng không nội địa.

  3. Các doanh nghiệp hàng không trong nước và quốc tế: Học hỏi kinh nghiệm xây dựng chiến lược kinh doanh trong ngành hàng không giá rẻ, áp dụng các mô hình quản trị chi phí và phát triển sản phẩm.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị Kinh doanh, Logistics và Vận tải: Tài liệu tham khảo về phương pháp nghiên cứu chiến lược kinh doanh, phân tích môi trường và ứng dụng các công cụ quản trị chiến lược trong thực tiễn.

Câu hỏi thường gặp

  1. Jetstar Pacific Airlines đã áp dụng những chiến lược kinh doanh nào trong giai đoạn 2011-2020?
    Jetstar Pacific Airlines tập trung vào chiến lược cạnh tranh chi phí thấp, thâm nhập thị trường nội địa, khác biệt hóa sản phẩm và phát triển nguồn nhân lực nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và mở rộng thị phần.

  2. Các yếu tố môi trường nào ảnh hưởng lớn nhất đến hoạt động kinh doanh của Jetstar Pacific Airlines?
    Các yếu tố kinh tế vĩ mô như tăng trưởng GDP, lãi suất vay cao, biến động tỷ giá và lạm phát; cùng với áp lực cạnh tranh trong ngành hàng không nội địa là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng để xây dựng chiến lược cho Jetstar Pacific Airlines?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tổng hợp, thu thập dữ liệu thứ cấp, áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM để đánh giá và lựa chọn chiến lược phù hợp.

  4. Jetstar Pacific Airlines có những điểm mạnh và điểm yếu gì?
    Điểm mạnh gồm mô hình hàng không giá rẻ, sự hỗ trợ từ tập đoàn Qantas, mạng lưới phân phối rộng. Điểm yếu là năng lực tài chính hạn chế, chi phí vận hành cao và các vướng mắc pháp lý trong xây dựng thương hiệu.

  5. Làm thế nào Jetstar Pacific Airlines có thể nâng cao năng lực cạnh tranh trong tương lai?
    Bằng cách tối ưu hóa chi phí vận hành, phát triển nguồn nhân lực chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, tăng cường hợp tác chiến lược và mở rộng mạng lưới thị trường nội địa.

Kết luận

  • Jetstar Pacific Airlines đã có bước phát triển tích cực trong giai đoạn 2001-2010, chiếm khoảng 20% thị phần vận tải hành khách nội địa.
  • Môi trường kinh tế vĩ mô và áp lực cạnh tranh ngành hàng không đặt ra nhiều thách thức đòi hỏi hãng phải xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp.
  • Phân tích SWOT và ma trận QSPM giúp xác định các chiến lược ưu tiên như thâm nhập thị trường, tối ưu chi phí, phát triển nguồn nhân lực và đa dạng hóa sản phẩm.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và phát triển bền vững trong giai đoạn 2011-2020.
  • Khuyến nghị Jetstar Pacific Airlines tiếp tục theo dõi và điều chỉnh chiến lược dựa trên diễn biến thị trường, đồng thời tăng cường hợp tác với các đối tác chiến lược để mở rộng quy mô và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Ban lãnh đạo Jetstar Pacific Airlines nên triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tổ chức đánh giá định kỳ để điều chỉnh chiến lược phù hợp với thực tế thị trường. Các nhà nghiên cứu và chuyên gia quản trị kinh doanh có thể sử dụng kết quả nghiên cứu này làm cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo hoặc ứng dụng thực tiễn trong ngành hàng không.