I. Lý do chọn đề tài và mục đích nghiên cứu
Luận văn thạc sĩ này tập trung vào việc nghiên cứu Truyện Kiều trong hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân, một hướng tiếp cận chưa được khai thác sâu trong các công trình trước đây. Mục đích chính là tìm hiểu vị trí của Truyện Kiều trong lịch sử văn học trung đại, đặc biệt là mối quan hệ giữa tác phẩm này với dòng tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc. Luận văn cũng nhằm so sánh sự tương đồng và khác biệt giữa Truyện Kiều và các tác phẩm cùng thể loại, từ đó làm rõ giá trị văn học độc đáo của tác phẩm này.
1.1. Vị trí của Truyện Kiều trong văn học trung đại
Truyện Kiều đã được nghiên cứu từ nhiều góc độ như thi pháp học, phong cách học, và văn hóa học. Tuy nhiên, việc đặt tác phẩm này trong hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân vẫn còn là một khoảng trống. Luận văn này kế thừa những gợi ý từ giáo sư Trần Đình Hượu và các nghiên cứu mới nhất về tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc để tìm hiểu sâu hơn về Truyện Kiều.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu của luận văn là xác định những dấu ấn của tiểu thuyết tài tử giai nhân trong Truyện Kiều, đồng thời chỉ ra sự khác biệt của tác phẩm này so với các tác phẩm cùng thể loại. Qua đó, luận văn góp phần làm sáng tỏ giá trị văn học và nghệ thuật của Truyện Kiều trong bối cảnh văn học Việt Nam và Trung Quốc.
II. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng chính của luận văn là Truyện Kiều, với trọng tâm là việc phân tích những dấu ấn và sự khác biệt của tác phẩm này so với hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tác phẩm tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc và các truyện thơ Nôm tài tử giai nhân của Việt Nam, nhằm tạo cơ sở so sánh và đánh giá.
2.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung vào Truyện Kiều của Nguyễn Du, đặc biệt là những yếu tố liên quan đến tiểu thuyết tài tử giai nhân. Ngoài ra, luận văn cũng tham khảo các tác phẩm tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc như Kim Vân Kiều truyện để làm rõ mối quan hệ giữa các tác phẩm.
2.2. Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi nghiên cứu bao gồm các tác phẩm tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc và các truyện thơ Nôm tài tử giai nhân của Việt Nam. Luận văn sử dụng phương pháp so sánh để làm rõ sự tương đồng và khác biệt giữa Truyện Kiều và các tác phẩm cùng thể loại.
III. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Luận văn điểm lại các công trình nghiên cứu về Truyện Kiều từ nhiều góc độ khác nhau, bao gồm thi pháp học, phong cách học, và văn hóa học. Đặc biệt, luận văn nhấn mạnh những nghiên cứu về tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc và ảnh hưởng của nó đối với văn học Việt Nam.
3.1. Các hướng tiếp cận Truyện Kiều
Các nghiên cứu trước đây về Truyện Kiều đã tiếp cận từ nhiều góc độ như thi pháp học, phong cách học, và văn hóa học. Tuy nhiên, việc đặt tác phẩm này trong hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân vẫn còn là một khoảng trống. Luận văn này kế thừa những gợi ý từ giáo sư Trần Đình Hượu và các nghiên cứu mới nhất về tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc để tìm hiểu sâu hơn về Truyện Kiều.
3.2. Nghiên cứu tiểu thuyết tài tử giai nhân
Các nghiên cứu về tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc đã được tăng cường trong những năm gần đây, với sự nhận thức lại giá trị văn học của thể loại này. Luận văn tham khảo những thành tựu nghiên cứu mới nhất để làm rõ ảnh hưởng của tiểu thuyết tài tử giai nhân đối với Truyện Kiều.
IV. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp loại hình học, văn hóa học, và văn học so sánh để phân tích Truyện Kiều trong hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân. Phương pháp này giúp làm rõ những dấu ấn của thể loại trong tác phẩm, đồng thời chỉ ra sự khác biệt của Truyện Kiều so với các tác phẩm cùng thể loại.
4.1. Phương pháp loại hình học
Phương pháp loại hình học được sử dụng để xác định những đặc điểm chung của tiểu thuyết tài tử giai nhân và so sánh với Truyện Kiều. Qua đó, luận văn làm rõ những dấu ấn của thể loại trong tác phẩm của Nguyễn Du.
4.2. Phương pháp văn học so sánh
Phương pháp văn học so sánh được áp dụng để đối chiếu Truyện Kiều với các tác phẩm tiểu thuyết tài tử giai nhân của Trung Quốc và các truyện thơ Nôm tài tử giai nhân của Việt Nam. Phương pháp này giúp làm rõ sự tương đồng và khác biệt giữa các tác phẩm.
V. Đóng góp của luận văn
Luận văn là công trình đầu tiên nghiên cứu Truyện Kiều dưới góc nhìn tiểu thuyết tài tử giai nhân, góp phần làm sáng tỏ giá trị văn học và nghệ thuật của tác phẩm này. Luận văn cũng mở ra hướng nghiên cứu mới cho Truyện Kiều, đồng thời góp phần vào việc tìm hiểu mối quan hệ văn học giữa Việt Nam và Trung Quốc.
5.1. Góc nhìn mới về Truyện Kiều
Luận văn là công trình đầu tiên đặt Truyện Kiều trong hệ thống tiểu thuyết tài tử giai nhân, từ đó làm rõ những dấu ấn của thể loại trong tác phẩm. Qua đó, luận văn góp phần làm sáng tỏ giá trị văn học và nghệ thuật của Truyện Kiều.
5.2. Đóng góp vào nghiên cứu văn học so sánh
Luận văn góp phần vào việc tìm hiểu mối quan hệ văn học giữa Việt Nam và Trung Quốc, đặc biệt là ảnh hưởng của tiểu thuyết tài tử giai nhân đối với văn học Việt Nam. Qua đó, luận văn mở ra hướng nghiên cứu mới cho các tác phẩm văn học cổ điển.
