I. Cơ sở lý luận của thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở
Nội dung của chương này tập trung vào việc làm rõ khái niệm và nội dung của pháp luật về dân chủ cơ sở. Dân chủ được hiểu là một giá trị xã hội nhân văn, phản ánh khả năng giải phóng con người và nâng cao vị trí của con người trong xã hội. Dân chủ cơ sở là quyền và vị thế của người dân tại các đơn vị cơ sở, nơi diễn ra các quan hệ căn bản giữa các tầng lớp nhân dân. Pháp luật về dân chủ cơ sở được xem xét ở nhiều khía cạnh, bao gồm quyền dân sự của người dân và các quy định điều chỉnh việc thực hiện dân chủ tại cấp xã, phường, thị trấn. Nội dung pháp luật này cụ thể hóa các quyền và giá trị của dân chủ đã được quy định trong Hiến pháp, bao gồm quyền tự do bầu cử, quyền tham gia quản lý Nhà nước, và quyền kiểm tra, giám sát hoạt động của bộ máy Nhà nước.
1.1. Khái niệm và nội dung pháp luật về dân chủ cơ sở
Khái niệm về dân chủ đã có từ lâu trong lịch sử xã hội, thể hiện khát vọng tự nhiên của con người về quyền làm chủ cuộc sống. Dân chủ cơ sở là vị thế và quyền của người dân ở cấp cơ sở, nơi mà các quan hệ xã hội diễn ra. Pháp luật về dân chủ cơ sở là hệ thống các quy tắc do Nhà nước ban hành nhằm điều chỉnh các quan hệ giữa Nhà nước và công dân, bảo đảm quyền làm chủ của công dân trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội. Nội dung pháp luật này được thể chế hóa qua các văn bản pháp luật cụ thể, nhằm đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của công dân trong việc thực hiện dân chủ tại cơ sở.
II. Thực trạng thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở tại huyện Duy Xuyên
Chương này phân tích thực trạng thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở tại huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam. Thực trạng cho thấy rằng việc thực hiện dân chủ ở cơ sở còn nhiều hạn chế. Mặc dù có nhiều quy định pháp luật, nhưng việc áp dụng và thực hiện còn thiếu nghiêm túc. Trình độ dân trí chưa đồng đều, ý thức và năng lực thực hành dân chủ của người dân còn thấp. Một số đại biểu dân cử không còn được tín nhiệm nhưng vẫn giữ chức vụ do thiếu cơ chế bãi nhiệm rõ ràng. Việc trưng cầu ý dân cũng gặp nhiều khó khăn, cho thấy sự cần thiết phải cải thiện quy trình và cơ chế thực hiện dân chủ tại cơ sở.
2.1. Khái quát chung về huyện Duy Xuyên
Huyện Duy Xuyên là một trong những địa phương có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh Quảng Nam. Tuy nhiên, việc thực hiện quyền dân chủ tại đây vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết. Các chính sách và quy định về dân chủ cơ sở chưa được thực hiện đồng bộ, dẫn đến sự thiếu tin tưởng của người dân vào các cơ quan nhà nước. Cần có những biện pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ tại địa phương này.
III. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở
Chương này đề xuất các phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở tại huyện Duy Xuyên. Cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục về quyền và nghĩa vụ của công dân trong việc thực hiện dân chủ. Đồng thời, cần xây dựng cơ chế giám sát hiệu quả để người dân có thể tham gia vào quá trình quản lý nhà nước. Việc cải cách các quy trình bầu cử và bãi nhiệm cũng cần được thực hiện để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong việc thực hiện quyền dân chủ.
3.1. Phương hướng nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật
Để nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về dân chủ cơ sở, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và các tổ chức xã hội. Việc xây dựng các chương trình đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức về dân chủ và pháp luật cũng là một giải pháp quan trọng. Cần tạo điều kiện cho người dân tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội, từ đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm của họ trong việc thực hiện quyền dân chủ.
