Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế toàn cầu và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trở thành yếu tố then chốt quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Công ty TNHH Nam Thiện, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất gia công may mặc tại Hải Phòng, đã trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ với tổng số lao động tăng gần gấp ba lần từ 85 người năm 2015 lên 250 người năm 2019. Tuy nhiên, công tác tạo động lực cho người lao động tại công ty vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất và hiệu quả sản xuất kinh doanh. Mục tiêu nghiên cứu nhằm phân tích thực trạng tạo động lực cho người lao động tại Công ty TNHH Nam Thiện trong giai đoạn 2015-2019, từ đó đề xuất các biện pháp cụ thể để nâng cao động lực lao động, góp phần tăng năng suất và phát triển bền vững công ty đến năm 2025. Nghiên cứu tập trung vào các nhóm nhân viên hành chính và công nhân, với phạm vi khảo sát tại trụ sở công ty tại Hải Phòng, dựa trên số liệu thu thập từ 150 phiếu khảo sát và các báo cáo nội bộ. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc cải thiện các chỉ số như mức độ hài lòng, năng suất lao động và sự gắn bó của người lao động, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh và giữ chân nhân tài trong môi trường cạnh tranh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng các học thuyết quản trị nhân sự và động lực lao động tiêu biểu để làm cơ sở lý luận, bao gồm:

  • Học thuyết nhu cầu của Maslow: Phân loại nhu cầu của con người theo thứ bậc từ nhu cầu cơ bản đến nhu cầu phát triển bản thân, giúp xác định các nhu cầu ưu tiên của người lao động để tạo động lực hiệu quả.
  • Học thuyết hai yếu tố của Herzberg: Phân biệt các yếu tố động viên (thành tựu, thừa nhận, thăng tiến) và yếu tố duy trì (tiền lương, điều kiện làm việc, quan hệ đồng nghiệp) trong công việc, từ đó đề xuất các biện pháp tạo động lực phù hợp.
  • Học thuyết công bằng của Adams: Nhấn mạnh sự công bằng trong đối xử và phần thưởng tương xứng với đóng góp của người lao động, ảnh hưởng đến thái độ và hiệu quả làm việc.
  • Học thuyết mong đợi của Victor H. Vroom: Động lực được tạo ra từ sự kỳ vọng về kết quả và phần thưởng, gợi ý việc xây dựng các chính sách khen thưởng minh bạch, hấp dẫn.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: động lực lao động, nhu cầu vật chất và tinh thần, chính sách tiền lương, khen thưởng, phúc lợi, môi trường làm việc, sự gắn bó của người lao động.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu thống kê nội bộ của Công ty TNHH Nam Thiện giai đoạn 2015-2019, bao gồm báo cáo tài chính, bảng lương, hồ sơ nhân sự; kết quả khảo sát 150 phiếu điều tra (140 công nhân, 10 nhân viên hành chính) về nhu cầu và mức độ hài lòng của người lao động.
  • Phương pháp chọn mẫu: Lấy mẫu toàn bộ nhóm nhân viên hành chính và công nhân tại công ty nhằm đảm bảo tính đại diện.
  • Phân tích dữ liệu: Sử dụng thống kê mô tả để tổng hợp số liệu, phân tích mức độ ưu tiên nhu cầu, đánh giá hiệu quả các biện pháp tạo động lực hiện tại. Phương pháp phân tích so sánh được áp dụng để đối chiếu kết quả với các nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn từ các doanh nghiệp khác.
  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong năm 2019, đánh giá thực trạng giai đoạn 2015-2019, đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2020-2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng lao động và cơ cấu nhân sự: Tổng số lao động tăng từ 85 người năm 2015 lên 250 người năm 2019, trong đó lao động nữ chiếm tỷ lệ cao từ 76,5% đến 89,2%. Độ tuổi chủ yếu từ 25-35 chiếm 58,8%-66,8%, trình độ phổ thông chiếm 63-68%, mức thu nhập bình quân công nhân khoảng 4,8-5 triệu đồng/tháng, nhân viên hành chính 5-5,5 triệu đồng/tháng.

  2. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh: Doanh thu tăng trưởng ổn định, từ 12.929 triệu đồng năm 2015 lên 61.623 triệu đồng năm 2019, lợi nhuận sau thuế cũng tăng từ 1.852 triệu đồng lên 3.565 triệu đồng. Chi phí tăng nhanh hơn doanh thu do đầu tư mở rộng sản xuất.

  3. Nhu cầu ưu tiên của người lao động: Khảo sát cho thấy nhu cầu "thu nhập cao và thỏa đáng" được đánh giá là quan trọng nhất với cả nhóm công nhân và nhân viên hành chính. Nhóm công nhân ưu tiên tiếp theo là "công việc phù hợp với khả năng sở trường" (điểm trung bình 1,4) và "cơ hội học tập nâng cao trình độ" (1,6). Nhóm nhân viên hành chính ưu tiên sau thu nhập là "chế độ phúc lợi tốt" và "công việc ổn định".

  4. Chính sách tiền lương và khen thưởng: Công ty áp dụng chính sách trả lương theo hiệu quả công việc, trả lương đúng hạn với tỷ lệ 72% người lao động đồng ý hoặc rất đồng ý về việc trả lương đúng hạn. Quỹ tiền thưởng tăng từ 522 triệu đồng năm 2015 lên 1.013 triệu đồng năm 2019, mức thưởng phân theo hạng nhân viên tạo động lực phấn đấu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công tác tạo động lực tại Công ty TNHH Nam Thiện đã có những bước tiến tích cực, thể hiện qua sự tăng trưởng về số lượng lao động, doanh thu và lợi nhuận. Tuy nhiên, việc chưa có hệ thống xác định nhu cầu người lao động một cách đồng bộ dẫn đến các biện pháp tạo động lực còn mang tính chung chung, chưa đáp ứng đầy đủ các nhu cầu đa dạng của từng nhóm lao động. So sánh với kinh nghiệm của các doanh nghiệp như FPT và Công ty Cơ giới và Xây dựng Thăng Long, công ty cần chú trọng hơn vào việc xây dựng chính sách phúc lợi, đào tạo nâng cao trình độ và phát triển văn hóa doanh nghiệp để tăng cường sự gắn bó và sáng tạo của người lao động. Dữ liệu khảo sát cũng cho thấy mức độ hài lòng về tiền lương và khen thưởng là yếu tố quan trọng nhất, phù hợp với học thuyết Herzberg và Adams về động lực và công bằng. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ phân bố nhu cầu ưu tiên và bảng so sánh mức thưởng theo hạng nhân viên sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các phát hiện này.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống xác định nhu cầu người lao động định kỳ

    • Thực hiện khảo sát nhu cầu và mức độ hài lòng hàng năm để cập nhật chính xác nhu cầu vật chất và tinh thần của từng nhóm lao động.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức Hành chính.
    • Thời gian: Bắt đầu từ năm 2021, duy trì định kỳ hàng năm.

  2. Cải tiến chính sách tiền lương và khen thưởng theo hiệu quả công việc

    • Rà soát và điều chỉnh thang bảng lương, tăng mức thưởng cho các hạng nhân viên xuất sắc để tạo động lực phấn đấu rõ ràng hơn.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc phối hợp Phòng Kế toán.
    • Thời gian: Triển khai trong năm 2021-2022.

  3. Tăng cường đào tạo và phát triển nghề nghiệp

    • Xây dựng chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng chuyên môn, kỹ năng mềm phù hợp với từng nhóm lao động, đặc biệt là công nhân trẻ và nhân viên hành chính.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực.
    • Thời gian: Bắt đầu từ năm 2021, đánh giá hiệu quả hàng năm.

  4. Xây dựng môi trường làm việc thân thiện, văn hóa doanh nghiệp tích cực

    • Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, giao lưu nhằm tăng cường sự gắn kết giữa các nhân viên.
    • Cải thiện điều kiện làm việc, đảm bảo an toàn lao động và không gian làm việc thoáng đãng, sạch sẽ.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc, Phòng Hành chính.
    • Thời gian: Triển khai liên tục từ năm 2021 đến 2025.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp sản xuất

    • Lợi ích: Hiểu rõ các yếu tố tạo động lực cho người lao động, từ đó xây dựng chính sách nhân sự phù hợp nhằm nâng cao năng suất và giữ chân nhân viên.
    • Use case: Áp dụng mô hình đánh giá nhu cầu và biện pháp tạo động lực cho công nhân và nhân viên hành chính.

  2. Chuyên viên nhân sự và quản trị nguồn nhân lực

    • Lợi ích: Nắm bắt các học thuyết quản trị động lực và cách thức triển khai thực tiễn trong doanh nghiệp sản xuất may mặc.
    • Use case: Thiết kế chương trình đào tạo, chính sách lương thưởng và phúc lợi dựa trên nhu cầu thực tế của người lao động.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, quản lý nhân sự

    • Lợi ích: Tham khảo phương pháp nghiên cứu kết hợp lý thuyết và thực tiễn, phân tích số liệu thực tế trong doanh nghiệp Việt Nam.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu liên quan đến động lực lao động và quản trị nhân sự.

  4. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong ngành may mặc và sản xuất

    • Lợi ích: Học hỏi kinh nghiệm và bài học thực tiễn về tạo động lực lao động, áp dụng các biện pháp phù hợp với quy mô và đặc thù doanh nghiệp.
    • Use case: Xây dựng kế hoạch phát triển nguồn nhân lực và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao tạo động lực cho người lao động lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
    Tạo động lực giúp người lao động làm việc tích cực, nâng cao năng suất và chất lượng công việc, đồng thời tăng sự gắn bó với doanh nghiệp, giảm tỷ lệ nghỉ việc. Ví dụ, tại Công ty TNHH Nam Thiện, việc cải thiện chính sách lương thưởng đã góp phần giữ chân nhân viên lâu dài.

  2. Những yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến động lực lao động?
    Các yếu tố bao gồm thu nhập, điều kiện làm việc, cơ hội thăng tiến, môi trường làm việc thân thiện và sự công bằng trong đánh giá. Nghiên cứu tại Nam Thiện cho thấy thu nhập và công việc phù hợp là ưu tiên hàng đầu.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của các biện pháp tạo động lực?
    Có thể sử dụng các chỉ số như mức độ hài lòng của người lao động, năng suất lao động, tỷ lệ nghỉ việc và sự chủ động sáng tạo trong công việc. Công ty Nam Thiện đã khảo sát ý kiến người lao động và theo dõi năng suất qua các năm để đánh giá.

  4. Có nên áp dụng một chính sách tạo động lực chung cho tất cả nhân viên không?
    Không nên, vì mỗi nhóm lao động có nhu cầu và ưu tiên khác nhau. Ví dụ, công nhân ưu tiên thu nhập và công việc phù hợp, trong khi nhân viên hành chính quan tâm đến phúc lợi và ổn định công việc.

  5. Làm thế nào để xây dựng môi trường làm việc thân thiện?
    Tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, giao lưu, cải thiện điều kiện làm việc và xây dựng văn hóa doanh nghiệp cởi mở, hỗ trợ lẫn nhau. Điều này giúp người lao động cảm thấy được tôn trọng và gắn bó hơn với công ty.

Kết luận

  • Công ty TNHH Nam Thiện đã có sự phát triển mạnh mẽ về quy mô lao động và kết quả sản xuất kinh doanh trong giai đoạn 2015-2019.
  • Nhu cầu thu nhập và công việc phù hợp là yếu tố tạo động lực quan trọng nhất đối với người lao động tại công ty.
  • Chính sách tiền lương, khen thưởng và phúc lợi hiện tại đã góp phần tạo động lực nhưng cần được cải tiến để phù hợp hơn với nhu cầu đa dạng của người lao động.
  • Đề xuất các biện pháp cụ thể bao gồm xây dựng hệ thống xác định nhu cầu, cải tiến chính sách lương thưởng, tăng cường đào tạo và phát triển văn hóa doanh nghiệp.
  • Nghiên cứu mở ra hướng đi cho công ty trong việc nâng cao hiệu quả quản trị nhân sự, giữ chân nhân tài và phát triển bền vững trong giai đoạn 2020-2025.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự cần triển khai khảo sát nhu cầu định kỳ, rà soát chính sách lương thưởng và xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp nhằm tối ưu hóa động lực lao động, góp phần nâng cao năng suất và hiệu quả sản xuất kinh doanh.