Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Trên Địa Bàn Huyện Tuần Giáo, Tỉnh Điện Biên

• Tác giả: Lê Ngọc Sơn
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Đình Tuấn
• Trường học: Đại học Thái Nguyên
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2020
• Địa điểm: Điện Biên

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 1.1. Cơ sở lý luận về quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện
• 1.2. Các vấn đề chung về ngân sách Nhà nước
• 1.3. Kinh nghiệm về quản lý chi ngân sách Nhà nước
• 1.3.1. Kinh nghiệm từ một số địa phương trong nước
• 1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Câu hỏi nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.4. Phương pháp tổng hợp thông tin
• 2.5. Phương pháp phân tích thông tin
• 2.6. Hệ thống các chi tiêu nghiên cứu
• 2.7. Nhóm chỉ tiêu đánh giá kết quả thu - chi ngân sách cấp huyện
• 2.8. Các chỉ tiêu đánh giá về kết quả công tác quản lý chi NSNN cấp huyện
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN
• 3.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
• 3.1.1. Điều kiện tự nhiên
• 3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội
• 3.2. Văn bản quy phạm và cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý chi NSNN huyện Tuần Giáo
• 3.2.1. Văn bản quy phạm liên quan đến quản lý chi NSNN
• 3.2.2. Cơ cấu bộ máy tổ chức quản lý chi NSNN huyện Tuần Giáo
• 3.3. Thực trạng hoạt động thu - chi ngân sách Nhà nước huyện Tuần Giáo giai đoạn 2016 - 2018
• 3.3.1. Thực trạng công tác quản lý ngân sách Nhà nước tại huyện Tuần Giáo giai đoạn 2016 - 2018
• 3.3.2. Lập dự toán ngân sách. Quản lý chấp hành dự toán chi ngân sách nhà nước
• 3.3.3. Quyết toán chi NSNN
• 3.3.4. Công tác thanh tra, kiểm tra ngân sách huyện Tuần Giáo
• 3.4. Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi ngân sách Nhà nước tại huyện Tuần Giáo
• 3.4.1. Các yếu tố khách quan
• 3.4.2. Các yếu tố chủ quan
• 3.5. Đánh giá chung về quản lý ngân sách Nhà nước tại huyện Tuần Giáo
• 3.5.1. Đánh giá công tác quản lý chi ngân sách Nhà nước tại huyện Tuần Giáo từ số liệu điều tra
• 3.5.2. Kết quả đạt được
• 3.5.3. Những tồn tại và nguyên nhân
• 4. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN TUẦN GIÁO, TỈNH ĐIỆN BIÊN GIAI ĐOẠN 2020 - 2025
• 4.1. Định hướng, mục tiêu tăng cường quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên thời gian tới
• 4.2. Giải pháp tăng cường công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên
• 4.2.1. Nâng cao chất lượng công tác lập dự toán
• 4.2.2. Tăng cường công tác chấp hành chi hiệu quả, tiết kiệm
• 4.2.3. Hoàn thiện công tác quyết toán chi NSNN
• 4.2.4. Một số giải pháp hỗ trợ nhằm nâng cao công tác quản lý chi NSNN
• 4.2.4.1. Đối với UBND tỉnh Điện Biên
• 4.2.4.2. Đối với Sở Tài chính tỉnh Điện Biên
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng Quan Về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Khái Niệm

Ngân sách Nhà nước (NSNN) đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội. Việc quản lý chi ngân sách nhà nước hiệu quả là yếu tố sống còn, đặc biệt ở cấp huyện như Tuần Giáo, Điện Biên. NSNN được xem là công cụ chính trong phát triển kinh tế, công bằng xã hội. Với nguồn thu ngân sách (NS) ngày càng tăng, Chính phủ tiếp tục sử dụng ngân sách Nhà nước (NSNN) một cách hiệu quả cho các nội dung như: xây dựng cơ bản, xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế…nhằm điều tiết vĩ mô nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Hai bộ phận quan trọng trong NSNN đó là bộ phận thu - chi NSNN, sự cân đối thu – chi sẽ phản ánh việc sử dụng hiệu quả nguồn NSNN. Thực tế cho thấy, nếu thu NS lớn nhưng cách thức, phương pháp chi NSNN không hiệu quả sẽ gây ảnh hưởng lớn đến kinh tế chính trị của một quốc gia. Vì vậy, việc quản lý, điều hành hoạt động chi ngân sách cần được đặt lên hàng đầu trong những năm gần đây.

1.1. Định Nghĩa Ngân Sách Nhà Nước Theo Luật Ngân Sách

Theo Luật Ngân sách Nhà nước số 83/2015/QH13, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được cơ quan có thẩm quyền quyết định và thực hiện trong một năm. NSNN có thể hiểu là một kế hoạch tài chính quốc gia bao gồm chủ yếu các khoản thu và chi của Nhà nước được mô tả dưới hình thức cân đối bằng giá trị tiền tệ. Phần thu thể hiện các nguồn tài chính được huy động vào ngân sách Nhà nước; phần chi thể hiện chính sách phân phối các nguồn tài chính đã huy động được để thực hiện mục tiêu kinh tế - xã hội. Ngân sách Nhà nước được lập và thực hiện cho một thời gian nhất định, thường là một năm và được Quốc hội phê chuẩn thông qua”. Trong thực tiễn hoạt động NSNN là hoạt động thu (tạo thu) và chi tiêu (sử dụng) quỹ tiền tệ của Nhà nước, làm cho nguồn tài chính vận động giữa một bên là Nhà nước với một bên là các chủ thể kinh tế, xã hội trong quá trình phân phối tổng sản phẩm quốc dân dưới hình thức giá trị (Lê Trung Kiên, 2018).

1.2. Phân Loại Ngân Sách Nhà Nước Trung Ương và Địa Phương

NSNN bao gồm ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương (Luật Ngân sách, 2015). Ngân sách Trung ương cung ứng nguồn tài chính cho các nhiệm vụ, mục tiêu chung cho cả nước trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại và hỗ trợ chuyển giao nguồn tài chính cho ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Ngân sách địa phương là tên chung để chỉ ngân sách của các cấp chính quyền địa phương phù hợp với địa giới hành chính các cấp. Ngân sách xã, phường, thị trấn vừa là một cấp ngân sách, vừa là một bộ phận cấu thành ngân sách cấp huyện và quận. Ngân sách huyện, quận vừa là một cấp NS, vừa là một bộ phận cấu thành của ngân sách tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

II. 5 Bí Quyết Quản Lý Chi Ngân Sách Hiệu Quả Tại Tuần Giáo

Quản lý chi NSNN hiệu quả đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành. Cần có quy trình rõ ràng, minh bạch từ khâu lập dự toán đến quyết toán. Huyện Tuần Giáo là huyện miền núi thuộc tỉnh Điện Biên, điều kiện phát triển kinh tế khó khăn, đồng bào dân tộc thiểu số với các phong tục tập quán sản xuất lạc hậu, là huyện thuần nông nên nông - lâm nghiệp còn chiếm tỷ trọng cao trong cơ cấu kinh tế của huyện, thu ngân sách chưa đủ sức cân đối cho nhu cầu chi NSNN, vẫn còn phải trông chờ vào cân đối ngân sách từ cấp trên. Với đặc thù của địa phương chi NSNN thường tập trung vào các mục tiêu như: chi cho các dịch vụ xã hội cơ bản, chi giảm nghèo, chi sự nghiệp kinh tế.

2.1. Đặc Điểm Ngân Sách Nhà Nước Quyền Lực và Lợi Ích Chung

Việc tạo lập và sử dụng quỹ NSNN luôn gắn liền với quyền lực kinh tế - chính trị của Nhà nước, được Nhà nước tiến hành trên cơ sở những luật lệ nhất định. NSNN luôn gắn chặt với sở hữu Nhà nước và luôn chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng. NSNN là một bản dự toán thu chi. Các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm lập NSNN và đề ra các thông số quan trọng có liên quan đến chính sách mà Chính phủ phải thực hiện trong năm tài khóa tiếp theo.

2.2. Vai Trò Của Ngân Sách Nhà Nước Kích Thích Tăng Trưởng Kinh Tế

Trong nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước, NSNN được xem là một trong những công cụ quan trọng được Nhà nước sử dụng để điều tiết nền kinh tế vĩ mô bởi những ảnh hưởng có tính quyết định đến sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế - xã hội (KTXH). Thông qua hoạt động thu, NSNN đóng vai trò định hướng đầu tư, kích thích hoặc hạn chế sản xuất kinh doanh. Bởi lẽ nếu chính sách thuế đúng đắn sẽ tạo nguồn thu cho ngân sách đồng thời còn khuyến khích sản xuất, điều tiết tiêu dùng, giữ ổn định giá cả thị trường.

III. Hướng Dẫn Chi Tiết Quy Trình Quản Lý Chi Ngân Sách

Quy trình quản lý chi ngân sách bao gồm nhiều bước, từ lập dự toán, phân bổ, thực hiện đến kiểm tra, quyết toán. Mỗi bước đều cần được thực hiện nghiêm túc, đúng quy định. Hơn nữa do đặc điểm tự nhiên của huyện miền núi hay bị thiên tai, dịch bệnh…vì vậy yêu cầu chi cho công tác xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế cấp bách đòi hỏi hoạt động đầu tư xây dựng cơ bản, cũng như các khoản chi phát sinh đột xuất trong thực tế. Những c 2 khoản chi đó thường không dự toán được trước. Hơn nữa, do nguồn ngân sách hạn hẹp của địa phương đã khiến huyện không có sự chủ động trong nhiều quyết định liên quan đến phát triển kinh tế xã hội của huyện.

3.1. Khái Niệm Về Quản Lý Chi Ngân Sách Nhà Nước Cấp Huyện

Ngân sách huyện mang bản chất của NSNN, đó là mối quan hệ giữa chính quyền Nhà nước cấp huyện với các tổ chức, cá nhân trên địa bàn huyện trong quá trình tạo lập, phân phối và sử dụng quỹ ngân sách của huyện. Trên cơ sở đó đáp ứng các nhu cầu chi nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của chính quyền Nhà nước cấp huyện. Mối quan hệ đó được điều chỉnh, điều tiết sao cho phù hợp với bản chất Nhà nước XHCN.

3.2. Quản Lý Chi Ngân Sách Lập Dự Toán và Phân Bổ Ngân Sách

Lập dự toán chi NSNN là việc ước tính các khoản chi tiêu cần thiết trong năm kế hoạch, dựa trên các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và các quy định của pháp luật. Phân bổ ngân sách là việc chia sẻ nguồn lực tài chính cho các đơn vị, lĩnh vực khác nhau, đảm bảo sử dụng hiệu quả và đúng mục đích. Bên cạnh đó, vẫn còn những bất cập trong công tác quản lý và điều hành chi ngân sách như: các cơ chế, chính sách giám sát quản lý NSNN chưa được tạo lập đồng bộ, công tác lập dự toán chi hằng năm chưa sát với thực tế; việc đầu tư chưa đúng trọng tâm; báo cáo quyết toán chi chưa kịp thời ảnh hưởng đến công tác tổng hợp, chỉ đạo, điều hành hoạt động chi ngân sách của địa phương các cấp…

IV. Thực Trạng Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Huyện Tuần Giáo

Việc đánh giá thực trạng quản lý chi ngân sách tại Tuần Giáo là cần thiết để tìm ra hạn chế và đề xuất giải pháp. Cần phải thực hiện việc đánh giá thực trạng công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên để tìm ra hạn chế, nguyên nhân của vấn đề, từ đó đề xuất giải pháp, kiến nghị phù hợp trong thời gian tới. Xuất phát từ yêu cầu trên, tác giả tiến hành thực hiện đề tài: “Quản lý chi ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên” làm luận văn nghiên cứu của mình.

4.1. Phân Tích Thực Trạng Thu Chi Ngân Sách Giai Đoạn 2016 2019

Phân tích số liệu thu chi NSNN giai đoạn 2016-2019 để thấy rõ bức tranh tài chính của huyện. Cần đánh giá các khoản thu chủ yếu, các khoản chi quan trọng và sự cân đối giữa thu và chi. Mục tiêu chung Đánh giá thực trạng công tác quản lý NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2019 làm căn cứ đề xuất một số giải pháp tăng cường công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên trong thời gian tới sẽ giúp việc sử dụng nguồn NSNN hiệu quả và tiết kiệm hơn.

4.2. Yếu Tố Ảnh Hưởng Đến Quản Lý Chi Ngân Sách Khách Quan và Chủ Quan

Xác định các yếu tố khách quan (kinh tế, xã hội, chính trị) và chủ quan (năng lực cán bộ, quy trình quản lý) ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý chi NSNN. Mục tiêu cụ thể - Hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn cơ bản về quản lý chi NSNN. - Phân tích thực trạng công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên trong giai đoạn 2016 - 2019. - Xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên.

V. Giải Pháp Tăng Cường Quản Lý Chi Ngân Sách Tại Tuần Giáo

Đề xuất các giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách tại Tuần Giáo trong giai đoạn 2020-2025. - Đề xuất giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2020-2025. Đối tượng nghiên cứu 3. Đối tượng nghiên cứu Các nội dung liên quan đến quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên.

5.1. Nâng Cao Chất Lượng Lập Dự Toán và Kiểm Soát Chi

Cần có giải pháp để lập dự toán sát thực tế hơn, tránh tình trạng dự toán quá cao hoặc quá thấp. Tăng cường kiểm soát chi để đảm bảo chi đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả. Phạm vi nghiên cứu + Về không gian: Nghiên cứu tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên. + Về thời gian: Nghiên cứu các thông tin, số liệu về đánh giá thực trạng quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2018, điều tra sơ cấp vào tháng 9/2019 và giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2020-2025.

5.2. Hoàn Thiện Quy Trình Quyết Toán và Công Khai Ngân Sách

Quy trình quyết toán cần được thực hiện nhanh chóng, chính xác và minh bạch. Tăng cường công khai thông tin về ngân sách để người dân giám sát và tham gia vào quá trình quản lý. + Về nội dung: Nghiên cứu tập trung vào các nội dung của công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016 - 2019.

VI. Ứng Dụng Thực Tiễn và Tương Lai Quản Lý Chi Ngân Sách

Luận văn này có tính ứng dụng cao, là tài liệu tham khảo giá trị cho lãnh đạo huyện Tuần Giáo và tỉnh Điện Biên. Đồng thời, nó cũng cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà nghiên cứu và hoạch định chính sách. Đóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ bản về NSNN và quản lý chi NSNN cấp huyện. Đưa ra những kinh nghiệm thực tế về quản lý chi NSNN của một số địa phương đã thực hiện hiệu quả công tác chi NSNN trên cơ sở đó rút ra những bài học kinh nghiệm cho huyện Tuần Giáo.

6.1. Đề Xuất Giải Pháp Cải Thiện Quản Lý Chi Ngân Sách

Trên cơ sở phân tích thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016 – 2019, luận văn chỉ ra những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân còn tồn tại, từ đó đề xuất giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên trong thời gian tới.

6.2. Tính Ứng Dụng và Giá Trị Tham Khảo Của Nghiên Cứu

Đề tài là nghiên cứu về công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016 – 2019 nên có tính thời sự cao. Vì vậy, nghiên cứu là tài liệu tham khảo có giá trị với lãnh đạo huyện Tuần Giáo nói riêng và tỉnh Điện Biên nói chung cũng như các huyện, tỉnh khác trong khu vực nhằm tăng cường công tác quản lý chi NSNN trong thời gian tới. Đồng thời đây cũng là tài liệu tham khảo giúp cho các cấp, các ngành trong xây dựng những quy định, chính sách liên quan đến công tác quản lý chi NSNN cấp huyện.

Nội dung chính

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh Việt Nam sau gần 35 năm đổi mới, ngân sách Nhà nước (NSNN) giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế và đảm bảo công bằng xã hội. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được quyết định và thực hiện trong một năm nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước. Huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên, là một huyện miền núi với điều kiện kinh tế khó khăn, dân cư chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, kinh tế thuần nông, tỷ trọng nông - lâm nghiệp cao. Thu ngân sách địa phương chưa đủ cân đối cho nhu cầu chi tiêu, phụ thuộc nhiều vào nguồn hỗ trợ từ cấp trên. Chi ngân sách chủ yếu tập trung vào các dịch vụ xã hội cơ bản, xóa đói giảm nghèo và sự nghiệp kinh tế, trong khi các khoản chi xây dựng cơ bản và chi phát sinh đột xuất do thiên tai, dịch bệnh thường không dự toán được trước.

Giai đoạn nghiên cứu tập trung từ 2016 đến 2018, với khảo sát sơ cấp thực hiện tháng 9/2019, nhằm đánh giá thực trạng công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn huyện Tuần Giáo. Mục tiêu chính là phân tích các yếu tố ảnh hưởng, chỉ ra những tồn tại, nguyên nhân và đề xuất giải pháp tăng cường quản lý chi NSNN giai đoạn 2020-2025. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn ngân sách, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương, đồng thời làm tài liệu tham khảo cho các cấp quản lý và các địa phương có điều kiện tương tự.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý ngân sách Nhà nước, tập trung vào quản lý chi NSNN cấp huyện. Khái niệm ngân sách Nhà nước được hiểu là kế hoạch tài chính quốc gia, bao gồm các khoản thu và chi được phê duyệt theo luật định. Quản lý chi NSNN là quá trình Nhà nước sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý để điều chỉnh hoạt động chi nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Các khái niệm chính bao gồm:

• Chi thường xuyên: Chi cho các nhiệm vụ thường xuyên như quản lý hành chính, quốc phòng, an ninh, sự nghiệp văn hóa xã hội và kinh tế.
• Chi đầu tư phát triển: Chi cho xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư phát triển sản xuất, hỗ trợ doanh nghiệp Nhà nước.
• Nguyên tắc quản lý chi NSNN: Tập trung thống nhất, đẩy đủ, minh bạch, kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo cân đối và ổn định tài chính.
• Các nhân tố ảnh hưởng: Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, cơ chế chính sách, nguồn lực tài chính, năng lực quản lý, tổ chức bộ máy và ứng dụng công nghệ thông tin.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập thông tin thứ cấp và sơ cấp. Thông tin thứ cấp được thu thập từ các tài liệu, số liệu của Phòng Tài chính - Kế hoạch, Kho bạc Nhà nước, Chi cục Thống kê huyện Tuần Giáo giai đoạn 2016-2018, cùng các văn bản pháp luật liên quan. Thông tin sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng phiếu điều tra với 46 cán bộ công chức thuộc các cơ quan quản lý ngân sách huyện, xã, thị trấn.

Phương pháp phân tích bao gồm:

• Thống kê mô tả: Tần số, tỷ lệ, giá trị trung bình, độ lệch chuẩn để mô tả đặc điểm dữ liệu.
• Phân tích so sánh: So sánh số liệu thu chi ngân sách qua các năm 2016-2018, so sánh dự toán và quyết toán chi.
• Phân tích nhân tố ảnh hưởng: Sử dụng thang đo Likert 5 mức độ để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến công tác quản lý chi NSNN.

Quy trình nghiên cứu được thực hiện từ tháng 9/2019, với việc thu thập và xử lý dữ liệu bằng phần mềm Excel, trình bày kết quả qua biểu đồ và bảng thống kê nhằm minh họa rõ ràng các biến động và xu hướng.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Thực trạng công tác lập dự toán chi NSNN: Dự toán chi ngân sách huyện Tuần Giáo giai đoạn 2016-2018 có xu hướng tăng trưởng bình quân khoảng 7% mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ chấp hành dự toán chi đạt trung bình 85%, cho thấy còn tồn tại sự chênh lệch giữa dự toán và thực tế chi tiêu.

2. Cơ cấu chi ngân sách: Chi thường xuyên chiếm khoảng 70% tổng chi ngân sách, tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực quản lý hành chính, giáo dục, y tế và an ninh quốc phòng. Chi đầu tư phát triển chiếm khoảng 25%, chủ yếu dành cho xây dựng cơ bản và phát triển hạ tầng kinh tế xã hội.

3. Công tác quyết toán chi NSNN: Thời gian quyết toán trung bình kéo dài trên 9 tháng sau năm tài chính, ảnh hưởng đến công tác tổng hợp và điều hành ngân sách. Tỷ lệ quyết toán chi so với dự toán đạt khoảng 80%, phản ánh một phần hạn chế trong việc kiểm soát và sử dụng ngân sách hiệu quả.

4. Yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi NSNN: Qua khảo sát, các yếu tố như năng lực quản lý của cán bộ, trình độ chuyên môn, tổ chức bộ máy quản lý và ứng dụng công nghệ thông tin được đánh giá có ảnh hưởng lớn (mức độ ảnh hưởng trên 4,2 theo thang Likert). Điều kiện tự nhiên khó khăn và nguồn lực tài chính hạn chế cũng là những nhân tố khách quan tác động mạnh đến hiệu quả quản lý chi.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của các tồn tại trong quản lý chi NSNN huyện Tuần Giáo chủ yếu do nguồn thu ngân sách hạn chế, dẫn đến khó khăn trong cân đối chi tiêu, đặc biệt là chi đầu tư phát triển. Việc lập dự toán chưa sát thực tế, cùng với quy trình quyết toán kéo dài, làm giảm tính kịp thời và hiệu quả trong quản lý ngân sách. So sánh với một số địa phương như huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận, nơi có tỷ lệ chấp hành dự toán chi trên 90% và thời gian quyết toán ngắn hơn, cho thấy huyện Tuần Giáo cần cải thiện quy trình và nâng cao năng lực quản lý.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN tại huyện còn hạn chế, trong khi đây là yếu tố quan trọng giúp tăng tính minh bạch, giảm thiểu sai sót và nâng cao hiệu quả quản lý. Ngoài ra, tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN chưa thực sự tinh gọn, dẫn đến chồng chéo trách nhiệm và giảm hiệu quả kiểm soát.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ chấp hành dự toán chi qua các năm, biểu đồ tròn phân bổ cơ cấu chi ngân sách và bảng so sánh thời gian quyết toán giữa các địa phương để minh họa rõ nét các vấn đề nêu trên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Nâng cao chất lượng lập dự toán chi ngân sách: Tăng cường phối hợp giữa các phòng ban liên quan để xây dựng dự toán sát với thực tế, dự báo chính xác nhu cầu chi tiêu. Mục tiêu đạt tỷ lệ chấp hành dự toán trên 90% trong giai đoạn 2020-2025. Chủ thể thực hiện: Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện, UBND huyện.

2. Rút ngắn thời gian quyết toán chi ngân sách: Đơn giản hóa thủ tục, tăng cường kiểm tra, giám sát để hoàn thành quyết toán trong vòng 6 tháng sau năm tài chính. Chủ thể thực hiện: Kho bạc Nhà nước huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

3. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi NSNN: Triển khai hệ thống quản lý ngân sách điện tử, nâng cao năng lực cán bộ sử dụng công nghệ. Mục tiêu hoàn thành trong năm 2022. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với Sở Tài chính tỉnh Điện Biên.

4. Tổ chức bộ máy quản lý chi NSNN tinh gọn, hiệu quả: Rà soát, sắp xếp lại các phòng ban, phân công rõ ràng trách nhiệm, tăng cường đào tạo nâng cao năng lực cán bộ quản lý. Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Sở Nội vụ tỉnh Điện Biên.

5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chi ngân sách: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sai phạm, giảm thiểu thất thoát ngân sách. Chủ thể thực hiện: Thanh tra huyện, Phòng Tài chính - Kế hoạch.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo và cán bộ quản lý ngân sách cấp huyện, tỉnh: Giúp hiểu rõ thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN, từ đó áp dụng vào công tác quản lý tại địa phương.

2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản lý kinh tế, Tài chính công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

3. Cơ quan thanh tra, kiểm toán và kiểm soát tài chính: Hỗ trợ trong việc xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra chi ngân sách, nâng cao hiệu quả giám sát và phòng chống tham nhũng, lãng phí.

4. Các tổ chức, đơn vị sử dụng ngân sách Nhà nước: Nắm bắt quy trình, nguyên tắc quản lý chi NSNN, từ đó thực hiện đúng quy định, nâng cao trách nhiệm và hiệu quả sử dụng ngân sách.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện là gì?
   Quản lý chi NSNN cấp huyện là quá trình sử dụng các phương pháp và công cụ quản lý để điều chỉnh hoạt động chi ngân sách nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước tại địa phương, đảm bảo hiệu quả và tiết kiệm nguồn lực.

2. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến công tác quản lý chi NSNN tại huyện Tuần Giáo?
   Các yếu tố gồm điều kiện tự nhiên khó khăn, nguồn lực tài chính hạn chế, năng lực quản lý cán bộ, tổ chức bộ máy quản lý và mức độ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý.

3. Tại sao thời gian quyết toán chi ngân sách lại kéo dài?
   Nguyên nhân do quy trình thủ tục phức tạp, thiếu đồng bộ trong phối hợp giữa các cơ quan, năng lực cán bộ hạn chế và thiếu ứng dụng công nghệ thông tin hiệu quả.

4. Giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN?
   Bao gồm nâng cao chất lượng lập dự toán, rút ngắn thời gian quyết toán, ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức bộ máy tinh gọn và tăng cường thanh tra, kiểm tra.

5. Làm thế nào để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý chi NSNN?
   Thông qua công khai, minh bạch các khoản chi, áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý, tăng cường giám sát của các cơ quan chức năng và sự tham gia của cộng đồng.

Kết luận

• Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện, tập trung nghiên cứu huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên giai đoạn 2016-2018.
• Phân tích thực trạng cho thấy tỷ lệ chấp hành dự toán chi đạt khoảng 85%, chi thường xuyên chiếm 70% tổng chi ngân sách, thời gian quyết toán kéo dài trên 9 tháng.
• Các yếu tố ảnh hưởng chính gồm điều kiện tự nhiên, nguồn lực tài chính, năng lực quản lý, tổ chức bộ máy và ứng dụng công nghệ thông tin.
• Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi NSNN trong giai đoạn 2020-2025, tập trung vào lập dự toán, quyết toán, công nghệ thông tin và tổ chức bộ máy.
• Nghiên cứu có tính ứng dụng cao, là tài liệu tham khảo hữu ích cho các cấp quản lý, nhà nghiên cứu và các đơn vị sử dụng ngân sách.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý tại huyện Tuần Giáo cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời. Đề nghị các địa phương có điều kiện tương tự tham khảo và áp dụng phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi ngân sách Nhà nước.