Nghiên cứu biện pháp kỹ thuật tăng hiệu quả sản xuất ngô lai tại Sơn La

• Tác giả: Nguyễn Đức Thuận
• Người hướng dẫn: PGS. Lương Văn Hinh
• Trường học: Đại học Thái Nguyên - Trường Đại học Nông Lâm
• Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
• Đề tài: Nghiên cứu một số biện pháp kỹ thuật nâng cao hiệu quả sản xuất ngô lai tại Sơn La
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Thái Nguyên

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU
• 1.1. Tình hình nghiên cứu, sản xuất ngô trên thế giới và Việt Nam
• 1.2. Tình hình nghiên cứu chọn tạo giống ngô lai
• 1.2.1. Tình hình nghiên cứu chọn tạo giống ngô lai trên thế giới
• 1.3. Tình hình sản xuất ngô trên thế giới và Việt Nam
• 1.4. Các yếu tố sinh học, phi sinh học tác động đến sinh trưởng, phát triển của giống ngô lai
• 1.4.1. Các yếu tố sinh học tác động đến sinh trưởng, phát triển của giống ngô lai
• 1.4.2. Các yếu tố phi sinh học tác động đến sinh trưởng, phát triển của giống ngô lai
• 1.5. Tính thích ứng của các giống ngô lai ở các vùng sinh thái
• 1.6. Điều kiện tự nhiên và tình hình sản xuất ngô tại Sơn La
• 1.6.1. Điều kiện tự nhiên của Sơn La ảnh hưởng tới sản xuất ngô
• 1.6.2. Tình hình sản xuất ngô tại Sơn La
• 1.7. Kết quả nghiên cứu về các biện pháp kỹ thuật canh tác tới năng suất ngô
• 1.7.1. Tình hình nghiên cứu về thời vụ gieo trồng ngô trên thế giới và Việt Nam
• 1.7.2. Tình hình nghiên cứu phân bón cho ngô trên thế giới và Việt Nam
• 1.7.3. Tình hình nghiên cứu mật độ, khoảng cách trồng ngô
• 1.7.4. Tình hình nghiên cứu biện pháp che phủ cho ngô
• 1.8. Các kết luận qua phân tích tổng quan tài liệu
• 2. CHƯƠNG 2: VẬT LIỆU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Vật liệu nghiên cứu
• 2.2. Nội dung nghiên cứu
• 2.2.1. Nghiên cứu tính thích nghi, tính ổn định của các giống ngô lai tại các vùng sinh thái tỉnh Sơn La, xác định, lựa chọn giống ngô phù hợp
• 2.2.2. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật (xác định thời vụ, loại phân, liều lượng phân hỗn hợp NPK, khoảng cách, mật độ gieo trồng, kỹ thuật che phủ bề mặt đất) nâng cao năng suất, hiệu quả sản xuất của các giống ngô lai tại Sơn La
• 2.2.3. Xây dựng mô hình trình diễn áp dụng tổng hợp các biện pháp kỹ thuật canh tác ngô
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 2.3.1. Phương pháp nghiên cứu đồng ruộng
• 2.3.2. Các chỉ tiêu theo dõi
• 2.3.3. Phương pháp thu thập thông tin
• 2.3.4. Phương pháp tính toán và xử lý số liệu
• 2.4. Địa điểm và thời gian nghiên cứu
• 2.4.1. Địa điểm và điều kiện nghiên cứu
• 2.4.2. Thời gian nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Nghiên cứu xác định giống ngô thích hợp với điều kiện sinh thái ở Sơn La
• 3.1.1. Kết quả thí nghiệm xác định giống ngô thích hợp với điều kiện sinh thái ở huyện Mộc Châu
• 3.1.2. Kết quả thí nghiệm xác định giống ngô thích hợp với điều kiện sinh thái ở huyện Mai Sơn
• 3.1.3. Kết quả thí nghiệm xác định giống ngô thích hợp với điều kiện sinh thái ở huyện Thuận Châu
• 3.1.4. Tính thích nghi, tính ổn định của các giống ngô lai tại các vùng sinh thái tỉnh Sơn La, xác định, lựa chọn giống ngô phù hợp
• 3.2. Nghiên cứu các biện pháp canh tác cho ngô tại tỉnh Sơn La
• 3.2.1. Thí nghiệm xác định thời vụ gieo trồng ngô thích hợp
• 3.2.2. Thí nghiệm xác định loại phân bón thích hợp đối với ngô tại Sơn La
• 3.2.3. Kết quả thí nghiệm xác định liều lượng phân bón thích hợp cho ngô
• 3.2.4. Thí nghiệm xác định mật độ, khoảng cách gieo trồng ngô thích hợp ở Sơn La
• 3.2.5. Kết quả nghiên cứu biện pháp che phủ đất trồng ngô tại Sơn La
• 3.3. Xây dựng mô hình trình diễn áp dụng tổng hợp các biện pháp kỹ thuật thâm canh ngô
• 3.3.1. Xây dựng quy trình kỹ thuật
• 3.3.2. Kết quả xây dựng mô hình trình diễn
• 3.3.3. Phân tích vai trò (cơ cấu) đóng góp của các biện pháp kỹ thuật đến năng suất
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tính cấp thiết của đề tài

Cây ngô (Zea mays L.) là một trong những loại ngũ cốc quan trọng nhất trên thế giới, đứng thứ ba về diện tích và thứ hai về sản lượng. Ngô không chỉ là nguồn lương thực chính mà còn là nguyên liệu cho ngành chăn nuôi và chế biến thực phẩm. Tại Việt Nam, ngô giữ vị trí thứ hai trong các loại cây lương thực, đặc biệt ở các vùng miền núi như Sơn La. Tuy nhiên, năng suất ngô tại Sơn La vẫn thấp hơn mức trung bình cả nước. Việc nghiên cứu và áp dụng các biện pháp canh tác phù hợp là cần thiết để nâng cao hiệu quả sản xuất. Theo số liệu, diện tích trồng ngô tại Sơn La đạt khoảng 162.000 ha, nhưng năng suất vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng trong nước. Do đó, việc tìm kiếm các giống ngô lai có năng suất cao và thích ứng với điều kiện sinh thái của vùng là một yêu cầu cấp bách.

II. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu của đề tài là nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất ngô lai tại Sơn La. Cụ thể, nghiên cứu sẽ tập trung vào việc xác định tính thích nghi và tính ổn định của các giống ngô lai, đồng thời nghiên cứu các yếu tố như thời vụ gieo trồng, loại phân bón, liều lượng phân bón, mật độ và khoảng cách gieo trồng. Việc xây dựng mô hình trình diễn tại ba huyện sẽ giúp áp dụng tổng hợp các biện pháp kỹ thuật canh tác, từ đó xác định mức độ đóng góp của các biện pháp này vào sản xuất ngô. Những kết quả này không chỉ có giá trị khoa học mà còn có ý nghĩa thực tiễn trong việc phát triển nông nghiệp bền vững tại Sơn La.

III. Các biện pháp kỹ thuật canh tác

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc áp dụng các biện pháp canh tác như xác định thời vụ gieo trồng, sử dụng phân bón hợp lý và điều chỉnh mật độ cây trồng có ảnh hưởng lớn đến năng suất ngô. Cụ thể, thời vụ gieo trồng từ 15 đến 22 tháng 4, mật độ 6,6 vạn cây/ha và sử dụng phân hỗn hợp NPK 16-16-8 với liều lượng 420 kg/ha đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Ngoài ra, việc che phủ bề mặt đất bằng thân lá ngô khô cũng góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao năng suất. Những biện pháp này không chỉ đơn giản, dễ thực hiện mà còn phù hợp với điều kiện kinh tế của nông dân địa phương, từ đó giúp nâng cao năng suất ngô và đảm bảo an ninh lương thực.

IV. Kết quả nghiên cứu và ứng dụng thực tiễn

Kết quả nghiên cứu cho thấy giống ngô NK67, VN8960 và NK66 có khả năng chống chịu tốt và năng suất cao hơn so với giống đối chứng. Đặc biệt, giống NK67 được xác định là lựa chọn số một nhờ vào năng suất ổn định tại ba địa điểm thí nghiệm. Việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật đã giúp nâng cao năng suất ngô tại Sơn La, đồng thời bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Những kết quả này không chỉ có giá trị trong việc cải thiện sản xuất ngô mà còn góp phần vào việc xóa đói giảm nghèo và đảm bảo an ninh lương thực cho người dân địa phương.