Tổng quan nghiên cứu
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh ngày càng gay gắt, chất lượng sản phẩm trở thành yếu tố sống còn đối với các doanh nghiệp sản xuất. Tại Việt Nam, ngành trang sức, kim hoàn và đá quý đang phát triển mạnh mẽ, đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao công tác quản trị chất lượng để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và quốc tế. Công ty TNHH Sông Cả Vạn An, hoạt động trong lĩnh vực sản xuất đồ trang sức, đã ghi nhận tỷ lệ sản phẩm lỗi lên tới 11,61% năm 2022, giảm so với 23,27% năm 2021 nhưng vẫn ở mức cao và đáng báo động. Các công đoạn đúc và đánh bóng chiếm tỷ lệ lỗi cao nhất lần lượt là 3,53% và 3,49%, tiếp theo là công đoạn nguội với 1,44%.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng hệ thống quản trị chất lượng sản phẩm tại công ty TNHH Sông Cả Vạn An trong giai đoạn 2018-2022, từ đó đề xuất các giải pháp cải tiến nhằm nâng cao hiệu quả quản trị chất lượng, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi và tăng năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Nghiên cứu tập trung vào toàn bộ chu trình quản trị chất lượng từ khâu thiết kế, cung ứng, sản xuất đến dịch vụ sau bán hàng, với phạm vi nghiên cứu tại trụ sở công ty ở Nghệ An.
Việc hoàn thiện công tác quản trị chất lượng không chỉ giúp công ty giảm thiểu chi phí do sản phẩm lỗi, mà còn nâng cao uy tín thương hiệu, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của khách hàng và thị trường quốc tế. Đây là một bước đi chiến lược quan trọng trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng hiện nay.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị chất lượng hiện đại, trong đó tiêu chuẩn ISO 9001:2015 được xem là chuẩn mực quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng. Theo ISO, quản trị chất lượng là tập hợp các hoạt động quản trị nhằm xác định chính sách, mục tiêu và trách nhiệm chất lượng, thực hiện qua lập kế hoạch, điều khiển, đảm bảo và cải tiến chất lượng trong khuôn khổ hệ thống chất lượng.
Ngoài ra, các mô hình quản trị chất lượng toàn diện như TQM (Total Quality Management) và TQC (Total Quality Control) cũng được áp dụng để phân tích và đề xuất giải pháp. TQM nhấn mạnh sự tham gia của toàn bộ nhân viên trong doanh nghiệp, tập trung vào khách hàng và cải tiến liên tục. Các khái niệm chính bao gồm:
- Quản trị chất lượng là sự tập trung vào khách hàng, đáp ứng nhu cầu và mong muốn của họ.
- Quản trị chất lượng coi trọng con người, huy động nguồn lực và năng lực của nhân viên.
- Quản trị chất lượng là toàn bộ tham gia, không chỉ riêng bộ phận kiểm soát chất lượng.
- Quản trị chất lượng là tập trung vào quá trình, kiểm soát và cải tiến liên tục.
- Sử dụng các phương pháp thống kê để đánh giá và kiểm soát chất lượng.
Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng sản phẩm được phân loại thành chỉ tiêu thuộc tính (chức năng, độ tin cậy, tuổi thọ, thẩm mỹ, công nghệ, an toàn, chi phí) và chỉ tiêu thực hiện (tỷ lệ sai hỏng, giá trị sai hỏng). Đặc biệt, với ngành trang sức, các tiêu chuẩn về hàm lượng vàng, độ tinh khiết, vật liệu hàn và các quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ được áp dụng nghiêm ngặt.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định lượng và định tính. Dữ liệu chính được thu thập từ công ty TNHH Sông Cả Vạn An trong giai đoạn 2018-2022, bao gồm số liệu thống kê tỷ lệ sản phẩm lỗi theo từng công đoạn sản xuất như đúc, nguội, đánh bóng, xi mạ, đính đá. Cỡ mẫu nghiên cứu là toàn bộ sản phẩm và quy trình sản xuất trong giai đoạn này, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.
Phương pháp phân tích bao gồm mô hình hóa thống kê, phân tích tổng hợp các báo cáo, tài liệu chuyên ngành và các số liệu thực tế. Các kỹ thuật phân tích thống kê được áp dụng để đánh giá hiệu quả công tác quản trị chất lượng, xác định các điểm yếu và nguyên nhân sai sót. Quá trình nghiên cứu cũng sử dụng phương pháp phân tích SWOT để đề xuất các giải pháp cải tiến phù hợp với điều kiện thực tế của công ty.
Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2022, tập trung vào đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện hệ thống quản trị chất lượng sản phẩm.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm nhưng vẫn ở mức cao: Tỷ lệ sản phẩm lỗi giảm từ 23,27% năm 2021 xuống còn 11,61% năm 2022, cho thấy sự cải thiện trong công tác quản trị chất lượng. Tuy nhiên, mức này vẫn vượt quá ngưỡng an toàn, ảnh hưởng đến uy tín và chi phí sản xuất.
Công đoạn đúc và đánh bóng là điểm nóng lỗi: Tỷ lệ lỗi tại công đoạn đúc là 3,53%, chủ yếu do chi tiết có lỗ khí và thiếu hụt chi tiết. Công đoạn đánh bóng chiếm 3,49% lỗi, liên quan đến tay nghề công nhân và kỹ thuật xử lý bề mặt. Công đoạn nguội cũng có tỷ lệ lỗi 1,44%, với các lỗi cong vênh, bóp méo chi tiết.
Hệ thống quản trị chất lượng chưa hoàn chỉnh: Công ty chưa đạt chứng chỉ ISO 9001:2015, quản trị chất lượng còn mang tư tưởng kiểm tra chất lượng đơn thuần, chưa áp dụng các công cụ thống kê và phân tích dữ liệu sâu sắc. Quy trình kiểm soát chất lượng còn chồng chéo, thiếu sự kết nối giữa các bộ phận cung ứng và kiểm soát chất lượng.
Nguồn nhân lực và thiết bị có cải thiện nhưng chưa đồng bộ: Công ty đã đầu tư máy móc hiện đại và nâng cao tay nghề công nhân qua đào tạo, nhưng công tác tổ chức sản xuất chưa hợp lý, dẫn đến tình trạng tăng ca làm ảnh hưởng đến kiểm soát chất lượng.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của tỷ lệ sản phẩm lỗi cao là do sự thiếu đồng bộ trong hệ thống quản trị chất lượng và nhận thức chưa đầy đủ về vai trò của toàn bộ nhân viên trong công tác chất lượng. Việc chưa áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 khiến công ty chưa có cơ chế kiểm soát và cải tiến chất lượng toàn diện, dẫn đến các lỗi sản phẩm vẫn tồn tại ở các công đoạn then chốt.
So sánh với các nghiên cứu trong ngành sản xuất trang sức, việc tập trung vào kiểm soát chất lượng toàn diện và áp dụng công cụ thống kê giúp giảm tỷ lệ lỗi sản phẩm xuống dưới 5%, nâng cao năng lực cạnh tranh. Việc đầu tư thiết bị hiện đại và nâng cao tay nghề là cần thiết nhưng chưa đủ nếu không có hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ và sự tham gia tích cực của người lao động.
Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ sản phẩm lỗi theo từng năm và từng công đoạn, giúp trực quan hóa xu hướng và điểm nóng cần cải tiến. Bảng phân tích nguyên nhân sai sót theo tiêu chuẩn 5M+1E cũng hỗ trợ việc đề xuất giải pháp cụ thể.
Đề xuất và khuyến nghị
Hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015: Thành lập ban ISO do Phó giám đốc kỹ thuật phụ trách, phối hợp với tổ chức tư vấn chuyên môn để xây dựng hệ thống quản lý chất lượng. Lập kế hoạch chi tiết, xây dựng văn bản hệ thống, đào tạo nhân viên và chuyên gia đánh giá nội bộ. Mục tiêu đạt chứng nhận trong vòng 12-18 tháng.
Phát triển bộ phận nghiên cứu và phát triển (R&D): Thành lập bộ phận nghiên cứu thị trường và phát triển sản phẩm mới với 5-8 nhân sự có trình độ marketing và kỹ thuật. Tăng cường phối hợp giữa phòng kinh doanh, R&D và sản xuất để tạo ra sản phẩm phù hợp nhu cầu khách hàng, nâng cao chất lượng thiết kế và tính cạnh tranh. Thời gian triển khai 6-12 tháng.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Tổ chức đào tạo liên tục, huấn luyện kỹ năng, trao quyền và khen thưởng nhằm nâng cao ý thức và năng lực kiểm soát chất lượng của người lao động. Tuyển dụng nhân sự phù hợp với định hướng phát triển mở rộng. Mục tiêu tăng năng suất lao động và giảm lỗi sản phẩm trong 1-2 năm tới.
Đầu tư, nâng cấp thiết bị và bảo dưỡng định kỳ: Tăng cường nhân lực kỹ thuật cho công tác bảo trì, lập kế hoạch bảo dưỡng chi tiết, chuẩn bị vật tư đầy đủ. Đảm bảo máy móc vận hành ổn định, giảm thời gian ngừng máy ngoài kế hoạch, nâng cao chất lượng sản phẩm. Thực hiện ngay và duy trì liên tục.
Thành lập bộ phận đảm bảo chất lượng (QA): Bộ phận QA sẽ thu thập, phân loại lỗi theo tiêu chuẩn 5M+1E, phân tích số liệu và đề xuất biện pháp cải tiến quy trình sản xuất nhằm giảm thiểu sai sót từ giai đoạn đầu đến cuối. Mục tiêu giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi xuống dưới 5% trong 2 năm.
Cải thiện môi trường làm việc: Áp dụng phương pháp 5S để nâng cao điều kiện làm việc, giảm tiếng ồn, bụi bặm, cải thiện sức khỏe và tinh thần công nhân. Tăng hiệu quả lao động và chất lượng sản phẩm. Triển khai trong 6 tháng đầu tiên.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Ban lãnh đạo và quản lý công ty sản xuất trang sức: Nhận diện các điểm yếu trong quản trị chất lượng, áp dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi, tăng năng lực cạnh tranh.
Chuyên gia và nhà tư vấn quản lý chất lượng: Tham khảo mô hình áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và các phương pháp quản trị chất lượng toàn diện trong ngành trang sức, từ đó đề xuất giải pháp phù hợp cho khách hàng.
Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành Quản trị Kinh doanh, Quản lý Chất lượng: Học hỏi về cách thức xây dựng hệ thống quản trị chất lượng thực tiễn, phương pháp phân tích số liệu và đề xuất giải pháp cải tiến trong doanh nghiệp sản xuất.
Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Hiểu rõ hơn về thực trạng quản trị chất lượng trong doanh nghiệp sản xuất trang sức, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ, thúc đẩy áp dụng tiêu chuẩn chất lượng và nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành.
Câu hỏi thường gặp
Tại sao công ty TNHH Sông Cả Vạn An cần áp dụng ISO 9001:2015?
ISO 9001:2015 giúp xây dựng hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ, kiểm soát và cải tiến liên tục, giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi, nâng cao uy tín và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.Nguyên nhân chính gây ra tỷ lệ sản phẩm lỗi cao là gì?
Nguyên nhân chủ yếu là do hệ thống quản trị chất lượng chưa hoàn chỉnh, nhận thức về chất lượng còn hạn chế, quy trình kiểm soát chưa thống nhất và chưa áp dụng công cụ phân tích số liệu hiệu quả.Làm thế nào để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công ty?
Thông qua đào tạo liên tục, huấn luyện kỹ năng, trao quyền cho người lao động, khen thưởng và tạo động lực làm việc, giúp công nhân nâng cao tay nghề và ý thức về chất lượng sản phẩm.Bộ phận QA khác gì so với QC hiện tại?
QA tập trung vào kiểm soát chất lượng toàn bộ quá trình sản xuất, thu thập và phân tích dữ liệu để phòng ngừa lỗi, trong khi QC chủ yếu kiểm tra sản phẩm đầu ra, mang tính phát hiện và loại bỏ sản phẩm lỗi.Phương pháp 5S có tác dụng gì trong cải thiện môi trường làm việc?
5S giúp tổ chức nơi làm việc sạch sẽ, ngăn nắp, giảm thiểu lãng phí, nâng cao hiệu quả lao động và chất lượng sản phẩm, đồng thời cải thiện sức khỏe và tinh thần công nhân.
Kết luận
- Quản trị chất lượng sản phẩm là yếu tố chiến lược giúp công ty TNHH Sông Cả Vạn An nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành trang sức.
- Tỷ lệ sản phẩm lỗi năm 2022 là 11,61%, giảm so với năm trước nhưng vẫn còn cao, tập trung chủ yếu ở các công đoạn đúc, đánh bóng và nguội.
- Hệ thống quản trị chất lượng hiện tại chưa hoàn chỉnh, chưa áp dụng tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và các công cụ phân tích thống kê hiệu quả.
- Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng, phát triển R&D, nâng cao chất lượng nhân lực, đầu tư thiết bị, thành lập bộ phận QA và cải thiện môi trường làm việc.
- Tiến trình thực hiện các giải pháp dự kiến trong vòng 1-2 năm, nhằm giảm tỷ lệ sản phẩm lỗi xuống dưới 5% và nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.
Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo công ty cần ưu tiên thành lập ban ISO, phối hợp với tổ chức tư vấn để xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng nhân lực và cải tiến quy trình sản xuất. Đây là bước đi thiết yếu để đảm bảo sự phát triển bền vững và thành công trong thị trường cạnh tranh toàn cầu.