Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục phổ thông theo Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013, việc xây dựng chuẩn đầu ra (ĐGR) môn Toán ở trường trung học phổ thông (THPT) trở thành yêu cầu cấp thiết nhằm nâng cao chất lượng dạy và học. Tại huyện Thanh Oai, thành phố Hà Nội, với quy mô trường lớp lớn và nhu cầu học tập môn Toán ngày càng tăng, việc quản lý quá trình xây dựng ĐGR môn Toán tại trường THPT Thanh Oai A có ý nghĩa quan trọng trong việc đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và phát triển năng lực học sinh. Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc đánh giá thực trạng quản lý quá trình xây dựng ĐGR môn Toán, xác định các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán tại trường.

Phạm vi nghiên cứu được giới hạn trong giai đoạn 2014-2016 tại trường THPT Thanh Oai A, huyện Thanh Oai, Hà Nội. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục địa phương trong việc xây dựng và áp dụng ĐGR môn Toán phù hợp với đặc điểm học sinh và yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông. Qua đó, góp phần nâng cao năng lực dạy học của giáo viên và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh trong môn Toán.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về chuẩn đầu ra (learning outcomes) và lý thuyết quản lý quá trình xây dựng chuẩn đầu ra trong giáo dục phổ thông. Chuẩn đầu ra được định nghĩa là sự khẳng định về những điều học sinh phải biết, hiểu và có khả năng sử dụng sau khi hoàn thành một chương trình học tập. Chuẩn đầu ra bao gồm chuẩn nội dung và chuẩn thực hiện, phản ánh phẩm chất và năng lực của người học.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình quản lý quá trình xây dựng ĐGR môn Toán, bao gồm các khái niệm chính: nhận thức và hiểu biết của đội ngũ quản lý và giáo viên về ĐGR, quy trình xây dựng và điều chỉnh ĐGR, sự phối hợp giữa các bộ phận chuyên môn và nhà trường, cũng như công tác kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh ĐGR trong thực tiễn.

Phương pháp nghiên cứu

Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ khảo sát thực trạng quản lý xây dựng ĐGR môn Toán tại trường THPT Thanh Oai A thông qua phiếu điều tra, phỏng vấn sâu với đội ngũ quản lý, giáo viên bộ môn Toán và học sinh. Cỡ mẫu khảo sát gồm khoảng 50 giáo viên và 200 học sinh, được chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện.

Phương pháp phân tích dữ liệu bao gồm phân tích định lượng qua thống kê mô tả, phân tích tỷ lệ phần trăm về nhận thức, mức độ tham gia và hiệu quả quản lý; đồng thời phân tích định tính từ các cuộc phỏng vấn để làm rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 2014 đến năm 2016, tập trung vào quá trình xây dựng và áp dụng ĐGR môn Toán tại trường.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Nhận thức về ĐGR môn Toán của đội ngũ quản lý và giáo viên còn hạn chế: Khoảng 65% giáo viên và 70% cán bộ quản lý hiểu đúng và đầy đủ về khái niệm chuẩn đầu ra, trong khi 30% còn lại chỉ nắm được khái niệm một cách sơ lược hoặc chưa rõ ràng.

  2. Quy trình xây dựng ĐGR chưa đồng bộ và thiếu sự phối hợp chặt chẽ: Chỉ có khoảng 55% giáo viên tham gia trực tiếp vào quá trình xây dựng ĐGR, trong khi phần lớn còn lại chỉ nhận được thông tin sau khi ĐGR được ban hành. Sự phối hợp giữa bộ phận chuyên môn và ban giám hiệu nhà trường chưa hiệu quả, dẫn đến việc điều chỉnh ĐGR còn chậm và thiếu kịp thời.

  3. Công tác kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh ĐGR chưa được thực hiện thường xuyên: Chỉ khoảng 40% giáo viên cho biết có tham gia vào các hoạt động kiểm tra, đánh giá ĐGR trong năm học, gây khó khăn trong việc cập nhật và hoàn thiện ĐGR phù hợp với thực tế.

  4. Ảnh hưởng tích cực của ĐGR đến năng lực học sinh: Qua khảo sát, có khoảng 60% học sinh cho biết việc áp dụng ĐGR giúp các em hiểu rõ mục tiêu học tập, từ đó nâng cao động lực và hiệu quả học môn Toán. Tuy nhiên, vẫn còn 25% học sinh cảm thấy khó khăn trong việc tiếp cận các yêu cầu của ĐGR do chưa được hướng dẫn đầy đủ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ việc thiếu sự đào tạo chuyên sâu cho đội ngũ quản lý và giáo viên về xây dựng và áp dụng ĐGR, cũng như thiếu cơ chế phối hợp và kiểm tra, đánh giá hiệu quả quản lý. So sánh với một số nghiên cứu gần đây trong ngành giáo dục phổ thông, các vấn đề về nhận thức và quy trình quản lý ĐGR cũng là thách thức chung tại nhiều địa phương.

Việc áp dụng ĐGR môn Toán tại trường THPT Thanh Oai A đã góp phần nâng cao chất lượng dạy học, thể hiện qua sự cải thiện về năng lực học sinh và sự đổi mới phương pháp giảng dạy. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ nhận thức của giáo viên và cán bộ quản lý, bảng phân tích mức độ tham gia xây dựng ĐGR, cũng như biểu đồ đánh giá hiệu quả ĐGR từ góc nhìn học sinh.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức, tăng cường phối hợp và kiểm tra, đánh giá trong quản lý quá trình xây dựng ĐGR để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực tiễn giáo dục phổ thông.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nhận thức về ĐGR cho đội ngũ quản lý và giáo viên: Tổ chức các khóa tập huấn chuyên sâu về xây dựng và áp dụng ĐGR môn Toán, nhằm nâng cao hiểu biết và kỹ năng quản lý. Thời gian thực hiện trong vòng 6 tháng, do Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội phối hợp với nhà trường tổ chức.

  2. Xây dựng quy trình quản lý xây dựng ĐGR đồng bộ, minh bạch và có sự phối hợp chặt chẽ: Thiết lập bộ phận chuyên trách xây dựng ĐGR, lập kế hoạch cụ thể, phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa các bộ phận chuyên môn và ban giám hiệu. Thời gian triển khai trong 3 tháng đầu năm học.

  3. Thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ và điều chỉnh ĐGR phù hợp với thực tế: Thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả áp dụng ĐGR qua các kỳ kiểm tra, khảo sát ý kiến giáo viên và học sinh, từ đó điều chỉnh kịp thời. Thời gian thực hiện hàng học kỳ, do nhà trường chủ trì.

  4. Tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ học sinh tiếp cận và thực hiện ĐGR: Tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề, tư vấn học tập giúp học sinh hiểu rõ mục tiêu và yêu cầu của ĐGR môn Toán, nâng cao động lực học tập. Thời gian thực hiện liên tục trong năm học, do giáo viên bộ môn và tổ chuyên môn đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban giám hiệu các trường THPT: Nhận diện các vấn đề trong quản lý xây dựng ĐGR, từ đó điều chỉnh quy trình quản lý phù hợp với đặc điểm nhà trường.

  2. Giáo viên bộ môn Toán: Nâng cao nhận thức và kỹ năng xây dựng, áp dụng ĐGR trong giảng dạy, góp phần đổi mới phương pháp dạy học.

  3. Cán bộ quản lý giáo dục địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng chính sách, hướng dẫn và hỗ trợ các trường trong việc xây dựng ĐGR môn Toán.

  4. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý giáo dục: Tham khảo mô hình quản lý và phương pháp nghiên cứu để phát triển các đề tài liên quan về đổi mới giáo dục phổ thông.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chuẩn đầu ra (ĐGR) môn Toán là gì?
    ĐGR môn Toán là tập hợp các yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và thái độ mà học sinh cần đạt được sau khi hoàn thành chương trình học môn Toán, nhằm đảm bảo năng lực và phẩm chất phù hợp với mục tiêu giáo dục phổ thông.

  2. Tại sao cần quản lý quá trình xây dựng ĐGR?
    Quản lý quá trình xây dựng ĐGR giúp đảm bảo tính khoa học, đồng bộ và khả thi của ĐGR, từ đó nâng cao chất lượng dạy và học, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.

  3. Những khó khăn chính trong quản lý xây dựng ĐGR môn Toán tại trường THPT Thanh Oai A là gì?
    Khó khăn gồm nhận thức chưa đồng đều của giáo viên và cán bộ quản lý, quy trình xây dựng chưa đồng bộ, thiếu sự phối hợp chặt chẽ và công tác kiểm tra, đánh giá chưa thường xuyên.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý xây dựng ĐGR?
    Cần tăng cường đào tạo, xây dựng quy trình quản lý rõ ràng, thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ và hỗ trợ học sinh tiếp cận ĐGR một cách hiệu quả.

  5. ĐGR môn Toán ảnh hưởng như thế nào đến học sinh?
    ĐGR giúp học sinh hiểu rõ mục tiêu học tập, nâng cao động lực và hiệu quả học tập môn Toán, đồng thời phát triển phẩm chất và năng lực cần thiết cho học tập và cuộc sống.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã làm rõ thực trạng quản lý quá trình xây dựng chuẩn đầu ra môn Toán tại trường THPT Thanh Oai A, chỉ ra những hạn chế về nhận thức, quy trình và kiểm tra, đánh giá.
  • ĐGR môn Toán có vai trò quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học và phát triển năng lực học sinh phổ thông.
  • Các biện pháp quản lý hiệu quả bao gồm đào tạo, xây dựng quy trình, kiểm tra định kỳ và hỗ trợ học sinh tiếp cận ĐGR.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục địa phương trong việc nâng cao chất lượng giáo dục môn Toán.
  • Đề xuất các bước tiếp theo là triển khai các giải pháp quản lý trong năm học tiếp theo và mở rộng nghiên cứu sang các trường THPT khác trong khu vực.

Hành động ngay hôm nay: Các nhà quản lý và giáo viên cần phối hợp chặt chẽ để xây dựng và áp dụng chuẩn đầu ra môn Toán một cách hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông tại địa phương.