Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế hội nhập và cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản trở thành một trong những yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Theo báo cáo tài chính giai đoạn 2014-2018 của Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển và Xây dựng Giao thông 208 (gọi tắt là Công ty 208), tổng tài sản bình quân của công ty tăng từ khoảng 19,7 tỷ đồng năm 2014 lên gần 37,7 tỷ đồng năm 2015, tuy nhiên hiệu quả sử dụng tài sản lại có xu hướng giảm dần qua các năm. Doanh thu thuần giảm từ trên 390 tỷ đồng năm 2014 xuống còn khoảng 216 tỷ đồng năm 2018, trong khi tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) giảm từ 1,3% xuống còn 0,8%. Điều này cho thấy sự chưa tương xứng giữa quy mô tài sản và hiệu quả kinh doanh, đặt ra vấn đề cấp thiết về nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản tại Công ty 208.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty 208 trong giai đoạn 2014-2018, phân tích các nhân tố ảnh hưởng và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản nhằm góp phần cải thiện kết quả sản xuất kinh doanh. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào tài sản ngắn hạn và tài sản dài hạn của công ty trong khoảng thời gian 5 năm, với dữ liệu thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo của Ban Giám đốc và các nguồn thông tin liên quan.

Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, giúp Công ty 208 nhận diện các hạn chế trong quản lý tài sản, từ đó xây dựng chiến lược sử dụng tài sản hiệu quả hơn, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong ngành xây dựng giao thông. Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng đóng góp vào kho tàng lý luận về quản trị tài sản trong doanh nghiệp xây dựng tại Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về hiệu quả sử dụng tài sản trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Lý thuyết về tài sản doanh nghiệp: Tài sản được hiểu là nguồn lực hữu hình và vô hình mà doanh nghiệp sở hữu, có khả năng tạo ra lợi ích kinh tế trong tương lai. Tài sản được phân loại thành tài sản ngắn hạn (TSNH) và tài sản dài hạn (TSDH), mỗi loại có đặc điểm và vai trò riêng trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

  • Mô hình đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản: Sử dụng các chỉ tiêu tài chính như hiệu suất sử dụng tổng tài sản (Doanh thu thuần/Tổng tài sản bình quân), hệ số sinh lời trên tổng tài sản (ROA), hiệu suất sử dụng tài sản ngắn hạn và dài hạn, vòng quay hàng tồn kho, vòng quay các khoản phải thu để đánh giá mức độ khai thác và sử dụng tài sản.

  • Mô hình Dupont: Phân tích mối quan hệ giữa tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu (ROE), tỷ suất sinh lời trên doanh thu (ROS), vòng quay tài sản và đòn bẩy tài chính nhằm làm rõ các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản và kết quả kinh doanh.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: hiệu quả sử dụng tài sản, tài sản ngắn hạn, tài sản dài hạn, vòng quay tài sản, ROA, ROE, ROS, quản lý tài sản, và các nhân tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài doanh nghiệp.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính kết hợp định lượng với các bước cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập chủ yếu từ báo cáo tài chính năm 2014-2018 của Công ty 208, báo cáo của Ban Giám đốc, các tài liệu phân tích ngành xây dựng giao thông, cùng các nguồn thông tin công khai như website công ty và các báo cáo ngành.

  • Phương pháp chọn mẫu: Lựa chọn toàn bộ dữ liệu tài chính và hoạt động kinh doanh của Công ty 208 trong giai đoạn 5 năm để đảm bảo tính đại diện và liên tục của phân tích.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để đánh giá thực trạng tài sản và hiệu quả sử dụng, phân tích so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành để xác định vị thế và điểm mạnh, điểm yếu. Áp dụng mô hình Dupont để phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản. Ngoài ra, luận văn còn sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích, suy diễn để đánh giá các nhân tố bên trong và bên ngoài tác động đến hiệu quả sử dụng tài sản.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2014-2018, với việc thu thập và xử lý dữ liệu trong năm 2019, đảm bảo cập nhật và phản ánh chính xác tình hình hoạt động của Công ty 208.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Hiệu quả sử dụng tổng tài sản giảm dần: Hiệu suất sử dụng tổng tài sản của Công ty 208 giảm từ 0,64 lần năm 2014 xuống mức thấp hơn trong các năm tiếp theo, đồng thời ROA giảm từ 1,3% năm 2014 xuống còn 0,8% năm 2018. Điều này cho thấy tài sản của công ty chưa được khai thác tối ưu để tạo ra doanh thu và lợi nhuận.

  2. Cơ cấu tài sản ổn định nhưng chưa hợp lý: Tài sản ngắn hạn chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản, tăng từ 148,460 triệu đồng năm 2014 lên 236,947 triệu đồng năm 2018, trong khi tài sản dài hạn có sự biến động nhưng nhìn chung ổn định. Tuy nhiên, đầu tư vào tài sản cố định chưa được chú trọng đúng mức, ảnh hưởng đến năng lực sản xuất lâu dài.

  3. Nhân tố nội bộ hạn chế hiệu quả sử dụng tài sản: Trình độ quản lý và tay nghề công nhân còn yếu kém, thiếu nhân lực có trình độ cao, quy trình sản xuất kinh doanh chưa được thực hiện nghiêm ngặt, dẫn đến lãng phí tài sản và giảm năng suất. Cơ cấu tổ chức sản xuất kinh doanh chưa hoàn thiện, gây khó khăn trong quản lý tài sản.

  4. Nhân tố bên ngoài tác động tiêu cực: Môi trường kinh tế biến động bất lợi, hệ thống pháp luật chưa hoàn thiện, công nghệ chưa được áp dụng mạnh mẽ, thị trường xây dựng giao thông có nhiều rủi ro, làm giảm khả năng khai thác hiệu quả tài sản của công ty.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả sử dụng tài sản thấp là do sự thiếu đồng bộ giữa đầu tư tài sản và năng lực quản lý, cũng như ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài như thị trường và pháp luật. So với các doanh nghiệp cùng ngành, Công ty 208 có quy mô tài sản lớn nhưng hiệu quả sử dụng tài sản lại thấp hơn, cho thấy tiềm năng khai thác chưa được tận dụng hết.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ thể hiện xu hướng doanh thu, lợi nhuận, ROA qua các năm, bảng so sánh cơ cấu tài sản và hiệu quả sử dụng tài sản với các công ty cùng ngành để minh họa rõ nét hơn về vị thế và điểm yếu của Công ty 208.

Kết quả nghiên cứu phù hợp với các nghiên cứu trước đây về tầm quan trọng của quản lý tài sản và trình độ nhân lực trong nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản doanh nghiệp. Đồng thời, nghiên cứu cũng làm rõ các nhân tố đặc thù của ngành xây dựng giao thông ảnh hưởng đến hiệu quả này.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao trình độ quản lý và tay nghề công nhân: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về quản lý tài sản và kỹ thuật thi công cho cán bộ quản lý và công nhân nhằm nâng cao năng lực sử dụng tài sản hiệu quả. Mục tiêu tăng tỷ lệ nhân lực có trình độ cao lên ít nhất 30% trong vòng 2 năm.

  2. Hoàn thiện công tác tổ chức sản xuất - kinh doanh: Xây dựng và áp dụng quy trình quản lý sản xuất kinh doanh chặt chẽ, bao gồm đánh giá năng lực sản xuất, hoạch định nhu cầu nguyên vật liệu, quản lý giai đoạn sản xuất và kiểm soát chất lượng sản phẩm. Thực hiện trong vòng 1 năm để giảm thiểu lãng phí tài sản.

  3. Tăng cường năng lực quản lý tài sản: Áp dụng hệ thống quản lý tài sản hiện đại, bao gồm phần mềm theo dõi, bảo trì định kỳ và đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản. Mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản ngắn hạn và dài hạn lên ít nhất 15% trong 3 năm tới.

  4. Mở rộng thị trường kinh doanh: Đẩy mạnh hoạt động marketing, tìm kiếm đối tác và dự án mới nhằm tăng doanh thu, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản. Kế hoạch mở rộng thị trường trong vòng 2 năm, tập trung vào các dự án xây dựng giao thông trọng điểm.

  5. Nâng cao hiệu quả công tác thẩm định dự án: Cải tiến quy trình thẩm định dự án đầu tư để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả sử dụng tài sản, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí nguồn lực. Thực hiện ngay trong năm đầu tiên sau nghiên cứu.

  6. Khuyến nghị đối với Bộ Xây dựng và Chính phủ: Tăng cường hoàn thiện hệ thống pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc quản lý và sử dụng tài sản; hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý tài sản và thi công xây dựng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Công ty 208: Giúp nhận diện các điểm yếu trong quản lý tài sản, từ đó xây dựng chiến lược nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, cải thiện kết quả kinh doanh và tăng sức cạnh tranh.

  2. Các doanh nghiệp xây dựng giao thông khác: Tham khảo các phương pháp đánh giá và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản phù hợp với đặc thù ngành, áp dụng các giải pháp quản lý tài sản hiệu quả.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Kinh tế phát triển, Quản trị doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở lý thuyết và thực tiễn về quản lý tài sản doanh nghiệp trong ngành xây dựng, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu tiếp theo.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp: Hiểu rõ hơn về thực trạng và khó khăn của doanh nghiệp trong việc sử dụng tài sản, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ phù hợp nhằm thúc đẩy phát triển ngành xây dựng giao thông.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hiệu quả sử dụng tài sản là gì và tại sao quan trọng?
    Hiệu quả sử dụng tài sản phản ánh mức độ khai thác tài sản để tạo ra doanh thu và lợi nhuận. Nó quan trọng vì giúp doanh nghiệp tối ưu hóa nguồn lực, giảm chi phí và nâng cao năng lực cạnh tranh. Ví dụ, ROA là chỉ số phổ biến đánh giá hiệu quả này.

  2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản của doanh nghiệp xây dựng?
    Các nhân tố bao gồm trình độ quản lý, tay nghề công nhân, quy trình sản xuất kinh doanh, cơ cấu tài sản, môi trường kinh tế, pháp luật và công nghệ áp dụng. Ví dụ, trình độ quản lý yếu kém có thể dẫn đến lãng phí tài sản.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản?
    Có thể sử dụng các chỉ tiêu tài chính như hiệu suất sử dụng tổng tài sản, ROA, vòng quay hàng tồn kho, vòng quay các khoản phải thu. Phân tích so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành cũng giúp đánh giá khách quan.

  4. Tại sao hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty 208 giảm trong giai đoạn 2014-2018?
    Nguyên nhân chính là do sự thiếu đồng bộ giữa đầu tư tài sản và năng lực quản lý, trình độ nhân lực còn hạn chế, quy trình sản xuất chưa hoàn thiện, cùng với tác động tiêu cực từ môi trường kinh tế và pháp luật chưa hoàn chỉnh.

  5. Các giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản có thể áp dụng ngay là gì?
    Nâng cao trình độ quản lý và tay nghề công nhân, hoàn thiện quy trình sản xuất kinh doanh, áp dụng hệ thống quản lý tài sản hiện đại, mở rộng thị trường kinh doanh và cải tiến công tác thẩm định dự án là những giải pháp thiết thực và khả thi.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá toàn diện thực trạng hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty 208 trong giai đoạn 2014-2018, chỉ ra sự giảm sút về hiệu quả mặc dù quy mô tài sản tăng.
  • Phân tích các nhân tố nội bộ và bên ngoài ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng tài sản, trong đó trình độ quản lý và tay nghề công nhân là những yếu tố then chốt.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, góp phần cải thiện kết quả sản xuất kinh doanh và tăng sức cạnh tranh của công ty.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn và lý luận, cung cấp cơ sở cho các doanh nghiệp xây dựng giao thông và các nhà quản lý trong việc quản trị tài sản hiệu quả.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả thực hiện trong vòng 2-3 năm tới để điều chỉnh kịp thời.

Quý độc giả và các nhà quản lý doanh nghiệp được khuyến khích áp dụng kết quả nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản, góp phần phát triển bền vững trong ngành xây dựng giao thông.