Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển và cạnh tranh gay gắt, nguồn nhân lực trở thành yếu tố quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Công tác đánh giá thực hiện công việc của nhân viên không chỉ giúp doanh nghiệp nhận diện được năng lực, điểm mạnh và điểm yếu của từng cá nhân mà còn là cơ sở để xây dựng các chính sách nhân sự phù hợp, nâng cao hiệu quả quản trị nguồn nhân lực. Tại Công ty Cổ phần Sông Đà 6, một đơn vị thành viên của Tổng công ty Sông Đà - Bộ Xây dựng với hơn 30 năm phát triển, công tác đánh giá thực hiện công việc đang được triển khai nhưng vẫn còn nhiều hạn chế cần được khắc phục.

Luận văn tập trung nghiên cứu đánh giá thực trạng công tác đánh giá thực hiện công việc tại Công ty Cổ phần Sông Đà 6 trong giai đoạn 2018-2020, nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống đánh giá này. Mục tiêu cụ thể bao gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận về đánh giá thực hiện công việc, phân tích thực trạng tại công ty và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả đánh giá. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Phạm vi nghiên cứu tập trung tại trụ sở chính của Công ty Cổ phần Sông Đà 6, tọa lạc tại Khu đô thị Văn Khê, Hà Đông, Hà Nội. Nghiên cứu sử dụng số liệu sơ cấp thu thập từ 110 phiếu khảo sát nhân viên và chuyên viên, cùng các dữ liệu thứ cấp từ báo cáo, tài liệu nội bộ công ty. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về công tác đánh giá thực hiện công việc, từ đó hỗ trợ lãnh đạo công ty trong việc ra quyết định nhân sự và phát triển nguồn nhân lực hiệu quả hơn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn xây dựng trên nền tảng lý thuyết về đánh giá thực hiện công việc trong doanh nghiệp, tập trung vào các khái niệm cơ bản như công việc, thực hiện công việc, đánh giá và đánh giá thực hiện công việc. Hai mô hình lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  1. Mô hình đánh giá thực hiện công việc theo mục tiêu: Nhấn mạnh việc xác định mục tiêu cụ thể, tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá rõ ràng, phù hợp với chiến lược doanh nghiệp. Mục tiêu đánh giá được phân thành ba nhóm chính: hành chính, phát triển và điều hành, nhằm phục vụ các quyết định nhân sự và phát triển nguồn nhân lực.

  2. Mô hình phương pháp đánh giá đa chiều (360 độ): Bao gồm sự tham gia đánh giá từ nhiều đối tượng như lãnh đạo trực tiếp, đồng nghiệp, cấp dưới, khách hàng và tự đánh giá. Mô hình này giúp tăng tính khách quan và toàn diện trong đánh giá.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng gồm: tiêu chí đánh giá, tiêu chuẩn đánh giá, chu kỳ đánh giá, phương pháp đánh giá (thang đo đồ họa, so sánh cặp, quản trị bằng mục tiêu, quan sát hành vi, phỏng vấn đánh giá), và các nhân tố ảnh hưởng đến đánh giá thực hiện công việc (khách quan và chủ quan).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp và sơ cấp. Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ các giáo trình, báo cáo, tài liệu liên quan đến quản trị nhân lực và đánh giá thực hiện công việc, tập trung phân tích các tài liệu từ năm 2018-2020 tại Công ty Cổ phần Sông Đà 6.

Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua khảo sát bảng hỏi với 110 nhân viên và chuyên viên của công ty, nhằm thu thập thông tin về mục tiêu, phương pháp, đối tượng đánh giá, kênh thông tin và phản hồi kết quả đánh giá. Cỡ mẫu 110 phiếu khảo sát được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, đảm bảo tính đại diện cho các phòng ban và cấp bậc trong công ty.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phần mềm Microsoft Excel, sử dụng các kỹ thuật tổng hợp, tính toán và so sánh tỷ lệ phần trăm để đánh giá thực trạng và rút ra nhận xét. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2022, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, xử lý, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Mục tiêu đánh giá chưa rõ ràng và đồng bộ: Khoảng 65% nhân viên cho biết mục tiêu đánh giá chưa được truyền đạt rõ ràng, dẫn đến sự hiểu nhầm và thiếu đồng thuận trong quá trình thực hiện. Chu kỳ đánh giá chủ yếu là 1 năm, nhưng có 30% ý kiến cho rằng chu kỳ này quá dài, làm giảm tính kịp thời của phản hồi.

  2. Phương pháp đánh giá chủ yếu là thang đo đồ họa và quản trị bằng mục tiêu: 70% nhân viên được đánh giá bằng phương pháp thang đo đồ họa, trong khi 50% tham gia đánh giá theo phương pháp quản trị mục tiêu. Tuy nhiên, các tiêu chí đánh giá còn chung chung, chưa cụ thể hóa rõ ràng về kết quả và năng lực, gây khó khăn trong việc phân biệt hiệu quả làm việc giữa các cá nhân.

  3. Đối tượng đánh giá chủ yếu là lãnh đạo trực tiếp, thiếu sự tham gia của đồng nghiệp và khách hàng: 85% nhân viên được đánh giá bởi lãnh đạo trực tiếp, trong khi chỉ 20% có sự tham gia của đồng nghiệp và 10% từ khách hàng. Điều này làm giảm tính khách quan và toàn diện của kết quả đánh giá.

  4. Sử dụng kết quả đánh giá chưa hiệu quả: Chỉ có khoảng 40% nhân viên đồng tình với việc sử dụng kết quả đánh giá để quyết định tăng lương, thưởng và đào tạo. Phản hồi sau đánh giá chưa được thực hiện đầy đủ, chỉ 35% nhân viên nhận được phản hồi chi tiết và kịp thời.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ việc chưa xây dựng hệ thống tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá phù hợp, thiếu sự đồng thuận giữa các bên liên quan và hạn chế trong đào tạo cán bộ đánh giá. So với các doanh nghiệp cùng ngành như Công ty VSP và Công ty Za Hưng, Công ty Cổ phần Sông Đà 6 còn thiếu sự đa dạng trong phương pháp đánh giá và chưa áp dụng hiệu quả mô hình đánh giá đa chiều.

Việc chu kỳ đánh giá kéo dài làm giảm tính chính xác và kịp thời của thông tin, ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh và phát triển nhân viên. Thiếu phản hồi sau đánh giá cũng làm giảm động lực làm việc và sự hài lòng của nhân viên. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ đồng thuận về mục tiêu đánh giá, phương pháp sử dụng và mức độ hài lòng với kết quả đánh giá, giúp lãnh đạo công ty dễ dàng nhận diện các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng hệ thống tiêu chí và tiêu chuẩn đánh giá cụ thể, rõ ràng: Cần thiết kế các tiêu chí đánh giá bao gồm cả kết quả công việc và năng lực hành vi, đảm bảo tính đo lường được và phù hợp với đặc thù từng vị trí công việc. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp với các phòng ban.

  2. Đa dạng hóa phương pháp đánh giá, áp dụng mô hình đánh giá 360 độ: Mở rộng đối tượng đánh giá bao gồm đồng nghiệp, cấp dưới và khách hàng để tăng tính khách quan và toàn diện. Thời gian thực hiện: 1 năm; Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và Phòng Nhân sự.

  3. Rút ngắn chu kỳ đánh giá và tăng cường phản hồi kết quả: Chu kỳ đánh giá nên được điều chỉnh xuống 6 tháng để đảm bảo tính kịp thời. Đồng thời, tổ chức các buổi phỏng vấn đánh giá nhằm cung cấp phản hồi chi tiết, giúp nhân viên hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và định hướng phát triển. Thời gian thực hiện: 6 tháng; Chủ thể thực hiện: Trưởng phòng và cán bộ đánh giá.

  4. Đào tạo nâng cao năng lực cán bộ đánh giá: Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng đánh giá, kỹ thuật phỏng vấn và xử lý thông tin phản hồi nhằm nâng cao chất lượng đánh giá. Thời gian thực hiện: 3 tháng; Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp với chuyên gia bên ngoài.

  5. Sử dụng kết quả đánh giá làm cơ sở cho các quyết định nhân sự và phát triển nguồn nhân lực: Kết quả đánh giá cần được liên kết chặt chẽ với chính sách lương thưởng, đào tạo và thăng tiến để tạo động lực làm việc cho nhân viên. Thời gian thực hiện: liên tục; Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo và Phòng Nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ tầm quan trọng của công tác đánh giá thực hiện công việc, từ đó xây dựng chính sách nhân sự phù hợp, nâng cao hiệu quả quản trị nguồn nhân lực.

  2. Phòng Nhân sự và Quản trị nhân lực: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để thiết kế hệ thống đánh giá hiệu quả, lựa chọn phương pháp phù hợp và đào tạo cán bộ đánh giá.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị nhân lực: Là tài liệu tham khảo quý giá về lý thuyết và phương pháp nghiên cứu đánh giá thực hiện công việc trong doanh nghiệp Việt Nam.

  4. Các chuyên gia tư vấn quản trị doanh nghiệp: Hỗ trợ trong việc tư vấn xây dựng hệ thống đánh giá nhân sự, cải tiến quy trình đánh giá và phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp tương tự.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công tác đánh giá thực hiện công việc lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
    Đánh giá giúp doanh nghiệp nhận diện năng lực, điểm mạnh, điểm yếu của nhân viên, từ đó xây dựng chính sách nhân sự phù hợp, nâng cao hiệu quả làm việc và phát triển bền vững.

  2. Phương pháp đánh giá nào phù hợp nhất cho doanh nghiệp vừa và nhỏ?
    Phương pháp quản trị bằng mục tiêu kết hợp thang đo đồ họa thường phù hợp vì đơn giản, dễ áp dụng và giúp tập trung vào kết quả công việc.

  3. Làm thế nào để đảm bảo tính khách quan trong đánh giá thực hiện công việc?
    Áp dụng mô hình đánh giá 360 độ với sự tham gia của nhiều đối tượng đánh giá, đồng thời đào tạo cán bộ đánh giá về kỹ năng và quy trình đánh giá chuẩn.

  4. Chu kỳ đánh giá nên được thiết lập như thế nào?
    Chu kỳ đánh giá nên cân bằng giữa tính kịp thời và đủ thời gian để nhân viên hoàn thành công việc, thường là 6 tháng hoặc 1 năm tùy theo đặc thù công việc.

  5. Kết quả đánh giá được sử dụng như thế nào trong quản trị nhân sự?
    Kết quả đánh giá làm cơ sở cho các quyết định về tăng lương, thưởng, đào tạo, thuyên chuyển và thăng tiến, giúp phát triển nguồn nhân lực hiệu quả.

Kết luận

  • Đánh giá thực hiện công việc là công cụ quản trị nhân lực quan trọng, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững.
  • Công ty Cổ phần Sông Đà 6 hiện còn tồn tại hạn chế về mục tiêu, phương pháp và sử dụng kết quả đánh giá.
  • Luận văn đã đề xuất các giải pháp cụ thể như xây dựng tiêu chí rõ ràng, áp dụng đánh giá 360 độ, rút ngắn chu kỳ và tăng cường phản hồi.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo cán bộ đánh giá, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn và theo dõi hiệu quả áp dụng giải pháp trong 1-2 năm tới.
  • Lãnh đạo và phòng nhân sự cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các đề xuất, nâng cao chất lượng công tác đánh giá và phát triển nguồn nhân lực toàn diện.

Hãy bắt đầu cải tiến hệ thống đánh giá thực hiện công việc ngay hôm nay để tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp!