I. Cơ sở lý luận về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra
Luận án tập trung phân tích trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra theo pháp luật dân sự Việt Nam. Tác giả xác định bản chất của trách nhiệm pháp lý này, nhấn mạnh rằng nó không phụ thuộc vào ý chí của chủ sở hữu hay người sử dụng tài sản. Luận án cũng làm rõ các điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường, bao gồm sự tồn tại của thiệt hại, mối quan hệ nhân quả giữa tài sản và thiệt hại, và việc xác định chủ thể chịu trách nhiệm. Đây là cơ sở quan trọng để hiểu và áp dụng các quy định pháp luật liên quan.
1.1. Khái niệm và bản chất của trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra
Luận án đưa ra khái niệm về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra, xác định đây là nghĩa vụ pháp lý của chủ sở hữu, người chiếm hữu hoặc người sử dụng tài sản khi tài sản đó gây ra thiệt hại cho người khác. Bản chất của trách nhiệm pháp lý này là sự đền bù thiệt hại, nhằm bảo vệ quyền lợi của người bị thiệt hại. Tác giả cũng phân biệt rõ giữa thiệt hại do tài sản gây ra và thiệt hại do hành vi của con người, nhấn mạnh tính độc lập của hai loại trách nhiệm này.
1.2. Điều kiện phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra
Luận án chỉ ra ba điều kiện cơ bản để phát sinh trách nhiệm bồi thường: (1) Tồn tại thiệt hại thực tế, (2) Tài sản là nguyên nhân trực tiếp gây ra thiệt hại, và (3) Chủ thể có nghĩa vụ bồi thường phải là chủ sở hữu, người chiếm hữu hoặc người sử dụng tài sản. Tác giả nhấn mạnh rằng việc xác định mối quan hệ nhân quả giữa tài sản và thiệt hại là yếu tố quan trọng nhất trong việc áp dụng các quy định pháp luật.
II. Các trường hợp bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra
Luận án phân tích chi tiết các trường hợp cụ thể về bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra, bao gồm thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ, động vật, cây cối, và nhà cửa, công trình xây dựng. Tác giả đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng, chỉ ra những bất cập trong các quy định hiện hành. Đặc biệt, luận án nhấn mạnh sự thiếu rõ ràng trong việc xác định chủ thể chịu trách nhiệm và mức bồi thường, dẫn đến nhiều tranh chấp trong thực tiễn.
2.1. Bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
Luận án làm rõ khái niệm nguồn nguy hiểm cao độ và các đặc trưng của nó. Tác giả chỉ ra rằng, mặc dù Bộ luật dân sự 2015 đã có quy định cụ thể, nhưng việc áp dụng vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu hướng dẫn chi tiết. Luận án cũng phân tích các vụ việc thực tiễn, cho thấy sự mâu thuẫn trong việc xác định thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra và thiệt hại do hành vi của con người.
2.2. Bồi thường thiệt hại do động vật gây ra
Tác giả phân tích các quy định về bồi thường thiệt hại do động vật gây ra, nhấn mạnh rằng chủ sở hữu động vật phải chịu trách nhiệm nếu động vật gây thiệt hại. Tuy nhiên, luận án cũng chỉ ra những hạn chế trong việc xác định chủ thể chịu trách nhiệm khi động vật không có chủ sở hữu rõ ràng. Điều này dẫn đến nhiều tranh chấp phức tạp trong thực tiễn.
III. Kiến nghị hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng
Luận án đưa ra các kiến nghị cụ thể để hoàn thiện các quy định về trách nhiệm bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra. Tác giả đề xuất sửa đổi Bộ luật dân sự 2015 để làm rõ các khái niệm và điều kiện phát sinh trách nhiệm. Đồng thời, luận án nhấn mạnh sự cần thiết của việc ban hành các hướng dẫn chi tiết để đảm bảo tính thống nhất trong áp dụng pháp luật. Những kiến nghị này có giá trị thực tiễn cao, góp phần giải quyết các tranh chấp phát sinh từ việc tài sản gây thiệt hại.
3.1. Hoàn thiện quy định về bồi thường thiệt hại do nguồn nguy hiểm cao độ gây ra
Luận án đề xuất sửa đổi các quy định về nguồn nguy hiểm cao độ trong Bộ luật dân sự 2015, bao gồm việc làm rõ khái niệm và các tiêu chí xác định. Tác giả cũng kiến nghị ban hành hướng dẫn chi tiết để đảm bảo tính thống nhất trong việc áp dụng pháp luật, tránh các tranh chấp phát sinh từ việc hiểu và áp dụng không thống nhất.
3.2. Nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật về bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra
Tác giả nhấn mạnh sự cần thiết của việc nâng cao nhận thức và kỹ năng của các cơ quan tư pháp trong việc áp dụng các quy định về bồi thường thiệt hại do tài sản gây ra. Luận án cũng đề xuất tăng cường đào tạo và hướng dẫn thực tiễn để đảm bảo việc áp dụng pháp luật được chính xác và hiệu quả.
