Luận án tiến sĩ về chuyển nước liên vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ

• Tác giả: Đặng Thị Kim Nhung
• Người hướng dẫn: GS. Nguyễn Quang Kim
• Trường học: Trường Đại học Thủy lợi
• Chuyên ngành: Kỹ thuật Tài nguyên nước
• Đề tài: Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn nhằm định hướng chuyển nước liên vùng, liên lưu vực sông khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 1.1. Tổng quan thực tiễn và nghiên cứu trên thế giới
• 1.1.1. Tổng quan hiện trạng chuyển nước và các tác động
• 1.1.2. Tổng quan nghiên cứu về điều hòa phân bổ nước liên vùng, liên lưu vực
• 1.1.3. Nghiên cứu đánh giá tính khả thi, hiệu quả các công trình chuyển nước
• 1.2. Tổng quan thực tiễn và nghiên cứu về chuyển nước ở vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 1.2.1. Tổng quan vùng nghiên cứu Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 1.2.2. Các nghiên cứu trong nước có liên quan
• 1.3. Phân tích lựa chọn mục tiêu và nội dung nghiên cứu
• 1.3.1. Phân tích lựa chọn mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.3.2. Hướng tiếp cận nghiên cứu
• 1.4. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CHUYỂN NƯỚC VÀ TÍNH TOÁN ĐIỀU HÒA PHÂN BỔ NGUỒN NƯỚC
• 2.1. Phương pháp thực hiện đánh giá tác động và hiệu quả các công trình chuyển nước vùng Tây Nguyên và Nam Trung bộ
• 2.1.1. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá dự án chuyển nước
• 2.1.2. Xây dựng phương pháp đánh giá các tiêu chí
• 2.2. Phương pháp thực hiện đánh giá nguồn nước và cân bằng nước trên các lưu vực sông có liên quan
• 2.2.1. Phương pháp phân vùng tính toán và kịch bản tính toán
• 2.2.2. Phương pháp xây dựng mô hình thuỷ văn đánh giá nguồn nước
• 2.2.3. Phương pháp đánh giá nguồn nước trong các công trình thuỷ lợi, thuỷ điện
• 2.2.4. Phương pháp đánh giá nhu cầu nước ở các vùng cho và nhận nước
• 2.2.5. Phương pháp đánh giá cân bằng nước trên các lưu vực sông cho, nhận nước
• 2.3. Xây dựng bộ chỉ số đánh giá khả năng điều hoà phân bổ nguồn nước
• 2.3.1. Bộ chỉ số đánh giá khả năng điều hoà phân bổ nguồn nước
• 2.3.2. Chu trình các bước áp dụng tính toán
• 2.4. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: XÁC ĐỊNH CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN, ĐỀ XUẤT ĐỊNH HƯỚNG GIẢI PHÁP CHUYỂN NƯỚC LIÊN VÙNG TÂY NGUYÊN VÀ NAM TRUNG BỘ
• 3.1. Đánh giá hiệu quả và tác động của các công trình chuyển nước khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 3.1.1. Đánh giá quá trình vận hành các công trình chuyển nước
• 3.1.2. Đánh giá nhóm tiêu chí về nước C1-C2
• 3.1.3. Đánh giá theo nhóm tiêu chí tác động C3-C4
• 3.1.4. Đánh giá theo tiêu chí thể chế chính sách C5
• 3.1.5. Tổng hợp đánh giá các tiêu chí
• 3.1.6. Bài học kinh nghiệm đối với các hệ thống chuyển nước liên vùng, liên lưu vực sông tại khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 3.2. Cơ sở khoa học và thực tiễn điều hòa phân bổ nước liên vùng, liên lưu vực sông khu vực Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 3.2.1. Cơ sở thực tiễn khu vực Tây Nguyên và Nam Trung bộ
• 3.2.2. Cơ sở kết quả đánh giá nguồn nước và cân bằng nước hiện trạng
• 3.2.3. Cơ sở kết quả đánh giá cân bằng nước theo kịch bản tương lai
• 3.2.4. Cơ sở kết quả đánh giá điều hòa và phân bổ nguồn nước nội vùng, các lưu vực sông
• 3.3. Đề xuất định hướng giải pháp chuyển nước liên vùng, liên lưu vực sông Tây Nguyên và Nam Trung Bộ
• 3.3.1. Định hướng điều hòa chuyển nước từ các kho nước chính trong khu vực
• 3.3.2. Định hướng giải pháp chuyển nước liên vùng, liên lưu vực sông
• 3.4. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• 4.1. Kết quả đạt được của luận án
• 4.2. Đóng góp mới của luận án
• 4.3. Một số tồn tại của luận án
• 4.4. Kiến nghị và hướng tiếp tục nghiên cứu
• PHỤ LỤC
• P.1. Tổng hợp thông tin phân vùng tính toán
• P.2. Kết quả hiệu chỉnh và kiểm định mô hình thuỷ văn trên các lưu vực sông
• P.3. Kết quả tính toán đánh giá nguồn nước cả năm, mùa mưa, mùa khô theo kịch bản hiện trạng và trong tương lai theo kịch bản biến đổi khí hậu
• P.4. Tổng hợp các công trình hiện trạng, quy hoạch thủy lợi, thủy điện toàn vùng Nam Trung bộ và Tây Nguyên
• P.5. Tổng hợp hiện trạng nhu cầu sử dụng nước vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ phân theo tháng trong năm
• P.6. Tổng hợp nhu cầu sử dụng nước trong tương lai theo kịch bản
• P.7. Phân tích một số yếu tố trong chỉ số I5 phục vụ tính toán điều hoà phân bổ nguồn nước liên vùng liên lưu vực sông: phân tích đặc điểm địa hình, hiện trạng tưới và quy hoạch thuỷ lợi, hiện trạng các công trình chuyển nước và khả năng phát triển thêm hồ chứa mới
• P.8. Bản đồ phân tích hiện trạng thuỷ lợi – thuỷ điện cấp nước sản xuất trên nền bản đồ địa hình và bản đồ phân bố diện tích bị hạn trong khoảng 10 năm gần đây
• P.9. Kết quả phân tích chỉ số I6
• P.10. Phân bổ nguồn nước nội vùng, các lưu vực sông Tây Nguyên
• P.11. Phân bổ nguồn nước nội vùng, các lưu vực sông Nam Trung bộ
• DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH
• DANH MỤC BẢNG BIỂU
• DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
• MỞ ĐẦU
• 0.1. Tính cấp thiết
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu của luận án
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu

Tóm tắt

I. Tổng quan về nghiên cứu chuyển nước liên vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ

Nghiên cứu chuyển nước liên vùng giữa Tây Nguyên và Nam Trung Bộ là một chủ đề quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng. Vùng Tây Nguyên với lượng mưa dồi dào có thể cung cấp nước cho vùng Nam Trung Bộ, nơi thường xuyên đối mặt với tình trạng hạn hán. Việc chuyển nước không chỉ giúp cải thiện tình hình nước sinh hoạt mà còn hỗ trợ phát triển nông nghiệp và kinh tế địa phương.

1.1. Tình hình hiện tại về nguồn nước ở Tây Nguyên và Nam Trung Bộ

Tây Nguyên có lượng mưa trung bình khoảng 1.800 mm/năm, trong khi Nam Trung Bộ chỉ đạt từ 750 mm đến 1.100 mm/năm. Sự chênh lệch này dẫn đến tình trạng thiếu nước nghiêm trọng ở Nam Trung Bộ, đặc biệt là trong mùa khô.

1.2. Lợi ích của việc chuyển nước liên vùng

Chuyển nước từ Tây Nguyên sang Nam Trung Bộ không chỉ giúp cải thiện nguồn nước sinh hoạt mà còn hỗ trợ phát triển nông nghiệp, giảm thiểu rủi ro thiên tai và đảm bảo an ninh nguồn nước cho cả hai vùng.

II. Vấn đề và thách thức trong chuyển nước liên vùng

Mặc dù việc chuyển nước giữa Tây Nguyên và Nam Trung Bộ mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng tồn tại nhiều thách thức. Các vấn đề như quản lý tài nguyên nước, tác động môi trường và sự đồng bộ trong hệ thống thủy lợi cần được xem xét kỹ lưỡng.

2.1. Các vấn đề về quản lý tài nguyên nước

Quản lý tài nguyên nước hiện tại chưa đồng bộ, dẫn đến việc khai thác và sử dụng nước không hiệu quả. Cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn để đảm bảo nguồn nước được sử dụng hợp lý.

2.2. Tác động môi trường của các dự án chuyển nước

Việc chuyển nước có thể gây ra những tác động tiêu cực đến hệ sinh thái địa phương. Cần đánh giá kỹ lưỡng các tác động này để có biện pháp khắc phục kịp thời.

III. Phương pháp nghiên cứu và giải pháp chuyển nước hiệu quả

Để đảm bảo việc chuyển nước giữa Tây Nguyên và Nam Trung Bộ diễn ra hiệu quả, cần áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học và thực tiễn. Các giải pháp cần được xây dựng dựa trên cơ sở dữ liệu và mô hình thủy văn chính xác.

3.1. Phương pháp đánh giá hiệu quả chuyển nước

Cần xây dựng bộ tiêu chí đánh giá hiệu quả của các dự án chuyển nước, từ đó đưa ra các giải pháp cải thiện và tối ưu hóa quy trình chuyển nước.

3.2. Giải pháp công nghệ trong chuyển nước

Áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý và điều phối nguồn nước sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng nước, giảm thiểu lãng phí và đảm bảo nguồn nước cho các vùng nhận nước.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu chuyển nước

Kết quả nghiên cứu chuyển nước liên vùng đã chỉ ra rằng việc chuyển nước từ Tây Nguyên sang Nam Trung Bộ có thể cải thiện đáng kể tình hình nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Các dự án thủy điện hiện tại đã chứng minh được hiệu quả trong việc cung cấp nước.

4.1. Kết quả từ các dự án chuyển nước hiện tại

Các dự án như thủy điện Đa Nhim và Đại Ninh đã cung cấp nước cho hàng nghìn hecta đất nông nghiệp, giúp cải thiện đời sống của người dân trong vùng.

4.2. Bài học kinh nghiệm từ các dự án thành công

Nghiên cứu các dự án thành công sẽ giúp rút ra bài học kinh nghiệm quý báu cho các dự án chuyển nước trong tương lai, từ đó nâng cao hiệu quả và giảm thiểu rủi ro.

V. Kết luận và định hướng tương lai cho chuyển nước liên vùng

Việc chuyển nước liên vùng giữa Tây Nguyên và Nam Trung Bộ là một giải pháp cần thiết để đảm bảo an ninh nguồn nước và phát triển bền vững. Cần có các chiến lược dài hạn để quản lý và điều phối nguồn nước hiệu quả.

5.1. Định hướng phát triển bền vững cho chuyển nước

Cần xây dựng các chính sách và quy hoạch dài hạn nhằm đảm bảo nguồn nước được sử dụng hiệu quả và bền vững cho cả hai vùng.

5.2. Tương lai của nghiên cứu chuyển nước liên vùng

Nghiên cứu chuyển nước cần tiếp tục được đẩy mạnh, với sự tham gia của các nhà khoa học, chính quyền và cộng đồng để đảm bảo nguồn nước cho các thế hệ tương lai.