Luận án tiến sĩ luật học: Bảo vệ quyền người lao động Việt Nam trong CPTPP

LỜI CAM ĐOAN

MỞ ĐẦU

0.1. Tính cấp thiết của đề tài

0.2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

0.4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

0.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận án

0.6. Những điểm mới của luận án

0.7. Bố cục của Luận án

1. CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ PHÁP LUẬT BẢO VỆ QUYỀN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG TRONG BỐI CẢNH VIỆT NAM GIA NHẬP HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN VÀ TIẾN BỘ XUYÊN THÁI BÌNH DƯƠNG

1.1. Khái niệm, đặc điểm và ý nghĩa bảo vệ quyền của người lao động

1.2. Ý nghĩa của bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

1.3. Pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

1.3.1. Khái niệm pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động

1.3.2. Nội dung pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động theo yêu cầu của Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

1.3.3. Các biện pháp bảo vệ quyền của người lao động

1.3.4. Các yếu tố tác động đến pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

1.3.4.1. Yếu tố chính trị

1.3.4.2. Yếu tố kinh tế - xã hội

1.3.4.3. Yếu tố pháp luật

1.3.4.4. Yếu tố thực thi pháp luật của các chủ thể

2. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ QUYỀN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH VIỆT NAM GIA NHẬP HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN

2.1. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về nội dung bảo vệ quyền của người lao động

2.2. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền tự do liên kết và thương lượng tập thể

2.3. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về xóa bỏ mọi hình thức lao động cưỡng bức hoặc ép buộc

2.4. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về xóa bỏ có hiệu quả lao động trẻ em và nghiêm cấm các hình thức lao động trẻ em tồi tệ nhất

2.5. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về xóa bỏ việc phân biệt đối xử trong việc làm, nghề nghiệp

2.6. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về các biện pháp bảo vệ quyền của người lao động

2.6.1. Biện pháp bảo vệ quyền của người lao động thông qua tổ chức đại diện của người lao động

2.6.2. Biện pháp bảo vệ quyền của người lao động thông qua đối thoại xã hội

2.6.3. Biện pháp bảo vệ quyền của người lao động thông qua bồi thường thiệt hại của người sử dụng lao động

2.6.4. Biện pháp bảo vệ quyền của người lao động thông qua xử phạt vi phạm của cơ quan quản lý nhà nước

2.6.5. Biện pháp bảo vệ quyền của người lao động thông qua phán quyết của Tòa án nhân dân

2.7. Đánh giá thực trạng pháp luật và thực tiễn thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

2.7.1. Những điểm tương đồng của pháp luật Việt Nam với nội dung cam kết về bảo vệ quyền của người lao động trong Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

2.7.2. Những điểm chưa tương thích của pháp luật Việt Nam so với nội dung cam kết về bảo vệ quyền của người lao động trong Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ BẢO VỆ QUYỀN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG Ở VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH VIỆT NAM GIA NHẬP HIỆP ĐỊNH ĐỐI TÁC TOÀN DIỆN VÀ TIẾN BỘ XUYÊN THÁI BÌNH DƯƠNG

3.1. Định hướng hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3.1.1. Bảo vệ quyền của người lao động phải đặt trong bối cảnh hoàn thiện pháp luật về quyền con người

3.1.2. Bảo đảm mối tương quan với bảo vệ quyền của người sử dụng lao động

3.1.3. Tôn trọng sự khách quan của kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa

3.1.4. Bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật Việt Nam

3.1.5. Bảo đảm phù hợp với các tiêu chuẩn lao động quốc tế

3.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3.2.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về nội dung bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3.2.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về biện pháp bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền của người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương

3.3.1. Nâng cao hiệu quả công tác xây dựng, ban hành pháp luật nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn lao động quốc tế về bảo vệ quyền của người lao động

3.3.2. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước đối với các cơ quan quản lý nhà nước về lao động

3.3.3. Nâng cao trách nhiệm của các chủ thể về bảo vệ quyền của người lao động đáp ứng yêu cầu của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới nói chung và Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương nói riêng

3.3.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lao động, trong đó có việc phổ biến kiến thức về quyền và bảo vệ quyền của người lao động được đề cập trong các hiệp định thương mại tự do

3.3.5. Nâng cao chất lượng hoạt động xét xử đối với các tranh chấp lao động, đẩy mạnh hoạt động cải cách tư pháp trong hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

DANH MỤC CÁC BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

BẢNG CÁC CHỮ VIẾT TẮT

I. Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý thuyết

Luận án tiến sĩ luật học tập trung vào việc bảo vệ quyền của người lao động Việt Nam trong bối cảnh gia nhập Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Phần tổng quan đánh giá các công trình nghiên cứu liên quan đến bảo vệ quyền người lao động, pháp luật lao động, và thực tiễn thi hành pháp luật. Các nghiên cứu trước đây chủ yếu tập trung vào khía cạnh lý luận và thực tiễn, nhưng chưa đầy đủ về sự tương thích giữa pháp luật Việt Nam và các cam kết quốc tế. Luận án này bổ sung khoảng trống đó bằng cách phân tích sâu hơn về các yêu cầu của CPTPP và ILO.

1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Các công trình nghiên cứu trước đây đã đề cập đến quyền người lao động và pháp luật lao động, nhưng chưa có sự phân tích toàn diện về sự tương thích giữa pháp luật Việt Nam và các cam kết quốc tế. Luận án này kế thừa và phát triển các nghiên cứu đó, tập trung vào việc đánh giá mức độ tương thích của pháp luật Việt Nam với các tiêu chuẩn lao động quốc tế.

1.2. Cơ sở lý thuyết nghiên cứu

Luận án sử dụng lý thuyết về quyền con người và quyền lao động, dựa trên các công ước cơ bản của ILO và CPTPP. Các câu hỏi nghiên cứu tập trung vào việc làm thế nào để pháp luật Việt Nam đáp ứng các yêu cầu quốc tế, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người lao động trong bối cảnh hội nhập kinh tế.

II. Những vấn đề lý luận về pháp luật bảo vệ quyền người lao động

Luận án làm rõ khái niệm, đặc điểm, và ý nghĩa của việc bảo vệ quyền người lao động trong bối cảnh Việt Nam gia nhập CPTPP. Pháp luật về bảo vệ quyền người lao động được phân tích dựa trên các yêu cầu của CPTPP, bao gồm quyền tự do liên kết, xóa bỏ lao động cưỡng bức, và bình đẳng trong việc làm. Các yếu tố tác động đến pháp luật bao gồm chính trị, kinh tế - xã hội, và thực thi pháp luật.

2.1. Khái niệm và ý nghĩa bảo vệ quyền người lao động

Bảo vệ quyền người lao động là một phần quan trọng của quyền con người, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập quốc tế. CPTPP yêu cầu các quốc gia thành viên tuân thủ các tiêu chuẩn lao động quốc tế, đảm bảo quyền lợi của người lao động được bảo vệ một cách toàn diện.

2.2. Nội dung pháp luật bảo vệ quyền người lao động

Pháp luật Việt Nam cần đáp ứng các yêu cầu của CPTPP, bao gồm quyền tự do liên kết, xóa bỏ lao động cưỡng bức, và bình đẳng trong việc làm. Các biện pháp bảo vệ quyền người lao động cần được hoàn thiện để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.

III. Thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật

Luận án phân tích thực trạng pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật về bảo vệ quyền người lao động ở Việt Nam. Các quy định hiện hành còn nhiều bất cập, chưa tương thích hoàn toàn với các tiêu chuẩn lao động quốc tế. Thực tiễn thi hành pháp luật cũng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt trong việc xóa bỏ lao động cưỡng bức và bảo vệ quyền trẻ em.

3.1. Thực trạng pháp luật về bảo vệ quyền người lao động

Pháp luật Việt Nam đã có nhiều tiến bộ trong việc bảo vệ quyền người lao động, nhưng vẫn còn nhiều quy định chưa tương thích với các tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt, các quy định về lao động cưỡng bức và lao động trẻ em cần được cập nhật và hoàn thiện.

3.2. Thực tiễn thi hành pháp luật

Thực tiễn thi hành pháp luật gặp nhiều khó khăn do thiếu sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thống pháp luật. Các biện pháp bảo vệ quyền người lao động chưa được thực hiện hiệu quả, dẫn đến tình trạng vi phạm quyền lao động vẫn còn phổ biến.

IV. Giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện

Luận án đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về bảo vệ quyền người lao động. Các giải pháp bao gồm hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao năng lực quản lý nhà nước, và tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật.

4.1. Hoàn thiện pháp luật về bảo vệ quyền người lao động

Cần sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật để đảm bảo tương thích với các tiêu chuẩn lao động quốc tế. Đặc biệt, các quy định về lao động cưỡng bức và lao động trẻ em cần được cập nhật và hoàn thiện.

4.2. Nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật

Cần tăng cường năng lực quản lý nhà nước và nâng cao trách nhiệm của các chủ thể trong việc thực hiện pháp luật. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để nâng cao nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động.

Luận án tiến sĩ luật học: Pháp luật bảo vệ quyền người lao động Việt Nam trong bối cảnh gia nhập CPTPP