Ảnh hưởng của chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

• Tác giả: Lê Thị Bảo Như
• Người hướng dẫn: PGS, TS. Mai Thị Hoàng Minh
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Ảnh Hưởng Của Chênh Lệch Giữa Lợi Nhuận Kế Toán Và Thu Nhập Chịu Thuế Đến Tính Ổn Định Của Lợi Nhuận Tại Các Công Ty Niêm Yết Trên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
• Loại tài liệu: Luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• MỤC LỤC
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC
• 1.1. Các nghiên cứu có liên quan
• 1.1.1. Nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.1.1.1. Các nghiên cứu về tính ổn định của lợi nhuận
• 1.1.1.2. Các nghiên cứu về tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.1.2. Nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.1.2.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.2.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.1.3. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 1.1.3.1. Nghiên cứu nước ngoài
• 1.1.3.2. Nghiên cứu trong nước
• 1.1.4. Kết quả đạt được từ các nghiên cứu trước
• 1.1.5. Khe hổng nghiên cứu
• 1.2. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 2.1. Các khái niệm nghiên cứu
• 2.1.1. Lợi nhuận kế toán
• 2.1.2. Thu nhập chịu thuế
• 2.1.3. Tính ổn định của lợi nhuận
• 2.1.4. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.5. Các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.6. Tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.7. Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế
• 2.1.8. Các nguyên nhân gây ra BTD
• 2.1.9. Lý thuyết thông tin hữu ích (Decision usefulness theory)
• 2.1.10. Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory)
• 2.1.11. Lý thuyết đại diện (Agency theory)
• 2.1.12. Lý thuyết kế toán thực chứng (Positive accounting theory)
• 2.1.13. Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
• 2.1.13.1. Tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.13.2. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận
• 2.1.13.3. BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.14. Ảnh hưởng của các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 2.1.15. Bối cảnh tại VN
• 2.2. KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Phương pháp nghiên cứu và quy trình nghiên cứu
• 3.1.1. Phương pháp nghiên cứu
• 3.1.2. Quy trình nghiên cứu
• 3.2. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.3. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.4. Phân nhóm các công ty dựa vào nguyên nhân gây BTD
• 3.5. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.5.1. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của lợi nhuận
• 3.5.2. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD đến tính ổn định của các thành phần trong lợi nhuận
• 3.6. Phương pháp thu thập và phân tích dữ liệu
• 3.6.1. Dữ liệu và mẫu quan sát
• 3.6.2. Dữ liệu bảng
• 3.6.3. Các bước phân tích dữ liệu
• 3.7. KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
• 4. CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN
• 4.1. Thống kê mô tả
• 4.2. Kiểm định sự tương quan và đa cộng tuyến. Ma trận tương quan đơn tuyến tính giữa các cặp biến Pearson
• 4.3. Kiểm định đa cộng tuyến trong mô hình
• 4.4. Kiểm định lựa chọn mô hình nghiên cứu
• 4.4.1. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình FEM
• 4.4.2. Lựa chọn mô hình POLS và mô hình REM
• 4.4.3. Lựa chọn mô hình FEM và mô hình REM
• 4.5. Hiện tượng phương sai thay đổi phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.6. Hiện tượng tự tương quan phần dư trên dữ liệu bảng
• 4.7. Phân tích kết quả hồi quy
• 4.7.1. Kiểm tra tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.7.2. Kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.7.3. Kiểm tra các nguyên nhân gây ra BTD ảnh hưởng đến tính ổn định của lợi nhuận và của các thành phần trong lợi nhuận
• 4.7.4. Thảo luận kết quả nghiên cứu
• 4.8. KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ CÁC HÀM Ý QUẢN TRỊ
• 5.1. Những đóng góp của luận án
• 5.1.1. Đóng góp về mặt lý thuyết
• 5.1.2. Đóng góp về mặt thực tiễn
• 5.2. Một số hàm ý quản trị
• 5.2.1. Đối với các nhà hoạch định chính sách
• 5.2.2. Đối với Kế toán trưởng và nhà quản lý
• 5.2.3. Đối với nhà đầu tư
• 5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 5.4. KẾT LUẬN CHƯƠNG 5
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về ảnh hưởng của chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế

Chênh lệch giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (BTD) là một vấn đề quan trọng trong lĩnh vực kế toán và tài chính. Tại Việt Nam, sự khác biệt này không chỉ ảnh hưởng đến báo cáo tài chính mà còn tác động đến tính ổn định của lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Nghiên cứu này nhằm làm rõ mối quan hệ giữa BTD và tính ổn định lợi nhuận, từ đó cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư và các bên liên quan.

1.1. Khái niệm chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế

Chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế (BTD) là sự khác biệt giữa lợi nhuận được ghi nhận trong báo cáo tài chính và thu nhập chịu thuế thực tế. BTD có thể phát sinh từ nhiều nguyên nhân, bao gồm sự khác biệt trong quy định kế toán và thuế, cũng như các chiến lược quản lý thuế của doanh nghiệp.

1.2. Tầm quan trọng của tính ổn định lợi nhuận

Tính ổn định lợi nhuận là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Một lợi nhuận ổn định giúp tăng cường niềm tin của nhà đầu tư và cải thiện khả năng huy động vốn. Nghiên cứu cho thấy rằng BTD có thể ảnh hưởng đến tính ổn định này, từ đó tác động đến quyết định đầu tư.

II. Vấn đề và thách thức liên quan đến chênh lệch lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế

Mặc dù BTD đã được nghiên cứu rộng rãi, nhưng vẫn còn nhiều thách thức trong việc hiểu rõ ảnh hưởng của nó đến tính ổn định lợi nhuận. Các công ty niêm yết tại Việt Nam thường gặp khó khăn trong việc điều chỉnh lợi nhuận để phù hợp với quy định kế toán và thuế, dẫn đến sự không nhất quán trong báo cáo tài chính.

2.1. Những khó khăn trong việc điều chỉnh lợi nhuận

Việc điều chỉnh lợi nhuận để phù hợp với quy định kế toán và thuế là một thách thức lớn đối với các công ty. Nhiều doanh nghiệp phải đối mặt với áp lực từ các bên liên quan, dẫn đến việc điều chỉnh lợi nhuận không chính xác hoặc không minh bạch.

2.2. Tác động của BTD đến quyết định đầu tư

Các nhà đầu tư thường dựa vào báo cáo tài chính để đưa ra quyết định đầu tư. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa lợi nhuận kế toán và thu nhập chịu thuế có thể làm giảm độ tin cậy của thông tin tài chính, từ đó ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của họ.

III. Phương pháp nghiên cứu ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp phân tích dữ liệu bảng để kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Phương pháp này cho phép đánh giá mối quan hệ giữa các biến một cách chính xác và hiệu quả.

3.1. Phân tích dữ liệu bảng

Phân tích dữ liệu bảng là một phương pháp mạnh mẽ trong nghiên cứu kinh tế, cho phép xem xét các biến theo thời gian và giữa các công ty khác nhau. Phương pháp này giúp xác định mối quan hệ giữa BTD và tính ổn định lợi nhuận một cách rõ ràng.

3.2. Các mô hình hồi quy được sử dụng

Nghiên cứu áp dụng các mô hình hồi quy khác nhau để kiểm tra ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận. Các mô hình này giúp xác định mức độ ảnh hưởng của BTD và các yếu tố khác đến lợi nhuận của doanh nghiệp.

IV. Kết quả nghiên cứu về ảnh hưởng của BTD đến tính ổn định lợi nhuận

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng BTD có ảnh hưởng đáng kể đến tính ổn định lợi nhuận tại các công ty niêm yết. Cụ thể, các công ty có BTD lớn thường có lợi nhuận ít ổn định hơn, điều này có thể gây ra rủi ro cho các nhà đầu tư.

4.1. Phân tích kết quả hồi quy

Kết quả hồi quy cho thấy rằng BTD có mối quan hệ tiêu cực với tính ổn định lợi nhuận. Các công ty có BTD lớn thường gặp khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận ổn định, điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các bên liên quan.

4.2. So sánh giữa các công ty niêm yết

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng không phải tất cả các công ty niêm yết đều bị ảnh hưởng như nhau bởi BTD. Một số công ty có chiến lược quản lý tài chính tốt hơn có thể duy trì tính ổn định lợi nhuận mặc dù có BTD lớn.

V. Kết luận và hướng nghiên cứu tương lai về BTD và tính ổn định lợi nhuận

Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng BTD có ảnh hưởng đáng kể đến tính ổn định lợi nhuận tại các công ty niêm yết ở Việt Nam. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu thêm để hiểu rõ hơn về mối quan hệ này.

5.1. Tóm tắt kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng BTD có thể làm giảm tính ổn định lợi nhuận, điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các bên liên quan. Các công ty cần chú ý đến vấn đề này để cải thiện chất lượng báo cáo tài chính.

5.2. Đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc phân tích sâu hơn về các nguyên nhân gây ra BTD và ảnh hưởng của chúng đến các yếu tố tài chính khác. Điều này sẽ giúp cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về vấn đề này.