Luận án tiến sĩ: Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù ở Việt Nam

• Tác giả: Nguyễn Thị Thanh Trâm
• Người hướng dẫn: Đinh Thị Mai
• Trường học: Học viện Khoa học Xã hội
• Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự
• Đề tài: Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù ở Việt Nam
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2021
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỞ ĐẦU
• 1.1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
• 1.1.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước
• 1.1.3. Tình hình nghiên cứu ở nước ngoài
• 1.1.4. Những nội dung nghiên cứu đã sáng tỏ và được luận án kế thừa
• 1.1.5. Những vấn đề tiếp tục triển khai nghiên cứu trong luận án
• 1.2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT NGHIÊN CỨU
• 1.2.1. Lý thuyết nghiên cứu
• 1.2.2. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu
• 1.3. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI TRONG THI HÀNH HÌNH PHẠT TÙ
• 1.3.1. Khái niệm quyền con người và bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.1.1. Khái niệm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.1.2. Khái niệm bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.2. Nội dung bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3. Cơ chế bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3.1. Chủ thể có nghĩa vụ bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3.2. Đối tượng, phạm vi bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3.3. Phương thức bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3.4. Ý nghĩa của việc bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.3.3.4.1. Ý nghĩa chính trị
• 1.3.3.4.2. Ý nghĩa quốc tế
• 1.4. THỰC TRẠNG BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI TRONG THI HÀNH HÌNH PHẠT TÙ Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
• 1.4.1. Thực trạng quy định pháp luật về bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.4.1.1. Quy định của pháp luật về bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù ở Việt Nam trước khi ban hành Luật Thi hành án hình sự năm 2019
• 1.4.1.2. Quy định của pháp luật hiện hành về bảo đảm quyền con người của phạm nhân trong thi hành hình phạt tù
• 1.4.2. Thực trạng thực thi các quy định của pháp luật về bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.4.2.1. Thực trạng việc thực hiện các quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.4.2.2. Thực trạng hệ thống tổ chức và đội ngũ cán bộ thi hành hình phạt tù
• 1.4.2.3. Thực trạng thực hiện chính sách đặc xá tha tù trước thời hạn, giảm thời hạn chấp hành án, tha tù trước thời hạn có điều kiện
• 1.4.2.4. Thực trạng kiểm tra, giám sát bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.4.3. Đánh giá và nhận xét
• 1.5. QUAN ĐIỂM, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM QUYỀN CON NGƯỜI TRONG THI HÀNH HÌNH PHẠT TÙ Ở VIỆT NAM
• 1.5.1. Quan điểm về bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù ở Việt Nam
• 1.5.1.1. Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù cần quán triệt chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước Việt Nam về quyền con người
• 1.5.1.2. Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù phải phù hợp với các yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền
• 1.5.1.3. Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù phải bảo đảm được tính đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật và phù hợp với các cam kết quốc tế về quyền con người
• 1.5.1.4. Bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù phải phù hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam
• 1.5.2. Giải pháp bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù ở Việt Nam
• 1.5.2.1. Tăng cường các hoạt động để nâng cao nhận thức về bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• 1.5.2.2. Triển khai thực hiện Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và bổ sung, hoàn thiện một số quy định pháp luật về thi hành hình phạt tù
• 1.5.2.3. Tổ chức thực hiện bảo đảm quyền con người trong thi hành hình phạt tù
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

I. Tổng quan về luận án tiến sĩ

Luận án tiến sĩ này tập trung nghiên cứu vấn đề bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù tại Việt Nam. Luận án được thực hiện bởi Nguyễn Thị Thanh Trâm dưới sự hướng dẫn của PGS. Đinh Thị Mai và PGS. Nghiêm Xuân Minh. Mục tiêu chính của luận án là phân tích lý luận và thực tiễn, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù.

1.1. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

Luận án nhằm làm sáng tỏ các vấn đề lý luận và thực tiễn về bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù, đồng thời đề xuất các giải pháp cụ thể. Nhiệm vụ chính bao gồm tổng hợp tình hình nghiên cứu, phân tích quy định pháp luật, đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện.

1.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu là các quy định pháp luật và thực tiễn thi hành án tù tại các trại giam thuộc Bộ Công an. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2010 đến năm 2018, với trọng tâm là các quyền của phạm nhân trong quá trình chấp hành án.

II. Lý luận về bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù

Luận án xây dựng hệ thống lý luận về bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù, bao gồm khái niệm, nội dung và cơ chế bảo đảm. Các quyền cơ bản của phạm nhân được phân tích dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế và pháp luật Việt Nam.

2.1. Khái niệm quyền con người trong thi hành án tù

Quyền con người trong thi hành án tù được hiểu là các quyền cơ bản mà phạm nhân được hưởng trong quá trình chấp hành án, bao gồm quyền được đối xử nhân đạo, quyền y tế, giáo dục và tái hòa nhập xã hội.

2.2. Cơ chế bảo đảm quyền con người

Cơ chế bảo đảm bao gồm các quy định pháp luật, hệ thống tổ chức và giám sát thực thi. Luận án nhấn mạnh vai trò của hệ thống tư pháp và các cơ quan quản lý trại giam trong việc thực hiện các quyền này.

III. Thực trạng bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù tại Việt Nam

Luận án phân tích thực trạng bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù tại Việt Nam, chỉ ra những kết quả đạt được và những hạn chế còn tồn tại. Các vấn đề như điều kiện nhà tù, chế độ ăn uống, y tế và giáo dục được đánh giá chi tiết.

3.1. Quy định pháp luật hiện hành

Các quy định pháp luật về bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù đã được cải thiện đáng kể, đặc biệt là sau khi Luật Thi hành án hình sự 2019 được ban hành. Tuy nhiên, vẫn còn một số bất cập trong việc thực thi.

3.2. Thực trạng thực thi

Thực tế cho thấy, việc thực hiện các quyền của phạm nhân còn nhiều hạn chế, đặc biệt là ở các trại giam nhỏ. Các vấn đề như thiếu nhân lực, cơ sở vật chất yếu kém và thiếu giám sát đã ảnh hưởng đến chất lượng bảo đảm quyền con người.

IV. Giải pháp bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù

Luận án đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả bảo đảm quyền con người trong thi hành án tù, bao gồm hoàn thiện pháp luật, tăng cường giám sát và nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý trại giam.

4.1. Hoàn thiện pháp luật

Cần bổ sung và sửa đổi các quy định pháp luật để phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về quyền con người. Đặc biệt, cần có các văn bản hướng dẫn chi tiết để thực hiện thống nhất.

4.2. Tăng cường giám sát

Cần thiết lập cơ chế giám sát độc lập để đảm bảo các quyền của phạm nhân được thực hiện đầy đủ. Các tổ chức xã hội và quốc tế cũng cần được khuyến khích tham gia vào quá trình giám sát.